宗教と科学 - So-net

宗教と科学
Religio kaj Scienco
山口真一／Yamaguti Sin'iti
数学者の岡潔 (1901-1978) は「宗教
Oka Kijo i (matematikisto, 1901-1978)
なき科学は非人間的であり、科学なき
iam diris, "Scienco sen religio estas
宗教は信ずるに値しない。」 と言った
nehumana; religio sen scienco ne indas
そうです。
je kredo."
物理学者 の A. ア イ ン シ ュ タ イ ン
Anka A.Einstein (fizikisto, 1879-1955)
(1879-1955)、歴史学者のA.J.トインビー
kaj A.J.Toynbee (historiisto, 1889-1975)
(1889-1975) も岡潔と同じ趣旨のことを
diras la samon kiel Oka.
Tiuj
言っています。
! これら３人の、近代を代表する科学
de
者が、宗教なき科学を断罪しているの
sciencon sen religio; tio estas interesa.
は興味深いことです。科学に通達すれ
Eble ju pli oni sperti as pri scienco,
ばするほど、科学の不完全さを自覚す
des pli oni konscias pri neperfekteco
るのでしょうか。
de scienco.
近代日本では、宗教といえば何かし
la
i tri sciencistoj, reprezentantoj
moderna
scienco,
konviktas
En la moderna Japanio oni for etadis
ら非科学的・非合理的の一言で切り捨
religion
てられてきました。科学が発達すれば
kontra scienca kaj kontra racia.
宗教は不必要になる、という考えがあ
imagis, ke religio jam ne necesos, kiam
りました。しかし、科学が万能である
scienco sufi e progresos.
などとは幻想に過ぎないことが明らか
postmoderna epoko tamen jam estas
になりつつある現代、私たちは生きる
evidente, ke scienco ne estas
拠り所、何が真実かを見分ける確かな
kaj pro tio ni perdis la bazon por nia
視点を見失っているのではないでしょ
vivo kaj la certan vidpunkton por
うか。拝金主義、生命の軽視、モラル
distingi veron el malvera oj. Adorado
ハザード、深い喪失感、自殺の増加、
de mono, malestimo de vivo, morala
これらすべては、宗教を失った社会の
dan ero, profunda perdosento, multi o
病ともいえると思います。
de suicido,
宗教の代替物としてスポットライト
を浴びているのが「ニューエイジサイ
dirante,
io
ke
i
estas
Oni
Nun en la
iopova,
i estas malsano de la
socio, kiu perdis religion.
"Nova a scienco" estas prilumata kiel
エンス」ですが、これは疑似科学のひ
substituito de religio.
Sed
とつです。疑似科学に騙されている現
pse doscienco, de
ekstersupoze
代人は案外多いようです。例をあげま
multaj nuntempuloj estas trompataj.
- 2 - La Japana Budhano
n-ro 326
kiu
i estas
すと、 血液型性格分類、気功、風水、
Ekzemple, klasifiko de temperamento
アロマテラピー、マイナスイオン、活
la
性水素水、超心理学、バイオリズム、
terapio,
波動パワー、精神分析、一連の健康食
aktivigita
品などがあります。これらは、一見科
bioritmo,
学的 に思えるのですが、反証可能性
psikoanalizo,
(falsifiability) を有しない構造だったり、
man a oj, k.t.p. Kvankam tiuj i ajnas
データの集め方が恣意的であったりと、
sciencaj, ili ne kontentigas sciencajn
科学的手法の条件を満たしていません。
metodojn, ne posedante falsigeblecon
例えば、「マイナスイオンは健康に良
a
い」、このことの可能性を否定するも
ofte diras, ke negativa jono estas bona
のではありませんが、現時点において
por sano. Mi ne neas la eblecon. Sed
は仮説の域を出ません。にもかかわら
tio i ankora
ず、マスコミや企業によってイメージ
tio
だけが先行し、それに一般の人々が踊
entreprenoj
favora
らされている、というのが実態です。
disvastigataj,
kaj
いっぽう、科学なき宗教の跋扈も見
過ごしにはできません。これは科学を
sangotipo, qigong, fengshui, aroma
negativa
jono,
hidrogeno,
forto
de
parapsikologio,
de
serio
akvo
ondomovo,
da
porsanaj
kolektante arbitre datumojn.
fare
Oni
estas hipotezo. Malgra
de
amaskomunikiloj
kaj
imago
estas
popolo
estas
manipulata de ili.
Dume ni devas ne preteratenti la
装うのではなく、最初から科学を拒否
svarmon de religio sen scienco.
する宗教で、オカルトや原理主義がこ
vesti as per la kostumo de scienco, sed
れにあたります。
de la komenco rifuzas sciencon. Temas
科学的真理とは、だれもが承認せざ
るをえないもので、それに反するのは
迷信でしかありません。かつて釈尊は
i ne
pri okultismo kaj fundamentalismo.
Scienca vero estas tio, kion iuj devas
aprobi.
Kontra i
in estas supersti o.
「いくら念じても水に浮かぶ木を沈め
akjamunio iam diris, "Ligno sur akvo
ることはできない、いくら念じても水
ne sinkas, kiom ajn oni pre as por tio;
に沈む石を浮かべることはできない」
tono sinkanta en akvon ne levi as,
とおっしゃいました。釈尊の合理を尊
kiom ajn oni pre as por tio."
Jen la
ぶ精神の表れです。
anekdoto montras lian racionalismon.
これに対して、仏教者の言う宗教的
Religia vero, kiam budhano temas pri
真理とは、人間の実存に関わることで、
i, rilatas homan ekzistadon. La homo
それによって生きる喜びが見いだされ
eltrovas la
ることをいいます。
donas al li.
ojon vivi, kiun religia vero
安直に科学と宗教をまぜてはいけま
Ni devas ne facilanime miksi religion
せん。そして、片方だけによりかかる
kun scienco, kaj devas estimi amba ,
のではなく、両方を尊重するべきです。
ne dependante nur unu el ili.
La Japana Budhano n-ro 326
- 3 -