...

kaposhi kakutalila

by user

on
Category: Documents
82

views

Report

Comments

Transcript

kaposhi kakutalila
8
OCTOBE R 1 5, 201 3
K APOSHI K AKUTALILA
K ANAKUBIDIKA WANTA WA YEHOVA
YIBAABA
YAKUDIZAMU
DECEMBER 2-8
˜
˜
Yilenalena
˜
Yamumwekeshana
Nzambi Wamumi
IFU 7
˙
TUMINA: 110, 15
DECEMBER 9-15
DECEMBER 16-22
DECEMBER 23-29
‘Mukalakelenu
Yehova’
Yuma Yitunateli
Kudizila
kuKulomba
Kwalombeluwu
Chachiwahi
IFU 12
˙
TUMINA: 62, 84
IFU 21
˙
TUMINA: 68, 6
˜
Ilenuna Mwaya
Kulomba
Kwakuwahi
Kwalombeliyi Yesu
IFU 26
˙
TUMINA: 57, 56
YIBAABA YAKUDIZAMU
˜
˜
˜
ˇ Yilenalena Yamumwekeshana Nzambi Wamumi
GUATEMALA
IFU DAHEWULU: Mukwakushimwina
nakushimwina muPanajachel, mumbaka yanyanya yekala hejiya daAtitlan. Kubombela hedimi daSpanish,
aYinsahu jaYehova muGuatemala
˜
˜
ashimwinana nsanu yayiwahi mumadimi awenyimbu akushika ku 11
KUVULA KWAWANTU:
˜
˜
˜
˜
Nzambi wabulana kumwekana waleneli yilenalena yejima yitwamo˜
nana namesu etu. Komana mwakuhwelela mwenimu namuchima
wenu wejima? Bayi neyi antu ejima akuhwelela mwenimuku. Tuna˜
˜
teli kukwasha nahi antu amakwawu eluki chalala hadi Nleni nawa
hampinji yoyimu tukoleshi chikuhwelelu chetu? Dizenu muchinu
chibaaba.
ˇ ‘Mukalakelenu Yehova’
AkwaKristu ayikolesha kumukalakela Yehova. Chinu chibaaba chi˜
nakutudizisha haNshimbi Jamwinkeluwu Mosi jatunililiyi Yehova
˜
˜
˜
andunu. Tukudiza cheni chitunateli kutondolwela kwikala andunu
˜
jaSatana nikaayi kindi, nichitwahetelanamu mukwikala ashinshika
kudi Nzambi.
15,169,000
ˇ Yuma Yitunateli Kudizila kuKulomba
Kwalombeluwu Chachiwahi
˜
ˇ Ilenuna Mwaya Kulomba Kwakuwahi Kwalombeliyi
Yesu
AKWAKUSHIMWINA:
34,693
˜
˜
˜
Neyi tutonojokana Hezu daNzambi ifuku niifuku, tukulombana chi˜
wahi nankashi. Muchibaaba chatachi tukudiza hakutonojoka chikupu chikwakwashili aLevi kulombelaku antu jaNzambi chiwahi.
Chibaaba chamuchiyedi chikutukwasha chitunateli kwila mwaya
kulomba kwakuwahi kwalombeliyi Yesu. Kulomba kwejima kuyedi
˜
˜
kwatudizishana nawu twatela kutwamijaku nkenelu yaYehova mu˜ ˜
kulomba kwetu kubadika yuma yitwakenana.
ATUDIZI ABAYIBOLU:
47,606
ATUDIZI ABAYIBOLU
AKWAKUSHIMWINA
30,000
YIBAABA YIKWAWU YIDUMU
20,000
3 Adihanini Namuchima Wumu muPhilippines
10,000
17 Kushindamena Hadi Yehova Kunankwashi
0
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
˜
˜
31 Komana Kwila Muzata Nanovu Kulonda Musonamishuku
Antu Amakwawu Nehi?
8
KAPOSHI KAKUTALILA
KANAKUBIDIKA WANTA WAYEHOVA
˜
Ayinu magazini yakulandisha wanyi. Ayisonekana kulonda kukwasha mudimu wakudizisha antu Bayibo˜
lu mukaayi kejima wakwashewana kuhitila muyawana
˜
yakudikenela. Nsona jitunazatishi jinafumi muBayibolu
yaLunda yamu 1962. Hela chochu, tunazatishi ortho˜
graphy yayiha. Ilana neyi mukuwana tunazatishi NW yinalondeli hansona, dikwila nawu nsonoyu yinafumi
muBayibolu yawundeli yaNew World Translation of the
Holy Scriptures—With References.
October 15, 2013
Vol. 134, No. 20 Monthly and Supplemental bimonthly LUNDA
The Watchtower (ISSN 0043-1087) is published semimonthly by Watchtower Bible and Tract Society of
New York, Inc.; L. Weaver, Jr., President; G. F. Simonis,
Secretary-Treasurer; 25 Columbia Heights, Brooklyn,
NY 11201-2483, and by Watch Tower Bible and Tract
Society of South Africa NPC, 1 Robert Broom Drive East,
Rangeview, Krugersdorp, 1739. 5 2013 Watch Tower
Bible and Tract Society of Pennsylvania. All rights
reserved. Printed in South Africa.
ADIHANINI
N AM U C H IMA
WUMU
MuPhilippines
HANAHITI dehi yaaka yakushika kwikumi
˜
dimu kufuma hampinji yakalakelenawu aGregorio naMarilou, adisumbula adi muyaaka
yamuma 30, neyi apayiniya muManila hampi˜
nji yoyimu azatilena nyidimu yakumujimba. Hela chakwila chayikalilili, atwesheli kuzata mudimu wawupayi˜
niya. Kuhinahu, Marilou amwinkeli chifulu chahewulu
˜
kunyambawulu kwazatilenayi. Wahosheli nindi, “Nyidi˜
˜
mu yetu yayiwahi yitwazatilena yatukwashili kudiluni˜
sha nachihandilu chachiwahi.” Adina namali amavu˜
lu chakwila awa adisumbula afuukwiluhu kutuna itala
˜
˜
dawu dadiwahi kwiluna dadiwahi dadina kumusela wa˜
Manila hekala makilomita 19. Atiyaneni nakampani
˜
˜
˜
kulonda ayitunili itala nawa atiyaneni nawu akufwetana
hakakweji hakakweji hadi yaaka ikumi dimu.
˜
“NATO NOJOKELI NAMI
˜
NAMWIYILILE NA YEHOVA”
Marilou wahosheli nindi: “Mudimu wami wawuha wu˜
˜
nazatilena wansendelelena mpinji yeneni nawa na˜
zeyelena nankashi chakwila mpwila yami yayuma ya˜
˜
kuspiritu yamanini. Natonojokeli nami namwiyililena
˜
Yehova.” Walumbulwili nindi: “Hinatweshelena kumukalakela Yehova kwesekeja nachinafuukwiluku.” Ha˜
˜
mulona wakutiya kutama nayuma yamwekenena, ifuku dimu Gregorio niMarilou ashakamini hamu kulonda
˜
˜
“Kwosi chuma chinateli kwesekana namuzanalu wutwatiyana
hakumona antu amavulu amaha anakwinza muchipompeluku.
˜
˜
Twadilunishana chikupu chihandilu chetu.”
—Gregorio niMarilou
3
˜
˜
CHADIKWASHANAWU ANTU AMAKWAWU MUNSANU JAMALI
Amana kwetu niahela akushika ku 70 amavulu adi na˜
˜
yaaka hakachi ka 18 ni 50 kufuma kumatuna acheni aya
kuPhilippines nakuzatila kudi kukankila kweneni. Robert
niMirjam, adisumbula adi muyaaka yahakachi kamuma 40 afumini
˜
˜
kuGermany, ahosheli nawu abuukilili kwituna dacheni nakuzataku
hohu hadi chaaka chimu. Chayinu mpinji hanahiti dehi yaaka 14,
˜
˜ ˜
ilana achidi kuzatila kuPhilippines. Hanu dinu adikwashana nahi
˜
munsanu jamali? Robert walumbulwili nindi: “Chineli chakala na˜
nkashi kuwana mudimu kunu, twayana kuGermany kamu hachaaka
˜
˜
nakuzataku hadi tukweji tusatu. Mali itwawanana atukwashana kushakama chihandilu chapela nikutwalekahu kuzata muPhilippines.”
˜
˜
˜
Mwamweni, kushakama kwituna dacheni hichapelaku, ilana Mirjam wahosheli nindi, “Nikweti kuwunda nawa Yehova wankwa˜
shana.” Robert niyena wetejeli nawa wahosheli nindi, “Kuzatila
kunu kunakoleshi chikuhwelelu chetu.”
ahanjeki hachihandilu chawu. Gregorio wahosheli ni˜
˜
˜
ndi: “Twakenelena kuhimpa ilana hitwelukili chikupu
chakwilaku. Twahanjekeli hachitunateli kukalakala chikupu mumudimu waYehova muchihandilu chetu, chineli tudana anyana. Twalombeli kudi Yehova kulonda
yatukwashi.”
˜
Hayina mpinji, atiyilili kujimpanji jajivulu jahoshelena
˜
hakukalakela kwiluna kudi kukankila kweneni kwawakwakushimwina aWanta. Gregorio wahosheli nindi:
˜
“Twatonojokeli netu Yehova wakwili kulomba kwetu kuhitila muniji mpanji.” Awa adisumbula alombeli nawu
ekali nachikuhwelelu chakola kulonda afuukuluhu chi˜
˜
wahi. Chuma chayikaneshelena chikupu hiitala diya˜ ˜
˜
tunilena. Adina afwetaku dehi mali ayaaka yisatu. Adi
˜
kwila nahi? Marilou wahosheli nindi: “Neyi twayilejeli
˜
netu aleki kutuna, dikwila nawu mali ejima itwafweteli
˜
adi kuya mumenji, mali amavulu chikupu. Ilana twamweni netu twateleli kufuukulahu kutwamijaku kwila
mwaya muchima waYehova hela mwaya kufwila kwanyichima yetu.” Chanukiluwu mazu akapostolu Pawulu
˜
ahoshana ‘hakujimbesha yuma,’ alekesheli wuna mu˜
˜
dimu wakutuna itala, nikuleka nyidimu yazatilenawu,
alandishili yuma yawu, nawa abuukilili kumukala wekala kwakulehi hachitutu chaPalawan, hekala makilomita 480 kukabeta kambwela kaManila.—Fwi. 3:8.
‘ADIZILI KAJINDILU’
Henohu kanda abuuki, Gregorio niMarilou esekeli ku˜
˜
dilonesha kulonda apeleshi chihandilu chawu, ilana
4
elukili wanyi chihandilu chawu chachiha chichadi kwi˜
˜
kala sampu nichashikiluwu kwiluna kwayilenawu. Marilou wahosheli nindi: “Chatuhayamishili nankashi.
˜
˜
Kwadina kwosi malayiti niyuma yejima yapeleshana
˜
chihandilu.” Wanukilena chihandilu chamumbaka yeneni. Hela chochu, awa adisumbula atwalekeluhu ku˜
˜
danukisha chuma chayileneleli abuukili kunidi iluna,
nawa hashimbwili wanyi, enjilili chihandilu chachiha.
˜
Marilou wahosheli nindi: “Ichi inakudilunisha kutala
˜
˜
kuwaha kwayilenalena yahanu hamaseki kushilahu ni˜
tutumbwa nampinji yawufuku. Sweje-e dinu, chanzana˜
˜
˜
leshana hakumona antu itwashimwinana chiyazanala˜
˜
lanawu. Hamulona wakuzatila kunu, ‘tunadizi kajindilu’
˜
kakuzanalala nayuma yitukweti.”—Fwi. 4:12.
Gregorio washimwini nindi: “Chitwashikili kunu, kwa˜
dina hohu aYinsahu awana. Atiyili kuwaha chikupu
chinatachikili kuhana mpanji mulungu nimulungu nikwimbila hamu nawu tumina twaWanta hagita yami.”
Muchaaka chimu hohu, awa adisumbula adimweneni namesu kapu aka kadizanvu chikatoheli nakwikala
chipompelu chakola chawakwakushimwina akushika
˜
ku 24. Gregorio wahosheli nindi: “Kukena kwatumwe˜
˜
keshelanawu munichi chipompelu kwatushikana chikupu hanyichima.” Makonu, neyi anuka hadi yaaka yi˜
tanu nachimu yinahituhu yinakalakeluwu mudina iluna
˜
dakwakulehi, ahoshana nawu: “Kwosi chuma chinateli
˜
˜
kwesekana namuzanalu wutwatiyana hakumona antu
amavulu amaha anakwinza muchipompeluku. Twadi˜
˜
lunishana chikupu chihandilu chetu.”
KAPOSHI KAKUTALILA
“NAMUTOMPI NAWA NATIYI
CHAWAHAYI YEHOVA”
MuPhilippines, amana kwetu niahela akushika ku
˜
3,000 anabuukili kumaluna kudi kukankila kweneni
kwawakwakushimwina aWanta. Hakachi kawu, hadi
ahela ajiki akushika ku 500. Talenu hachakutalilahu
chaKaren.
˜
nayimu, nakamana kwitala dakadizi nawa ifuku dinalo˜
˜
ndeluhu nendana cheni maora atanu nayimu hakwila
˜
nishiki kwitala.” Komana mwafumana yuma yayiwahi?
Karen wabombeleluhu nindi: “Mpinji jikwawu, nyendu
˜
˜
˜
yami yakatana, ilana nalombolana atudizi aBayibolu
akushika ku 18. Namutompi nawa natiyi chawahayi Yehova.”—Mas. 34:8.
Karen wudi nayaaka yahakachi ka 20, wakulilili mu˜
˜
˜
Baggao, Cagayan. Hadinayi kansi, watonojokelena hakuzata chikupu mumudimu wakushimwina. Wahosheli
nindi: “Chinelukili nami mpinji yinashaluku yinake˜
hi nawa antu ejima atela kutiya nsanu yaWanta, na˜
˜
˜
kenelena kuya nakuzatila kwadina kukankila kwene˜
ni kwawakwakushimwina.” Hela chakwila antana jindi
˜
˜
amakwawu amukoleshelena nawu yatani shikola yahe˜
wulu chatela yabuukila kwiluna dakwakulehi nakushimwina, Karen walombeli kudi Yehova kulonda yamu˜
˜
˜
kwashi. Wahosheli cheni nawantu azatilana kumaluna
akwakulehi. Chashikijiliyi yaaka 18 yakusemuka, wa˜
˜
buukilili kwiluna dakwakulehi hadina makilomita 64
˜
kufuma kumbaka kwashakaminenayi.
“NADIZILI KUSHINDAMENA HADI YEHOVA”
˜
Chumanyi chamusanumwini Sukhi, muhela mujiki wudi muyaaka yakutachika yamuma 40 washaka˜
mana kuUnited States, yabuukili kuPhilippines? Mu
˜
2011 wayili kukupompa kwaninza kwehujoleluwu adisumbula ayedi. Ashimwini chiyalandishiluwu yipwepu
yawu yayivulu kulonda abuukili kuMexico nakuzata mudimu wakushimwina. Sukhi wahosheli nindi: “Iku kwi˜
˜
hujola kwanleneleli nitachiki kutonojoka hayikonkwa˜
nyi yinabulili kutonojokahu kunyima.” Sukhi wafuma
˜
kuIndia chatiyiliyi nindi antu ahoshana idimi daPunjabi
˜
˜
˜
ashakamana muPhilippines akenekelena kuyishimwina, wafuukwiluhu kuya nakuyikwasha. Komana wa˜
mwenenahu kukala kudi kwejima?
Chipompelu chanyanya kwayiliyi Karen nakuzatila˜
˜
ku chashimwinana mwiluna damapidi dekala kuMu˜
˜
kulishu waKalunalwiji kaPacific. Karen wanukana nindi: “Hakwila nawu tushiki kuchipompelu chachiha
kufuma kuBaggao, twendeluhu mafuku asatu, naku˜
kandujoka mapidi nikuzambuka tulona kubadika hamapampa 30.” Wabombeleluhu nindi: “Hakwili niyi na˜
kuwana atudizi aBayibolu, nendana hadi maora atanu
Sukhi wahosheli nindi: “Chankalilili hama kufuukulahu hayuma yinatela kuhemba niyuma yinatela kulandi˜
sha. Cheni, hanyima yakushakama chachiwahi hadi
yaaka 13 mukapeka kami, nayili nakushakama na˜
vwali jami nawa hinashakaminena chachiwahi neyi
˜
˜
chinashakaminena hakusambilaku. Hichadina chape˜
˜
˜
laku, ilana yadina hinjila yayiwahi yakudiloneshelamu
amaweni kushakama chihandilu chapela.” Kukalanyi
(Mwevulu wudi kuchimunswa) Karen (Mwevulu wudi
kuchidilu) Sukhi
5
kwamweniyi hanyima yakwila nabuukili dehi kuPhi˜
lippines? “Kukala kweneni kwadina kwakutiya woma
˜
watububu nikwanukana nankashi kwitala. Nadizili kushindamena hadi Yehova chikupu.” Komana mwafuma yuma yayiwahi? Sukhi wahosheli˜ nachimwemwe˜
ta nindi: “Yehova watulejana nindi, Nesekenu, mutali
˜
˜
neyi nukubula kuyihununwina nkisu. Ichi nelukana wa˜
lala wanawa mazu neyi mwiniitala yanihula nindi, Mwa˜
kenza cheni ifukwinyi? Nidi namalwihu amavulu. Cha˜
˜
nzanaleshana nankashi hakutwesha kukwasha antu
˜
anakukena kudiza chalala!” (Mal. 3:10) Sukhi wabombeleluhu nindi: “Mwamweni, kukala kweneni kwa˜
˜
dina hakufuukulahu kubuuka. Ilana hanyima yakwila
neli dehi mwenimu, nadihayaminini hakumona Yehova
˜
˜
˜
chanakameneniyi muyuma yejima yinakenelena.”
“NALEKELI KWAKAMA”
Sime, mana kwetu wasumbula wudi muyaaka yakukumana kwamuma 30, wafumini kuPhilippines nakuya nakutachika kuzata mudimu wamali chikupu mwi˜
tuna dekala hakachi kakabeta kambwela namujika
˜
˜
waAsia. Wukwashu wamwinkeluwu kudi nkoni waninza
nimpanji yatiyiliyi yahanini membala waMwizanvu Da˜
˜
lombolana yamusanumwini Sime kutwamijaku Yeho˜
va muchihandilu chindi. Sime wahosheli nindi, “Ilana
˜
˜
chinatonojoka hakuleka mudimu wami nakaminena
nankashi.” Hela chochu, walekeli mudimu windi nawa
˜
wafuntili kuPhilippines. Makonu, Sime ninodindi Haidee, anakuzatila kuDavao del Sur, kukabeta kambwela
˜
˜
kanidi ituna kunakukeneka akwakushimwina aWanta
˜
kulonda ashimwini mwiluna deneni. Sime wahoshe-
(Mwevulu wudi kuchimunswa) Sime niHaidee
(Mwevulu wudi kuchidilu) Juliet niRamilo
li nindi: “Chinanuka chihandilu chami chakunyima,
˜
˜
nidi namuzanalu chikupu hamulona wakwila nalekeli kwakama hakuleka mudimu nikutwamijaku Yehova
muchihandilu chami. Kwosi chuma chabadika kulema
muchihandilu kubadika kumukalakela chikupu Yehovaku!”
“KUZATILA KUDI KUKANKILA KWENENI
˜
˜
KWATUZA NALESHA NA NANKASHI”
Ramilo niJuliet apayiniya adisumbula adi muyaaka yakutachika yamuma 30 chelukiluwu nawu chipompe˜
˜
˜
lu chadina kwiluna hadina makilomita 30 kufuma
˜
˜
˜
kuyashakaminena chakenelena wukwashu, adihanini kuya nakukwashana. Dichi mulungu nimulungu,
˜
chili kunachi chiwahi hela nehi, Ramilo niJuliet ayana
kukupompa nakatukutuku kawu kapampa kakavulu nikuzataku mudimu wakushimwina. Hela chakwila cha˜
yikalilana kuhita munjila yatama chikupu, adi namu˜
˜
zanalu chikupu hamulona wakwila adikitili nankashi
mumudimu wakushimwina. Ramilo wahosheli nindi:
˜
˜
“Ami ninodami twalombolana atudizi aBayibolu 11! Ku˜
˜
zatila kudi kukankila kweneni chakenekana kudihana,
˜
˜
˜
ilana kwatuzanaleshana nankashi!”—1 Kor. 15:58.
˜
˜
Komana mukukena kwilukilahu nsanu jajivulu kutalisha hakuzatila kudi kukankila kweneni kwawakwa˜
˜
kushimwina aWanta mwituna denu hela kwituna da˜
˜
˜
che ni? Neyi mukuke na, hoshenu nanko ni wenu
˜
˜
waninza, nawa tanenu chibaaba chinakwila nawu “Komana Munateli ‘Kuzambukila KuMasidoniya’?” muMudimu Wetu waWanta waAugust 2011.
˜
˜
YILENALENA
˜
YAMUMWEKESHANA
NZAMBI WAMUMI
“Eyi Yehova wetu, eyi
Nzambi yetu, wunateli
kutambula kulema . . .
˜
˜
Mulona yeyi waleneli
yuma yejima.”
—CHIM. 4:11.
MUKWAKULA NENUDI?
Yumanyi yitwatela kwila hakwila
tusandi “mpwembu jakola” ja˜
ntanishilu yakutwamba?
˜
˜
˜
Indi yilenalena yamwekeshana
˜
˜
nahi novu nimaana aNzambi?
Indi anvwali anateli kukwasha
˜
nahi anyanawu kwikala nachikuhwelelu chakola mudi Yehova?
˜
ANTU amavulu ahoshana nawu akuhwelela hohu muyuma yinateli kumonawu namesu awu kapu. Tunateli kukwa˜
sha nahi antu amuchidiwu kumukuhwelela Yehova? Mu˜
lona Bayibolu yahosha nawu “hikwekala muntu wamonahu
˜
dehi Nzambuku.” (Yow. 1:18) Haniwu mulona, tunateli ku˜
kolesha nahi chikuhwelelu chetu mudi Yehova, “Nzambi
˜
wakamonewana”? (Kol. 1:15) Njila yatachi yidi yakwiluka
˜
˜
˜
ntanishilu yakaneshana kwiluka chalala hadi Yehova. Ku˜
hinahu twatela kuzatisha chachiwahi Bayibolu kulonda tu˜
˜ ˜
sandi yitonojoka yejima “yadikanana nakubula kumwiluka
Nzambi.”—2 Kor. 10:4, 5.
˜
2 Ntanishilu
yimu yakutwamba yatanda chikupu yina˜
putishi antu mesu kulonda akananyi kwiluka chalala hadi
˜
˜
Nzambi, hintanishilu yakwila nawu yuma yadileneli ya˜
˜
yeni. Iyi yitonojoka yawuntu yaditadikishana nachahosha
˜
˜
˜
Bayibolu nawa yalenelana antu abuli kwikala nakuchine˜
˜
˜
˜
ja. Iyi ntanishilu yatanishana nawu wumi wadileneli wawe˜
˜
ni. Neyi iyi ntanishilu yadina yalala, dikwila nawu hitwadi
˜
kutwesha kulumbulula mulona wutwekalila hanu hamasekuku.
˜
˜
˜
˜
3 Cheni
antu ahoshana nawu hiyakwaKristu akananyana
˜
˜
˜
˜
kwiluka yuma yatanishana Bayibolu nawa atanishana
nawu yuma yejima yekala mukanu kaayi kubombelahu nidinu iseki niyuma yawumi yekalamu, yinashakami hohu
˜
hadi yaaka makombakaji antesha anahituhu. Antu atani˜
˜
shana mwenimu anateli kulemesha chashimunana Bayi˜
˜
˜
bolu, ilana ahoshana nawu Nzambi waleneli yuma yejima mumafuku atanu nadimu amaora 24. Antu akuhwelela
˜
mwenimu akanana yuma yasayansi yejima yaditadiki˜
shana nayuma yakuhwelelawu. Anateli kulemesha Bayibo˜
˜
˜
˜
lu, ilana iyi ntanishilu yalenelana antu amakwawu chiyika˜
˜
˜
lilena kukuhwelela Izu daNzambi. Mulonadi? Mulona iyi
˜
˜
˜
˜
ntanishilu yalenelana Bayibolu ayimonena neyi hiyatelela
1. Chumanyi chitwatela kwila kulonda chikuhwelelu chetu chitwalekuhu kwikala chakola?
˜
˜
˜
2, 3. Ntanishilwinyi yiyedi yakaneshana antu kulonda abuli kwiluka chalala hadi Nzambi?
7
˜
˜
˜
hela hiyolokaku. Antu atanishana iyi ntani˜
˜
shilu atwanukishana hadi antu adinaku mu˜
yaaka nkulakaji yakusambila. Adina neyena
˜
dakudifukula kudi Nzambi, ilana hiyadifu˜
kwilena ‘kwesekeja namwaya kwiluka kwala˜
laku.’ (Rom. 10:2) Tunateli kuzatisha nahi Izu
daNzambi kulonda tumwekeshi chikupu netu
˜
iji “mpwembu jakola” jantanishilu yakwila
˜
˜
nawu yuma yadileneli yayeni nintanishilu yikwawu jakutwamba? Tunateli kwila mwenimu
˜
neyi halwetu tuzata nanovu chikupu kwiluka
˜
˜
˜
nsanu yalala yatanishana Bayibolu.
CHIKUHWELELU
˜
CHASHINDAMENENA HAWUNSAHU
˜
WALALA NIYITONOJOKA YAYIWAHI
˜
4 Bayibolu yatudizisha na
nawu tuleme˜
shena chikupu kwiluka. (Yish. 10:14) Yeho˜ ˜
va wakenana nindi chikuhwelelu chetu mudi
yena chishindameni hayuma yalala nihayi˜
tonojoka yayiwahi, bayi hamaana awantu hela
˜
hatushidikilu twansakililuku. (Tanenu Aheberu 11:1.) Hakwila tukoleshi chikuhwelelu chetu mudi Nzambi, twatela kusambila kwiluka
˜
chikupu netu Yehova wekala kwoku. (Tane˜
nu Aheberu 11:6.) Twelukana netu Nzambi
˜
˜
wekala kwoku, bayi neyi hamulona wakukena
˜
kukuhwelela hohu muchumaku, ilana kuhitila mukushinshika hayuma yalala nikuzatisha
˜
˜
‘novu yayitonojoka’ yetu.—Rom. 12:1.
5 Kapostolu Pawulu wahana wunsahu
˜
wumu watela kutulenela tukuhweleli netu
Nzambi wekala kwoku, hela chakwila hitwa˜
mumonanaku. Kutalisha hadi Yehova, Pawulu
wasonekeli nindi: “Yuma yindi yakadi kumo˜
˜
newa yalumbulukila, mulona ayilukana nayu˜
˜
ma yaleneliyi, joju novu jindi jahaya nyaka
niwuNzambi windi.” (Rom. 1:20) Munateli ku˜
˜
kwasha nahi muntu wajinokana neyi Nzambi
wekala kwoku kulonda yeluki nindi mazu aPawulu onenewa alala? Munateli kushinshika
˜
hawunsahu wunalondeluhu wamwekeshana
˜
˜
novu yaNleni yetu nimaanindi.
˜
NOVU JANZAMBI
˜
˜
˜
JAMWEKENANA MUYILENALENA
˜
˜
6 Novu jaYehova jamwekenana
muyuma yi˜ ˜
˜
yedi yatukinana, mpepela yamuluzwizu nino˜
vu yakokana. Chakutalilahu, mpepela yamulu˜
zwizu yazatana yuma yayivulu kubadika hohu
˜
˜ ˜
˜
hakuleta mpepela yitonana. Yatukinana cheni
˜
kuyuma yayivulu yaholokana muluzwizu. Ma˜
˜
lola ahumokana ahitana muluzwizu anateli
˜
kukisanana chikupu neyi aholokela haseki.
˜
Ilana chumichi hichavula kumwekanaku mu˜
˜
lona ahana neyi ashika mumpepela yamulu˜
zwizu, nawa hakuha amwekeshana muzuzu
wakesi walubanji nawufuku mwiwulu.
˜
˜
7 Novu yaheseki yakoka na
niyena yatu˜ ˜
kinana kuyuma yinateli kuleta wubanji. Ha˜
kachi keseki haheni hekala yuma yasununuka
˜
˜
yitata chikupu. Iyi yuma yasununuka yanyenu˜
˜
˜
˜
˜
mukana yalenelana kwikala novu yakokana
˜
˜
yatunyenumuka nawa yashikana muluzwizu.
˜
˜ ˜
Dichi iyi novu yatukinana kumwaana niku˜
yuma yafwana yafumana kumwaana. Hamu˜
˜
˜
lona wakwila iseki dakinewa, yuma yafumana
˜
kumwaana hiyochana yuma yawumi yahama˜
˜
˜
˜
sekuku. Ilana, ayisunununana nikuyitenulwila
˜
˜
kwacheni. Twamonana wunsahu walala wani˜
˜
˜
yi novu yakokana yabulana kumwekana ku˜
hitila muwulombu wayejeji yamwekanana
mwiwulu nawufuku kwakwihi nakabeta kaluwunda nikabwela (North niSouth pole.) Cha˜
kadi nikujina, Yehova ‘watakalala nanovu.’
˜
—Tanenu Isaya 40:26.
˜
MAANA ANZAMBI AMWEKENANA
MUYUMA YAHAMASEKI
˜
8 Maana aYehova amwekena na
munjila
˜
mwakwashilanayi yuma yawumi kulonda yitwalekuhu kuhanda hanu hamaseki. Chaku˜
talilahu: Fwikijenu mwashakamana mumusumba wakuchikawu nampwembu mwenzala
antu chikupu nawa kwosi njila yimunateli kuletelamu menji atooka hela njila yakunatilamu
˜
˜ ˜
˜ ˜
yuma yindi yatukinana?
˜ ˜
8, 9. Indi maana aYehova amwekenana nahi mu˜
njila yazatishanayi hakukwasha yuma yawumi yitwalekuhu kuhanda?
6, 7. Indi novu jaYehova jamwekenana nahi mu-
4. Chikuhwelelu chetu chatela kushindamena ha-
yumanyi?
˜
˜
5. Mulonanyi wumu watela kutulenela tukuhwele-
li netu Nzambi wekala kwoku?
8
KAPOSHI KAKUTALILA
˜
˜
10, 11. Indi ipupwila nididila jamwekeshana nahi
maana aYehova?
OCTOBER 15, 2013
Akwatili mwevulu: Boris Krylov, www.macro-photo.org
majiluku. Musumba wamuchidiwu wukwikala wamajilu nawa kwosi antu anateli kushakamamuku. Munjila yoyimu, iseki detu didi neyi
iwu musumba wakuchikawu nampwembu.
Mwekala menji antesha, nawa hitunateli kufumishamu majilu ejimaku. Hela chochu, iwu
“musumba wakuchikawu nampwembu” wa˜
˜
˜
˜
tweshana kukina yilenalena yayivulu nanka˜
˜
shi kufuma kwikinu dimu nakushika kwikinu
˜
˜
dikwawu. Mulonadi? Mulona iseki dikweti
˜
novu yakuzatisha yuma yazatishawu dehi kulonda yitukwashi tutwalekuhu kuhanda.
˜
9 Tutalenu mpepela yitonana
yaoxygen cha˜ ˜
˜
˜
˜
yitunanawu. Yilenalena yayivulu yonana mpepela yaoxgen nikwidisha mpepela yacarbon
dioxide. Hela chochu, mpepela yaoxygen hiya˜
˜
mana naku, nawa luzwizu hilwenzala naku nampepela “yamajilu” yacarbon dioxide.
˜
˜
˜
Mulonadi? Mulona yuma yamenana yejima
˜
yazatishana mpepela yacarbon dioxide, me˜
˜
nji, mwaana niyuma yalenelana mbutu jiku˜
˜ ˜
lena nawa yatunana yakudya nioxygen. Dichi
˜
tonana mpepela yaoxygen nikwidisha mpepela
˜
˜
yacarbon dioxide yakwashana yuma yamenana.
˜
Dikwila nawu, Yehova wazatishana yuma ya˜
˜
˜
menana yaleneliyi kulonda ‘yenkena antu ejima wumi nimuuya.’ (Yil. 17:25) Maanindi abadika chikupu!
˜
10 Tunateli cheni
kumona maana aYehova
˜
˜
˜
kuhitila muyilenalena yayivulu yalenayi ya˜
shakamana hamaseki. Kusandujola kwamwe˜
keshana nawu hanu hamaseki hekala yuma
yawumi yashiyashana kufuma ha 2 miliyoni
˜
nakushika ku 100 miliyoni. (Tanenu Masamu
104:24.) Tukudiza hamaanindi kuhitila muku˜
˜
˜
shinshika hanjila yalenelamu yilenalena yikwawu.
˜
11 Chakutalilahu, ipupwila datena nawu
˜
nawu Danaus plexippus dekala nawonu wudi
˜
neyi kamutu kansonekeshi. Ilana, idi ipu˜
pwila dikweti novu nimaana akutuuka makilomita kwakwihi na 3,000 kufuma kuCanada
nakuya kwivunda dekala kuMexico, kuzati˜
sha itanwa kulonda diluki kudinakuya. Datwe˜ ˜
shana nahi kwiluka kudinakuya neyi itanwa
˜
Maana
˜ aNzambi amwekenana munjila
yalenelamu mesu edidila; iwu mwevulu
wunakumwekesha chekala mesu edidila
(Talenu parakalafu 11)
˜
˜
dinahumi dehi? Yehova walena wonu wanya˜
nya wanidi ipupwila munjila yakwila hela itanwa dinahumi, ipupwila dinatweshi kutuuka
˜
˜
nakwiluka kudinakuya. Tonojokenu cheni ha˜
disu dedidila. Iwu kabubu wazatishana mesu
˜
ayedi hakumona. Wonu wanyanya wedidila
˜
watweshana kwiluka yinjikijilu yayivulu ya˜
monana mesu nikwiluka nswalu yanyanya na˜
nkashi kwiluna kudidi.
˜
˜
˜
12 Twahayama na
che ni Yehova chale na˜
˜
˜
yi masewuzi atuna yilenalena yikweti wumi.
˜
Chakutalilahu, mujimba wenu watunewa namasewuzi akushika ku 100 tililiyoni. Mukachi kanawa masewuzi mwekala kachuma kadi
˜
neyi kamonji katenanawu nawu DNA (deoxy˜
˜
ribonucleic acid). Kahembana nsanu yejima
˜
˜
˜
yakenekana hakutuna mujimba wenu wejima.
˜
13 Indi DNA yahemba nsanu
yishika hadihi? Tunateli kwesekeja gilamu yimu yaDNA na CD yimu. CD yimu yinateli kuhemba
˜
nsanu yejima yekala mudikishonali, chumichi
12, 13. Chumanyi chinayihayimishi hanjila ya˜
tunilamu Yehova masewuzi amujimba wenu?
9
˜
chakuhayamisha mulona CD hikachuma kanyanya kapapalala kapulasitiki. Hela chochu,
˜
gilamu yimu yaDNA yinateli kuhemba nsanu
yinateli kuhembelawu hama CD akushika kutililiyoni yimu. Munjila yikwawu, DNA yawuma yakushikila hakangutu kamu yinateli ku˜
˜
hemba nsanu yinateli kutuna antu akushika
kwakwihi na 2.5 tililiyoni.
˜
14 Mwanta Davidi walumbulwili nsanu
ya˜
˜
˜
kenekana hakutuna mujimba wamuntu nindi
ayisoneka mumukanda wachifwikija. Hakuhosha hadi Yehova Nzambi, welili nindi: “Chi˜
nadini nichidi wamwisu, mesu eyi anmweni,
asonekeli mumukanda weyi yidi yami yejima
˜
˜
˜
yatunilanawu hefuku hefuku, hela yachidini
kwosi kwayu.” (Mas. 139:16) Mwamweni, cha˜
musanumwini Davidi kumushimeka Yehova
hampinji yashinshikiliyi mujimba windi cha˜
wulenawu. Yuma yawanawu asayantisiti makonu kutalisha hamujimba wamuntu yatuha˜
˜
yamishana nankashi. Iyi yuma yawananawu
˜
˜
yatulenelana kwiteja chikupu mazu asonekeli˜
yi nimbi yamasamu hadi Yehova nindi: “Naku˜
sakilili; chanantunuwu chakala chakuhayama
hohu! Nyidimu yeyi yakuhayama hohu; muchima wami wunachiluki nankashi.” (Mas.
˜
˜ ˜
139:14) Indi antu dinu akananyana nahi kumo˜
˜
˜
na nawu yilenalena yamwekeshana nawu kwekala Nzambi wamumi?
KWASHENU ANTU AMAKWAWU KULONDA
˜
AMULEMESHENA NZAMBI WAMUMI
15
Hadi yaaka yayivulu yinahituhu, magazini yaAwake! yinakwashi yihita yawantu kwi˜
˜
˜
luka yilenalena chiyamumwekeshana Nzambi yetu wamumi. Chakutalilahu, muchaaka
˜
cha 2006, magazini yaSeptember yadina namutu wakwila nawu “Is There a Creator?”
˜
(“Komana Kwekala Nleni?”) Iyi magazini ayisonekeli kulonda yikwashi antu anaputishu˜
wu mesu nantanishilu yakwila nawu yuma
˜
˜
˜
˜ ˜
lana mutiyena nahi hadi Yehova?
˜ ˜
15, 16. (a) Indi nyikanda yetu yatukwashana nahi
˜
˜
kuhameka novu jaYehova jakulena? (b) Chibaa˜
banyi chimu hayibaaba yahoshana nawu “Was It
˜
˜
Designed?” (“Komana Achileneli?”) chayizanalesheli hama?
14. Indi yuma yawananawu asayantisiti yayilene-
10
˜
˜
yadileneli yayeni nintanishilu yikwawu yakutwamba. Kutalisha haniyi magazini yadimena,
muhela wumu wasonekeleli kukasanji kamutayi kakuUnitedi States nindi: “Kampeni yakuhana iyi magazini yadimena yendeli chiwahi
nankashi. Mumbanda wumu walombeli nindi
˜
nimwinki makopi 20. Hintanishi wabiology
˜
˜
nawa wakenelena atudizi indi ekali naniyi magazini ejima wawu.” Mana kwetu wasonekeli
nindi: “Nekala wadikita chikupu mumudimu
wakushimwina kutachika tuhu muma 1940
˜
nawa ichi hinukunamina muyaaka 75, ilana
˜
˜
kanda nidilunishenahu dehi mumudimu wa˜
kushimwina neyi chinadilunishi kanu kakweji kakuhana magazini yadimena yaAwake!”
16 Muyaaka yamakonu, magazini amavulu
˜
˜
aAwake! Asonekanamu chibaaba chahoshana
˜
nawu “Was It Designed?” (“Komana Achilene˜
li?”) Iyi yibaaba yayihi yamwekeshana wunsa˜
˜
hu wakuhayamisha wutwamonana muyilena˜
˜
lena nikushimuna jinjila mwesekelanawu antu
˜
kwimbujola Nleni Wabadika. Mu 2010 twa˜
tambwilili nsanu yikwawu yakutukwasha kumuhameka Nzambi kuhitila mubuloshu˜
wa yedikili yahoshana nawu Was Life Created?
˜
(Komana Wumi Awuleneli?) Nyevulu yalubanji niyikasha yakuhituluka yidi muniwu mu˜
˜
kanda ayisoneka kulonda yitusanumunena tu˜
˜
˜
hameke na novu jaYehova jakule na yuma.
Malwihu adi kunsa yachibalu chidi chejima
˜
˜
˜
˜
akwashana ntani kutonojoka hansanu yina˜ ˜
˜
˜
tanenayi. Komana mwadilunishana kuzatisha
iyi buloshuwa hakushimwina kwitala nikwitala, kudantu amavulu hela muwunsahu wamumpanji?
17 Anvwali, komana mwadizahu dehi muniyi buloshuwa yayiwahi nawanyanenu hakudifukula kwachisaka? Neyi mwila mwenimu,
mukukwasha anyanenu kulonda amuhame˜
kena chikupu Nzambi yetu wamumi. Hadaha
˜
mukweti anyana anyikwenzi niatunkana achi˜
˜
di kuya kushikola yeneni. Antu atanishana
˜
˜
17, 18. (a) Anvwali, munateli kukwashana nahi
anyanenu ekali nachikuhwelelu chakola hakuha˜
kwilaku yuma yakuhwelelawu? (b) Mwazatishana
˜
˜
˜
nahi mabuloshuwa ahosha hayilenalena mukudifukula kwenu kwachisaka?
KAPOSHI KAKUTALILA
Was Life Created?
Anvwali, kwashenu anyanenu
˜
kulonda ahakwilanaku yuma
yakuhwelelawu
(Talenu parakalafu 17)
˜
˜
nawu yuma yadile neli yayeni afwilana ku˜
lenela anyanenu akuhweleli nawu hikweka˜
˜
la Nlenuku. Asayantisiti, antanishi jashikola,
˜
˜
˜
maprogiramu ahoshana hayilenalena, niyisela yamukaayi, hamu nimaprogiramu aha TV
˜
˜
ninyevulu, yetejana nawu ntanishilu yakwi˜
la nawu yuma yadileneli yayeni yalala. Muna˜
teli kukwasha anyanenu akwenzi niatunkana
˜
kulonda akaani ntanishilu yamuchidiwu yakutwamba kuhitila mukuzatisha buloshuwa yikwawu yakwila nawu The Origin of Life—Five
Questions Worth Asking, (Kwafumini Wumi
—Malwihu Atanu Alema Kwihula) yedishiluwu mu 2010. Kufwana buloshuwa yaKomana
˜
˜
Wumi Awuleneli?, iwu mukanda wakoleshana
˜
atwansi kwikala ‘nakutonojoka kwakashi˜
nshi.’ (Yish. 2:10, 11) Wayidizishana chakwilu˜
ka neyi yuma yayidizishanawu kushikola yalala.
18 Buloshuwa yaKwafumini Wumi ayisone˜
keli kulonda yikwashe na atudizi kufuukuOCTOBER 15, 2013
˜
˜
la aweni neyi chakwila nsanu yawananawu
˜
asayantisiti yahoshana hayuma yakujikula ya˜
˜
mwekeshana nawu ntanishilu yakwila nawu
˜
˜
yuma yadileneli yayeni yalala. Yayidizishana
˜
˜
cheni chakwakula antu ahoshana nawu asaya˜
˜
˜
ntisiti atweshana kulena cheni wumi mutupe˜
ka muyazatilanawu. Anvwali, neyi mukuzati˜
shana awa mabuloshuwa, mukwasha chikupu
anyanenu ekali nachikuhwelelu chakola ha˜
˜
kwakula antu ayihulana mulona wakuhwelela˜
˜
wu mudi Nleni.—Tanenu 1 Petulu 3:15.
˜
19 Nsa nu
yakusoneka chiwahi yitwata˜
˜
mbwilana mukulonesha kwaYehova yatukwa˜
shana kwiluka yililu yindi yayiwahi yitwa˜
˜
˜
monana muyilenalena yindi. Iwu hiwunsahu
˜
˜
walala watulenelana kumushimeka chikupu
Nzambi yetu. (Mas. 19:1, 2) O kukooleka ku˜
tukweti kwakumwinka Yehova, Nleni wayuma
yejima, mpuhu nikulema kwatela kutambwilayi!—1 Tim. 1:17.
19. Kukoolekanyi kutukweti wonsu wetu?
11
‘MUKALAKELENU
YEHOVA’
˜
‘Hansanu yatela kudikwatisha, bayi
mulabaku; mukalakelenu Yehova.’—ROM. 12:11.
˜
MUNATONOJOKUHU NENUDI?
˜
Wudunu wamuchidinyi washimunawu hamukanda waAroma
12:11?
˜
Tunateli kutondolwela nahi kwi˜
kala andunu jaSatana nikaayi
kindi?
˜
Wulokwinyi walambulanayi Yeho˜
va andunu jindi?
12
˜
˜
˜
ANTU amavulu atonojokana hadi ndunu nawu himuntu
˜
wayuulanawu nikumuyandisha chikupu kudi nkaka yi˜
˜
ndi. Ilana kwikala ndunu waNzambi chambukaku chiku˜
pu. Izu daNzambi dahoshana nawu mukwaKristu nateli
˜
˜
kutondahu kwikala ndunu waMwanta wakukena. Mwamweni, hampinji kapostolu Pawulu yakonkomweneniyi
akwaKristu amuyaaka nkulakaji yakusambila ‘kumukala˜
˜
kela Yehova,’ wayikoleshelena nindi amukalakelena Nza˜
˜
mbi mudimu wajila hamulona wakumukena. (Rom. 12:11)
˜
Indi wudunu wamuchidiwu wabombelamu yumanyi? Tu˜
˜
nateli kutondolwela nahi kwikala andunu jaSatana nikaa˜
yi kindi? Nawa nkiswinyi jafumana mukukalakala naka˜
shinshi neyi andunu jaYehova?
˜
‘AMI NAMUKENA CHIKUPU NKAKA YAMI’
MuNshimbi jayinkeluwu aIsarela kudi Nzambi, twadi˜
˜
˜ ˜
˜
zana hawudunu wakenanayi Yehova nindi twikali. Ndunu
˜
kaHeberu amuumbilenaku kudi nkaka yindi hanyima yakumuzatila hadi yaaka yitanu nayiyedi. (Kwid. 21:2) Hela
˜
˜
chochu, neyi ndunu namukeni chikupu mwanta windi
˜
˜
nawa hanakukena kumushiyaku, watwalekelenahu kushakama, nshimbi yaYehova yetejeli chumichi. Nkaka ya˜
˜
˜
ndunu wamutwalilena ndunu kuchenzelu hela chipamba chakuchisu nakumulokola kwitu dindi namukumbu.
˜
˜
(Kwid. 21:5, 6) Mulonadi chelililenayi mwenimu? Mwidimi dachiHeberu, kwovwahila akwifwanisha kukutiya ni˜
kutiyilila. Dichi, neyi ndunu yeteja nindi amulokoli kwitu,
˜
˜
wamwekeshelena nawu nakukena kutwalekahu kumukalakela nkaka yindi nakashinshi. Chumichi chinakutukwasha kwiluka yuma yabombelamu mukudihana kwetu kudi
Yehova, dikwila nawu twatela kumwovwahila chakufuma
˜
˜
hamuchima hamulona wakwila twamukena Nzambi.
3 Hampinji yitwapapatisheweli kulonda twikali akwa2
˜
˜
˜
1. Indi antu amavulu atonojokana nawudi hadi ndunu, indi wu˜
˜
dunu watenawu haAroma 12:11 wambukaku nahi?
˜
˜
˜
2. (a) Chumanyi chamulenelelena ndunu kaIsarela kukaana ku˜
˜
mushiya nkaka yindi? (b) Chumanyi chamwekeshelenayi ndunu
neyi yeteja nawu amulokoli kwitu?
˜
˜
3. Chumanyi chatulenelana tudihani kudi Nzambi?
KAPOSHI KAKUTALILA
˜
Kristu, twadina twafuukulahu dehi kumuka˜
lakela Yehova, kwikala andunu jindi. Kufwila kumwovwahila Yehova nikwila mwaya
muchima windi dikwaletesheli nawu tudihani. Kwosi muntu niwumu watukanjikiji˜
luku. Mwamweni, niatwansi apapatishewana
˜
elana mwenimu hanyima yakwila anadihani
dehi kudi Yehova halwawu, bayi neyi hamu˜
˜
lona wakufwila kuzanalesha anvwali jawu˜
ku. Wejima wetu twafuukulanahu kudihana
kudi Nkaka yetu wamwiwulu, Yehova, mu˜
˜
lona twamukena. Kapostolu Yowanu wasone˜
keli nindi, “Kumukena Nzambi yowu kwila
˜
˜
mwatulejanayi; mwatulejanayi himwakalaku.”—1 Yow. 5:3.
HELA CHAKWILA
˜
TWASUBUKA TUCHIDI ADUNU
˜
4 Twamusakililana
nankashi Yehova haku˜
tukwasha kwikala andunu jindi. Kukuhwe˜
lela mwifutu danyilona daKristu kwatukwa˜
shana kubula kuyuulewa chikupu nanshidi.
Hela chakwila tuchidi abula kuwanina, twatondahu kwovwahila Yehova niYesu ekala
aNkaka jetu. Pawulu walumbulwili chikupu
chumichi muchatalisha mumukanda windi
wumu wonenewa nindi: “Difuukulenu nenu
kunshidi muyafu, hakwinza mudi Kristu Yesu
munekali amomi akuhandila Nzambi.” Ku˜
˜
hi nahu waso namishili nindi: “Mweluka
dehi, neyi mukudilubula kudi muntu mwili
˜
andunu jindi akumwovwahila, muneli dehi
˜
˜
andunu janowu mwovwahilana; hela janshidi
nakutwala kukufwa, hela hakwovwahila na˜
kutwala kukulona. Ichi dinu, tumusakililenu
˜
˜
Nzambi, netu hela mwadini andunu janshidi,
munekali dehi akwakwovwahila munyichima
yenu kuleja mwayilejeleluwu. Chayifumishi˜
luwu muwudunu wanshidi, mwabalumukili
˜
˜
kwikala andunu jakulona.” (Rom. 6:11, 16-18)
Ahanu kapostolu nateni ‘hakwovwahila kwakufuma kumuchima.’ Dichi, neyi tudihana
˜
˜
˜
kudi Yehova, twekalana “andunu jakulona.”
˜
˜
4. Chumanyi chakenekana hakwila nawu twikali
˜
˜
“andunu jakulona”?
OCTOBER 15, 2013
Hela chochu, kudi yuma yitwatela kushinda hakwila tutwalekuhu kushakama kwese˜ ˜
keja nakudihana kwetu. Twazunana ndombu
jiyedi. Yatachi, hikukala kwamweniyi Pawulu. Wasonekeli nindi: “Muntu wami wamu˜
kachi watiyana kuwaha nanshimbi jaNza˜
˜
mbi; ilana namoni lushimbi lwacheni muyidi
˜
˜
yami lwalwishana nalushimbi lwayitonojoka
˜
˜ ˜
˜
yami, lunakeni kuninija muwudunu walushimbi lwanshidi lwekala muyidi yami.” (Rom.
˜
7:22, 23) Cheni, kubula kuwanina kutwaswa˜
na kwatwimakena. Chafumanamu, twatwale˜
kanahu kulwisha nayaaku yetu yakumujimba. Kapostolu Petulu watukonkomweneni
˜
nindi: “Himudi andunuku; hakwila chimuna˜
buli wudunu bayi chila chuma chakubuta na˜
chu nkunyuku; shakamenu neyi andunu jaNzambi.”—1 Pet. 2:16.
6 Tukweti ndombu yamuchiyedi yitwatela
˜
˜
kuzuna, kuzuna nakanu kaayi kanakuyuulewa nawandemoni. Satana, nyuuli wakaa˜
yi, watwinyikana nyivu yindi kulonda yalu˜
waneshi kashinshi ketu kudi Yehova niYesu.
˜
˜
Wafwilana kututadika wudunu kuhitila mu˜
kutweseka nayuma yindi yatama. (Tanenu
Aefwesesa 6:11, 12.) Njila yimu Satana
˜
mwelilanayi mwenimu hikuhitila mukutukokola nayuma yamu kaayi. Kapostolu Yowa˜
nu wasonamishili nindi: “Neyi muntu wuku˜
˜
ke na mpata yamunu mwishina, kuke na
˜
kwaTata hikwekala mudi yenaku. Mulona
yuma yampata yamunu mwishina yejima,
kufwila kwachisemwa chaheseki, nikufwila
kwamesu, nikudisamba kwamukunkulwayi
kwawumi wunu, hiyakudi Tataku, yamumpata yamunu mwishina.”—1 Yow. 2:15, 16.
˜
7 Kunyenumuka
kaayi kejima, antu anaku˜
kena kwikala namaheta chikupu. Satana wa˜
˜
˜
lenelana antu akuhwelelena nawu neyi ekala
˜
namali amavulu anateli kwikala namuzanalu. Masitolu amaneni anawanini kwejima.
˜
˜
˜
Kuselujola kwalenelana antu ashena maana
5
5. Ndombwinyi yamukachi yitwekala nayu wejima
˜
wetu, nawa mulonadi?
˜
˜ ˜
6, 7. Indi Satana walenelana nahi kanu kaayi kekali nekoku?
13
Nkaka yenu wumu yodihi
˜
wumukukalakelana?
˜
hamaheta niyiseki. Antu atalana hajakwenda
˜
˜
akoleshana antu kuya kumaluna amawahi
˜
hamu nawantu akweti yitonojoka yamukaayi.
˜ ˜
˜
Enani, kwejima kutukuya atulejana kuhimpa
˜
chihandilu chetu kwesekeja nayitonojoka yamukaayi.
˜
8 Hakutena antu adina
muchipompelu chawakwaKristu amuyaaka nkulakaji yaku˜
sambila ekalili nayito nojoka yamukaayi,
˜
˜
Petulu waso namishili nindi: “Atiyana ku˜
waha nakuluna namwaana; himahuji nama˜ ˜
˜ ˜
beka, alunana kumawijawu akukenanana,
˜
˜
˜
hadyanawu nanenu. Mulona chahoshanawu
mazu akuhemesha akudisamba, hiyakukoka
antu nakufwila kwatama kwachisemwa cha˜
heseki nikubajama; antu anakeni kupuluka
˜
mudi awa ashakama mukuluwanesha. Ayi˜
˜
˜
kanana nawu mukufuma muwudunu, kutona
˜
˜
awenawu hiyandunu jakutoka. Mulona neyi
muntu anamwimiki mushindu kudi mukwa˜
wu, neli dehi ndunu yanowu namwimiki mushindu.”—2 Pet. 2:13, 18, 19.
9 Kwila mwaya ‘kufwila kwamesu,’ hikwa˜
˜
˜
lenelana muntu kwikala wasubukaku. Ilana
˜
˜
wekalana ndunu wankaka yakanu kaayi wa˜
bulana kumwekana, Satana Diyabolu. (1 Yow.
5:19) Tunateli kwikala muwubanji wakwika˜
la andunu akufwila maheta chikupu, dikwila
˜
nawu wudunu wakala kufumamu.
˜
8, 9. Wubanjinyi wutunateli kwinilamu, nawa
˜
mulonadi?
14
MUDIMU WAWUWAHI
Neyi cheliliyi muEdeni, nimakonu Sa˜
tana wafwilana kulukuka antu achidi ka˜ ˜
nda eluki yuma yayivulu. Wakenana kuluku˜
ka chikupu atwansi. Satana hatiyana kuwaha
neyi kansi hela muntu wudi wejima yadihana
kumukalakela Yehovaku. Chilumbu chaNza˜ ˜
mbi wakenana antu ejima adihana kudi Yeho˜
va akananyi kwila mwaya kumwakama Nzambi nikwikala nakashinshi.
˜
11 Tushinshikenu cheni
hachakutalilahu
˜
˜
chandunu wetejelena kumulokola kwitu di˜
˜
ndi. Iwu ndunu hadaha watiyilena kukata
˜
hakampinji kantesha; ila na kukata kwa˜
dina kwahakapinji kantesha hohu, naku˜
mushila chinjikijilu chamwekeshelena nawu
weteja kushakama nankaka yindi. Chinate˜
li kwikala chakala hela kuyena kudi atwansi
kutondahu yuma yamuchihandilu yambuka˜
˜
ku nayawantu ayinyenumuka. Satana walene˜
˜
˜
lana antu atonojokena nawu kuzata mudimu
˜
mukaayi kindi kunateli kulenela antu kwika˜
la nachihandilu chachiwahi, ilana akwaKri˜
stu atela kutonojoka chikupu hakulema kwakumanisha mpwila yawu yakuspiritu. Yesu
˜
˜
watanishili nindi, “Atuzweni muspiritu anakooleki.” (Mat. 5:3) AkwaKristu adihana afwi10
˜
10, 11. Anyi afwilana kulukukayi Satana, nawa
˜
shikola yahewulu yinateli kuleta nahi kukala kudi
akwaKristu achidi atwansi?
KAPOSHI KAKUTALILA
˜
lana kwila mwaya muchima waNzambi, bayi
˜
waSatanaku. Atiyana kuwaha nanshimbi ja˜
˜
Yehova, nawa atonojokanahu chikupu mwaa˜
na niwufuku. (Tanenu Masamu 1:1-3.) Hela
˜
chochu, shikola yahewulu hiyamushilana ka˜
˜
mbuna aYehova mpinji yakutonojoka nikumanisha mpwila yindi yakuspirituku.
˜
12 Ndunu
mukwaKristu nateli kwikala na˜
nkaka yindi wabulana kudifukula kudi Yehova wunakumuyandisha. Mumukanda windi
watachi wasonekeleliyi akwaKorinda, Pawulu
wehwili nindi: ‘Enu hayitambikiluwu, mwa˜
˜
˜
dina andunu tahindi?’ Kuhinahu wayilejeli ni˜ ˜
˜
ndi: ‘Bayi munenanaku; ilana neyi mukutwesha kufumamu, fumenumu tuhu.’ (1 Kor. 7:
˜
˜
21) Neyi ndunu wadina nankaka yindi wa˜
bulilena kudifukula kudi Yehova wamuyandi˜
˜
shilena, ndunu wateleleli kutondahu kusu˜
buka. Makonu, mumatuna amavulu, nshimbi
yahosha nawu kansi watela kuya kushikola
˜
kwesekeja nayaaka yetejawu. Kuhinahu, atu˜
dizi ayilejana kutondahu neyi chakwila aku˜
˜
kena kutwalekahu kutana hela nehi. Chinateli kwikala chakala nankashi kuzata mudimu
wampinji yejima neyi mukwaKristu yatonda˜
˜
hu kutana shikola yahewulu kulonda yakeni˜
li mudimu wawuwahi mukanu kaayi.—Tanenu 1 Akorinda 7:23.
˜
KOMANA MWATELA KUTANA SHIKOLA
YAHEWULU TAHINDI SHIKOLA YABADIKA?
˜
13 Pawulu wasonamishili
akwaKristu aKolosi nindi: “Babalenu hakenda kamwekana muntu wukuyipupa namaanindi namakasu amukunkulwayi, mwaya yaaku yawantu,
mwaya yuma yampata yamunu mwishina yakuhemesha, himwaya Kristuku.” (Kol. 2:8)
˜
˜
˜
Antanishi amavulu atanishana ‘maana nimakasu amukunkulwayi kwesekeja namwaya
yaaku yawantu.’ Shikola yahewulu, mwavu˜
la kwikala iyi ntanishilu, hiyavula kukwasha
atudizi chakuzata nyidimuku, nawa hiyanate˜
li kudilo nesha kuzata nyidimu yamafu˜
ku ejimaku. Kwambukaku, ambuna aYeho˜
˜
va atondanahu shikola yayikwashana kudiza
nyidimu yinateli kuyikwasha kutwalekahu
nachihandilu chapela hakumukalakela Nza˜
mbi. Alondelana kufumba kwaPawulu kwamufumbiliyi Timotewu nindi: “Kwakama
Nzambi, nikutiya kuwaha, hikuheta kwakweni. Dichi neyi tukweti yakudya niyakudivwika, yumiyi yinawani.” (1 Tim. 6:6, 8) Cha˜
tela ekalena namadigili nimajina ankumbu,
˜
akwaKristu alala ashana maana hakuzata chikupu mudimu wakushimwina kulonda akwa˜
˜
shenaku antu amakwawu ekalena atumbanji
˜
twaKristu.—Tanenu 2 Akorinda 3:1-3.
12. Chumanyi chiyatela kufuukulahu atwansi makonu?
13. Shikola yamuchidinyi yinateli kuhetesha na˜
nkashi ambuna aYehova?
OCTOBER 15, 2013
15
˜
Tonojokenu hachuma chamumwekeneni Pawulu. Amudizishili kudi kaYudeya
˜ ˜
nkulu na na waNshimbi Gamaleli. Shiko˜
la yataniliyi Pawulu tunateli kuyesekeja nashikola yayunivesiti yamakonu. Indi Pawu˜
lu wayimweni nahi iyi shikola chayesekejeliyi
nakukooleka kwakukalakela Nzambi niKri˜
stu? Wasonekeli nindi: “Nafuukulana yuma
˜
yejima nami yakujimbanesha hohu, nanochu
chasweja kuwaha kumwiluka Kristu Yesu,
˜
Mwanta wami.” Kuhinahu wabombeleluhu
˜
nindi: “Hadi yena najimbaneshi yuma yeji˜
ma, ninochu nayifuukulana nami hiwuzondu
hohu, kulonda niheti Kristu.” (Fwi. 3:8) Iyi yi˜
tonojoka yaPawulu yinateli kukwasha atwa˜
nsi akwaKristu nianvwali jawu amwakamana
Nzambi kutondahu chachiwahi kutalisha ha˜
kutana shikola. (Talenu nyevulu)
14
HETELENUMU MUSHIKOLA YABADIKA
Indi yililu hamashikola ayunivesiti ye˜
˜
kala nahi? Hanawa maluna, kakavulu antu
˜
˜
ekalana akasunuka kudikana nikumwekesha nawu anahilili nfulumendi niakwanfulu˜
mendi. (Efwes. 2:2) Kwambukaku, kulonesha
˜
kwaNzambi kwadizishana shikola yabadika munjila yakuwunda muchipompelu chawakwaKristu. Wejima wetu tukweti kukooleka kwakuhetelamu muShikola yaMudimu
˜
waTeokalatiki yekalanaku mulungu nimulu˜
ngu. Kwekala cheni shikola yawamana kwetu
apayiniya ajiki (Shikola yaKudiza Bayibolu Yawamana Kwetu Ajiki) nishikola yawapayiniya
adisumbula (Shikola yaKudiza Bayibolu yawakwaKristu Adisumbula). Mashikola ateokala˜
tiki amuchidiwu atukwashana kumwovwahila Yehova, Nkaka yetu wamwiwulu.
16 Tunateli kusandujola maheta akuspiritu muWatch Tower Publications Index hela the
˜
Watchtower Library haCD-ROM. Nkenelu yayeni yanawa mashikola yekala yakudifuku15
˜
la kudi Yehova. Yatudizishana chitunateli kukwashaku antu amakwawu kukundama kudi
Nzambi. (2 Kor. 5:20) Kufumahu, antu itwa˜
˜
˜
tanishana niwena akatwesha kutanishaku
antu amakwawu.—2 Tim. 2:2.
˜
˜
WULOKU WATAMBULANAYI NDUNU
Muchishimu chaYesu chantalenta,
˜
andunu ayedi ashinshika ayihamekeli hamu˜
˜
dimu wawu. Chumichi chayileneleli azanaleli
hamu nankaka yawu. Hakumwekesha kusa˜
kilila, nkaka yawu wayinkeli cheni mudi˜
mu wukwawu. (Tanenu Matewu 25:21, 23.)
Makonu, kutondahu shikola yabadika kwa˜
˜
letana muzanalu ninkisu. Talenu chakutalilahu chaMichael. Wazatili chiwahi kushikola
˜
chakwila antanishi jindi amutambikili kulonda ahanjeki nindi hajakuya kuyunivesi˜
ti. Antanishi jindi ahayamini hakutiya nawu
˜
˜
˜
wakenelena wanyi kutana shikola yahewulu.
˜
Ilana watondeluhu kudiza mudimu wahakapinji kantesha. Iwu mudimu wamukwashili
kudakamena yomweni kumujimba nikuzata
˜
wupayiniya. Komana watonojokeli nindi wafuukwili mwaluwa? Wahosheli nindi: “Shikola yinnadizi muBayibolu neyi payiniya nawa
eluda muchipompelu yinankwashi chikupu.
˜
˜
Nkisu nikukooleka kunadilunishana kwabadika chikupu mali ejima inadi kwikala nawu.
˜
˜
Nidi namuzanalu chikupu hamulona wakwi˜
la hinafuukwiluhu kutana shikola yahewuluku.”
˜
18 Shikola yabadika yatudizishana
mwa˜
ya muchima waNzambi nawa yatukwashana
˜
˜
kumukalakela Yehova. Yatulenelana ‘tufumi
˜
muwudunu wakutoka’ nawa nkumininaku
˜
‘nakwinila muwaana wawanyana kaNzambi
wowu waana walema.’ (Rom. 8:21) Swe˜
je-e dinu, twadizana njila yayiwahi mutuna˜
teli kumwekeshela netu twamukena chikupu Nkaka yetu wamwiwulu, Yehova.—Kwid.
21:5.
17
14. Kwesekeja namukanda waAfwilipi 3:8, indi Pa-
˜ ˜
˜
wulu wamwenena nahi kukooleka kwadinayi naku
kwakumukalakela Nzambi niKristu?
˜
˜
15, 16. Indi kulonesha kwaYehova kwadizishana
˜
mashikolanyi, nawa akweti nkenelwinyi?
16
17. Kufuukulahu kudiza shikola yabadika kwale˜
tana nkiswinyi?
˜
18. Chumanyi chayilenela mutonduhu kudiza shikola yabadika?
KAPOSHI KAKUTALILA
˜
NSA NU YACHIHANDILU
ATATA nawamama adibulakeni mu 1919 hakupompa kwaInternational Bible Students muCedar Point,
Ohio, U.S.A. Adisumbwili kukumana kwachaaka chenichi. Navwalikili mu 1922 nawa mana
˜ kwami Paul wavwalikili hanyima yayaaka yiyedi. Nodami
Grace wavwalikili mu 1930. Anvwali jindi aRoy na˜
Ruth Howell adina aTudizi aBayibolu, nawa ankaka
˜
jindi niwena adina aTudizi aBayibolu nawa amabwambu jaMana Kwetu Charles Taze Russell.
Nadibulakeni naGrace mu 1947, nawa twadisumbwili haJuly 16, 1949. Henohu kanda tudisumbuli,
twahanjekeli chakadi kuhita mumbadi hachihandilu chetu chakumbidi. Twafuukwiluhu kuzata mumu˜
˜
dimu wampinji yejima nawa hitwakenelena kwikala
nanyanaku. Ha October 1, 1950, twatachikili kuzati˜
la hamu mudimu wawupayiniya. Kuhinahu mu 1952,
˜
atutambikili kutachika kuzata mudimu wamuninza.
Kushindamena
Hadi Yehova
Kunankwashi
WASHIMWINI
MALCOLM ALLEN
Mpinji jikwawu, hitunateli kwiluka
jinateli kumwekana muchihandiluku,
nawa chihandilu chakala chikupu.
˜
˜
Ilana Yehova wakiswilana antu
˜
ashindamenana hadi yena bayi
hamaanawuku. Ichi dichuma
˜
chitwahitamu ami ninodami
muchihandilu chetu nawa munafumi
nkisu jajivulu chikupu. Tiyenu yuma
yitwahitamu muchihandilu chetu.
OCTOBER 15, 2013
MUMUDIMU WAKWENDA
NISHIKOLA YAGILEYADI
˜
˜
˜
Wonsu wetu twatonojokeli netu twakenelena wukwashu hakwila tutweshi kuzata iwu mudimu wa˜
wuha. Hela chakwila nadizililena kudi amana kwetu
˜
˜
akuluka yitembi, hampinji yoyimu nakenelena atela
kumukwasha mwini kwami Grace. Nahosheli naMa˜
rvin Holien, ibwambu dami wanyaka wadina waku˜
luka yitembi mukuzata mudimu wawunkoni wakwenda, nawa namwihwili nami: “Grace wuchidi kansi
nawa kanda yeluki yuma yayivulu. Komana kudu˜
hu muntu wunateli kuzatanayi nindi hadi mpinji ya˜
ntesha kulonda yamukwashi?” Waakwili nindi, “Ena.
Edna Winkle hipayiniya wakuluka yitembi wunateli kumukwasha chikupu.” Chimwahitili mpinji, Gra˜
ce wahosheli hadi Edna nindi: “Wanleneleli kwikala
wakasunuka neyi tunakushimwina kwitala nikwita˜
˜
la, nelukili chakwila neyi muntu nakukena kunkanesha nawa wandizishili kutiyilila kudi mwiniitala kulonda nitweshi kuhoshahu neyi chinateleli. Dimuntu
˜
˜
inakenelena!”
˜
Ami niGrace twazatilili muninza jiyedi mumusumba waIowa, kubombelahu niyibalu yamumusumba
waMinnesota
niSouth Dakota. Kufumahu atutwalili
˜
kuNinza 1 yamuNew York, yabombelelumu nimba˜
ka jamuBrooklyn niQueens. Twanukana chitwa˜
tiyilena netu hitukutwesha kuzata iwu mudimuku.
17
˜
“Chiwakananya kutukwasha kuhitila
mukutufumba chiwahi, dikwila nawu wudi
wamukunkulwayi mu˜
kunu kulonesha.
Twalekakuhu kuzata
chiwahi.”
Kufuma kuchimunswa: Nathan
Knorr, Malcolm Allen, Fred Rusk,
Lyle Reusch, Andrew Wagner
˜
˜
Ninza mutwazatilile na yabombelelumu nichiPo˜
mpelu chaBrooklyn Heights, apompelelena Mwita˜
la daWanta dahaBeteli nawa mwadina antu amavulu amuchisaka chaBeteli akuluka yitembi. Hanyima
yakuhana mpanji yamudimu yatachi munichi chipompelu, Mana Kwetu Nathan Knorr wenjeli kudami nakunleja mazu akwila nawu: “Malcolm, wuna˜
tuleji kufumba kutwatela kuzatilahu, nawa kwadina
kufumba kwatelela. Watela kwiluka neyi, chiwa˜
kananya kutukwasha kuhitila mukutufumba chiwahi, dikwila nawu wudi wamukunkulwayi mukunu
˜
kulonesha. Twalekakuhu kuzata chiwahi.” Hanyima yakupompa, namulejelumu mwini kwami Grace. Kufumahu, twayili hewulu mukapeka kamuBete˜
˜
li mutwakaminena. Hamulona wakusweja kwakama,
twadilili.
Chimwahitili tukweji twantesha, twatambwilili mukanda wakututambika kuya nakuwanika kuShikola yaGileyadi yanaambala 24, yamanini muFebruary 1955. Atulejeleli chadimu henohu kanda tuyi
kushikola nawu hitunakuya nakudiza iyi shikola ku˜
londa twakekali amishonaluku. Ilana, yikatukwasha
˜
kulonda tukazatena chiwahi mumudimu wakwenda.
˜
Kuwanika kuniyi shikola kwadina hichuma chachi˜
wahi nankashi nawa kwatuleneleli kwikala adizoza.
Chitwamanishili shikola, atutemesheli kuya nakuzata mudimu wamunkambi. Nkambi yetu yabombelelumu musumba waIndiana, Michigan, niOhio. Ku-
18
˜
hinahu, muDecember 1955 twatambwilili mukanda
˜
kufuma kudi Mana Kwetu Knorr wahoshelena nawu:
“Chakadi kuhita mumbadi wushimuni chiwunaku˜
tonojoka, nawa wunleji mwalala. Wunleji neyi wu˜
nakukena kwinza kuBeteli nakushakama kunu . . .
˜
˜
hela neyi wunakukena kuya nakuzatila kwituna da˜
cheni hanyima yakuzatila chantesha haBeteli. Nuku˜
˜
kena kwiluka neyi wunakukena mudimu wamunka˜
mbi nimudimu wamuninza.” Twakwili netu tukutiya
kuwaha kuzata mudimu wudi wejima wuyakutwinka. Atulejeli kuya kuBeteli hohenohu.
˜
YAAKA YAKUZANALESHA YINAZATILI HABETELI
˜
Yaaka yakuzanalesha yinazatili mudimu wahaBe˜
teli yabombelelumu kuhana jimpanji nikutanisha
muUnited States mwejima. Nazatiluku mudimu wakudizisha nikukwasha akwenzi amavulu atachikili
˜
kuzata nyidimu yamaneni mukulonesha kwaYehova.
Chimwahitili mpinji, nazatili neyi nsoneki waMana
˜
Kwetu Knorr mukasanji katalilena hamudimu wakushimwina mukaayi kejima.
˜
Nadilunishili chikupu yaaka yinazatilili muDipati˜
menti Yatalana haMudimu waKushimwina. Nazati˜
˜
lena hamu naT. J. (Bud) Sullivan. Wazatili neyi nkoni
muniyi dipatimenti hadi yaaka yayivulu henohu ka˜
nda nitachiki kuzatila kuniyi dipatimenti. Ilana kwa˜
dina antu amakwawu inadizililuku yuma yayivulu.
Fred Rusk, iyenkeluwu mudimu wakundizisha niyeKAPOSHI KAKUTALILA
˜
na wadina hakachi kwawu. Namwihwili munjila ya˜
˜
yiwahi nami: “Fred, mulonadi chiwasonekelanamu
˜
cheni munyikanda neyi nasoneki dehi?” Waseheli
˜
˜
nawa wabombeleluhu awa mazu anleneleli nitonojokuhu chikupu nindi, “Malcolm, neyi wuhosha hohu
˜
hakanwa, nsanu yiwunahoshi anateli kuyilumbulula
˜
namazu amakwawu, ilana neyi wusoneka mukanda,
sweje-e neyi wunakufumina kunu, mukanda watela
˜
kwikala wawuwahi nawa woloka chikupu.” Kuhinahu wahosheli munjila yayiwahi nindi, “Kolaku, wunakwila chiwahi nawa mukuhita kwampinji wukekala chiwahi.”
Hayaaka yitwashakamini haBeteli, Grace wazatili nyidimu yashiyashana kubombelahu mudimu wakuwahisha mutupeka twakushakamamu nimudimu
˜
˜
wakulonesha yuma yinafwi mutupeka. Wadilunishi˜
lena kuzata iwu mudimu. Makonu, neyi tudibulaka˜
na nawamana kwetu amakwawu adina atwansi ha˜
˜
Beteli hayina mpinji, amulejana Grace namuzanalu
nawu, “Mwandizishili chachiwahi chakwala kadidi,
nawa amama atiyili kuwaha chikupu chimwandizi˜
˜
shili.” Grace wadilunishili cheni kuzata mudipatimenti yaMagazini, Kutambwila niKutemesha Nyikanda,
˜
nikudipatimenti yaKutuna Matepu. Kuzata iyi nyidimu yashiyashana kwamukwashili kwiluka nindi ku˜
zata mudimu wudi wejima hela kuzatila kwiluna
˜
kudi kwejima mukulonesha kwaYehova hikukooleka
˜
˜
nawa hinkisu. Nimakonu, dichatonojokanayi.
˜
mweluka, nawa neteji mumunahoshi. Ilana ninami
nikweti nyidimu yakuspiritu yinashaku maana chi˜
kupu, nawa hinakukena kutachika kuyidiwulaku.
˜
˜
Nukwendelana antu namelela, ilana Hachiyedi niHa˜
chiwana namelela, nukuyana kukupompa kwalema
˜
nankashi.” Yehova wankiswilili chikupu hamulona
˜
wakubula kujina kukupompa nakuzatilamu mudimu
wakumujimba.
Mu July 1987 hampinji yafwili amama mwitala
˜
˜
mwahembelanawu ayeji twadina kukadidi hakaaminuwu. Mukulumpi wawanansi wenjili kudi Grace nawa wamulejeli nindi: “Mama Allen, yenu kwi˜
tala mukanooki. Antu ejima aneluki nawu mwadina
YUMA YITUNAHIMPI MUCHIHANDILU CHETU
Muyaaka yamuma 1970, twelukili netu anvwali
˜
˜
jetu anashinakaji dehi, dichi akenekelena kuyakamena chikupu. Nkumininaku, twafuukwiluhu chuma
˜
˜
chakala. Hitwakenelena kufuma haBeteli nikushi˜
˜
ya akwetu ambuna aYehova itwakeneli chikupuku.
Hela chochu, nelukili nami himudimu wami wakwakamena anvwali jetu. Dichi, chimwahitili mpinji twa˜
fumini haBeteli, ilana twakuhweleleli netu neyi yuma
˜
yinahimpi, twakafunta cheni muBeteli.
Hakwila tuwani mali mwakuhandila, natachikili kuzata kukampani yainshuwalansi. Mpinji yejima
˜
nakanukana mazu anlejeli mukulumpi wanyidimu
˜
hampinji yinadizilena wahosheli nindi: “Iwu mudimu washindamena hakwendela antu namelela. Diyi
mpinji yiwatela kuwana antu hamatala. Kwosi chuma chalema kubadika kwendela antu namelela.” Nakwili nami, “Neluki nami munakuhosha hayuma yiOCTOBER 15, 2013
Hewulu: Fern niGeorge Couch, Grace ninami kuGileyadi,
mu 1954
˜
˜
Heshina: Hampinji yinazatilena kuDipatimenti Yatalana
haMudimu waKushimwina, mu 1956
19
kunu mpinji yejima nakwakamena akuwenu awambanda. Kwakama nehi.”
˜
MuDecember 1987, twasonekesheli cheni mudi˜
˜
mu wakuya nakukalakela haBeteli, iluna ditwakene˜
li. Ilana chimwahitili mafuku antesha, Grace amu˜
kwatili nachikatu chakansa yakumujinwa. Hanyima
yakumuladika nichakoleliyi, amulejeli nawu kansa
yinamani. Hela chochu, haniyi mpinji, twatambwilili mukanda wakufuma kuBeteli wakutwiteja nawu
tutwalekuhu namudimu wetu wakushimwina mu˜
˜
chipompelu mutwadina. Twadina namuchima wakutwalekahu kudikita mudimu wetu waWanta.
Chimwahitili mpinji, nawanini mudimu kuTexas.
˜
˜
Twafuukwiluhu kuya kunidi iluna mulona kutaata chiwahi, nihanu kuchidi kwakuwahi. Hadi yaaka
25, tunashakami muTexas nawamana kwetu niahela
˜
atwakamenana nawa itwadikunda nawu.
˜
“Mpinji yejima shindamenenuna
hadi Yehova nikwiteja yuma ye˜
tejanayi nindi yitumwekeni”
20
YUMA YITUNADIZILUKU
Hampinji yantesha Grace wakatili kansa yakumu˜
jinwa niyovu, nawa katataka wakatili kansa ya˜
˜
kumayeli. Ilana kanda yatobenahu dehi hakukala
˜
kwamonanayi muchihandilu hela kudiwula nshi˜
mbi yahoshana hawumutu nikuzatila hamu. Kaka˜
˜
vulu amwihulana nawu, “Chumanyi chayilenela mu˜
shakamena chiwahi neyi adisumbula nikumwekesha
˜
muzanalu. Wateneni yuma yiwana nindi: “Tudi ama˜
bwambu chikupu. Twahanjekana mpinji yejima ifu˜
ku niifuku. Twaya na nakuhempula hamu ifuku
˜
niifuku. Nawa twasambilana kumanisha kukala kutukweti henohu kanda tuyi nakukama.” Hela cho˜
˜
chu, mpinji yikwawu twabobolana, ilana twadanake˜
˜
nana nikujimbalaku, nawa ichi chatukwashana.
Mukweseka kwejima kutunahitumu, kudi yuma
yayivulu yayiwahi yitunadiziluku:
˜
(1) Mpinji yejima shindamenenuna hadi Yehova
˜
nikwiteja yuma yetejanayi nindi yitumwekeni. Bayi mushindamena kukashinshi kenwenu awenuku.—Yish. 3:5, 6; Yere. 17:7.
(2) Shindamenenu hawunlomboli waMwizu da˜
Yehova, hichikweti mulona nakukala kumukwetuku. Chalema kumwovwahila Yehova ninshimbi jindi. Mwatela kutondahu chuma
chimu, chili kumwovwahila hela nehi.—Rom.
6:16; Heb. 4:12.
(3) Kwekala chuma chalema nankashi muchihandilu, kwikala nejina dadiwahi naYehova. Ku˜ ˜
twamijaku yuma yake nanayi, bayi kufwila
mahetaku.—Yish. 28:20; Mukwa. 7:1; Mat. 6:
33, 34.
˜
˜
˜
(4) Lombenuna kulonda muzatena nanovu nikudikita mumudimu waYehova kushika haku˜
mina novu yenu. Shenu muchima hayuma yimwatela kwila, bayi hayuma yimukubula
kutwesha kwilaku.—Mat. 22:37; 2 Tim. 4:2.
˜
(5) Ilukenu nenu kwosi kulonesha kukwawu kukweti nkisu yaYehova niwuselewaku.—Yow.
6:68.
Ami niGrace wejima wetu hamuntu hamuntu tunamukalakeli Yehova kubadika hadi yaaka 75, nawa
hamu neyi adisumbula, tunazati yaaka kukamwihi
˜
na 65. Tunadilunishi chikupu kumukalakela Yehova
hamu hadi yaaka yejima yinahituhu. Tunakuhweleli nikulomba netu amana kwetu ejima niahela niwe˜
˜
na akuwana muzanalu wafumana mukushindamena
hadi Yehova.
KAPOSHI KAKUTALILA
YUMA YITUNATELI
KUDIZILA KUKULOMBA
KWALOMBELUWU
CHACHIWAHI
‘Ijina deyi dalema, adikiswili nkisu.’
—NEHE. 9:5.
MUNATELI KWAKULA?
Yumanyi yayiwahi yeliluwu aIsarela hampinji yayipompesheluwu
hamu kudi aLevi?
“IMANENU mumukiswili Yehova Nzambi yenu wakufumisha kunyaka yejima, wakushika kunyaka yejima, nkisu.” Kuhitila munawa mazu, antu jaNzambi akushankulu
ayipompesheli kulonda alombeli hamu kulomba kwakulehi kwasonekawu muBayibolu. (Nehe. 9:4, 5) Apompeleli muYerusalema hefuku da 24 dakakweji kamuchitanu
natuyedi kaTishri, kawaYudeya mu 455 B.C.E. Chitukudi˜
zana haniku kupompa kwadimena, dihulenu nenu: ‘Yi˜
lilwinyi yayiwahi yamwekesheluwu aLevi yaleneleli iku
kupompa kwendi chiwahi? Yumanyi yikwawu yinatela
kudizilaku kuniku kulomba kwalombeluwu chachiwahi?’
—Mas. 141:2.
KAKWEJI KADIMENA
˜
AYudeya amanishili kutunulula mpwembu jaYerusalema henohu kunashali kakweji kamu hakwila ekali naniku kupompa. (Nehe. 6:15) Antu jaNzambi ama˜
˜
nishili mudimu wakutunulula mumafuku 52, kuhinahu
atwalekeluhu kusha maana kuyuma yakuspiritu. Dichi, hefuku datachi dakakweji kakaha, Tishri, apompeli hamu hanji kulonda atiyilili kudi Ezera niaLevi
˜
˜
amakwawu atanilena nezu datiyakana nikulumbulula
Nshimbi jaNzambi. (Mwevulu 1) Yisaka yejima, kubombelahu ‘niejima atwesheli kutiyamu chalumbuluka,’
emeni nakutiyilila “kufumisha kukucha nakushika kuchayili.” Ichi hichakutalilahu chachiwahi nankashi kudi
etu makonu tunakupompela muMatala aWanta amawa˜
hi. Hela chochu, komana mpinji jikwawu twahunumu˜
˜
kana nakutachika kutonojoka hayuma yikwawu yabu˜
˜
la kulema? Neyi dichitwela na, tushinshikenu che ni
2
˜
Yumanyi Yehova yakoneleliyi
˜
antu jindi yamwekeshana nawu
ijina dindi damutelela?
˜
Yumanyi yitwadizilana kukulomba kwawaLevi?
1. Kupompanyi kwawantu jaNzambi kutukudizahu, nawa malwihwinyi itwatela kudihula?
2. Chakutalilahwinyi chachiwahi chatwimikililuwu aIsarela ha˜
kupompa kwawu hanyima yakutunulula mpwembu jaYerusalema?
21
1
hachakutalilahu chanawa aIsarela akusha˜
˜
˜
nkulu atiyililena nakananachima nikutonojokahu chikupu hayuma yatiyiluwu chakwila
˜
˜
atachikili nikudila hamulona wakukananya
kwovwahila Nshimbi jaNzambi.—Nehe. 8:
1-9.
˜
3 Hela chochu, iyi hiyadina
mpinji yakwiteja nshidi jawu hatookaku. Hakwikala ifu˜
˜
ku dachawija, yadina himpinji yakuzanalala mukudifukula kwaYehova. (Mwevulu 2)
(Kuch. 29:1) Dichi Nehemiya walejeli antu nindi: “Yenu mwakadyi yanuna, mwakanwi ya˜
towala, anabuli kuloneshelawu mwakamute˜
meshelaku yindi, mulona lelu hiifuku dajila
dakujilikila Mwanta wetu, dichi bayi mutiya
˜
˜
chikelaku, mulona muzanalu waYehova diyi
˜
˜
novu yenu.” Chamuzanalu, antu ovwahililili
˜
nawa idi ifuku dekalili ‘dakuzanajala nankashi.’—Nehe. 8:10-12.
˜
4 Hefuku dahiniluhu,
nyitu yayisaka yapompeli hamu kulonda amoni munza chiwateleli kulondela chikupu Nshimbi jaNzambi.
(Mwevulu 3) Hakudiza kwawu kwaNsona,
awanini kwila nawu kakweji kamuchitanu
natuyedi kabombelelumu Chawija chaYisolu kufuma hefuku da 15 nakushika hefuku da 22 dakakweji kaTishri, dichi atachikili
˜
kulonesha. (Mwevulu 4) Ichi Chawija chaYisolu chawahili chikupu kubadika yawija ya˜
dinaku kutachika tuhu mumafuku aYoshu3. AIsarela ovwahilili nakulondela wunlomboli
wamuchidinyi?
4. Indi nyitu yayisaka yawaIsarela yelilidi, nawa yu˜
manyi yalema yawaninuwu yadina munichi Chawija chaYisolu?
22
2
3
˜
wa nawa mwafumini “kuzanalala kwakweni
˜
kwabadika.” Chuma chalema chadina muni˜
chi chawija hikutana Nshimbi jaNzambi hadi
antu amavulu, “hefuku hefuku, kufumisha
kwifuku dakusambila nakushika kwifuku
dakukuminina.”—Nehe. 8:13-18.
IFUKU DAKWITEJA NSHIDI
5 Chimwahitili mafuku ayedi, mpinji yashikili kudi aIsarela yakwiteja nshidi jawu
˜
˜
hatooka hamulona wakukananya kuhemba
˜
Nshimbi jaNzambi. Idi ifuku hidadina da˜
chawija chakudyaku. Ilana, antu jaNzambi
˜
alekeli kudya nawa avwalili yikeleyi yadina
chinjikijilu chakwila nawu anakudila. Ku˜
˜
hinahu, ayitanilili antu Nshimbi jaNzambi
hadi maora asatu nantetemena. Namwaana,
˜
‘etejelena nshidi jawu nikudifukula kudi Ye˜
hova Nzambi yawu.’ (Mwevulu 5) Kuhinahu
aLevi alombeleluku antu mukulomba kwawu kwalombeluwu chachiwahi. (Mwevulu 6)
—Nehe. 9:1-4.
˜
6 Chakadi nikujina, kutana
Nshimbi jaNzambi kapampa kakavulu kwayikwashili aLevi kulomba chachiwahi. Mavasi ikumi
˜
akutachikilahu ahoshana nankashi hanyidimu niyililu yaYehova. Muchibalu chikwawu
chakulomba, aLevi ashimwini nshidi jajivu˜
lu jakoneluwu antu nawa alumbulwili chiku˜
˜
pu mulona waleneleli aIsarela abuli kwikala
atelela kutambwila ‘wushona waNzambi wa-
˜
5. Chumanyi chelilenawu antu jaNzambi henohu
aLevi kanda ayilombeluku kudi Yehova?
˜
˜
nawa ichi chatudizishana chumanyi?
6. Yumanyi yaleneleli aLevi alombi chachiwahi,
KAPOSHI KAKUTALILA
4
5
wuvulu.’ (Nehe. 9:19, 27, 28, 31) Chumanyi
chitunateli kudizila kudi aLevi? Twatela ku˜ ˜
˜
tanana nikutonojoka chikupu Hezu daNza˜
mbi ifuku niifuku. Neyi twilana mwenimu,
˜
Yehova wukuhoshana nanetu. Nawa hakulomba kudi yena, tukwikala nayuma yayivulu yakulombelahu kudi Yehova, nawa kulo˜
mba kwetu kukwikalana kwakuwahi.—Mas.
1:1, 2.
7 Kudi chuma chimu hohu chatelela cha˜
lombeluwu. Twachiwanana mumazu akukumisha muvasi 32, akwila nawu: “Dichi dinu,
˜
eyi Nzambi yetu, Nzambi muneni, wano˜
vu, wakutiya woma nankashi, wakakelana
˜
muwatiyaneni nimuluwi lweyi, kukabakana
kwejima kunatuwani ninetu, nianyanta jetu,
nitulamba twetu, nitupristu twetu, nituprofwetu twetu, niankakulula jetu, niantu eyi
˜
ejima, kufumisha hamafuku adinuwu anya˜
nta jakuAshuri, nakushika kwitanwa dalelu, bayi wukumona kukehaku.” Dichi, aLevi
atwimikilili chakutalilahu chachiwahi kulo˜
nda ninetu tusambilena kumushimeka nikumusakilila Yehova henohu kanda tulombi
˜
yuma yitunakukena.
KUSHIMEKA IJINA DANZAMBI DALEMA
Hela chakwila aLevi alombeli chachiwa˜
hi, adina adizoza nawa elukili nawu mazu
azatishiluwu hakumushimeka Yehova hiya8
7. Yumanyi yalombeluwu aLevi kudi Nzambi,
˜
nawa chumanyi chitwadizilanaku?
8, 9. (a) Munjilanyi yakudizoza mwatachikililuwu
aLevi kulomba? (b) Mazazanyi ayedi amwiwulu
atenenuwu aLevi?
OCTOBER 15, 2013
6
mushimekeli chikupuku. Dichi atachikili kulombelaku aIsarela ejima kudi Yehova mukudizoza nakulembelela nawu: “Ijina deyi
dalema, Datuumbakana, chakubadika nkisu
yejima nikushimeka kwejima, adikiswili nkisu.”—Nehe. 9:5.
9 Kulomba kwatwalekahu nawu: “Eyi yeyi
Yehova kanka weyi hohu; yeyi welili iwu˜
˜
lu, iwulu damawulu, niyilenalena yawu yejima, niiseki niyuma yekalahu yejima, nitu˜
lu nalwiji niyuma yekalamu yejima, yeyi
˜
˜
˜
wayihembana yejima. Yilenalena yamwiwu˜
˜ ˜
lu yadifukulana kudeyi.” (Nehe. 9:6) Enani,
˜
Yehova waleneli mawulu niyuma yekalamu,
˜
ninyilalanji yayivulu yatutumbwa. Waleneli
˜
cheni yuma yejima yekala heseki detu dadiwahi nawa wenkeli yuma yawumi wuswa wa˜
kusemununa. Anelu jaNzambi ajila itunateli
˜
kutena cheni netu “izaza dejima damwiwu˜
lu,”amwenena yuma yejimiyi. (1 Anya. 22:19;
˜
˜
Yoba 38:4, 7) Kubombelahu, awa anelu elana
mwaya muchima waNzambi mukudizoza kuhitila mukukalakela antu akwanshidi “akaswana wamwinu.” (Heb. 1:14) Makonu, ane˜
tu nawa twamukalakelana Yehova hamu neyi
izaza dadizishewa chikupu. Twatela kwimbu˜
jola anelu kuhitila mukumukalakela Nzambi
mukudizoza.—1 Kor. 14:33, 40.
˜
10 Kuhi nahu,
aLevi ashili maana ha˜
nyidimu yaNzambi yamuko neleliyi Abarama, washikijili yaaka 99 chakadi ku˜
˜
vwala mwana na nodindi Sarayi wadi na
10. Chumanyi chitunadiziluku kunyidimu yaNza-
˜
mbi yamukoneleliyi Abarahama?
23
nshinta. Dihafumini Yehova yamuhimpi ijina nakumutumba nindi Abarahama, datalisha mukwila nawu ‘nkakulula wamukanka.’
(Kutach. 17:1-6, 15, 16) Nzambi wamukani˜
ni cheni Abarahama nindi mbutu yindi ya˜
kaswana ituna daKenani. Antu kakavulu
˜
˜
˜
ajimbalana mwakananawu; ilana Yehova ha˜
jimbalana mwokuku. ALevi ashimwini chashikijiliyi Yehova chikaninu chindi nawu:
“Eyi yeyi Yehova Nzambi watondeli Abarama, wamufumishili muUri wawaKaladeya,
wamwinkeli ijina daAbarahama; wamweni
muchima windi washinshika kumesu eyi,
˜
˜
watiya neni nindi chitiya nenu chakwinka
˜
anyanindi ituna dawaKenani, . . . ninochu
˜
˜
muwahosheli wunakonumu; mulona eyi wa˜
lona.” (Nehe. 9:7, 8) Anetu nawa tumwimbu˜
˜
jolenuna Nzambi walona kuhitila mukwila
˜
mutwahoshana.—Mat. 5:37.
YUMA YAYIWAHI
˜
YAKONELILIYI YEHOVA ANTU JINDI
11 Ijina dakwila nawu Yehova datalisha
˜
mukwila nawu “Wakojejana Yuma Kwikalaku.” Chumichi chatalisha mukwila nawu
˜
Nzambi watwalekanahu kuzata kulonda yashikiji yikaninu yindi. Chakutalilahu chachi˜
wahi chamwekesha na chumichi hinjila
mwashikijililiyi chikaninu chindi chakanini˜
˜
yi anyana kaAbarahama hadinawu andunu
˜
muEjipitu. Hayina mpinji, chamwekenena
neyi kwiji munza wawaIsarela hiwaka˜
kuulewa nakuya nakushakama Mwitu na
daChikaninuku. Hela chochu, Nzambi wa˜
˜
twalekeluhu kwila yakenekelena sampu nichashikijiliyi chikaninu chindi. Hakwila
mwenimu, wamwekesheli nindi ijina dabadika dakwila nawu Yehova damutelela.
12 Kulomba kwasonekeliyi Nehemiya
kwahosha hadi Yehova nawu: “Wamweni
˜
chadini nakukabawu ankakulula jetu muEji˜
pitu; watiyili chadililuwu kuKalunalwiji Kachinana. Wamwekesheli hadi Fwaro, nihadi
11, 12. Lumbululenu mwatalisha ijina daYehova
˜
niyuma yakoneleliyi Yehova antu jindi yamweke˜
shana nawu idi ijina damutelela.
24
˜
˜
ambunindi ejima, nihadi antu amwituna di˜
ndi ejima yinjikijilu nayihayamisha, mulona
˜
eyi welukili chadini nakudinkawu wanta nawena; hiwukutiyakana niijina neyi chididi
˜
lelu. Waambwili kalunalwiji kwakuyawu, hi˜
yakuhita mukachi kakalunalwiji, hiyakuza˜
mbuka heseki dawuma; ayihanili wayinatili˜
˜
li mumanyini neyi ilola mumenji anovu.”
˜
Kuhinahu, kulomba kwatwalekeluhu kuho˜
sha hayuma yikwawu yakoneleliyi Yehova
antu jindi nawu: “Kukuyawu hiwukuyifwo˜
mwena akwetuna, wowu aKenani . . . Ata˜
mbwili nyikala yampwembu, niituna damanji, hiyakuheta nimatala enzala nayuma
yejima yayiwahi, nimashima akupunda dehi,
nimatempa anyivinyu, nimatempa anyiolive,
ninyitondu yakudya yayivulu nankashi; hiya˜
kudya, hiyakwikuta, hiyakutoha, hiyakuluna
nakuwaha kweyi kwasweja.”—Nehe. 9:9-11,
24, 25.
˜
13 Yehova wakoneli
yuma yikwawu yayivulu hakwila yashikiji yikaninu yindi. Chakutalilahu, chimwahitili hohu kapinji kantesha hanyima yakwila aIsarela anafumi dehi
muEjipitu, Yehova wayakemeneni kuspiritu.
Hakulomba kwawu kudi Nzambi, aLevi anukili nawu: “Wasulukilili nawa hampidi yaSinayi, wahosheli nawu nezu dakufuma mwi˜
˜
wulu, wayinkeli wunaji walona, ninshimbi
jalala, niyidika yayiwahi, nikuleja kwakuwahi.” (Nehe. 9:13) Yehova wadizishili antu jindi kwikala nayililu yayiwahi kulonda ekali
atelela ijina dindi dajila hamu neyi akwaku˜
˜
swana Ituna daChikaninu, ilana avulamene˜
ni yuma yayiwahi yadiziluwu.—Tanenu Nehemiya 9:16-18.
˜
˜
AISARELA AKENEKELENA KUYIFUMBA
˜
14 Kulomba kwawaLevi kwahoshana
ha˜
nshidi jiyedi jakoneluwu aIsarela hanyi˜
˜
spiritu, ilana chumanyi cheliluwu?
14, 15. (a) Indi Yehova muwushona windi, waya˜
kemeneni nahi antu jindi akwanshidi? (b) Chuma˜
nyi chitwadizilana kudi Nzambi hachayakameneniyi aIsarela?
13. Indi Yehova wayakameneni nahi aIsarela ku-
KAPOSHI KAKUTALILA
ma yakwiteja hampidi yaSinayi nawu akuhe˜
˜
mbana Nshimbi jaNzambi. Hamulona wayumiyi, ateleleli kuyishiya kankawawu kulonda
˜
adifwili. Ilana iku kulomba kwamushime˜
kana Yehova nawu: “Nawushona weyi wawu˜
vulu nankashi [eyi] kuyilekela mwisana nehi.
. . . Wayidiishili . . . nyaka makumi awana, hiyabulili chumaku, yuma yawu yakuvwala ku˜
˜
kulana nehi, nyendu yawu kunanana nehi.”
˜
(Nehe. 9:19, 21) Makonu, watwinkana yuma
˜ ˜
yejima yitwakenana hakwila tumukalake˜
lena nakashinshi. Bayi tufwana aIsarela ama˜
˜
vulu afwilili mwisana hamulona wakubula
kwovwahila nikubula chikuhweleluku. Mwamweni, yumiyi “ayisonekeli kulonda kutukonkomwena, etu tudi kunu kunsa yanyaka yamakonu.”—1 Kor. 10:1-11.
˜
15 Chawushona, hanyima yakwinila
Mwi˜
tuna daChikaninu, aIsarela hiyatwalekeluhu
kwikala ashinshika kudi Yehovaku, atachikili kudifukula kudi anzambi jawaKenani nikwila yuma yatama nikulambula anyanawu.
˜
Dichi Yehova wetejeli nyunza yadina mukamwihi yiyandishi munza windi watondewa.
Chabalumukiluwu munyichima, Yehova wayitiyilili wushona nakuyanakena nawa wayikuulili kudi ayilumbu jawu. Chumichi cha˜
˜
mwekenena “kakavulu.” (Tanenu Nehemiya
9:26-28, 31.) ALevi etejeli nawu, “Wayiwundilili nyaka yayivulu, wayitotelumu naspiritu yeyi kudi atuprofwetu tweyi, wena kwawu
kushaku matu nehi, hiwukuyihana kudi nyu˜
za yamumatuna.”—Nehe. 9:30.
˜
16 AIsarela alekeli che ni
kumwovwahila Yehova nihanyima yakufuma muwunkoli muBabiloni. Yumanyi yafuminumu? ALe˜
vi atwalekeluhu kulomba nawu: “Tala, sana
˜
˜
tudi andunu nilelu, hakwila ituna diwenkeli
ankakulula jetu kulonda akadyi yakudya niyayiwahi yekalamu, Tala, etu twashakamamu
˜
˜ ˜
chawudunu hohu. Dasonana kudya kwakuvulu kwakudya anyanta iwatushilili kutuyula
˜
nansanu yanshidi jetu . . . tudi nakumona kukala nankashi.”—Nehe. 9:36, 37.
17 Komana aLevi atalishili mukwila nawu
˜
˜
˜
Nzambi wayiheneshelelena wunanji haku˜
kala kwamwenenawu? Inehi! Etejeli nawu:
“Muyuma yejima yinatuwani eyi kweyi wa˜
˜
lona hohu, mulona eyi wuneli mwalala, hakwila etu tuneli mwatama.” (Nehe. 9:33)
Dichi, akunkulwili kulomba kwawu kwakudizoza nakukana chikupu nawu muza wu˜
˜
kwovwahilana Nshimbi jaNzambi. (Tanenu
Nehemiya 9:38; 10:29) Asonekeli chikaninu chawu mumukanda wafwachikiluwu
kudi anlomboli jawaYudeya akushika ku 84.
—Nehe. 10:1-27.
˜ ˜
18 Hakwila twikali antu akena
nayi Yeho˜
˜
va nindi akenili mwituna dadiha, twatela
˜
kumwiteja yatufumbena. Kapostolu Pawulu
˜
wehwili nindi: “Mwananyi abula na kufumbawu kudi tata yindi?” (Heb. 12:7) Twa˜
˜
mwekeshana netu twetejana wunlomboli
waNzambi muchihandilu chetu kuhitila mukuumika nakashinshi mumudimu windi ni˜
kwiteja spiritu yindi yitufumbe na. Nawa
˜
neyi tukona nshidi yahamesu bwi-i, tunateli kukuhwelela netu Yehova wukutwanakena neyi tubalumuka chikupu mumuchima nikwiteja kufumba mukudizoza.
19 Katataka, Yehova wukutohesha ijina dindi chikupu kubadika chaditohesheliyi hampinji yakuuliliyi aIsarela muEjipitu. (Ezek.
38:23) Neyi chochaswaninuwu antu jindi
˜
akushankulu Ituna daChikaninu, akwaKristu ejima anakuumika neyi akwakudifukula
aYehova ashinshika niwena akaswana wumi
˜
˜
mwituna daNzambi dadiha dalona. (2 Pet. 3:
13) Dichi, tutwalekenuhu nakulomba kulonda ijina daNzambi dalema adijiliki. Chibaaba chinalondeluhu chikahanjeka hakulomba
kukwawu kunateli kutukwasha kwila yuma
˜
yinakukeneka hakwila Nzambi yatukiswi˜
lena makonu nihaya nyaka.
16, 17. (a) Yumanyi yafuminumu hampinji yalekeluwu aIsarela kumwovwahila Yehova? (b) Yumanyi yetejeluwu aIsarela, nawu chumanyi chakaninuwu kwila?
18, 19. (a) Chumanyi chitwatela kwila hakwila
˜
˜
tukenili mwituna daNzambi dadiha? (b) Chumanyi
chitwatela kutwalekahu nakulombela, nawa mu˜
lonadi?
OCTOBER 15, 2013
25
˜
ILENUNA
MWAYA KULOMBA
KWAKUWAHI
KWALOMBELIYI YESU
“Tata, . . . Lemesha
Mwaneyi, kulonda
Mwana akulemesheyi.”—YOW. 17:1.
˜
MUNATONOJOKUHU NENUDI?
Yumanyi yabombelamu ‘mukwiluka’ chikupu Nzambi?
Indi kulomba kwaYesu kwasonekawu mumukanda waYowanu
˜
kapetulu 17 akwakwili nahi muyaaka nkulakaji yakusambila?
˜
Tunateli kwila nahi mwaya kulomba kwaYesu makonu?
˜
YADI NA mpinji yamelela haNisani 14, muchaaka
cha 33 C.E. Yesu nialunda nindi anakumishi tuhu kwana˜
kana chawija chaPaseka, chayanukishilena Nzambi cha˜
pulwishiliyi ankakulula jawu kufuma muwudunu muEji˜
pitu. Ilana atumbanji twindi ashinshika adi kukamwihi
nakuyipulwisha munjila yabadika chikupu. Ifuku da˜
˜
hiniluhu, Nlomboli yawu walona amujahili kudi ayilumbu jindi. Mulambu wawumi windi wawanina wuka˜
lenela antu ejima akasubuki kunshidi nikukufwa.—Heb.
9:12-14.
˜
2 Hakwila twanukena
ichi chawana chachiwahi chakufuma kudi Nzambi, Yesu watachikili chanukishu cha˜
chiha chahinili haPaseka yahachaaka. Wanoneli dinke˜
ndi dakadi iluni, hakudihumuna, nakwinka apostolu
indi ashinshika ikumi nawumu, wahosheli nindi: “Weniwu diwu mujimba wami wanahanuwu hanyijimba ye˜
˜
˜
nwenu; ilenuna mwenimu munanakanana nachu.” Welili
chochimu chanoneliyi lupasa lwavinyu yichinana, naku˜
yileja nindi: “Lupasilu dichi chitiyanenu chachiha chamumashi ami, awa akuyipwekela.”—Luka 22:19, 20.
˜
3 Nshimbi yachitiyanenu
hakachi kaNzambi nimunza
˜
wawaIsarela yadina kwakwihi nakumana. Hasinsili chi˜
tiyanenu chachiha hakachi kaYehova niatumbanji twaYesu awayishewa. Yesu washili maana chikupu hachihandilu chaniwu munza wawuha wakuspiritu. AIsarela
˜
akumujimba hiyadinunili mukudifukula kwawu kudi
Nzambuku, nawa chumichi chaleteli kasawuntu hejina
daNzambi dajila. (Yow. 7:45-49; Yil. 23:6-9) Kwambuka˜
1, 2. Shimunenu chuma chakoneleliyi Yesu apostolu indi ashi-
nshika hanyima yakwanakana chawija chaPaseka mu 33 C.E.
3. (a) Kuhimpikanyi kweneni kwamwekeni hanyima yakufwa
˜
kwaYesu? (b) Malwihwinyi itwatela kutonojokahu kutalisha hakulomba kwaYesu kwasonekawu mumukanda waYowanu kapetulu 17?
26
KAPOSHI KAKUTALILA
˜
˜
ku, Yesu wakenelena nindi atumbanji twi˜ ˜
ndi atwalekuhu kwikala anunanana kulonda
atweshi kuzatila hamu nakuleta kalemesha
hejina daNzambi. Dichi, chumanyi cheliliyi
Yesu? Walombeli kulomba kwakuwahi na˜
nkashi kwatela kutana muntu wudi wejima.
(Yow. 17:1-26; talenu mwevulu wakutachiki˜
lahu.) Chitukushinshikana haniku kulomba,
˜
˜
tutonojokena hanawa malwihu, “Komana
Nzambi waakula kulomba kwaYesu?” Twate˜
la cheni kudishinshika nikudihula netu, “Komana inakwila mwaya iku kulomba?”
˜
YUMA YATWAMIJILENAKU YESU
4 Yesu wadizishili atumbanji twindi yuma
yayivulu yayiwahi kushika nimpinji yawufu˜
ku. Kuhinahu wafumbwili mesu indi kwiwulu nakulomba nindi: “Tata, mpinji yinashiki dehi. Lemesha Mwaneyi, kulonda Mwana
akulemesheyi. Chiwunamwinki wanta hadi
antu ejima, kulonda ejima wunamwinki ayinki wumi wahaya nyaka. . . . Ami nakulemeshi hamaseki, namanishi dehi mudimu
wanyinkeli kwila. Ichi dinu, eyi Tata, anlemesheli kumu naneyi aweni nakulema kuna˜
˜
dini naku hadini mpata yamunu mwishina
yichidi kanda.”—Yow. 17:1-5.
5 Yesu watachikili kulomba kwindi kuhitila mukutena yuma yalemesheliyi chiku˜
pu. Chuma chaswejeliyi kulemesha chadina
chakulemesha ijina daTata yindi wamwiwulu, nawa chumichi chesekana nachuma chatachi chalombeliyi mukulomba kwindi kwachitalilu nindi: ‘Tata ijina deyi dijili.’ (Luka
˜
11:2) Kuhinahu, Yesu walombeleli hayuma yakankililuwu atumbanji twindi nindi
‘yayinki wumi wahaya nyaka.’ Nkuminina˜
˜
ku, Yesu walombeli yuma yakenelenayi, nindi: “Tata, anlemesheli kumu naneyi aweni
˜
˜
nakulema kunadini naku hadini mpata yamunu mwishina yichidi kanda.” Yehova wamulambwili Mwanindi washinshika nayuma
˜
4, 5. (a) Chumanyi chitwadizilanaku kuchibalu chatachi chakulomba kwaYesu? (b) Indi Yeho˜
va waakwili nahi kulomba kwaYesu kwalombeliyi
˜
˜
yuma yakenelenayi?
OCTOBER 15, 2013
yabadika nayalombeliyi kuhitila mukumwi˜
nka Yesu ‘ijina dabadika kuwaha’ dawanelu
ejima.—Heb. 1:4.
‘KWILUKA NZAMBI WALALA WUMU HOHU’
˜
6 Yesu walombeli cheni
hayuma yitwatela
kwila etu akwanshidi hakwila tukashikuhu
hakutambwila chawana chabadika chawu˜
mi wahaya nyaka. (Tanenu Yowanu 17:3.)
Wahosheli nindi twatela ‘kwiluka’ Nzambi niKristu. Njila yimu mutwatela kwilila
mwenimu yidi yakuzatisha mesu etu nimatu hakudiza yuma yayivulu hadi Yehova niMwanindi. Njila yikwawu yalema yakumwilukilamu Nzambi yidi yakuzatisha yuma
˜
yitwadizana hadi yena. Apostolu alondeleli iyi njila yakupulwisha, neyi chalombeliyi Yesu nindi: “Mazu wanyinkeli ami nayinki wena; niwena anayitambuli.” (Yow. 17:8)
˜
Ilana hakwila aheti wumi wahaya nyaka, ate˜
leleli kutwalekahu kutonojoka chikupu hamazu aNzambi nikuyizatisha muchihandilu
chawu. Komana apostolu ashinshika atwesheli kwila mwenimu kushika nikukumisha
˜ ˜
kwachihandilu chawu chahamaseki? Enani
atwesheli kwila mwenimu. Tweluka netu
˜
atwesheli mulona majinawu ayisoneka hamalola ayikuku ikumi nayiyedi amuYerusalema yayiha yamwiwulu.—Chim. 21:14.
7 Hakwila tukashakami haya nyaka, twatela kutwalekahu ‘kwiluka’ Nzambi. Indi
chumichi chinatalishi mudihi? Chinatalishi mukwila nawu twatela kutwaleka˜
hu kudiza chikupu hadi yena. Ilana chumichi chabadika hakwiluka hohu yililu
˜
˜
yindi ninkenelu. Twatela kumukena chikupu nikwikala nawubwambu wakola naye˜
na. Nawa twatela kumwekesha kukena kudi
amana kwetu niahela. Bayibolu yalumbulula
˜
nawu: “Muntu wabula kukena hanamwiluki
6. Hakwila apostolu aheti wumi wahaya nyaka, yu-
˜
manyi yateleleluwu kwila, nawa tweluka nahi netu
atwesheli kwila mwenimu?
7. Indi kutwalekahu ‘kwiluka’ Nzambi kwatalisha
˜
mudihi, nawa mulonadi kwila mwenimu chikwalemena chikupu?
27
AkwaKristu amuyaaka nkulakaji
˜
yakusambila alondelelena
wunlomboli waspiritu yajila
hakwila atwalekuhu kwikala
˜ ˜
anunanana
(Talenu parakalafu 13)
Nzambuku.” (1 Yow. 4:8) Dichi, kumwiluka Nzambi kwabombelamu kumwovwahi˜
la. (Tanenu 1 Yowanu 2:3-5.) Dichi tukweti kukooleka kweneni nankashi kwakwikala
hakachi kwawantu anakumwiluka Nzambi.
˜
Ilana twatela kubabala chikupu kulonda tubuli kujimbesha wubwambu wetu walema
nayena neyi cheliliyi Yudasi Isakaroti. Dichi
˜
tuzatenu nanovu kulonda tukoleshi wubwambu wetu naYehova. Neyi twila mwenimu
twakatambwila chawana chawumi wahaya
nyaka.—Mat. 24:13.
˜
‘HAMULONA WEJINA DEYI’
˜
8 Neyi tutana
kulomba kwaYesu kwasonekawu mumukanda waYowanu kapetulu 17,
˜
tunateli kumona netu Yesu wakeneli chikupu apostolu indi kushilahu ninetu. (Yow.
17:20) Hampinji yoyimu, twatela kwiluka
˜
netu kupuluka kwetu hikwadina kwalema
nankashi kudi Yesuku. Chuma chalemesheliyi chikupu kufumisha kukutachika kwamudimu windi wakushimwina hanu hamaseki nakushika hampinji yamanishiliyi
8, 9. Chumanyi chalemesheliyi Yesu chikupu ha˜
mpinji yazatilenayi mudimu windi hamaseki, nawa
tushidikilwinyi twamunsakililu twakaaniniyi?
28
˜
mudimu windi chadina hikujilika nikulemesha ijina daTata yindi. Chakutalilahu, hampinji yatachi yalumbulwiliyi mudimu wenji˜
˜
liliyi hanu hamaseki, watanili mumuvunilu
waIsaya nindi: ‘Spiritu yaYehova yidi ha˜
dami, mulona wanwayisha dehi manji ni˜
˜
shimwini atuzweni nsanu yayiwahi.’ Tuna˜
˜
kuhweleli netu hampinji yatanilenayi Yesu,
ijina daNzambi waditeneni chachiwahi.
—Luka 4:16-21.
9 Kwesekeja natushidikilu twawaYudeya,
kunyaka henohu Yesu kanda yenzi hamase˜
ki, akulumpi jansakililu akaanishilena antu
kuzatisha ijina daNzambi. Tuneluki netu
Yesu wakaanini chikupu tushidikilu twamuchidiwu twabula kwikala twamunsona. Wa˜
lejeli antu adina nakumudimbulula nindi:
“Ami nenzi mwijina daTata yami, himunanta˜
mbuluku; neyi wacheni wukwinza mwijina
dindi yomweni, mukumutambula.” (Yow. 5:
˜
43) Kuhinahu, chikwashalili mafuku antesha nakufwa, Yesu washimwini chuma chalemesheliyi chikupu muchihandilu chindi
kuhitila mukulomba nindi: ‘Tata, lemeshaku ijina deyi.’ (Yow. 12:28) Dichi mukulomba kutunakuhanjekahu, chinamwekani
hatooka chikupu nawu chuma chalemesheKAPOSHI KAKUTALILA
liyi Yesu chikupu muchihandilu chindi cha˜
dina chakulemesha ijina daTata yindi.
10 Yesu walombeli nindi: “Namwekeshi ijina deyi kudi antu wanyinkeli mukachi kawa˜
kwampata yamunu mwishina; adini eyeyi,
yeyi wanyinkeluwu, niwena anahembi mazu
˜
eyi. Hinukwikala nawa cheni mumpata ya˜
munu mwishinaku, ilana awa adi mumpata
yamunu mwishina; ami hinukwinza kudeyi.
Eyi Tata Wajila, yihembi mwijina deyi awa
wunanyinki, kulonda ekali wumu neyi chitwekaletu.”—Yow. 17:6, 11.
11 Kutiyakesha ijina daTata yindi kudi atumbanji twindi kwabombelelumu yuma yayivulu yabadikili hakutena idi ijina. Yesu
˜
wayikwashili cheni eluki mwatalishili ijina
daNzambi, dikwila nawu, yililu yayiwahi ya˜
Nzambi ninjila yayiwahi yatukwashilanamu.
(Kwid. 34:5-7) Kubombelahu, hela chakwila Yesu himwanta mwiwulu, nakutwaleka˜
hu kukwasha atumbanji atiyakeshena ijina
˜
daYehova mwahita kaayi kejima. Mulonadi
chanakuzatilawu iwu mudimu? Anakuwuzata kulonda apompeshi atumbanji amavulu henohu kukuma kanda kushiki. Nawa iyi
mpinji chiyikashika, wukapulwisha ayinsahu jindi ashinshika, niantu ejima akeluka ijina daYehova.—Ezek. 36:23.
‘KULONDA AKWAMPATA
YAMUNU MWISHINA ETIYI’
˜
12 Hampinji yadinayi
hamaseki, Yesu wa˜
zatili nanovu kulonda yakwashi atumbanji
˜
twindi ashindi kuzeyazeya kwawu. Chadina
chalema hakwila atweshi kuzata mudimu
watachikiliyi Yesu. Yesu walombeli nindi:
“Chiwantemeshelami mumpata yamunu
mwishina, dichi chinayitemeshi niwena mumpata yamunu mwishina.” Hakwila atweshi
10, 11. (a) Indi mudimu waYesu wakutiyakesha
ijina daTata yindi wabombelelumu yumanyi?
˜
(b) Mulonadi atumbanji twaYesu chiyatiyakeshi˜
lana ijina daYehova?
12. Yumanyi yisatu yalema yatela kutukwasha hakwila tutweshi kuzata mudimu wetu wakupulwisha mawumi awantu?
OCTOBER 15, 2013
kuzata iwu mudimu wakupulwisha mawumi
awantu, Yesu wakonkomweneni hayuma yisatu yalema. Chatachi, walombeli nindi atumbanji twindi abuli kwikala ampata yamukaayi kaSatana katamaku. Chamuchiyedi,
walombeli nindi atela kuyijilika, hela kwika˜
la anjila, kuhitila mukuzatisha nsanu yalala yekala Mwizu daNzambi. Chamuchisatu,
Yesu walembeleli kapampa kakavulu nindi
˜
atumbanji twindi adinuni mumpanda yimu
˜
yakukena yekala hakachi kayena niTata yi˜
˜
ndi. Hakwila mwenimu chakenekana kudishinshika chikupu. Wejima wetu twatela kudihula netu, ‘Komana inakwila mwaya yuma
yisatu yalombeliyi Yesu? Yesu wakuhweleli
nindi neyi atumbanji ela yumiyi, antu ama˜
vulu akatambwila chalala.—Tanenu Yowanu
17:15-21.
13 Hakwila twiluki netu kulomba kwaYesu akwakwili twatela kudiza mumukanda
wamuBayibolu walondela hanyikanda yiwa˜
na yaNsa nu Yayiwahi, mukanda waYili˜
lu yawaPostolu. Tonojokenu hayuma yateleleli kuleta chaambu hakachi kawakwaKristu
˜
akusambila, amakwawu adina aYudeya nia˜
˜
Jentili, asamaheta niatuzweni, andunu nia˜
˜
nkaka jawu. Ilana, wejima wawu adinunili
chikupu hamu chakwila tunateli kuyifwanisha nayidi yashiyashana yamujimba wamuntu naYesu neyi mutu wawu. (Efwes. 4:
15, 16) Mukaayi kaSatana mwabula ku˜ ˜
˜ ˜
nunanana, kununanana kwamuchidi kwa˜
mwekeni hamulona waspiritu yajila yaYeho˜
va yikweti novu.—1 Kor. 3:5-7.
˜ ˜
14 Chawushona, iku kunu na
nana kwamuchihayamisha hikwatwalekeluhu ha˜
nyima yakufwa kwawapostoluku. Ila na,
˜
kwesekeja nachiyashimwinenahu dehi, kwe˜
njili akwakusekesha amavulu, chaleneleli muKristendomu mwikali chaambu. (Yil.
˜
20:29, 30) Ilana muchaaka cha 1919, Yesu
˜
13. Indi kulomba kwaYesu akwakwili nahi muyaa-
ka nkulakaji yakusambila C.E.?
˜
14. Indi kulomba kwaYesu akwakula nahi makonu?
29
˜
Antu jaYehova kunyenumuka kaayi
˜ ˜
kejima ekala anunanana
(Talenu parakalafu 14)
wafumishili atumbanji twindi awayishewa
muwunkoli wansakililu yakutwamba nawa
wayipompesheli hamu ‘mumpanda yasweja
˜
kununa antu hamu.’ (Kol. 3:14) Indi mudi˜
mu wawu wakushimwina wunakwashi nahi
˜
antu mukaayi? “Anyikoku acheni” akubadika ha 7 miliyoni nialunda nawu “akunyuza
˜
yejima, akunyichidi yejima, akumatuna ejima, akumadimi ejima” anakudifukula kudi
Yehova hamu nawantu jindi awayishewa.
˜
(Yow. 10:16; Chim. 7:9) Iyi hinakwilu yakuhayamisha yakulomba kwaYesu nindi, “kulonda akwampata yamunu mwishina akeluki
nawu yeyi [Yehova] wantemesheli; akelu˜
˜
ki nawu wayikeneli neyi chiwankenelami.”
—Yow. 17:23.
KUKUNKULULA KWAKUWAHI
Hefuku daNisani 14 nampinji yamelela, Yesu walemesheli apostolu indi kuhiti˜
˜
la mukutuna chitiyanenu nawu chakuyuu15
15. Chumanyi Yesu chalombeleluku atumbanji
twindi awayishewa?
30
la hamu nindi muWanta windi. (Luka 22:2830; Yow. 17:22) Dichi, kutalisha kudi antu
ejima akekala atumbanji twindi awayishewa
˜
Yesu walombeli nindi: “Tata, nakeni nami
antu wunanyinki akekali chimu nanami ku˜
nakekalami, kulonda akabanjilena lubanji
lwakulema kwami kuwunanyinki, nanochu
˜
chiwankeneli helili chikuku champata yamunu mwishina chichidi kanda.” (Yow. 17:24)
˜
˜
Anyikoku acheni atiyana kuwaha hawuloku
˜
wakatambwila awayishewa, hiyayitiyilana
ichimaku. Chumichi hichinjikijilu chikwa˜
wu chamwekeshana nawu akwaKristu alala
˜
makonu adinuna chikupu.
˜
˜
16 Hamulona
wakuyiluwanesa kudi anlomboli jawu jansakililu, antu amavulu mu˜
kaayi atondanahu kudiwula wunsahu walala wakwila nawu Yehova wukweti antu
˜ ˜
anu nanana amwiluka chikupu. Ichi chamwekeni nimumpinji yaYesu. Dichi wakunkulwili nanawa mazu amawahi nindi: “Eyi
˜
Tata walo na, antu ampata yamunu mwi˜
shina hiyakwilukiluku, ilana ami nakwilukili; ninawa aneluki nawu yeyi wantemesheli. Nayileji ijina deyi kulonda adiluki, namba
kayilejadu nawa kulonda akadiluki; kulonda
˜
˜
kukena kuwankeneli nachu kwakekali mudi
wena ninami nakekali mudi wena.”—Yow. 17:
25, 26.
17 Hinyi wunateli kujinoka nindi Yesu helili mwaya kulomba kwinduku? Hakwikala
Mutu wachipompelu, nakutwalekahu kutu˜
kwasha kulonda tutiyakeshe na ijina da˜
Tata yindi ninkenelu yindi. Tutwalekenuhu
kwovwahila wunlomboli windi kuhitila mukwovwahila chikupu lushimbi lwindi lwakushimwina nikwilisha atumbanji. (Mat. 28:
˜
˜
19, 20; Yil. 10:42) Twatela kuzata cheni nano˜
˜ ˜
vu kulonda tukini kununanana kwetu kwa˜
lema. Neyi twila mwenimu, tukwilana mwaya kulomba kwaYesu nikuleta kalemesha
˜
hejina daYehova nikwikala namuzanalu wahaya nyaka.
16, 17. (a) Hakukumisha kulomba kwindi, Yesu
wahosheli nindi wukatwalekahu kwila chumanyi?
(b) Yumanyi yitwatela kufwila kwila?
KAPOSHI KAKUTALILA
˜
Komana
Kwila
Muzata
Na
novu
Kulonda
˜
Musonamishuku Antu Amakwawu Nehi?
˜
Kukutachika kwayaaka yamu 1900, antu adilunishili kutala fwilimu yayiwahi yakadi mazu yakwila nawu A
˜
Trip Down Market Street. Iyi fwilimu yamwekeshelena chi˜
handilu chadina muyaaka yakunyima muSan Francisco,
U.S.A. Akwakukwata mafwilimu akasilili kamela kumo˜
˜
toka yadina nakwendela hamonji nawa yadina nakukopa
˜
˜
yuma yejima yamwekenena mumukwakwa mwadina
˜
antu amavulu. Iyi fwilimu yamwekeshana atuwalu ana˜
kukoka makalu, nyotoka yadinaku hayina mpinji kushi˜
lahu niantu adina nakulanda nikulandulula niakwenzi
˜
˜
asonekelena nsanu.
˜
˜
Chuma chaneneshana nankashi neyi tutala iyi fwilimu
lelu chidi chakwila nawu iyi fwilimu ayikwatili muApril
1906 henohu mutentanshi weneni nikesi kanda jimwekani haApril 18 jajilumwini makombakaji awantu nawa
˜
jakisaneni chibalu chaniwu musumba. Antu amakwawu
iyamwekesheluwu muniyi fwilimu hadaha ashalili hohu
˜
namafuku antesha akuhanda. Scott Miles, ntana yamu˜
ntu wumu wadina hakachi kawantu akwatili iyi fwili˜
mu wahosheli nindi: “Namonana antu adi muniyi fwili˜
mu nawa hiyaneluki chikukena kuyimwekenaku. Nawa
˜
kwosi mwakuyikwashila ilana wukuyitiyila hohu kwawushona.”
Neyi twesekeja yuma yamwekeni kunyima nayuma yi˜
˜
˜
˜
nakumwekana makonu, chatulenelana tutonojokenahu
˜
Chakadi kusonamisha, mutentanshi nikesi jamwekeni
˜
mu 1906 jakisaneni chibalu chamusumba waSan
Francisco
U.S. National Archives photo
˜
chikupu. Anetu hitukweti mwakukwashila atuninetuku
˜
˜
ilana twayitiyilana hohu wushona. Anakutwalekahu nachihandilu chawu chamafuku ejima nawa hiyaneluki ku˜
kala kukukena kuyimwekenaku, dikwila nawu, kujilumuka kwakanu kaayi katama nichihandilu chawu. Hela
chochu, iku kujilumuka kunakwinza kunambuki namu˜
tentanshi wunateli kumwekana chakadi kusonamisha
˜
˜
antu. Tukweti mpinji yantesha yakusonamisha antuninetu hefuku daYehova dakusompesha. Hadaha mulungu
˜
nimulungu mwekalana nampinji yakushimwina kwitala
˜
nikwitala, hela chochu, komana kwila muzata nanovu
˜
kulonda musonamishuku antu amakwawu nehi?
˜
˜
YESU WADI NA WADILO NESHA
KUSHIMWINA HADI MPINJI YIDI YEJIMA
˜
Twatela kwimbujola chakutalilahu chaYesu mulona
˜
˜
mpinji yejima wadina wadilonesha kushimwina. Washi˜
˜
mwininena kudi antu ejima awaninenayi, chili kudi
˜
nsokeshi wahitilena mumukwakwa hela kudi mumbanda wadibulakeniyi nindi heshima nampinji yamwana.
(Luka 19:1-5; Yow. 4:5-10, 21-24) Hela hampinji yanoo˜
˜
kelenayi, Yesu walekeli namuchima wumu yuma yakene˜
˜
lena kwilayi kulonda yatanishi antu amakwawu. Wusho˜
˜
˜
na watiyililenayi antuninindi wamuleneleli kushimwina
wunsahu chikupu. (Maku 6:30-34) Indi akwakushimwi˜
na makonu anakwimbujola nahi chakutalilahu chaYesu
˜
˜
˜
chakwikala adilonesha kushimwina nsanu yinakukeneka kuyishimwina mukunyakashana?
˜
AZATISHA NA MPINJ YEJIMA YIKWETUWU
˜
˜
Melika washakamana mwitala dakinewa chikupu
˜
˜
nawa mwakala kwinila. Antuninindi amavulu hiyatudizi
˜
˜
˜
afuma kumatuna ashiyashana nawa azatishana jinshina
jikweti manaambala abula kusonekawu munyikanda.
˜
Watiyana kuwaha hakwikala nakukooleka kwakuhanje˜
ka hayuma yakuspiritu nawantu ashakamana munidi itala mukapeka mwakushikena nimuchikwepi. Wahosheli
˜
˜
˜
nindi, “Idi iluna nadimonana nami hiiluna dami mwa˜
kushimwina.” Melika wasendana nyikanda yamumadi˜
˜
mi ashiyashana, nawa antuninindi amavulu atambwilana
˜
˜
matilakiti nimagazini. Walejana cheni antu chiyatela ku˜
wana nsanu haWebusayiti yetu, ya jw.org. Watachika kudiza Bayibolu nawantu amavulu.
˜
Sonia niyena wekala wadilonesha kushimwina kudi
˜
muntu wudi wejima wunateli kushimwinayi. Wazatilana
hachipatela chawandotolu nawa wemika chikonkwa˜
nyi chakushimwina chikupu kudi antu ejima azatanayi
nawu. Chatachi, wasambilili kwiluka kukankila niyuma
˜ ˜
˜
˜
yakenana muntu wudi wejima. Kuhinahu, wazatishilena
˜
˜
mpinji yahachayili nakuyikenakena hamuntu hamuntu
˜
kulonda ahanjeki nsanu yamuBayibolu. Chafuminumu,
Sonia watwesheli kutachika kudiza Bayibolu nawantu
˜
ayedi. Nakufwila cheni kuzatisha mpinji yindi yakunooka mwitala dakushikena muchipatela kulonda yahanje˜
kena nawantu anakuhembelela kudimona nandotolu.
˜
ZATISHENU NA MPINJI YIMUKWETI
Muntu wumu wapulukili kumutentanshi wahitili mu
1906 wateneni iwu mutentanshi nindi “hiwubanji wahamesu bwi-i waholokeleli muniyi mbaka hela musumba.”
˜
Hela chochu, wubanji wejima wamwekanana hitunateli
kuwesekeja nefuku dakutenda didi kwakwihi nakwinza
hadi antu ejima “abula kwiluka Nzambi.” (2 Tesa. 1:8) Ye˜ ˜
˜
hova wakenana nindi antu ahimpi yitonojoka ninyichima
˜
˜
yawu kulonda atiyilili nsanu yakusonamisha yinakushimwinawu kudi aYinsahu jindi.—2 Pet. 3:9, Chim.14:6, 7.
Mukweti kukooleka kwakutonesha mesu awantu kulonda eluki mpinji yakala yitunashikumu nikuyikwasha
˜
˜
afumi kuyuma yalwisu nakumukenakena Yehova. (Zef.
2:2, 3) Komana kwila muzatishaku mpinji yejima yimu˜
˜
kwikalana nayu kulonda mushimwine na kudi antu
˜
˜
˜
imwazatana nawu, antuninenu, niantu imwawanana ha˜
mpinji yimwazatana nyidimu yenu yefuku niifuku nehi?
˜
˜
Komana mukuzata nanovu kulonda musonamishuku
antu amakwawu?
s
n
o
˜
Munateli kulonolola
chawana yinu magazini
ninyikanda yikwawu ha
www.jw.org
p
˜
Munateli cheni
˜
kutanila Bayibolu
yaNew World
Translation haIntaneti
Talenu ha
www.jw.org hela
zatishenu code
w13 10/15-LD
130618
˜
Komana kwila muzatishana mpinji ye˜
jima yimukwikalana nayu kulonda
˜
mushimwinena hampinji yimukuza˜
tana nyidimu yenu yefuku niifuku
nehi?
Fly UP