...

Untitled - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

by user

on
Category: Documents
51

views

Report

Comments

Transcript

Untitled - Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi
 ISBN: 978‐605‐4222‐13‐1 1
Japon Araştırmacıların Gözünden TÜRKİYE Sempozyumu Baskı: Pozitif Matbaa – Ankara Tel: 0312 397 00 31 2
SUNUŞ Japon Araştırmacıların Gözünden Türkiye’ye Bakış konulu bir sempozyum düzenleme düşüncesi aslında yeni değil. 1997 yılında Ankara’da, Türk – Japon Üniversiteler Derneği olarak Japon Uzmanların Gözüyle Modern Japonya konulu sempozyum düzenlediğimizde görüşüp tartışmıştık. Gerçi aradan epey uzun bir süre geçti, ama sonunda bu düşüncemizi de gerçekleştirdik. 25 Eylül 2009’da Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi olarak, Japon Uzmanların Gözünden Türkiye konulu sempozyumu Çanakkale’de düzenledik. Amacımız bu kez de, Japon araştırmacıların; Türkiye ve Japonya’yı ilgilendiren hususlarda görüş ve yorumlarını dinlemekti. Konunun ayrıntılarını daha önce 2008’ de, Osaka Kansai Üniversitesi’nde araştırmalar için bulunduğum zaman, Japon meslektaşlarımla görüşerek kararlaştırmıştık. Gerçi onların uzmanlık alanları doğrudan Türkiye olmayıp, her biri uluslar arası ilişkiler, siyasal tarih, siyasal felsefe ve ilahiyat gibi farklı alanlarda değerli çalışmaları olan araştırmacılardır. O nedenle Türkiye’ ye gelmeden bir yıl önce, birlikte belirlediğimiz konularda araştırmalara ve birincil kaynaklar derlemeye başladılar. Daha sonra da, Japonca olarak hazırladıkları bildirileri bize ilettiler. Biz bu bildirileri, Japonya üzerine çalışan ve Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Erciyes Üniversitesi ve Ankara Üniversitesi’nde görevli genç araştırmacılarımıza Türkçe’ ye çevirttik. Türkçe’ ye çevrilen metinleri fakültemiz Türk Dili Eğitimi Bölümü öğretim üyesi Yrd.Doç.Dr. Hulusi GEÇGEL, titiz bir şekilde gözden geçirdi. Önerileri doğrultusunda metinlerde gerekli küçük değişiklikleri yaptık. Sonunda, Japon uzmanlar davetlimiz olarak Çanakkale’ye geldiler ve sempozyumumuzu üniversitemizde gerçekleştirdik. Bu araştırmacılar ve sundukları bildirilerde ele aldıkları konuların kısa özetleri şöyle: Prof. Susumu SAKO, Türk–Japon resmi ilişkilerinde çok önemli bir yeri olan Ertuğrul Firkateynimizin 16 Eylül 1890 günü, Japonya’ ya yaptığı resmi ziyaretten dönerken fırtınaya yakalanıp batışı olayını ele aldı. Prof. SAKO, konuyu birincil Japon kaynaklarına, yerel ve ulusal Japon gazetelerine dayanarak inceledi. Kazanın duyuluşunu, yarattığı ilk şaşkınlık ve şoku anlattıktan sonra; Japon medyası ve halkının, resmi makamların olaya ilişkin tutum ve samimi çabalarını adeta günü gününe dile getirdi. Başlatılan yardım kampanyası, kazadan kurtulan gemicilerimizin Türkiye’ ye gönderilişleri ve Japon gazetelerinde çıkan haber ve yorumları anlattı. PROF. SAKO bildirisinde sonuç olarak şu değerlendirmeyi yaptı: “Ertuğrul Firkateyninin batışı acı kazası; Japonya’da Türkiye’ ye duyulan ilginin artmasına ve Japon halkının ve resmi makamların bu olaydan sonra, Japonya ve Türkiye ile ilgili konulara daha yakın ve samimi olarak ilgi duymalarına neden olacaktır. O nedenledir ki bu elim kaza, Türk–Japon dostluk ilişkilerinin temelini oluşturmakta ve bugün de önem ve anlamını korumaktadır.” İkinci konuşmacı Prof. Shizuo SEKI, 1925 – 1928 yılları arasında görev yapan Japonya’nın ilk Büyükelçisi Yukichi OBATA’nın Türkiye’de ki faaliyetlerini ele alan ilginç bir bildiri sundu. OBATA’nın; Japonya’nın Doğu Avrupa ve Orta Doğu’ da diplomatik ilişki kurduğu ilk ülke olan Türkiye ile olan ticari ve iktisadi ilişkilerinin gelişmesine öncelik verdiğini belirten Prof. SEKI, büyükelçinin Atatürk ile olan görüşmelerini ve ona ilişkin görüş ve yorumlarını da belirtti. Türkiye’nin o dönemde de, Japonya açısından ticari–iktisadi yönden önem taşıdığını vurgulayan konuşmacı; Büyükelçi OBATA’nın bu amaçla çok yoğun çaba harcadığını ve gerçekleştirdiklerini somut örneklerle anlattı. 3
Prof. Ken TAKESHITA’nın bildirisi, Türkiye’de Japon askeri Ataşesi olarak (1927‐ 1930) yılları arası İstanbul’da görev yapan Kingoro HASHİMOTO’nun; milli mücadele, devrimler ve çağdaş bir ulus devlet yaratma konusunda Atatürk’ten de etkilendiğini dile getirdi. Türkiye’ de ki görevini tamamlayıp geri dönen Kingoro HASHIMOTO’nun ülkesindeki faaliyetlerini ve siyasal gelişmelerde oynadığı rolü gözler önüne koydu. Prof. Ryoichi TOBE’nin bildirisi; İkinci Dünya Savaşı Sırasında Türkiye’de ki Japon Büyükelçiliği konusunu ele alıyordu. Türkiye’nin II. Dünya Savaşı süresince tarafsız ve savaş dışı kaldığını dile getiren PROF. TOBE, Türkiye’deki Japon elçiliğinin gerçekleştirmeye çalıştığı istihbarat etkinliklerini çarpıcı örneklerle anlattı. Böylece, Türk–Japon resmi ilişkilerinin az bilinen ama ilginç ve önemli bir diğer yönüne ışık tutmuş oldu. Prof. Yoshiko ODA, Japon ve Türk Siyasal Sisteminde Din ve Laiklik Üzerine konulu bildirisiyle, sempozyumun son konuşmacısıydı. Öncelikle İslam ve Şintoizm–Budizm dinlerinin genel özelliklerini ve Hıristiyanlıktan farklarını vurgulayan Prof. ODA daha sonra; Türkiye ve Japonya’daki laiklik anlayışına ve ilgili uygulamalara eğildi. Türk ve Japon araştırmacıların araştırmalarına dayanıp onlardan alıntılar yaparak konuyu işleyen Prof. ODA, karşılaştırmalı olarak, laiklik konusunda iki ülkedeki resmi uygulamaları eleştirel bir yaklaşımla dile getirdi. Sempozyumu tamamlayıp Japon konuklarımızı uğurladıktan sonra bildirilerin kitap şekline getirilmesi çalışmalarına koyulduk. Kitabımızı Türkçe ve Japonca olarak yayınlamak istediğimizden, işimiz biraz daha zordu. Yüksek Lisans öğrencimiz Aykut ŞENGÜL kitabın her iki dilde yazımı ve neredeyse tüm diğer aşamalarında çok çaba harcadı. Sempozyum afişini de hazırlayan değerli meslektaşımız Gülhan APAK, kitabın kapak düzenlemesi işini severek yüklendi. Sempozyum ve basım işinin mali boyutunda ise, her zaman olduğu gibi Sayın Rektörümüz Prof. Dr. Ali AKDEMİR destekleri ile bizlere yardımcı oldu. Diğer taraftan; eşleriyle gelen Japon konuklarımızın İstanbul’a geliş, konaklama ve Türkiye’de kısa bir gezi yapabilmelerini, daha sonra uğurlanışlarını, Ankara Üniversitesi Japon Dili Edebiyatı Bölümünün ilk mezunlarından öğrencim, bugün seyahat acentesi sahibi Sayın Çetin ALKAN inanılmaz bir içtenlikle ve zevkle gerçekleştirdi. Kısaca sunduğum bilgilerden de görüleceği gibi; sempozyum çalışmaları ve kitap basımı baştan sona tam bir Türk–Japon İşbirliği örneği oluşturmaktadır. O nedenle de sempozyum ve kitabımızı “2010 Türkiye’de Japon Yılı” resmi etkinliklerinden biri olarak düşündük ve düzenledik. Çünkü ülkelerimiz arasındaki ilişkileri bilimsel çabalarımızla daha da güçlendirmenin, biz araştırmacıların başta gelen görevi olduğuna yürekten inanıyoruz. Biraz gecikmeyle de olsa gerçekleştirdik. Bu mütevazı çalışmamızı, kitabımızı sizlere sunmaktan büyük mutluluk duyuyoruz. Böylelikle, aralarındaki coğrafi uzaklığa karşın, geleneksel dostluk bağlarıyla bağlı ülkelerimiz; Türkiye ve Japonya’nın, birbirlerini biraz daha tanıyıp yakınlaşmalarına kalıcı bir eserle katkıda bulunabildiğimize inanıyoruz. Sempozyum ve kitabımızın düzenlenip basımının gerçekleşmesinde başta Sayın Japon Konuşmacılarımız olmak üzere emeği, desteği ve yardımı geçen herkese şahsım ve arkadaşlarım adına bir kez daha teşekkür etmeyi zevkli bir görev bilirim. Saygılarımla Prof. Dr. A.Mete TUNCOKU 4
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Rektörü Sayın Prof. Dr. Ali AKDEMİR’in Konuşmaları İyi günler. Sayın Japon araştırmacılar, öncelikle sizlere uzaklardaki ülke “Türkiye”ye geldiğiniz için çok teşekkür ederim. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi’nde, sizleri de bu vesileyle aramızda görmekten çok mutlu olduğumu belirtmek isterim. Bugün, oldukça önemli bir sempozyum için burada toplanmış bulunmaktayız. Japonya’dan tüm bu uzun mesafeyi aşarak gelen sayın misafirlerimiz, bugün bizlere ilk elden derleyip hazırladıkları bildirilerini sunacaklar. Sempozyumun ana konusu Türkiye hakkında yapılan çalışmalar olup, Japon araştırmacıların her birinin, uzman oldukları farklı alanlarda, Türkiye hakkında detaylı bilgiler verecek olması, bizler için de oldukça önemlidir. Bir başka deyişle, Japon araştırmacılardan Türkiye ile ilgili sunumların yapılacağı önemli bir çalışmaya bugün ev sahipliği yapıyoruz. Japonya ve Japonlar; ülkemizdeki araştırmacılar tarafından oldukça ilgi görülen ve ciddi çalışmaların yapıldığı konulardandır. Özellikle Japonya’nın Modernizasyon hareketleri, geçmişten beri ülkemizde büyük bir ilgi kaynağı olagelmiştir. Ben de, İdari Bilimler alanında çalışmalar yürüten bir akademisyen olarak, Japonya’ya oldukça ilgi duymaktayım. Özellikle, Japon Şirket yapılarındaki “Zincir Sistemi”, bölümümde verdiğim derslerde de oldukça önemli bir yere sahiptir. 2009‐2010 yılının ilk eğitim dönemi başlamadan, böylesine önemli bir sempozyumun üniversitemizde yapılıyor olmasından büyük bir gurur duymaktayım. Bugün yapılacak olan bu sempozyum ile ülkelerimiz arasındaki kültürel ve tarihsel bağların bir kez daha sağlamlaşacağı kanısındayım. Sempozyumun, 2010 Türkiye’de Japon Yılı etkinliklerine rastlaması, ona ayrı bir anlam kazandırmaktadır. Son olarak, çok uzun bir yoldan Çanakkale’mize gelen Japon konuklarımıza, sizler adına bir kez daha gönülden teşekkür ederim. Saygılarımla Prof. Dr. Ali AKDEMİR Rektör 5
Japon Uzmanlar adına Sayın Prof. Ken TAKESHITA’nın konuşmaları. İyi günler. Kansai Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ne bağlı olarak çalışmaktayım. İsmim Takeshita’dır. Bugün konuşma yapacak olan Japon araştırmacıları temsilen, burada teşekkürlerimizi bildiren bir konuşma yapmak istiyorum. Bugün yapılacak olan bu sempozyuma bizleri davet ettiğiniz için onur duyduğumuzu belirtir, teşekkürlerimizi sunarız. Özellikle sayın rektör Prof. Dr. Ali AKDEMİR ve Prof. Dr. A. Mete TUNCOKU hocamız başta olmak üzere tüm ilgili kişilere en içten dileklerimizi sunuyoruz. 1997 yılının Nisan ayında Mete Hoca’mız Ankara’da “Japon Uzmanların Gözünden Modern Japonya” adlı bir sempozyum düzenlemişti. Ben de dâhil olmak üzere 3 kişi katılmış ve orada modernleşme sürecini geçirip günümüze gelen Japonya’yı çeşitli uzmanlık alanlarının bakış açışından Türk konuklarımıza sunmuştuk. Bunun üzerine 12 yıl geçip, bugüne geldiğimizde yeniden bizler uzman olarak, sadece Japonya’yı değil Türkiye’yle de ilgili olan bazı konulardan bahsedeceğiz. Bu konular, Japonya ile Türkiye arasındaki ilişkileri yakın tarih içerisinde detaylı olarak incelenecektir. 12 yıl önceki uluslar arası toplum, soğuk savaş sonrası hemen devletlerin daha dengeli hale getirmek için temel unsurların arayışının yapıldığı bir durumdaydı. Şu anda, birçok savaş ve çatışmanın bizlere öğrettikleri, devletin dengeli olması için gerekli en temel unsurun halk ve din olgularının uyum halinde olması gerektiğidir. Bunun da üzerinde, böyle bir uyumu arzulayan halkın bilincinin demokrasi ile biçimlendirilmiş olması önemlidir. Bugün yapacağımız sunularda, her birimiz çeşitli konu başlıkları altında Türkiye hakkında konuşmalar yapacağız. Yine, Bizim sunacağımız konular sizler için kendi ülkeniz hakkında bir kez daha düşünme fırsatı da yaratıp, artık küreselleşmiş bir toplum için de her ülkenin arzu duyduğu demokratik kimlik üzerine de düşünme şansı verirse bizim için en büyük mutluluk olacaktır. Mete hocamız, her zaman Türkiye ve Japonya’nın ipek yolunun en batısı ve en doğusunda yer alan ülkeler olduğunu, bu yüzden doğu ve batı kültürlerinin arasında köprü görevi görmeleri gerektiğini dile getirmektedir. Bunun için de, her iki ülkenin kendi tarihlerine dayanan özgünlüğünün bilincinde olması gerekmektedir. Son olarak, Japonya’dan sunu yapacak olanları temsilen bir kez daha şükranlarımı sunarım. Saygılarımla. 竹下 賢 Prof. Dr. Ken TAKESHITA Kansai Üniversitesi Öğretim Üyesi 7
İÇİNDEKİLER ERTUĞRUL FIRKATEYNİ FACİASI ve JAPON MEDYASINA YANSIMALARI ................................................ 11 Ertuğrul Firkateyni Kazası ile ilgili Tokyo Bölgesi Gazete Haberleri ................................................... 11 Ertuğrul Firkateyni Kazası ile İlgili Yerel Gazetelerde Çıkan Haberler ............................................... 13 Basın ve Türk‐Japon İlişkilerinin İlk Dönemi ...................................................................................... 15 Sonuç ................................................................................................................................................. 16 İLK TÜRKİYE BÜYÜKELÇİSİ YUKİÇİ OBATA ve TÜRKİYE 1925‐1928 YILLARI ............................................ 17 I. İlk Türkiye Büyükelçisi Olarak Görevlendirilmesinden Öncesi ................................................... 17 Yukichi Obata’nın Özgeçmişi ......................................................................................................... 17 1925 öncesi Türk‐Japon İlişkileri .................................................................................................... 17 Shidehara Dış Ekonomisi ile Orta‐Yakın Doğu Ticareti .................................................................. 18 Japonya’nın Türkiye Büyükelçisi Obata ......................................................................................... 19 II. Büyükelçi Obata ve Cumhurbaşkanı Atatürk ............................................................................. 20 Atatürk’e İlişkin Edinilen İlk İzlenimler ........................................................................................... 20 Atatürk ile Görüşmeleri ................................................................................................................. 21 Atatürk’ün Liderliğinde Yapılan Devrimler .................................................................................... 23 III. Büyükelçi Obata’nın Ekonomik Alanda Gerçekleştirdikleri ....................................................... 23 Büyükelçi Obata’nın Kararı: Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi ..................................................... 23 Yakındoğu Dış Ticaret Konferansı’nın Yapılması ........................................................................... 24 Dönüşümlü Numune Pazarlarının Açılması ................................................................................... 25 Yeni Deniz Yollarının Açılması ........................................................................................................ 26 Numune Sergilerinin Açılması ........................................................................................................ 26 Türk Japon Ekonomik İlişkilerinin Tohumlarının Atılması .............................................................. 27 Notlar ............................................................................................................................................. 28 HAŞİMOTO KİNGOROU’NUN ATATÜRK İMAJI’NA İSTİNÂDEN JAPON FAŞİZMİ ve MODERNİZASYONUN SEYRİ ...................................................................................................................................................... 29 Haşimoto Kingorou’nun Devlet İdeolojisi ve Darbe .......................................................................... 29 Faşizme Giden Yol .............................................................................................................................. 31 Dünya Tarihi Vizyonundan ................................................................................................................ 33 Sonuç ................................................................................................................................................. 36 İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA TÜRKİYE’DEKİ JAPON BÜYÜKELÇİLİĞİ .............................................. 37 Yakın ve Orta Doğu İle İlgili Bilgiler .................................................................................................... 38 Türk‐Alman İlişkileri ........................................................................................................................... 41 Türkiye’nin Japonya ile Diplomatik İlişkileri Kesmesi ........................................................................ 46 9
Sonuç ................................................................................................................................................. 49 JAPON VE TÜRK SİYASAL SİSTEMİNDE DİN VE LAİKLİK ÜZERİNE ........................................................... 51 Din ve Laik Toplum ............................................................................................................................ 51 Türkiye’de Laiklik ............................................................................................................................... 53 Türkiye ve Japonya Karşılaştırması .................................................................................................... 55 Sonuç ................................................................................................................................................. 56 ~ YAZARLARIN KISA ÖZGEMİŞLERİ ~ ...................................................................................................... 58 Prof. Susumu SAKO ................................................................................................................................ 58 Prof. Ryoichi TOBE ................................................................................................................................. 58 Prof. Seki SHIZUO .................................................................................................................................. 58 Prof. Ken TAKESHITA ............................................................................................................................. 58 Prof. Yoshiko ODA ................................................................................................................................. 58 10
ERTUĞRUL FIRKATEYNİ FACİASI ve JAPON MEDYASINA YANSIMALARI Prof. Susumu SAKO (*)
Facia 16 Eylül 1890 tarihinde Wakayama Eyaleti Kushimoto Şehri Kashinozaki açıklarında
meydana gelmiştir. Osmanlı İmparatoru II. Abdülhamit tarafından gönderilen ve Osman Paşa
önderliğindeki özel bir elçi heyetini taşıyan Ertuğrul Firkateyni adlı savaş gemisi, dönüş yolunda
yakalandığı fırtına sonucu batarak enkaz haline gelmiş ve 600 kişilik yolcusundan ise, sadece 69 kişi
sağ olarak kurtulmayı başarmıştır. Ertuğrul Firkateyni Temmuz 1889’da yola çıkmış, zorlu ve on bir ay
gibi uzun bir yolculuktan sonra Haziran 1890’da Japonya’ya ulaşmıştır. Fakat Japonya’da bulundukları
süre içerisinde de kolera salgınına yakalanmak gibi diğer zorluklara göğüs germek zorunda kalmışlar
ve Türkiye’ye geri dönerken hiç tahmin etmedikleri çok daha büyük bir felaketle karşılaşmışlardır.
Araştırma bu kaza hakkında gazetede çıkan haberler ile ilgilidir.
Ertuğrul Firkateyni Kazası ile ilgili Tokyo Bölgesi Gazete Haberleri Dönemin Tokyo Bölgesi yüksek tirajlı gazeteleri arasında Yuubin Hoochi Shinbun, Tokyo Asahi Shinbun, Jiji Shinpoo ve Tokyo Nichinichi Shinbun bulunmaktaydı.
Adı geçen gazeteler arasında, Tokyo Nichinichi Shinbun adlı gazete 19 Eylül tarihli özel baskısında
bu haberi ilk verenlerdendir. Bu özel baskıda, "Türk savaş gemisi Ertuğrul Firkateyni’nin ayın on
sekizinde akşam on sularında Kishuu açıklarındaki kayalıklara çarptığı ve kazan dairesinin patlaması
sonucu 650 yolcusundan 587’sinin hayatını kaybettiği yolunda son dakika haberi gelmiştir", "Elçi
Osman Paşa ve geminin kaptanı başta olmak üzere çok sayıda yolcu hayatını kaybetmiştir. Kazadan
kurtulanların sayısı ise, sadece 60 kişi olup çoğu yaralı haldedir ve halleri içler acısıdır"1 şeklinde
haberlere geçmiştir. İlk haber olmasından dolayı, kazanın gerçekleştiği tarih (19 Eylül) ve geminin adı
(Ertogurooru) yanlış yazılmıştır.
Yine aynı gazete 20 Eylül tarihli baskısının iki sayfasında üç ayrı yazıda olayı ele almıştır. “Acıyı Paylaşmak” adlı başyazıda, Ertuğrul Firkateyni’nin geliş hikâyesi, özel heyet ve kaza ile ilgili ayrıntılı
bilgilere yer verilmiştir. Bu başyazıda, “Türkiye zamanında yenilmez bir ülke olarak Avrupa’da üstün
bir durumda iken, şu anda uluslararası arenada Avrupa’nın baskılarına maruz kalmaktadır. Aynı
şekilde bir Asya ülkesi olarak Japonya da, aynı dertten muzdariptir. Bu sebeple çok uzaklardan bütün
zorluklara rağmen Türkiye’nin dostluk arayışı içerisinde gönderdiği elçi heyetinin, görevleri başında
böyle bir deniz faciasına uğramaları çok üzücüdür”2 şeklinde görüş belirtilmiştir. Bu sebeple bu
başyazıda Japonya’nın bundan bir yıl önceki anayasal ve özellikle eşitlik ile ilgili düzenlemelerdeki
hassasiyetinin, kısacası o dönemin Japonya’sının tasvir edildiği söylenebilir.
Devamında ise “Türk Kazazedelerini Kurtarma Bağış Kampanyası” başlıklı habere yer verilerek
kişi başı en az on sen olmak üzere 30 Eylül’e kadar bağış kampanyası düzenlendiğini bildirmiştir. Yine
bu yazıda “acil bir durum olduğundan bir an önce bağış toplanmalıdır” şeklinde ifadesi yer almaktadır.
Ayrıca “Türk Savaş Gemisinin Batışı” adlı yazıda, özel baskıda yer verilmeyen ayrıntılara da
değinilmekte ve sonunda ise Shuuichi KAGA adlı bir kişinin bu özel baskıyı okuduktan sonra 19 Eylül
*
Osaka Gakuin Üniversitesi ‐ Uluslararası İlişkiler Fakültesi ** Çeviri: Ar.Gör.Dr. Derya Akkuş SAKAUE; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Japonca Öğretmenliği Ana Bilim Dalı. 1
Tokyo Nichi Nichi Shinbun 19 Eylül 1890 Özel baskı 2
Yukarıdaki gibi. 20 Eylül 1890 11
gecesi 3 Yen gönderdiği belirtilmektedir3. Bağış kampanyasına daha sonra da yer verilerek, 23 Eylül
tarihli yazıda “yarısı kazada hayatını kaybedenler için, diğer yarısı da hayatta kalanlar için”4 olmak
üzere toplanan paranın nasıl kullanılacağı açıklanmaktadır. Bağışlar ile ilgili olarak, bağış yapanların
adı ve miktarın yanı sıra, Yokohama İçki İçmeyenler Derneği olarak da bir grubun bağış kampanyası
yürüttüğü haberine yer verilmektedir.
Japon İmparatorluk ailesi tarafından ise 30 Eylül tarihli yazıda “İmparatorun Rahmeti”5 adlı yazıda
hayatta kalanların hasta yatağında giymeleri için imparatorun giysi gönderdiği haberi verilmektedir.
Diğer gazeteler ise, 20 Eylül’de haberi ilk kez verdikten sonra izleyen günlerde de olayla ilgili
haberlere yer vermişlerdir. Tokyo Asahi adlı gazete, 20 Eylül’de ilk kez, 21 Eylül’de ise “Türk Savaş
Gemisi’nin Batışı” adlı başyazıda bu habere yer vermiştir. Adı geçen başyazıda Tokyo Asahi adlı gazete
ile aynı şekilde, birçok Asya ülkesinin Avrupa ülkelerinin kolonisi olmalarından, Türkiye’nin de
Japonya’nın da uluslararası arenada Avrupa’nın küçümsemelerine maruz kaldığından söz edilmekte,
“Çok uzaklardan birçok zorlukla başa çıkarak Japonya’ya gelen özel heyetin acısını paylaşmak ve
kazazedeleri ülkelerine götürmek üzere bir heyet oluşturulmalı ve dostluk ilişkileri geliştirmelidir”6
şeklinde görüş belirtilmektedir. Diğer gazeteler de birçok yazısında Tokyo Nichinichi ve Tokyo Asahi
adlı gazetelerle aynı görüşü paylaşmaktadırlar7.
Bağış kampanyası ile ilgili olarak 20 Eylül’de Tokyo Nichinichi ile aynı tarihte Jiji Shinpoo adlı
gazete diğer gazetelerden de önce davranarak “Ertuğrul Firkateyni Faciası” başlığı altında “Geniş bir
bağış kampanyası düzenlenerek acı çeken kazazedelerin acıları hafifletilmeli, Japonların iyi niyeti
yurtdışına gösterilmeli”8 şeklinde bir yazı yayımlamıştır. Daha sonrasında ise, Tokyo Asahi 23 Eylül’de,
Torajiro YAMADA’nın9, 25 Eylül’de ise kendilerinin başlattıkları bağış kampanyasını duyurmuştur10.
Daha sonra Yamada, topladığı bağışları bizzat kendisi Türkiye’ye götürerek Türk-Japon dostluğunun
simge kişiliği haline gelmiştir. Tüm bunların yanı sıra çeşitli gazeteler tarafından yürütülen bağış
kampanyalarına karşın sadece Yubin Hoochi adlı gazete 25 Eylül tarihli baskısında bir üst düzey
yetkilinin “Asker ve halkı açık bir şekilde ayırt etmek gerekirse, Türk askerleri için bağış toplamak
onları utandıracak bir davranış olur”11 şeklindeki sözlerine yer vermektedir.
Tüm bunların yanı sıra kaza ile ilgili haberlerde, Ertuğrul Firkateyni’nin adının yanlış yazıldığı
görülmektedir. Bu yazım hatalarından en çok “Erutugurooru” başta olmak üzere “Erutuguro” ve
“Erutugurouru” karşımıza çıkmakta 12 , Osman Paşa’dan da, Türk hanedanı mensubu olarak
bahsedilmektedir13. Ayrıca, Tokyo Asahi gazetesi Türkiye’den gelen özel heyetin 5 Haziran’da Kobe’den
Yokohama’ya doğru yola çıktıklarını bildiren telgraf ile ilgili yazıda, Osman Paşa için Türk-Rus
Savaşı’nda Plevne Kalesi’ni ele geçiren kahraman Gazi Osman Paşa’nın torunu olduğu belirtilmektedir14.
Fakat 21 Eylül tarihinde Jiji Shinpoo adlı gazetede, diğer gazetelerde yayımlanan Osman Paşa’nın profili
ile ilgili yanlışlıklara değinilmiş, kendisinin dönemin Bahriye Nazırı’nın damadı olduğu belirtilmiştir15.
3
6
7
8
9
10
11
12
Yukarıdaki gibi. Yukarıdaki gibi. 23 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. 30 Eylül 1890 Tokyo Asahi Shinbun 21 Eylül 1890 Yuubin Hoochi Shinbun, Tokyo Asahi Shinbun, Jiji Shinpoo 20 Eylül 1890 tarihinden sonraki yazılar. Jiji Shinpoo. 20 Eylül 1890 Tokyo Asahi Shinbun 23 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. 25 Eylül 1890 Yuubin Hoochi Shinbun 25 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. 20 Eylül 1890 tarihli gazetede “Erudoguro”, Tokyo Asahi Shinbun ise 20 Eylül 1890 tarihli baskısında “Erudogurouru” şeklinde yazmıştır. 13
Tokyo Asahi Shinbun 21 Eylül 1890, Yuubin Hoochi Shinbun 25 Eylül 1890 14
Tokyo Asahi Shinbun 7 Haziran 1890 15
Jiji Shinpoo 21 Eylül 1890 4
5
12
Tokyo Asahi gazetesi 23 Eylül’de Kobe’ye gelerek kazayı haber veren iki mürettebata da yazıda yer
vermekte, kaldıkları yerin sahibi olan karı-koca dışında Türkçe bilen kimsenin olmadığını
belirtmektedir16.
Ertuğrul Firkateyni Kazası ile İlgili Yerel Gazetelerde Çıkan Haberler Araştırmada yerel gazete olarak Osaka Asahi Shinbun, Kobe Yuushin Nippoo, Sanyoo Shinpoo
(Okayama Eyaleti), Kainan Shinbun (Ehime Eyalaeti), Fukuryoo Shinpoo (Fukuoka Eyaleti), Touou Shinpoo (Aoyama Eyaleti) adlı gazetelerden faydalanılmıştır.
Öncelikle Tokyo Nichinichi gazetesi ile aynı tarihte kazayı bildiren Osaka Asahi Shinbun ve Kobe Yuushin Nippoo adlı gazeteleri ele almak gerekirse, Osaka o dönemde, ekonominin kalbi konumunda
olup, kazanın olduğu Wakayama’ya da yakın bir konumda bulunmaktadır. Kobe ise Osaka’nın batısında
bir liman şehri olup, 19 Eylül’de iki kazazedenin gazetelere bilgi vermek amacıyla geldiği ve bir süre
bulunduğu yerdir. Bu sebeple de Osaka Asahi ve Kobe Yuushin Nippoo gazeteleri bulundukları yer
itibariyle Tokyo Bölgesi’ndeki gazetelerden daha ayrıntılı haberlere yer vermektedir
Osaka Asahi Shinbun gazetesi 19 Eylül tarihinde “Yabancı bandrollü geminin batışı (18 Eylül
öğleden sonra 3.45 Wakayama çıkışlı telgraf): Önceki gün yabancı bandrollü bir gemi Higashimurogun
Kashinozaki yakınlarında batmıştır. Geminin adı ve nereye bağlı olduğu belli değildir”17 şeklinde dipnot
olarak habere ilk kez yer vermiş, 20 Eylül tarihinde ise birinci sayfadan “Savaş gemisi battı. 500 kişi
boğuldu” “Aynı gün hava... Bu yılın ilk fırtınası olmuştur” şeklinde 1886 yılında hemen hemen aynı
yerde meydana gelen Normanton adlı İngiliz yük gemisinin batmasıyla ilgili olaya değinerek, “Türk
gemisi batığı ile ilgili haberlerin devamı” başlığı altında ikinci sayfasında kaza ve Ertuğrul Firkateyni ile
ilgili ayrıntıları ele almıştır18. Bu iki yazıda, firkateynin adı “Eruto,gurooru” olarak geçmekte, Osman
Paşa ise hanedan mensubu olarak tanıtılmaktadır. 21 Eylül tarihli yazıda ise Osman Paşa ve Kaptan Ali
Bey’in hayatlarını kaybetmeleri ile ilgili olarak okuyucuların daha iyi anlayabilmesi için facianın
gerçekleştiği yerin haritasına da yer verilmiştir19.
“Osman Paşa: Hanedan mensubu” ile ilgili olarak, 25 Eylül’de “Osman Hazretlerinin Özgeçmişi”
başlığı altında “Osman Paşa’nın ikinci çocuğu olarak 1847’de İstanbul’da dünyaya gelmiş ve Cambridge
Üniversitesi’nde hukuk, Paris’te ise askerlik okumuştur. Ağabeyi olan Osman Paşa Rusları yenmesiyle
üne kavuşarak üç kez Kara Kuvvetleri bakanlığı yapmıştır. Deniz Kuvvetleri Bakanı Paasan (Hasan)
Paşa’nın dillere destan güzelliği ile ünlü büyük kızı ile evlidir.”, “Hanedan mensubu Osman Paşa”nın
profilinden söz edilmektedir20.
Bağış kampanyası hakkında ise, 25 Eylül’de bir sayfada “Kazazedeler için bağış kampanyası”21 adı
altında Osaka Higashiku bölgesinden Kyuubee İMOTO adlı kişinin üç gün önce kazazedelere
gönderilmek üzere 2 Japon Yeni’ni Eyalaet Valiliği’ne götürdüğünü bildirmektedir. 26 Eylül’de, Osaka Asahi gazetesi olarak “Zor durumdaki kazazedelere yardım edilmelidir. Hatta para yardımı yapmakla
kalmayıp ülkemiz insanlarının iyi niyeti yurtdışında gösterilmelidir. Herkesin bu görüşü paylaşması
yürekten arzu edilmektedir”22şeklinde bağış kampanyasını duyurmaktadır.
Takip eden günlerde de bu habere yer verilmekle birlikte Osaka Asahi adlı gazetede daha
sonrasında bu haberle ilgili olarak bir başyazıya rastlanmamakta, kazazedelerin ülkelerine
16
19
20
21
22
17
18
Tokyo Asahi Shinbun 23 Eylül 1890 Osaka Asahi Shinbun 19 Eylül 1890 Sütun dışı haber Yukarıdaki gibi. 20 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. 21 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. 25 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. Yukarıdaki gibi. 26 Eylül 1890 13
dönmesinden hemen önceki 14 Ekim tarihinde Osman Paşa’dan hanedan mensubu şeklinde söz
edilmektedir23.
Kobe Yuushin Nippoo adlı gazete ise, ilk haberi 19 Eylül’de özel baskı olarak, 20Eylül’de ise “Türk
Savaş Gemisinin Batışı” başlığıyla haberlerin devamına yer vermekte, Osaka Asahi ile aynı şekilde
Normanton adlı gemi olayına değinmektedir. 21 Eylül’de “Türk kazazedeler en iyi şekilde
ağırlanmalıdır” konulu başyazıda, özetle “Özel heyetin gelmesi Meici tarihinde ayrı bir yere sahip, çok
güzel bir olaydır. Özel heyetin bir kısmı ülkelerine geri gönderilmeli, hayatını kaybedenler için ise,
anıtmezarlık yapılmalıdır. Bundan sonra da iki ülke arasındaki dostluk ilişkilerinin geliştirilmesi arzu
edilmektedir. Devletimize yardımcı olarak biz de halk olarak kazazedeleri en iyi şekilde ağırlamayı arzu
etmekteyiz. Bu, Türkiye ve Japonya ilişkilerinin başlangıcı olarak, ben şahsım adına yeni dost ülkenin
kazazedelerinin ağırlanmasından çok, içten gelen bir iyi niyet olduğunu arzu etmekteyim” 24
düşünceleri dile getirilmektedir.
Kaza ile ilgili Kobe Yuushin Nippoo’da yer alan haberler, kazazedelerin bulunduğu bölge olması
itibariyle, ilgili oldukça ayrıntılı şekilde ele alınmaktadır. 25 Eylül tarihli yazıda, Türkçe bilen kişi
sayısının Kobe’de bir, Tokyo’da hiç bulunmadığı ve Yokohama’da ise, yine bir kişi olduğu
belirtilmektedir. Ayrıca, gazete Türklerin sigara sevmelerine karşın alkollü içki sevmedikleri gibi
ayrıntılara da yer vererek diğer gazetelerden farklılık göstermektedir25. Yine aynı tarihli gazetede,
Osaka Asahi adlı gazete ile birebir aynı denecek kadar benzer bir yazıya “Osman Paşa’nın Özgeçmişi”
başlığıyla yer vermiştir26.
28 Eylül tarihli bağış kampanyası ile ilgili yazıda, “Türk özel heyetini önemli bir misafir olarak
karşılamalı, gücümüzün yettiği yere kadar acılarını paylaşmalıyız” denilerek “Fakat farklı görüşte olan
insanlar da elbette ki bulunmaktadır. Kazazedelere yardım etmenin Türk Hükümeti’nin sorumluluğu
olduğundan yabancı bir ülkenin insanı için bağış toplamamız ayıp bir davranış olacak ve büyük
olasılıkla Türk Hükümeti bu parayı kabul etmeyecektir denilmektedir. Bu sözler dikkate alınmamalı ve
az-çok demeden yardım etmeli, tüm dünyaya Japon halkının iyi niyeti gösterilmelidir.”27 şeklinde görüş
belirtilmektedir. Bu yazının yukarıda belirtilen Yuubin Hoochi adlı gazeteye karşı görüş belirtmek üzere
yazıldığı düşünülmektedir.
Diğer yerel gazeteler ise, yukarıda adı geçen iki gazeteden dört gün gecikme ile 23 Eylül’de
kazaya yer vermişlerdir. Sanyoo Shinpoo, Kainan Shinbun, Fukuryoo Shinpoo ve Touou Nippoo adlı
gazeteler arasında, Okayama’da basılan Sanyoo Shinpoo 23 Eylül’de ilk sayfanın hemen hemen tümünü
kazaya ayırmış28, daha sonrasında da kaza ile ilgili haberlere yer vermiştir. Bunun sebebi olarak da
Okayama’nın Osaka ve Kobe’ye yakın olması gösterilebilir. Diğer yandan Fukuoka’da Fukuryoo Shinpoo,
Ehime’de Kainan Shinbun ana adanın en kuzeyinde olan Aomori’de ise Touou Nippoo adlı gazetelerin
23 Eylül’de kazaya yer vermiş olmakla birlikte29, izleyen günlerde her gün kazaya yer vermedikleri
anlaşılmaktadır.
Yine bu yerel gazetelerde yer alan yazılar Tokyo Bölgesi gazetelerinde yer alan haberlerle çok
büyük benzerlik göstermektedir. Örneğin, Touou Nippoo adlı gazete 27 Eylül tarihli “ Türk savaş
gemisinin batışı ile ilgili haberlerin ayrıntıları” adlı yazısında, Jiji Shinpoo adlı gazetenin 22 Eylül tarihli
yazısı ile aynı başlığı taşımaktadır30.
23
26
27
28
29
30
24
25
Yukarıdaki gibi. 14 Ekim 1890 Kobe Yuushin Nippoo 21 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. 25 Eylül 1890 Yukarıdaki gibi. Yukarıdaki gibi. 28 Eylül 1890 Sanyoo Shinpoo 23 Eylül 1890 Fukuryoo Shinpoo, Kainan Shinbun, Touou Nippoo 23 Eylül 1890 Touou Nippoo 27 Eylül 1890 14
Bağış kampanyası ile ilgili olarak ise, 23 Eylül’de Sanyoo Shinpoo; Jiji Shinpoo ve Tokyo Nichinichi
gazetesinin bağış kampanyalarını haber olarak vermekte, 25 Eylül’de Kobe Yuushin, 26 Eylül’de Osaka Asahi gazetelerinin bağış kampanyası başlattıkları görülmektedir31. 30 Eylül’de ise Fukuryoo Shinpoo,
26 Eylül’de Tokyo Bölgesi’ndeki üç medya kuruluşunun bağış kampanyası yürüttüğünü haber
vermektedir32. 30 Eylül’de ise, “Bir üst yetkilinin sözleri” adı altında Türk savaş gemisinin batışına
üzüntü duyan Japon halkı arasında bağış toplanmasına rağmen, üst yetkilinin askerleri kurtarmanın
ayıp bir davranış olacağını belirtmesini “gariplik” olarak adlandırmakta ve açıkça bu görüşe karşı
olduğunu belirtmektedir33.
Basın ve Türk‐Japon İlişkilerinin İlk Dönemi Ertuğrul Firkateyni Kazası 16 Eylül’de olmuştur. Saat olarak, kesin olmamakla birlikte, kazanın
akşam on sularında meydana geldiği tahmin edilmektedir. Ancak, Tokyo Nichinichi, Osaka Asahi ve
Koobe Yuushin adlı gazeteler buna ilk kez 19 Eylül’de, diğer gazeteler ise dört gün sonra yani 23 Eylül’
de haber olarak yer vermiştir. Buna sebep olarak dönemin telgraf ağı gösterilebilir. 21 Eylül tarihli
Tokyo Asahi gazetesinde “Türk Savaş gemisi ile ilgili haberler” adlı yazıda bu kaza ile ilgilenmesi için bir
gazetecinin görevlendirildiği belirtilmektedir34. Fakat dönemin telgraf ağının yeterli olmamasından
dolayı haber hızı bağlamında uluslararası haberler başta olmak üzere ulusal haberlerin akışında
zorluklar yaşanmaktadır35.
Kaza ile ilgili haberlerin akışı ise aşağıda belirtilen iki şekilde gerçekleşmiştir. Kazanın olduğu
Ooshima Köyü muhtarı Amane’nin tuttuğu günlüğe göre36 haber, 17 Eylül günü sabah saat 10.30’da
kaza yerinden köyün muhtarlığına, oradan da Azumabentsumagun Belediyesi’ne iletilmiştir.
Wakayama Eyaleti’nde olayın duyulması ise, Nishimurogun’daki Tanabe Telgraf İstasyonu’ndan telgraf
yolu ile bildirilmesiyle mümkün olmuştur. Ayrıca 18 Eylül’de, kaza yine açıklardan telgraf yoluyla Deniz
Komutanlığı’na bildirilmiştir37. Wakayama Eyaleti Valiliği’ne haberin ulaşması 18 Eylül’ün gece yarısını
bulmuş, vali tarafından ilk kez 19 Eylül’de Deniz Komutanlığı’na yine telgrafla bildirilmiştir38. Haberin
ulaştırıldığı bir diğer yol ise, 18 Eylül akşam saat dokuz civarında gemiyle Kobe’ye ulaşan iki kazazede
aracılığıyla Yokohama Eyaleti Valiliği’ne, oradan da 19 Eylül sabahı saat ikiyi beş geçe telgrafla saray
nazırına bildirilmesiyle olmuştur39. Bunun sonucunda Tokyo’da hükümetin olayı kavraması 19 Eylül
tarihine rastladığından, kaza ile ilgili ilk haber 19 Eylül tarihlidir.
Kaza ile ilgili haberlerde yer yer görülen yanlışlıklara değinmek gerekirse, kaza yerinde Türkçe
bilen kimsenin olmamasından dolayı karmaşa yaşandığı, İngilizce bilenler kendi aralarında bir şekilde
anlaşabilmiş olsalar da, bunun yeterli olmadığı anlaşılmaktadır. Ertuğrul Firkateyni’nin adının yanlış
yazılması ise, haberlerin İngilizce aracılığıyla kaydedildiği deniz günlüklerinde “Ertuuguraa” başlığının
geçmesinden40 ve bu günlüğün, haberlerin kaynağı olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir. Aynı
şey Osman Paşa için de söylenebilir. Osman Paşa, deniz günlüklerinde “Hanedan mensubu (padişahın
kardeşi)”41 olarak geçtiğinden ve kaza valiliklere ve merkeze bu şekilde iletildiğinden, gazetelerde
31
Sanyoo Shinpoo 23 Eylül 1890, Kobe Yuushin Nippoo 25 Eylül 1890, Osaka Asahi Shinbun 26 Eylül 1890, Fukuryoo Shinpoo 26 Eylül 1890 Fukuryoo Shinpoo 30 Eylül 1890 33
Tokyo Asahi Shinbun 30 Eylül 1890 34
Haruhara Akihihiro “Nihon Shinbun Tsuushi” Gendai Jaanarizumu Shuppankai 1969 s.309 35
Mori Osamu “Toruko Gunkan Erutuururugoono soonan” Wakayamakenritsu Kushimoto Kootoogakkoorekishibukan 1990 ss.118‐135 36
Kaigunshoo koobun bikoo Meici 24 Kansenbu ikinci cilt. Maki 5 no. 3 37
Yukarıdaki gibi. No.2 38
Yukarıdaki gibi. No.8 39
“Toruko Gunkan Erutuururugoono soonan” ss.118 40
Yukarıdaki gibi. ss.120 41
Tokyo Asahi 7‐8 Haziran 1890 32
15
birçok şeyin yanlış şekilde yer almasına sebep olduğu düşünülebilir. Tüm bunlar, Türk Heyeti’nin 7
Haziran’da Yokohama Limanı’na vardıktan sonra, az da olsa haberlerde yer almasına rağmen42,
ayrıntıların bilinmediğini göstermektedir.
Ayrıca gazetelerde yer alan haberlere bakıldığında, Osaka Asahi ve Kobe Yuushin gazeteleri
kendilerine özgü birtakım farklılıklar göstermektedir. Diğer yerel gazetelerdeki haberlerin ise, bu iki
gazete ve Tokyo Bölgesi gazeteleri ile çok büyük benzerlikler gösterdiği ya da birebir aynı şekilde yer
aldığı anlaşılmaktadır. Dönemin yerel gazetelerinin, kaza hakkındaki bilgilere Tokyo, Osaka gibi büyük
şehirlerdeki ya da kazanın meydana geldiği yöredeki gazetelere bağlı kalması, habere ilk önce yer
veren gazetelerdeki yanlışların aynen aktarılması ile sonuçlanmıştır. Ancak, Kobe Yuushin Nippoo ve Fukuryoo Shinpoo adlı gazeteler, Yuubin Hoochi gazetesinin bağış kampanyası ile ilgili görüşünü açık bir
dille eleştirerek görüş belirtme konusunda kendine özgü çizgiye sahip olduklarını göstermişlerdir.
Tüm bunların yanı sıra kazanın olduğu dönemde Japonya nüfusu kırk milyon civarında olup,
kazadan üç sene sonra 1893 yılında, tüm gazetelerin baskı sayısının yaklaşık 353.000 olduğu tahmin
edilmektedir43. Tokyo Bölgesi’nde basılan gazetelerin basım sayıları 1889 yılı kayıtlarında, Yuubin Hoochi için 19.800, Tokyo Asahi için 18.200, Jiji Shinpoo için 14.300, Tokyo Nichinichi için 13.300 olarak
verilmektedir44. Yerel gazetelere bakıldığında ise, bu sayı 1894 yılında Osaka Asahi için 95.700, Kobe Yuushin Nippoo için 7.100, Sanyoo Shinpoo için 13.000, Fukuryoo Shinpoo içinse 3.900 olarak
geçmektedir45. Japonya’da Japonca günlük gazete ilk kez 1871 yılında çıkmış, hemen ardından yerel
gazetelerin de basılmasına başlanmış olmakla birlikte baskı sayısı çok azdır. Fakat ev ve işyerlerinde
bir gazeteyi birkaç kişinin okuduğu ve en azından aydınlar için önemli bir haber kaynağı olduğu şüphe
götürmez bir gerçektir. Edo Dönemi’nden itibaren Japonya’da az da olsa Türkiye hakkında haberlere
yer verilmesine rağmen, bu haberlerin ulaştığı kişi sayısı oldukça sınırlıydı. Ertuğrul Firkateyni kazası
ile ilgili haberler, Tokyo, Osaka ve Kobe gibi büyük şehirlerde gazetelerin haber verme yarışına
girmelerine neden olacak kadar önemli olup o dönemin insanları arasında da büyük ilgi toplamıştır.
Bunun doğal sonucu olarak da kaza haberlerine bağlı olarak Türkiye ile ilgili bilgilerin de daha geniş
kitlelere ulaştığı söylenebilir. Daha önce belirtildiği gibi Tokyo Nichinichi gazetesinin “Acıyı Paylaşmak”
başlıklı yazısı başta olmak üzere; Türkiye ile benzer şekilde çağdaşlaşmayı arzu eden birçok Japonun
da Türk Heyeti’ne duyduğu sempati, büyük miktarda bağışın toplanmasından ve ölenler için çok kısa
bir sürede anıtmezarlık yapılmasına karar verilmesinden anlaşılmakta ve dönemin Japonya’sı
hakkında bize fikir vermektedir46.
Sonuç Ertuğrul Firkateyni’nin başına gelenler tam bir facia olmakla birlikte, bu facianın Japonya’da
Türkiye’nin geniş kitleler tarafından bilinmesine ve Türk-Japon dostluğunun da temelinin atılmasına
vesile olduğu bir gerçektir. Bu haberler, dönemin iletişim ağı ve dilde yaşanan sorunlar dolayısıyla,
yeterli ve doğru olmamakla birlikte, günümüzde de Ertuğrul Firkateyni’ne ait anıtmezarlık bulunmakta
ve “Türk Müzesi”nde şahsi eşyalar ve dokümanlar sergilenmektedir. Bu yıl ocak ayında Türkiye’den
Kushimoto şehrine bir ekip gönderilmiş ve Ertuğrul Firkateyni’ne ait parçaların çıkarılması için
çalışmalar başlatılmıştır.
42
“Nihon Shinbun Tsuushi” ss.335 Adı geçen gazetelerin baskı sayıları, “Yomiuri Shinbun 80 Yıllığı”nın 734.sayfasında geçen “Her bir gazetenin ortalama günlük baskı sayısı, yıllık baskı sayısının üçte biri civarında olduğu tahmin edilmektedir” satırına dayanılarak hesaplanmıştır. 43
“Yomiuri Shinbun Tsuuhi 80 Yıllığı” Yomiuri Shinbun Yayınları. 1955. ss.735‐736. 44
Yukarıdaki gibi. S.743. 45
Yukarıdaki gibi. S 744. 46
Takahashi Tadahisa “Ertuuururugoo Kaikoten” Chuukintoobunkasentaa Fuzoku Hakubutsukan 2008 ss.21‐23 16
İLK TÜRKİYE BÜYÜKELÇİSİ YUKİÇİ OBATA ve TÜRKİYE 1925‐1928 YILLARI Prof. Shizuo SEKİ (*)
I. İlk Türkiye Büyükelçisi Olarak Görevlendirilmesinden Öncesi Yukichi Obata’nın Özgeçmişi Yukichi Obata, Meici Restorasyonunun 6. yılında yani, 1873 yılında, İshikawa vilayeti
Kanazawa şehrinde doğmuştur. Tokyo İmparatorluk Üniversitesinde hukuk eğitimini
tamamladıktan sonra, 1898 yılında diplomatlık sınavını kazanmış, 1905-1923 yılları arasındaki
18 yıllık sürecin 16 yılını Çin’de görev yaparak geçirmiştir. Yukichi Obata, Çin elçisi olarak görev
yaptığı Pekin’den 50 yaşında iken, yani 1923 yılında, ayrılmıştır. O yıllarda henüz Japonya ve
Çin’in büyükelçilik seviyesinde ilişkileri olmadığını da belirtmemiz gerekir.
Yukarıda bahsettiğimiz gibi, Çin’de resmi olarak bulunma süresinin uzunluğu nedeni ile
Yukichi Obata dışişleri bakanlığı çevrelerince “Sinolog” yani Çin Uzmanı olarak tanınmaya
başlamış, yine Çin’in geleneksel kültürüne duyduğu derin ilgisinden dolayı da ün kazanmıştır.
Yukichi Obata, geleneksel Çin şiirleri yazmasının yanında, çini mürekkebi resimleri çizme
konusunda da ayrıca bir üstattı.
Pekin’den Japonya’ya dönüp bir süre merkezde kaldıktan iki yıl sonra, 1925 yılının Kasım
ayında, Japonya’nın ilk Türkiye büyükelçisi olarak görevlendirilmiş ve bu görevinde de yaklaşık
3 yıl çalışmıştır. Türkiye görevinden sonra Almanya Büyükelçiliği, Senatörlük, Devlet Danışma
Kurulu Üyeliği gibi önemli görevler üstlenmiştir. İkinci Dünya Savaşı’nda Japonya’nın
yenilgisinden tam iki yıl sonra, yani 1947 yılında 76 yaşındayken hayatını kaybetmiştir1.
1925 öncesi Türk‐Japon İlişkileri Bu makalede, öncelikle 1925 yılına kadar Türkiye ve Japonya arasında neden resmi dış
ilişkilerin kurulamadığını anlatacağım. Ayrıca, Yukichi Obata’nın büyükelçi olarak görev yaptığı
dönemde Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal Atatürk ile yaptığı görüşmelere ve bu görüşmelerin
içeriğine değinip, son olarak kendisinin üç yıllık Türkiye Büyükelçiliği görevi sırasında
gerçekleştirdiklerini -özellikle de ekonomik açıdan gerçekleştirdiklerini- açıklamaya çalışacağım.
Japonya ve Türkiye, coğrafi olarak Asya kıtasının en doğusu ve en batısında birbirlerinden
oldukça uzak ülkelerdir. Ancak bu coğrafi uzaklığa rağmen, Meici döneminin başlangıcından
itibaren her iki ülke de batılı ülkelerin koymuş olduğu kapitülasyonların getirmiş olduğu ağır
şartlar altında sıkıntılar yaşayan Asyalı iki ülke olarak aynı bilinci paylaşıyorlardı. İşte bu ortak
bilinç ile iki ülke de birbirlerine yakınlık duymaya başlamış ve birkaç kez ülkeler arası ilişkilerin
kurulması için girişimler yapılmıştır. Fakat tüm bu girişimler genellikle başarısızlıkla
sonuçlanmıştır. Japonya ile Türkiye’nin ikili ilişkiler kurmada başarısız olmasına en büyük
*
Tezukuyama Üniversitesi Öğretim Üyesi ** Çeviri: Yrd.Doç.Dr.Aydın ÖZBEK; Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Japonca Öğretmenliği Ana Bilim Dalı. 1
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen 17
neden olarak, Japonya’nın batılı ülkelerin kendilerine 1858 yılından itibaren 40 yıl boyunca
uyguladıkları kapitülasyonları 1899 yılında yürürlükten kaldırtması sonucunda, daha önceden
kendisi ile “aynı kapitülasyon hastalığına” yakalanan diğer ülkeler ile aynı tarafta olma
duygusundan vazgeçmesi verilebilir. Yani, kapitülasyonlardan kurtulan Japonya, bir anda
Türkiye’ye karşı diğer batılı ülkeler ile aynı şekilde kapitülasyon talebinde bulunmaya
başlamıştır. Elbette zaten var olan kapitülasyonlar yüzünden sıkıntı içinde olan Türkiye de
kendilerinden yeni bir kapitülasyon talebinde bulunan Japonya ile uluslar arası alanda ilişki
kurmaktan kaçınmış, ilişkilerin sekteye uğramasının en büyük nedeni olmuştur. İki ülke
arasında bu bahsettiğimiz büyük engelin bulunmasına rağmen, Japonya kendi yargı sisteminin
yenilenmesiyle Türkiye ile olan ilişkilerinden vazgeçmemiştir. Buna da neden olarak, ne kültürel
ve ırksal nedenleri ne de ekonomik nedenleri gösterebiliriz. Japonya’nın Türkiye’den
vazgeçememesinin en büyük sebebi, askeri ve stratejik nedenlerdir.
Çin-Japon Savaşı (1894-1895) sonrasında Rusya, Fransa ve Almanya’nın kurmuş oldukları
üçlü koalisyon tarafından izlemeye alınan Japonya’dan; şimdiki Çin sınırları içinde olan Lüshun
bölgesi ve Dailen eyaletini Rusya kendi himayesine almıştır. Giwadan olayının (1899) ardından
yine Rus ordusunun Mançurya’yı işgal etmesi ve Rus kuvvetlerinin Kore yarımadasına doğru
ilerlemesi gibi olayların arka arkaya gelmesi, Japonlarda Rusya’nın günbegün kendilerine bir
tehdit olarak yaklaştığı hissini uyandırmıştır. Böyle bir tehdide maruz kalan Japon hükümeti,
Rus gücüne karşı olarak geliştirilen stratejiler içinde, Türkiye’yi kendisine büyük faydalar
sağlayabilecek bir ülke olarak görmüştür. “Türkiye Rusya’nın Batı kapısını, Japonya Doğu
kapısını kapatıp, birlikte Rusya’nın kapıları olacaktır”2 sözünden de anlaşılacağı üzere Japon
hükümeti, Türkiye’yi düşman ülke Rusya’nın hareketlerini izleyip kontrol altında tutmaya
çalışan ve jeopolitik olarak da en iyi yerde bulunan bir ülke olarak görmekteydi. Ancak, 1905
yılında Ruslara karşı kazanılan zafer ve 1907 yılında da yapılan Rus-Japon anlaşması sonucu Rus
tehdidinin savuşturulmasından sonra Japonya için askeri ve stratejik öneme sahip olan Türkiye
ile ilişkilerin kurulması için acele etmeye gerek kalmamıştı. Bunların yanı sıra, Japonların hâlâ
Türkiye’den ısrarla kapitülasyon istemesi de, iki ülke ilişkilerine sekte vurmaya devam eden bir
sebep olarak varlığını sürdürmekte idi.
Shidehara Dış Ekonomisi ile Orta‐Yakın Doğu Ticareti Lozan anlaşması yukarıda bahsettiğimiz gelişmeleri ters yönde değiştirmiştir. Yani, Yukichi
Obata’nın elçilik görevinin sona erip, Pekin’den ayrıldığı 1923 yılında Türkiye kapitülasyonlara
son veren Lozan anlaşmasını kabul etmiştir. Bunun sonucu olarak o zamana kadar Türk Japon
ilişkilerini sekteye uğratan en büyük engel de böylelikle ortadan kalkmıştır.
Bununla birlikte, Japon hükümetinin Türkiye ile uluslar arası alanda ilişki kurmak
istemesindeki bir başka neden ise tamamen ekonomi ile bağlantılıdır. Komünist rejime geçen
Sovyetler Birliği’ne duyulan endişeden dolayı Japonlar için Türkiye jeopolitik önemini henüz tam
olarak yitirmemiş olsa bile, ekonomiye dayanan nedenler Japonya’nın Türkiye’ye yeniden ilgi
duymasına sebep olmuştur.
Lozan anlaşmasının ertesi yılı, yani 1924 yılında Japonya’da Takaaki Kato hükümeti
kurulmuş, Dışişleri bakanı olarak da Kijuro Shidehara atanmıştır. Bu hükümetin en önemli
hedeflerinden birisi, Japonya’yı içinde bulunduğu ağır mali krizden kurtarmak için yapılacak
olan ekonomik sorunların düzeltilmesi idi.
2
Sakamoto, T. 1999 “Maegaki” Kindai Nihon to Toruko Sekai İkei, M. Sakamoto, T. Eds KeisoShobo Publishing. P6 18
Japonya’nın ekonomik krizden zarar görmesine dek olan sürece bakacak olursak, Japonya
I.Dünya savaşı sırasında ekonomik bir refah dönemi yaşamış, dış ticaret açısından ise savaş
durumunda iken tarihinde ilk defa kâra geçen bir ekonomiye sahip olmuştur. Ancak, savaşın son
bulması ile birlikte batılı devletlerin ekonomilerinin de düzelmesi gibi nedenlerle, 1920 yılında
Japon ekonomisi bir anda zayıflamış hatta “Savaş sonrası buhranı” adı verilen büyük bir
ekonomik krizle karşı karşıya gelmiş ve kâra geçen ekonomileri yeniden zarara geçmeye
başlamıştır. Bahsi geçen savaş buhranı devam ederken, felaketlerin ardı ardına gelmesini
andıran bir şekilde 1923 yılında Tokyo ve Yokohama vilayetleri 7,9 büyüklüğünde büyük bir
depremle yıkıma uğramıştır. Başkent ve civarı bu doğal felaket ile büyük zarar görmüş, [ölü ve
kayıp sayısı: 140.000 kişi, zarara uğrayan kişi sayısı: 3.400.000, tamamen yıkılan ya da
kullanılamayacak hale gelen ev sayısı: 570.000] bu felaket devlet bütçesinin 3,6 katı olan
5.500.000.000 yen zarara yol açmış ve sonuç olarak Japon ekonomisi tekrar kötü duruma
gelmiştir. Kanto Büyük Depremi adı ile de anılan bu felaketin ertesi yılında kurulan Kato
hükümeti’nin elbette ki ilk hedefleri ekonomik sorunları çözmek ve ciddi bir problem olan
ekonomik buhrandan kurtulmaktı3.
Shidehara da Dışişleri bakanı olarak, ülkesini içinde bulunduğu bu kötü durumdan
kurtarmak için “yapılması gereken en acele iş”in ne olduğunu düşünüp araştırmış ve çözümün
“uluslar arası borçlanma” olduğu sonucuna varmıştır. Böylece Shidehara ile onun yönetimindeki
bakanlık, en ivedi işin halledilebilmesi için genel ticaretin arttırılması, özellikle de uluslar arası
pazarda yeni ülkelerin ticarete açılması gibi konuların öneminin farkına varmışlardı. O
dönemlerde, Japonya’nın en büyük ihracat kapısı Amerika Birleşik devletleri idi. İhracatın genel
tutarının %40 ila %45’i Amerika ile yapılırken, İkinci sırada bulunan Çin ile %20’lik bir paydada
ihracat yapılmakta idi. Diğer Avrupa ve Ortadoğu ülkeleri ile olan ticari ilişkiler ise neredeyse
yok denecek kadar azdı. Bu nedenlerden dolayı, Shidehara ve arkadaşları yeni pazarların
açılması, ihracat yapılacak ülkelerin artırılması gibi düşüncelerle, Balkan Yarımadası ve
Ortadoğuya gözlerini dikmiş ve ileride “Shidehara Ekonomik ilişkileri” diye bilinecek olan
çalışmalara üs olarak da Türkiye’yi seçmiştir4.
Japonya’nın Türkiye Büyükelçisi Obata “Yabancıların Japonya’da kendi ülke kanunlarına göre yargılanma hakkı” gibi
kapitülasyonların getirdiği sıkıntıların ortadan kalkması ile birlikte Japonya, Türkiye ile uluslar
arası ilişkilerin yapılandırılması için oldukça istekliydi. Bu isteğin arkasındaki neden Sovyetler
Birliği’ne karşı alınan askeri tedbirlerden ziyade ekonomik nedenler olduğu için Japon hükümeti
1925 yılı Mart ayında, İstanbul Büyükelçiliğini açmış ve Obata’yı da ilk Türkiye Büyükelçisi
olarak atamıştır. Türkiye, Doğu Avrupa ile Yakın-Ortadoğu’da Japonya’nın ilk defa büyükelçilik
düzeyinde ilişki kurduğu ülke olmuştur. Tüm dünyada da İngiltere, Amerika, Almanya, Fransa,
İtalya, Avusturya, Rusya, Belçika ve Brezilya’dan sonra bu düzeyde ilişki kurduğu 10. ülke
olmuştur. Aynı zamanda, Tokyo’da Türk Büyükelçiliğinin de açılması aynı yılın Temmuz ayında
gerçekleşmiştir5.
3
Sako, S. 2002 “Mikan no Keizai Gaikoo – Shidehara Kokusai Kyoochoo Rosen no Zasetsu” PHP Shinsho, p80. (Bu dönemin Japonyasının ticaret durumu ile ilgili olarak yazımızın sonundaki kaynakçalara bakınız) _____ p.99. Yine “Shidehara Ekonomik dış ilişkileri” ile ilgili olarak Shidehara Barış Vakfı yayınlarının 1955 basımlı “Shidehara Kijuro” eserin 330‐341 sayfaları ve yukarıdaki eserin 97‐120 sayfaları, yine aynı yazarın “Taisho‐ki Keizai Gaiko no Shiten” Seki Shizuo ed. “Taisho” Kosatsu – Kiboo to Fuan no Jidai” Minerva yayınevleri 2007. Pp64‐74 e bakınız. 5
Nagaba, H. 2000 “Kindai Toruko Kenbunroku” KeioGijuku Daigaku Syuppankai. P185 4
19
Eskiden bir diplomat olarak Obata hakkında oldukça iyi bir izlenime sahip olan Dışişleri
bakanı Shidehara, merkezde görev yapan Obata’yı ilk önce İngiltere’ye büyükelçi olarak
düşünmüştü. Ancak, Obata; Çin’de yaptığı elçilik görevi sırasında Çin’deki İngiltere elçisi Sir.
John Jordan ile Çin’in uluslar arası ilişkilerine ilişkin siyasi stratejisi üzerinde büyük anlaşmazlık
yaşadıkları için düşüncelerini “İngiltere’ye sempati duyamıyorum” sözleriyle ifade etmiştir. Bu
yüzden, Shidehara’nın özel tavsiyesi olmasına rağmen, teklifi “Ben İngiltere’ye uygun birisi
değilim” diyerek reddetmiştir.
Bunların üzerine, Shidehara o zamanlar 52 yaşında6 olan Obata’ya ilk Türk Büyükelçisi
olması hususunu önerdiğinde, Obata “Yeni Kurulan Bir Doğu Ülkesi Türkiye” ve “Güncel Dünya
Arenası’na yeni çıkan mert kahraman Kemal Paşa”’ya duyduğu ilgiyi öne sürüp bu öneriyi
hemen kabul etmiştir.
Yukichi Obata’nın başında bulunduğu büyükelçilik ekibi; müsteşar Tomero Hanaoka, İran’a
göreve yollanan yine müsteşarlık yapan Heiji Nihei, Birinci sekreter Kinichi Ashida, Üçüncü
sekreter Nobuo Watanabe, Yönetim kurulu üyesi Somura, Baştercüman Tomohide Naito ile diğer
katipler ve deniz kuvvetlerinden Yarbay Takazumi Oka idi. Obata’nın göreve başladığı zamanlar
Kara Kuvvetleri temsilcisi yerinde bulunmadığı için, Eylül 1927 yılında Yarbay Kingoro
Haşimoto ilk Türkiye büyükelçiliği askeri ataşesi olarak görevlendirilmiştir7. Yarbay Kingoro
Haşimoto, Türkiye’de yaptığı iki buçuk yıllık görevi sırasında Cumhurbaşkanı Kemal Atatürk’e
hayranlık beslemiş ve Atatürk’ün yaptığı Türk devriminden ilham alarak, Japonya’da devlet
reformunun gerçekleştirilmesi için, Japonya’ya döndüğü 1930 yılında Kara Kuvvetleri
kurmayları ile “Sakura-kai” adlı bir örgüt kurduğu da, bilinen bir konudur8
II. Büyükelçi Obata ve Cumhurbaşkanı Atatürk Atatürk’e İlişkin Edinilen İlk İzlenimler Büyükelçi Yukichi Obata, 1925 yılının Eylül ayında ailesi ile birlikte Tokyo’dan yola çıkıp, 17
Kasım’da İstanbul’daki Büyükelçiliğe yerleştikten sonra, 23 Kasım’da Ankara’da
Cumhurbaşkanlığı köşkünde yapılan Devlet Nişan Töreni’ne katılmak için aynı ayın 21’inde
İstanbul’dan Ankara’ya yola çıkmıştır.
Devlet Nişan Töreni’nin yapılacağı gün, Cumhurbaşkanı M.Kemal Atatürk ile
görüşmelerinden önce, Türk tarafının Japon tarafına Cumhurbaşkanı’na teslim edilecek güven
belgesinde Atatürk’ün isminin başına, Gazi sıfatının eklenmesini istemesi gibi küçük bir
duraksama olsa da, yeni Japonya büyükelçisi Çankaya’daki Cumhurbaşkanlığı köşkünde
Cumhurbaşkanına güven belgesini verebilmiştir.
Obata, Cumhurbaşkanlığı köşkü ile ilgili aşağıdaki izlenimlerini günlüğüne kaydetmiştir.
“Cumhurbaşkanlığı Köşkü bir vadi içine yapılmış, küçük sade bir bina olup, yeni kurulan
Türkiye Cumhuriyeti başkanının resmi ikametgâhına yakışan bir bina değildi. Devlet nişanının
verildiği yer de neredeyse bir kitaplığa benzeyen, yaklaşık otuz metrekarelik küçük bir odaydı.”
cümleleriyle belirttikten sonra, Atatürk hakkında edindiği izlenimlerini de şu şekilde belirtmiştir.
6
7
8
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.341 Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.354 Tada, E. 1982 “Hashimoto Kingoro Ichidaiki” Fuyoshobo pp19‐31 20
“Cumhurbaşkanının dış görünüşünden bahsedecek olursak, boyu tahmin ettiğimizden daha
uzun, sağlam bir vücuda sahipti. Büyük göz kapakları kaşları ile çerçevelenmiş, gözleri keskin bir
şekilde parlamakta olup, yanak kemikleri çıkık, yüzü biraz zayıf ve beyaz olsa da kuvvetli
iradesini gösterir, zor beğenen kişilere has bir ifadesi vardı. Vakur bir ses tonuna sahip olsa da
fazla konuşmaktan hoşlanmadığı izlenimine kapıldım. Bugüne kadar yurt içi ve yurt dışından
birçok insanla el sıkışmış olsam da, gerçekten büyüklüklerini ellerinden hissedebildiğim sadece
iki kişi vardır. Bunlardan biri Cumhurbaşkanı Kemal (Atatürk) ile Çinli Yuan Shi-Kai’dır. Her
şeye rağmen sıradan bir kişi olmadığı izlenimini edindim.”9
Obata ile aynı dönemde görev yapan ve Atatürk ile görüşüp, izlenimlerini yazan başka bir
Japon daha vardı. Yardımcı Amiral Eisuke Yamamoto, 1926 yılının Eylül ayında askeri eğitim
gemisinin başında Türkiye’yi ziyaret etmiş, aynı ayın 11. gününde Büyükelçi Obata ile birlikte
Cumhurbaşkanı ile tanışmış ve aynen Obata gibi o da Atatürk’ün ışıldayan keskin gözleri ve yiğit
kişiliğinden bahsettiği ilk izlenimlerini aynen aşağıdaki gibi yazmıştır.
“Üzerine smokin ceketini giyip, saatini yeleğinin üst cebine koyan ve mendilinin de ucunu
ceketinin üzerinden gösteren Mustafa Kemal, kemikli bir yapıya sahip güçlü bir erkekti. Ona ayrı
bir hava veren koyu kaşları, keskin gözleri, karşısındaki herkesi baştan aşağı süzmesi, batılı
beyaz adamlar gibi olan beyaz yüzü, sağlıklı al yanakları, ince dudaklarını çevreleyen bir çeneye
sahip erkeksi görünüşüdür. İlk bakışta kendisi tüm vücudu ile iradenin maddeleşmiş hali idi.
Yine ona göre; görkemli ve ihtişama sahip olan en iyi yere ulaşabilmiş eski başkenti terk ederek
çöl gibi bir yerde bulunan Angora’dan (Ankara) demir almak (yola çıkmak) için en uygun
kahramandır.”10
Atatürk ile Görüşmeleri Büyükelçi Obata 3 yıllık görevi esnasında birkaç kez Cumhurbaşkanı Atatürk ile
görüşmüştür. Bir akşam, gece yarısına yakın bir zamanda, Cumhurbaşkanı aniden Obata’ya
telefon etmiş ve onu “Beraber içelim” diyerek davet etmiştir. Obata alkollü içecekleri sevmesi ile
tanınırdı. Böyle formaliteden uzak rahat bir havada, ikisinin de samimi bir şekilde konuştuğu
konu özellikle “Türkiye’yi ekonomik olarak nasıl geliştirebilecekleri” idi. Yine zaman zaman
Obata da Meici Restorasyonu sonrası çağdaş Japonya’nın gelişmesi hakkında da Atatürk’e bilgi
vermiştir. Bu konuşmalarda Obata, Japonya’nın İmparator Meici’nin yönetimi ve çizdiği yol
doğrultusunda nasıl diğer ülkelerle karşılaştırıldığında çok kısa bir zamanda dünyanın en büyük
5 ülkesinden biri haline geldiğini anlatmıştır. Bunun üzerine Atatürk “İmparator Meici’nin
liderliğinde izlenen o faziletler hakkında bilgilenmek istiyorum” demiş ve “Büyük
imparatorunuzun yaptıkları hakkında yazılı kitaplar varsa gönderir misiniz?” diyerek
büyükelçiden istekte bulunduğu söylenmektedir. Belirtmemiz gerekir ki, burada Obata’nın
Japonya için “en büyük 5 ülkeden birisi” şeklinde telaffuz etmesinde, 1919 yılında Paris’te
yapılan Barış Toplantısına katılan beş ülke içinde İngiltere, Amerika, Fransa ve İtalya ile birlikte
Japonya’nın da bulunmasını kendisine dayanak olarak görmüş olması olasıdır.
Yine bir başka görüşmelerinde, komünizm tehdidi ikisinin konuşmasına konu olmuştur.
Atatürk Yukichi Obata’ya şöyle demiştir:
9
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.346 Nagaba, H. 2000 “Kindai Toruko Kenbunroku” KeioGijuku Daigaku Syuppankai. P193, 10 Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p 351 10
21
“Ülkemiz batı ülkeleri ile yaptığı savaş sonrasında Sovyetler Birliği
ile kardeşçe ilişkilerini sürdürmektedir. Ancak, Komünizmin (ülkemize)
girmesinden oldukça endişe duyuyorum. Acaba bu konuda Japonya ne
yapmaktadır?”
Bu soruya karşılık olarak Obata gayet ayrıntılı bir şekilde cevap vermiştir. Özet olarak şöyle
demiştir:
“Japonya şimdi Komünizmin yayılması nedeniyle olağanüstü
tehlikeli bir dönemdedir. Bu bizim ülkemiz için üçüncü tehlikeli
dönemdir.”
Birincisi, milattan sonra 500’lü yıllarda Budizmin ülkeye getirilmesi olup, bu yeni düşünce
akımı Japonya’ya özgün olan fikir ve inançlar ile sert bir biçimde çatışmış ve politik anlamda da
çatışmaların ortaya çıkmasına neden olmuştur. Ancak, zaman içinde bu ağı (zehir), Japonya’nın
kendine has düşünce tarzı ile uyum sağlayabilmiş ve daha sonraları da hemen hemen birbirleri
ile barışık dengeli bir dönem yaşanmıştır.
İkinci tehdit ise, milattan sonra 1800’lü yıllarda Batılı ülkelerin nüfuz edercesine ülkeye
girmesi ile başlayan dönem olup, bunun neden olduğu “yabancıların ülkeden kovulması”nın
getirdiği siyasi tartışmalar sonucunda ülke içi politika da düzensizleşmiş ve sonunda Meici
Restorasyonu yapılmıştır. Bu devrim yeni Japonya’nın temellerini oluşturmuş ve günümüzün
büyük Japon İmparatorluğu kurulmuştur.
Bu nedenlerle, şimdiki Komünizm ideolojisinin yayılması Japonya için, üçüncü bir tehdit
oluşturmaktadır ancak; geçmişteki iki tehlikeden yeteri kadar deneyim kazanan Japon halkı bu
yeni tehdidi de aşabilecektir. Japon halkı dışarıdan gelen akımların koşulsuz kabul edilmemesi
gerektiğini öğrenmiştir. Bizlerin, ruhen güçlü olduğumuz sürece günümüzde komünizmin
yaklaşmasıyla fikirlerimizin değişeceğinden endişe duymamıza gerek yoktur.”11
Geleneksel özgün kültürleri ve dışarıdan gelen akımlarla ilgili düşünceleri, Obata’nın kendi
düşüncelerinden ziyade, daha çok genelde söylenegelmiş fikirlerdi. Örneğin, Obata’nın
konuşmasında geçen Budizmin Japonya’ya gelmesi ile birlikte Japonlar bu yeni kimlik sorununu
“Şinto ve Budizmin Ortak Öğrenimi” ya da “Şinto ve Budizmin Sentezlenmesi” başlıkları ile
karşılamışlardır. Yani, Japonlar, kendilerine özgün bir din olan Şinto ile dışarıdan gelen Budizm’i
uyumlu bir şekilde birleştirmişlerdir. Benzer bir şekilde Çin’den konfiçyüzm kültürü geldiği
zaman da, “Japon Ruhu Çin Öğretisi” ruhu ile bu kültürü karşılamış, batı kültürü geldiği zaman
ise aynı şekilde “Japon Ruhu Batı Öğretisi”, “ Batı Sanatı, Doğu Ahlakı” “Başkalarının iyi yönlerini
almak” gibi sıralayacağımız düşünce tarzları ile kucaklamışlardır. Genç İmparator Meici “İyi
şeyleri alıp kötüleri atmalı, dışarıdan gelenleri kendimize uyarlamalıyız” diye bir Japon şiiri bile
yazmıştır. Yukichi Obata ile ortak fikirlere sahip olan Meici imparatoru’nun asıl bu yaklaşımı,
Japonların kendilerine has olan kültürleri ile dışarıdan gelen kültürlerin ilişkilendirilmesi
konusundaki sıradan Japonlar’ın ortak düşüncelerini temsil ediyor dersek abartıya kaçmış
olmayız.
Yukarıda komünizme karşı nasıl bir tutum göstermeleri hakkında Obata’nın görüşleri
anlatılmıştır. Cumhurbaşkanı Atatürk’e Japonların yabancı kültür ve yabancı akımların kabulü
11
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen pp 349‐350 22
hakkında Obata’nın görüşleri anlatılmıştır. Ne yazık ki, bildiğimiz kadarı ile Cumhurbaşkanı
Atatürk’ün bu görüşleri dinledikten sonra ne tür bir fikir yürüttüğü ile ilgili Obata’nın
günlüklerinde hiçbir kayıt bulunmamaktadır.
Atatürk’ün Liderliğinde Yapılan Devrimler Yukarıda bahsettiğimiz gibi, Cumhurbaşkanı Atatürk ile yaptıkları görüşmeler sürecinde
Büyükelçi Obata’nın Cumhurbaşkanı’nın karakteriyle ilgili görüşleri günden güne daha da
olumlu olmaya devam etmekteydi. Cumhurbaşkanı’nın liderliğinde devam etmekte olan Türk
devrim ve yenilikleriyle ilgili Obata, ülkesine döndükten sonra yaptığı bir konuşmada şöyle
bahsetmektedir:
“Bu siyasi açıdan en büyük ve en önemli bir devrim olup, Türkiye’nin Milletler Cemiyeti’ne
girmesi ile ilgilidir. Yüzlerce yıldır Türk milletini baskısı altına alıp, toplumun ilerlemesinden,
ülkenin gelişmesinden çekinen şeriat yönetimi, bu devrim sayesinde yıkılmış ve laiklik ilan
edilmiştir. Fakat eğer Türkiye laik sistemi çok daha önceleri vücuda getirmiş olsaydı çok daha
önceden büyük bir ülke olarak en üst basamaklarda gelişmiş ve bu sefer onlar bize gösteriyor
olacaktı.”12
Daha önce de bahsettiğimiz Amiral Yardımcısı Yamamoto da, bir asker gözü ile Gelibolu
savaşına değinerek Atatürk’ün devrimleri hakkında aynen Obata gibi övgülerini belirterek
beklentilerinden bahsetmiştir.
“Bu yıl 48 yaşında olan M.Kemal, geçen on yıl içerisinde I.Balkan Harbi, II. Balkan Harbi,
Dünya Savaşı ve sonrasında savaşın getirdiği ülke içi sorunların tümüne bakabilmiş; Rusya,
Avrupa ve Asya’da, başta komşu ülkelerle barışçıl ilişkilere girmiş; eğitim, demiryolları, sağlık,
üretim gibi konulara kendini adamış, lider ve komutan olarak Gelibolu Yarımadasını İngiliz ve
Fransız kuvvetlerinin elinden kurtarmış bir kişi olmasından dolayı, yeni kurulan bir ülke olan
Türkiye’yi geliştirmesi hususunda kendisine sonsuz inanç ve güvencim vardır.13 “
III. Büyükelçi Obata’nın Ekonomik Alanda Gerçekleştirdikleri Büyükelçi Obata’nın Kararı: Ekonomik İlişkilerin Geliştirilmesi Bu bölümde en son olarak makalemizin ana konusuna, yani Obata’nın 3 yıllık büyükelçilik
görevinde gerçekleştirdiklerine ve özellikle de ekonomik alanda yaptıklarına göz atalım.
Büyükelçi Obata İstanbul’a tayin edilmesi ile birlikte, Başbakan Shidehara’dan ekonomik
alandaki dış ilişkiler ile ilgili görüşlerini dinlemiş, yine Osaka Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı
Katsutaro İnahata gibi müteşebbislerin de görüşlerini alarak, sadece dışişleri bakanlığının değil
müteşebbislerin de yakın-ortadoğu pazarının açılmasına karşı olağanüstü bir ilgi duyduğunu
fark etmiştir. Ayrıca, Obata da daha önceden bireysel olarak Türk tarihi, politikası ve ekonomisi
hakkında ayrıntılı bir araştırma yapmıştır. Bunun sonucu olarak, Türkiye ve Japonya arasında
dikkate alınacak büyüklükte siyasi bir problem olmadığını düşünerek, “ekonomik alanda
12
13
Nagaba, H. 2000 “Kindai Toruko Kenbunroku” KeioGijuku Daigaku Syuppankai. P190 Nagaba, H. 2000 “Kindai Toruko Kenbunroku” KeioGijuku Daigaku Syuppankai. P194 23
işbirliğinin geliştirilmesi” hususunu diğer işlerinden ayırarak kendisine en önemli ödev olarak
seçmiştir.14
Obata bu kararını, daha büyükelçilik görevine atanmasından hemen önce bazı
müteşebbislerle yaptığı toplantıda şu şekilde belirtmiştir:
“Ülkemizin ticari gelişim ilkesi, Çin’deki ticari haklarımızın korunması ise, Hint okyanusunu
bir hat olarak korumamız gerekmektedir. Hindistan’daki ticari haklarımızı koruyacaksak YakınOrtadoğu’yu da bir hat olarak korumamız gerekmektedir. Bu yüzden, Türkiye’ye tayin
olduğumda bu büyük ilkeye bağlı olarak ekonomik ilişkilerin geliştirmesi için tüm gücümle
çalışacağım. Buna bağlı olarak, amacımızın gerçekleştirilmesi amacıyla, ilk önce Yakın-Ortadoğu
ülkeleri ile olan ilişkilerin başlatılması gerekmektedir. Daha sonra ticari ve ekonomik yolların
açılması için, Akdeniz’den Yakındoğu ülkelerine kadar olan yeni deniz yollarının açılması ve
numune ürün sergilerinin sıklıkla düzenlenmesi, Japon mallarının tanıtılmasının gerektiğini
düşünüyorum. Üçüncü olarak, bu hedefimizin amacına ulaşabilmesi için Yakındoğu Ticari
Toplantısı ya da Elçiler toplantısının düzenlenerek sıkı ilişkilerin kurulması gerektiği
kanaatindeyim.”15
İlk amaç olarak bahsi geçen Yakın-Ortadoğu ülkeleryle olan ilişkiler, Obata’nın tüm
çabalarına rağmen, kendisi görevdeyken somut bir gelişme gösterememiştir. Ancak, elbette bu
çabaları sonuçsuz kalmamıştır. Obata’nın görevinden ayrılmasından hemen sonra Etiyopya,
Yugoslavya, İran, Irak, Yunanistan, Mısır ve Bulgaristan ile dış ilişkiler kurulmuştur16.
İkinci amaç olan yeni deniz yolları ve numune pazarları konularında ise, İstanbul’da 26
Nisan 1926 tarihinden 5 Mayıs’a kadar süren on günlük Yakın Doğu Dış Ticaret Konferansı’nda
Obata’nın bizzat kendisi toplantı başkanlığı yapmış ve bu hususlar da gündeme gelmiştir. Bir
sonraki bölümde bu toplantının içeriğine bakacağız.
Yakındoğu Dış Ticaret Konferansı’nın Yapılması Obata’nın Türkiye Büyükelçiliğine atanmasından 9 ay önce, yani 3 Şubat 1925 tarihinde
Osaka’daki Ticaret Toplantı Merkezi içinde kurulan Türk-Japon Ticaret Derneği, Yakındoğu Dış
Ticaret Konferansının gerçekleştirilmesinde başrol oynamıştır. Bu derneğin başında Osaka
Ticaret Toplantı Merkezi Başkanı Katsutaro İnahata, onursal başkan olarak da Türkiye’nin
Japonya Büyükelçisi vekili olan Fuat Bey bulunuyordu. Yönetim kurulu başkanı olarak ise uzun
yıllar Türk-Japon dostluk ilişkilerinin geliştirilmesi için kendini adamış olan Torajiro Yamada
çalışmaktaydı. Japonya’da Osaka’daki ticareti elinde tutan bir sivil ekonomik örgüt, yine Japonya
dışında, İstanbul’a yeni atanmış Büyükelçi Yukichi Obata Dışişleri bakanlığı ile görüşmeler
yapmıştır. Bu görüşmeler sonucunda zaten ekonomik anlamda dış ilişkiler konusuna çok önem
veren Dışişleri bakanı Shidehara, 28 Aralık 1925 tarihinde “Japonya ve Balkan Karadeniz Kıyı
Ülkeleri, Yakındoğu ve Mısır civarı ülkeleri ile olan ticaretin gelişmesi için toplanılması” yani
“Yakındoğu Dış Ticaret Konferansı”nın açılmasına karar vermiştir17.
14
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p354. Ayrıca Inahata Katsutaro ile ilgili olarak Kimura Masato’nun “Inahata Katsutaro to Nitto Minkan Keizai Gaiko” (Kindai Nihon to Toruko Sekai)’a bakınız. 15
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.354, 577 16
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.352 17
“Inahata Katsutaro to Nitto Minkan Keizai Gaiko” (Kindai Nihon to Toruko Sekai) pp 120‐121, 126. Ayrıca Yamada, H. Sakamoto, J. 2009 “Keizai no Kaioji Toruko he Tobu‐ Yamada Torajiro‐Den” GendaiShokan pp.174, Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen pp 356,357, “Shidehara Kijuro” p355 24
Böylece devlet ve sivil örgütlerin ortak çabaları ile 26 Nisan 1926 tarihinde Yakındoğu Dış
Ticaret Konferansı gerçekleştirilmiştir. Bu konferansa başkan olarak Büyükelçi Yukichi Obata
haricinde, Türkiye büyükelçiliği çalışanları (Genel sekreter Ashida Kinichi, Tercüman olarak ise
Naito Tomohide ve diğer 3 kişi), Romanya elçisi Mushanokoji, Yunanistan elçisi Okuyama, Port
Said konsolos yardımcısı Kuroki, Odessa konsolosu Sasaki ve Dışişlerini temsilen görevlendirilen
Sekreter Kumaichi Yamada katılmışlardır. Toplantıda geniş alanlardaki konular üzerinde
tartışılmış, birçok fikir alışverişinde bulunulmuştur. Ancak bu makalemizde, Türk Japon
ekonomik ilişkileri ile direk bağlantılı olan konularla sınırlı kalıp, aynı konferansta varılan
sonuçlardan birkaçını burada tanıtacağız18.
Dönüşümlü Numune Pazarlarının Açılması Yakındoğu Dış Ticaret konferansı hakkında Türkiye Büyükelçisinin raporlarına bakacak
olursak, zamanın Türkiye’sinin pazarının durumu ile ilgili olarak görüşlerine şöyle yer vermiştir:
“1923 yılına kadar olan 20 yıllık süreç içerisinde savaşlardan sürekli sıkıntı yaşamış Türk
halkının, şu anda yorgun ve bitkin bir durumda olduğundan alım güçleri düşmektedir. Fakat
diğer ülke ürünleri ile karşılaştırıldığında daha ucuz olan Japon ürünleri açısından baktığımızda,
bu düşük alım gücü Avrupa’nın lüks ürünleri karşısında rekabet yapmamızda bizim ön plana
çıkmamızı sağlayabilir. Son günlerde İngiliz ve Fransız ürünlerinin Alman ve İtalyan ürünleri
tarafından Türk pazarından dışlanması gibi, aynen Japon ürünlerinin de Japonların çabaları ile
birlikte Alman ve İtalyanların yaptığı gibi diğer ülke ürünlerini pazardan silme olasılığı vardır.”
Yine aynı raporda, Türkiye’den umut vadeden ithal edilebilecek ürünler olarak koyun yünü
ipliği, tiftik, pamuk, tütün, zeytinyağı, kuru üzüm, kuru incir gibi ürünler gösterilmiştir19.
Toplantıda, Türk Japon ticaretinin gelişmesi için uygulanacak stratejilerde üç acil karara
varılmıştır.
İlk olarak, Japon ürünlerinin tanıtılması için bir yol olarak, “Numune Ürün Sergi Merkezi”nin
kurulması etkin olarak öngörüldüyse de, bunun büyük bir mali getirisinin olması ve özel teknik
adamlara ihtiyaç duyulması gibi nedenlerle buna benzer daha küçük sergilerin kurulması daha
sonraya bırakılıp, özellikle dönemsel numune sergilerinin kurulmasına ağırlık verilmiştir.
Bu kurumun kurulmasıyla ilgili, Türkiye’nin ticari dünyasına ya da tüketicisine Japon
ürünlerinin sadece ucuz değil, kaliteli olduğunun da duyurulmasına önem verilmesi hakkında
Yukichi Obata raporunda aşağıdaki gibi somut öneriler getirmiştir.
“Numunelerin elbette Yakındoğu’da satılacak, gelecek vadeden ürünler olması haricinde,
salt Yakındoğu’ya yönelik ucuz ürünlerin sergilenmesi de zayıf bir izlenim verecektir. Bunun
sonucunda, Japon sanayisinin tümüne karşı hafife alınma gibi bir olasılık vardır. Bu yüzden,
bunun gibi numunelerin haricinde, modern Japon sanayisini temsil edebilecek ürünlerin de
tanıtılması gereklidir.20”
Fakat Yukichi Obata’nın bu önerisi yeteri kadar dikkate alındı mı alınmadı mı bilinmez;
ancak beklenilen etkiyi göstermemiş olacak ki, Japon ürünlerine karşı “ucuzsa kötüdür” imajına
sahip olan İstanbul ve diğer şehirlerin halklarından bu imajı silmekte yeteri kadar başarı
18
19
20
İkei, M. “1926nen Kintoo Boeki Kaigi” (Kindai Nihon to Toruko Sekai) pp139‐140 İkei, M. “1926nen Kintoo Boeki Kaigi” (Kindai Nihon to Toruko Sekai) pp143‐144 Gaimusho Kiroku “Kintoo Boeki Kaigi” Gaimusho Gaikoo Shiryookanzo 25
gösterilememiştir. “TaiShoGeppo” dergisinin 1928 yılı Nisan sayısında yayınlanan “Son Günlerde
Türkiye” adlı yazısında Uemura Tatsumi şöyle bahsetmektedir:
“Yunan, Romen ve İstanbul halkları için Japon ürünlerinin kalitesi aşırı düşük gelmektedir.
Önemli bir sanat ülkesi olmasının yanı sıra, sanayisinin gelişme sürecinin de batılı ülkelere
yenilmeyecek derecede gelişmiş bir ülke olan Japonya’dan beklentilerine karşın ihanete uğramış
gibilerdi21”
Konferansta kurulması hususu ertelenen “Ürün Sergi Merkezi”, daha sonra Türk Japon
Ticaret Derneği’nin çabaları ile 1928 yılında İstanbul’da “Konstatinople Japon Ürünleri Merkezi”
olarak açılmış, Japon ürünleri bölgenin müteşebbisleri için sürekli sergilenmiştir22.
Yeni Deniz Yollarının Açılması Dile getirilen diğer bir konu ise, İstanbul’dan Japonya’ya doğrudan düzenli seferlerin
konulması idi. Böylece taşınacak yüklerin farklı gemilere yüklenme ücretinin azaltılmasının
yanında, ürünlerin hızlıca gönderilmesinin getireceği faydaların da artırılması düşünülmüştür.
Ancak, böyle bir yeni deniz yolu için kaynak bulunup bulanamayacağı konusunda daha önceden
araştırılma yapılması gerekmekteydi.
Obata’nın büyükelçi olarak Türkiye’ye atandığı zamanlar, Japon deniz yollarının düzenli
sefer yapan gemileri Port Said limanından ayrıldığında Napoli’ye kadar durmuyorlardı. Sonuç
olarak, aranan şartlarda bir yol bulunmuş, 1929 yılında yük gemileri İskenderiye’den İzmir,
İstanbul ve Pire’yi dolaşacak şekilde yeni düzenli bir deniz yolu açılmıştır. Aynı seferde, sadece
Japon malları değil, diğer ülke ürünleri de bolca taşınmış ve tahminlerin ötesinde bir kazanç
getirdiği için bu şirket hemen sefer sayısını artırmıştır23.
Numune Sergilerinin Açılması Son olarak, Türkiye’deki ticari hareketlerin geneli üzerinde büyük bir etkisi olmasından
dolayı, Japon ürünlerinin ithalatı konusunda Türk hükümetinin desteğini almak için
çalışmalarda bulunulması gündeme gelmiştir.
Toplantı’ya katılanlar bahsi geçen bu noktalar üzerinde ırki ve siyasi ilişkilerden
kaynaklanan Türk ve Japon samimiyetine dayanarak Türk bürokrat ve kamuoyundan olumlu bir
beklenti içerisindeydi.
“Hem Türk bürokratları hem de Türk halkı aynı Asya kökeninden gelmemizden ötürü
Japonlara samimi hisler beslemektedir. Diğer bir taraftan Japonlar da Türkler ile herhangi bir
politik sıkıntı yaşamadığından, diğer batılı ülkelere nazaran Türkiye bizlere daha yakın
gelmektedir.24”
Konferansın bitişinin ertesi günü, Büyükelçi OBATA bakanlığa raporunu aşağıdaki şekilde
sunmuştur:
“Yönergelerdeki birkaç nokta ile ilgili yapılan toplantıların sonucu olarak, Yakın Doğu
Balkan bölgesi ile ticaretinin geliştirilmesi için, ülkemizin öncelikle yapması gereken işleri
şöyledir;
21
24
22
23
“Inahata Katsutaro to Nitto Minkan Keizai Gaiko” (Kindai Nihon to Toruko Sekai) p.111 “Inahata Katsutaro to Nitto Minkan Keizai Gaiko” (Kindai Nihon to Toruko Sekai)p 121 Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.356 İkei, M. “1926nen Kintoo Boeki Kaigi” (Kindai Nihon to Toruko Sekai)p 148 26
1) Döviz işlemlerinin düzeltilmesi, 2) Ticaret ataşesinin atanması ve Smyrna (İzmir)
konsolosluğunun kurulması ve bunların haricinde dış işleri bakanlığına bağlı ve bağımsız olan
kurumların daha etkin bir rol oynamasının sağlanması, 3) İhracat Sendikasının
kurumsallaştırılması ve aynı sendikadan görevlendirilmelerin yapılması, 4) Numune
pazarlarının kurulması, 5) Yakındoğu ve Güney Rusya ile doğrudan deniz seferlerinin
başlatılması. Bu konular üzerinde konuşulmuş ve konferans programa uygun bir şekilde başarı
ile sonuçlandırılmıştır.25”
21 Şubat 1926’dan 4 Mart’a kadar olan 12 günlük sürede yani, Yakın Doğu Dış Ticaret
Konferansının açılışından hemen önce, büyük ölçekli Japon ürünlerinin numune sergisi
İstanbul’da “Türk Kulübü”nde açıldı. Bu sergide yün iplik, yün bez, ipek kumaşlar başta olmak
üzere, oyuncak, düğme, kurşun kalem gibi günlük ürünler de sergilendi. Sonuç olarak, yüksek
miktarların konuşulduğu ticari anlaşmalara imzalar atılmış olup, bu numune sergisi de Japon
ürünlerinin tanıtımı açısından çok önemli bir rol oynamıştır.
Bundan hemen sonra, Yukichi Obata’nın görevi süresince benzer numune sergileri İzmir,
Selanik, Atina ve Kahire gibi şehirlerde açılmış, 1926 yılının sonlarında Türk-Japon ticaret tutarı,
Avrupa ile yapılan ticaretle kıyaslandığında Belçika ve İsviçre’yi geçmiş ve Hollanda’dan sonra
altıncı sıraya oturmuştur.26
Türk Japon Ekonomik İlişkilerinin Tohumlarının Atılması Büyükelçi Obata ve arkadaşlarının bu çabalarının sonucu olarak, Japonya’nın Türkiye’ye
yaptığı ihracat miktarı büyük bir hızla artmıştır. Japonya’nın Türkiye’ye yaptığı ihracat miktarı
(Tüm ihracat tutarının oranı):1926-1929 yılları.27
1926 yılı
1.852.000 yen (%0.78)
%25’lik artış
1927 yılı
1.973.000 yen (%0.83)
%29.5’lik artış
1928 yılı
2.555.100 yen (%1.06)
%35.6’lık artış
1929 yılı
3.949.000 yen (%1.52)
 1926 yılından 1929 yılına kadar 3 yılda 2 katına çıkmıştır.
Bu şekilde Japonya’nın Türkiye’ye yaptığı ihracatın büyümesi ile ilgili şunları söyleyebiliriz.
1920’li yılların sonundan 1930’lu yılların başına kadar, Türkiye’nin Japon ürünleri ithalatı çok az
denecek kadar olup, Türk-Japon ticari ilişkileri açısından Türk tarafı büyük zarar görmüş,
1930’lu yıllara girildiğinde Japonya’nın ihracat miktarı büyüyememiş ve giderek küçülmeye
başlamıştır. Ancak, Türk tarafının Japonya’ya yaptığı ihracat hızla artışa geçmiş ve Türk-Japon
ticari ilişkilerinde eşitlik yakalanabilmiştir.28
25
28
26
27
Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.359 Obata Yukichi Denki Hankokaihen 1957 “Obata Yukichi” Obata Yukichi Denki Hankokaihen p.355 İkei, M. “1926nen Kintoo Boeki Kaigi” (Kindai Nihon to Toruko Sekai) “Inahata Katsutaro to Nitto Minkan Keizai Gaiko” (Kindai Nihon to Toruko Sekai) pp 125‐127 27
Yukarıda bahsettiğimiz gibi, Obata’nın Türkiye büyükelçiliği görevi ile Yakın Doğu Dış
Ticaret Konferansının yapılması büyük bir fırsat olmuş, Türk-Japon ekonomik ilişkilerinin
durumunu bir anda değiştirmiştir. Bu konferansa dışişleri bakanı olarak katılan Kumaichi
Yamamoto, ülkesine döner dönmez yaptığı bir konuşmada bu konferansın amacına ulaşabilmiş
anlamlı bir toplantı olduğunu belirtir. Yine, Yamamoto Yakın Doğu Konferansı hakkında “Aslında
bomboş bir tarlaya yeni tohumların ekildiği bir toplantı oldu.” diye belirttikten sonra kendisini
“bu bölgeye yönelik yapılan barışçıl ticari savaşın bir neferi” olarak göstermiştir. Yine, bu
tohumları eken insanların içinde ilk önce belirtmemiz gereken bir isim olarak, tam bizim
yazımızın başkahramanı, ilk Türkiye büyükelçisi Obata’yı gösterdiğimiz zaman bize karşı
çıkanların olacağını sanmamaktayım.29
Obata ve arkadaşlarının ektiği bu tohumların filizlenmeye başlaması, onun Türkiye’de
büyükelçi olarak görev yaptığı 3 yılını doldurduğu zamana, yani 1928 yılının Ekim ayına denk
gelir. Aynı ayın 11’inde Yukichi Obata, İstanbul’dan Tokyo’ya doğru yola çıktığında, yüreğinde
Orta-Yakındoğudaki “ekonomik dış ilişkilerin geliştirilmesi” ile ilgili elde ettiği sonuçlardan
kaynaklanan tatmin duygusu olduğundan şüphemiz yoktur.
Notlar Japonya’nın ticaret miktarları (tutarlar milyon yen bazında yazılmıştır)
Yıl İhracat İthalat 1913
1914
1915
1916
1917
1918
1919
1920
1921
1922
1923
1924
1925
1926
1927
1928
1929
1930
717
671
793
1234
1752
2159
2379
2200
1503
1880
1686
2105
2670
2414
2382
2400
2604
1871
795
671
636
879
1201
1901
2501
2681
1940
2216
2393
2971
3105
2918
2712
2745
2765
2001
Ticari denge - 68
±0
+ 57
+ 355
+ 551
+ 258
- 122
- 481
- 437
- 336
- 707
- 866
- 435
- 504
- 330
- 345
- 161
- 130
Ek bilgi I.Dünya savaşının başlaması
I.Dünya savaşının sona ermesi
Paris Barış Kongresi
Savaş sonrası buhranı
Kanto Büyük Depremi/Lozan Antlaşması
Kato Takaaki hükümeti (Şidehara iktisat bakanı)
Yukichi Obata’nın büyükelçi olarak atanması
Yakın doğu dış ticaret konferansı
Mali kriz
Yukichi Obata’nın büyükelçilik görevinin bitmesi
Global kriz
Mali yasakların kaldırılması
*Altı çizili olan ihracat tutarları, her yıla oranda azalan miktarları göstermektedir.
29
İkei, M. “1926nen Kintoo Boeki Kaigi” (Kindai Nihon to Toruko Sekai)pp 151‐152 28
HAŞİMOTO KİNGOROU’NUN ATATÜRK İMAJI’NA İSTİNÂDEN JAPON FAŞİZMİ ve MODERNİZASYONUN SEYRİ Prof. Takeshita Ken (*)
Haşimoto Kingorou’nun Devlet İdeolojisi ve Darbe Haşimoto Kingorou (1890-1957) binbaşı olduğu Şouva 2 (1927) yılında, 37 yaşında iken,
Türkiye’deki Japonya Büyükelçiliği’nde askerî ateşe olarak İstanbul’da göreve başladı. O zamana
kadar çoğunlukla Genelkurmay Başkanlığı’nın Rusya Masası’na mensup olup, Harbin, Manjur ve
Hailar olarak bilinen Kuzey Mançurya’nın Teşkilât-ı Mahsusa’sında yurtdışı görevlerinde
bulunmuştu. O dönem Türkiye, I. Dünya Savaşı yenilgisi sonrası Ankara’da Büyük Millet
Meclisi’nin kurulması, Türk birliklerinin de katıldığı ittifak devletleri ordularının yenilgisi, millî
meclise dayalı sultanlık sisteminin feshedilmesi ve Lozan Barış Antlaşması kargaşasının tam
ortasındaydı. 1923 yılında Büyük Millet Meclisi’nin cumhuriyetin ilanını gerçekleştirmesi ile
devrim lideri Mustafa Kemal Atatürk ilk cumhurbaşkanı olarak seçilmişti. Sonrasında Atatürk,
halifeliğin feshi, tek eşle evlilik sistemi ve Latin alfabesinin kullanılmaya başlanması gibi
modernleşme reformlarına aktif bir şekilde önayak olmuştu. Haşimoto’nun, devrim döneminin
iki yılı boyunca bulunduğu İstanbul’da, Atatürk’e oldukça büyük bir hayranlık duyduğu ve
devrim araştırmalarına yoğunlaştığı söylenmektedir.1
Şouva 5 (1930) yılında devletin yeniden yapılandırılması öngörüsüyle Japonya’ya dönen
Haşimoto Kingorou, Genelkurmay Başkanlığı’nın Rusya Masası Başkanlığı’na atanmasına
rağmen aynı yıl hiç vakit kaybetmeden kurmayların araştırma teşkilâtı olarak Sakura Cemiyeti’ni
kurdu. Bir sonraki yıl, büyük bir çoğunluğunu Harp Akademisi mezunu ve alt rütbeli subayların
oluşturduğu cemiyetin üye sayısı elliyi bulmuştu. Sakura Cemiyeti’nin tüzüğünde, “devletin
yeniden yapılandırılmasını nihai hedef olarak belirlemiş ve bunun için gerekli görüldüğü
takdirde askerî güç kullanımını da yadsımamaktadır”2 şeklinde hedefler olmasıyla birlikte,
devletin yeniden yapılandırılmasına yönelik eylem planı sadece bir öneri olarak kaldı.
Yine de, Sakura Cemiyeti’nin programında devleti yeniden yapılandırmanın gerekliliği
yüceltilmekteydi. Öncelikle parti politikalarına dayalı silahsızlanma üzerinde durulmakta, ancak
bu şekilde Japon halkının o günün dünyasındaki yeri ve itibarının korunamayacağından dolayı,
ordunun temelini oluşturduğu vatanperverlikle yönetimdekilerin bozulmuşluğuna karşı
durulması gerekliliği irdelenmekteydi. Yeniden yapılandırılması gereken devletin, içinde
bulunduğu vahim durum şu şekilde ifade edilmekteydi: “Üst düzey politikacıların ahlâk dışı hal
ve tavırları, siyasi partilerin bozulmuşluğu, halkın anlayamadığı finansörler ve aristokratlar,
devletin geleceğini düşünmeksizin millî ideolojinin çöküşüne yol açan kamuoyu organları, kırsal
yaşamın yok oluşu, işsizlik, ekonomik durgunluk, her türden ideolojik grubun ortaya çıkması,
kültür erozyonun süratle artması, öğrencilerdeki vatanperverlik eksikliği ve kamu görevlilerinin
kişisel idamecilikleri gibi meseleler ülkenin alarm veren tahammül edilemez olaylar silsilesi
*
Kansai Üniversitesi – Öğretim Üyesi ** Çeviri: Prof. Dr. Aysun UYAR; Kyoto Üniversitesi, İnsanlık ve Doğa Bilimleri Araştırmaları Enstitüsü. Konu ile ilgili olarak, bakınız Tatamiya Eitarou (1982), s.19’a kadar. 2
Tatamiya Eitarou (1982), s.39. 1
29
haline gelmektedir.” 3 Bu tür topluma yayılmakta olan dejenerasyona karşı hazırlanan
politikaların yöneticiler tarafından bir türlü yürütülemediği ve bu durumun imparatorluğun
daha önceki sıkıntılı dönemlerini çağrıştırdığı yorumları yapılmaktaydı. Bu durumda askerî
maneviyatı ortaya koyarak yöneticilerin tashih edilmesi ve devlet işlerliğinin sağlanması için
gerekli hazırlığın yapılması altı çizilerek ifade edilmekteydi. Bu şekilde yürütme yetkisinin
yeterince işletilmediği bu vahim şartlar kınanmakta ve devletin yeniden yapılandırılması
vurgulamaktaydı.4
Böyle bir yapılandırma planı Şouva 6 (1931) yılında, Mart Olayı ve Ekim Olayı denilen ordu
denetimindeki iki darbe girişimi ile belirgin bir hale getirildi. Mart Olayı’nı oluşturan etkenler,
önceki yıl Londra Silahsızlanma Antlaşması’nın tamamlanması ve hemen sonrasında deniz
kuvvetlerinin yetkililerin kararları doğrultusunda silahsızlandırılması ile millî güvenliğin
zayıflatıldığı yolunda askerî görüş ve kamuoyunun oluşmasıydı. Mart Olayı darbe planının
Haşimoto tarafından Sakura Cemiyeti’inden geçirilerek oluşturulması niyet edilmişse de, bir
diğer yönetici olan Oukava Şuumei Genelkurmay Başkanı Kouiso Kuniaki ile anlaşıp liderliği ele
geçirdi. Oukava 1921 (Şouva 10) yılında milliyetçiliğin siyasi kanadı olan Kouzonşa ve daha
sonra 1925 (Taişo 14) yılında Kouçişa’yı organize etmişti.
Plan olarak, Oukava öncelikle bir grup ile Tokyo’da hükümet karşıtı gösteri yapacak ve aynı
zamanda üst düzey hükümet görevlilerinin resmi ikametlerine bombalı saldırıda bulunacaktı.
Daha sonra bundan faydalanarak sıkıyönetim ilan edilecek, bu sırada hareketi yürüten askerî
birlikler meclisi işgal edip kabineyi toplu olarak istifa ettirecek ve Orgeneral Ugaki Kazuşige’nin
yeni kabineyi kurması için imparatorluktan gelecek emir beklenecekti. Savaş sonrası belgelerine
göre bu şekilde kabine kurma aşamasına kadar olan planların detaylarını görmek mümkünse de,
kabine kurulumu sonrasına dair politikaların içeriği belirgin değildir. Ayrıca, Oukava’nın Ugaki
adına hazırlanmış mektubu da, yine hükümet politikalarına karşı askerî otokrasinin yönetim
yetkisini öngören ve “kararlılığa olan inanç” ve “ülke koşullarına duyulan öfke” üzerine
“imparator ve ülkenin erdemle eleştirilmesi” ama aynı zamanda “imparator ve ülkenin lâyık
olduğu gibi davranılarak reform edilmesi ve hem içeride hem dışarıda yüceltilmesi” ibarelerini
içeren, daha önce bahsedilen cemiyet programında da olduğu gibi, soyut içerikli bir metin olarak
kalmıştır.5
Bu olay sonuç itibari ile Ugaki’nin görüş ayrılığı sebebi ile gerçekleşmeden bitmişse de, daha
aşırı seviyede gerçekleşen Ekim Olayı’na giden yolda etkili oldu. Ekim Olayı’nın planında
Haşimoto yönetimindeki askerî birlikler direk öne çıkmış, Daikava gibi belirgin kimlikler ise geri
planda kalmıştı. Plan, askerî birliklerin üst düzey hükümet görevlileri ve ordunun beyin
takımına sürpriz bir atak yapıp, Emniyet Müdürlüğü ve gazeteleri işgal edip, imparator
tarafından Korgeneral Araki Sadao’ya imparatorluk emrinin gönderilmesi olarak düşünülmüştü.
Ancak bu plan reformist grup sorumlularının grup içi anlaşmazlıkları sonucunda, askerî inzibat
(Kenpeitai) tarafından Haşimoto gibi karar alıcı önderlerin tutuklanması ile başarısız bir girişim
olarak sonuçlandı. Bu iç bölünme, Sakura Cemiyeti’nin merkezinde olan reform yanlısı üst
rütbeliler hizbi ile teorik lideri Kita İkki olan alt rütbeye mensup genç subayların reformcu hizbi
arasında ortaya çıktı. Kita öncelikle 1919 (Taişou 8) yılında Devleti Yeniden Yapılandırma Taslak Planı’nı yazmış, daha önce bahsedilen Kouzonşa ve özellikle Kouçişa’da görev yapmış ve Daikava
ile birlikte devleti yeniden yapılandırma hareketlerine katılmıştı. Ancak, 1926 (Şouva başlangıç)
3
4
5
Tatamiya Eitarou (1982), s.43. Konu ile ilgili olarak, bakınız Tatamiya Eitarou (1982), s. 32’ye kadar. Konu ile ilgili olarak, bakınız Tatamiya Eitarou (1982), s. 47’ye kadar ve özellikle s.74’e kadar. 30
yılında Kita hizbi Daikawa hizbinden ayrılmış, genç subayların birçoğu Kita’dan yana olmuş ve
Koudouha (İmparatorluk Yolu Hizbi) diye adlandırılan grup müstakil hale getirilmişti. Ekim
Olayı’nın başlangıcında Koudouha subaylarının da iştirak etmesi planlandıysa da, subaylar
Haşimoto ve Daikava’nın çizgisine karşı geldi ve birçoğu dağıldı.6
Bu iki olay, ordu yöneticilerinin yetkileri dâhilinde devleti yeniden yapılandırmak için
Haşimoto ve Daikava’nın öne sürdüğü ve askerî güç kullanımını salık veren yasadışı girişimler
olarak kaldı. Burada hedef, zamanın Koudouha grubu da dâhil olmak üzere, “imparatorluk
çevresindeki yozlaşmış unsurları temizlemek” amacı ile askerî otokrasinin inşa edilmesi idi.
Ancak Kita, Haşimoto ve Daikava gibi askerî otokrasi veya mutlakıyetçiliğe değil, milliyetçi
totalitarizme yöneldi. Bu sırada, Daikava’nın Sakura Cemiyeti’nin “Üstün Önderi” olarak
anılmasına karşın, Kita’nın böyle anılması gerekliliğinin vurgulandığı da düşünülmektedir.7
Faşizme Giden Yol Haşimoto’nun Meici Restorasyonu’nun özünde ve Atatürk Devrimleri’nin ruhunda bulduğu
müşterek noktalar, önceden Sakura Cemiyeti’nin oluşum fikrine dair belirtildiği gibi, ana hatları
ile şöyleydi: Devletin yeniden yapılandırılması ve milliyetçilik. Aynı zamanda her iki tarafın
ortak girişim ve sonrasındaki planlamaları ile ilişkili olarak Haşimoto’nun bakış açısını
irdelersek: Haşimoto’nun Atatürk’ten yola çıkarak dünyadaki siyasi akımları gördüğü ve
Rusya’da Stalin, İtalya’da Musollini, Almanya’da Hitler ve İran’da Rıza Han örneklerindeki gibi
dünyada millî birliğe dayalı devlet kontrolünü öngören siyasi oluşumlara yöneldiği söylenebilir.
Böylelikle Haşimoto, Japonya’nın gazetelerden takip edilen “o zamanki liberalizmi en iyi yöntem
olarak gören ve sınırlandırılmış siyasi sistemi” ile dünya mücadelesinde kaybeden taraf
olacağına hüküm verir.8
Japonya konusundaki bu tür değerlendirmeler, Taişou Demokrasisi diye bilinen,
Japonya’nın demokratik liberalizme dayalı siyasi statüsüne parmak basmaktadır. Buna göre,
1918 (Taişou 7) yılına salık verilerek Meici döneminin belli başlı devlet adamlarının haricindeki
hükümet yöneticilerinden bir kabine kurulmuş ve 1925 (Taişou 14) yılında 25 yaşın üzerindeki
tüm erkeklere seçimlere katılma hakkını veren seçim yasası kabul edilmişti. Ayrıca, I. Dünya
Savaşı trajedisi Versay Antlaşması’nı başlangıç noktası olarak kabul edip uluslararası barış
hareketini başlatmış ve Japonya’da barış düşüncesinin yayılması hızlanmıştı. Bu tür koşullar
askerî kanat tarafından uluslararası silahsızlanma politikası olarak görülmüş, Japon hükümeti de
bu doğrultuda hareket etmek üzere orduya baskı uygulamıştı. Özellikle bu dönemde, askerlere
karşı sivillerin yaklaşımı soğuklaşmış ve ordunun rahatsızlığının had safhaya çıktığının sinyalleri
verilmişti.9
Ancak bu tür bir liberalizm ve sulhçuluk coşkusuna rağmen, bu politikaları uygulaması
gereken siyasi partilerin politik sürtüşmeleri ve yolsuzluklar ortaya çıkınca, siyasete olan
güvensizlik belirginleşti. Bu siyasi güvensizliğin ortadan kaldırmasının istenildiği bir ortamda,
Haşimoto ve çevresindekilerin darbe planının kamuoyunda duygusal tepkiler aldığı da
söylenebilir. Öyle ki, Ekim Olayı sonrasında olayın mimarlarından Haşimoto için yirmi günlük bir
6
9
7
8
Konu ile ilgili olarak bakınız, Tatamiya Eitarou (1982), s.151’e kadar olan referanslar. Konu ile ilgili olarak bakınız, Tatamiya Eitarou (1982), s.47 ve s.168’e kadar. Tatamiya Eitarou (1982), s.387’ye kadar. Başlangıçtaki genç subay hareketleri ile ilgili olarak bakınız, Takeyama Morio (1979), s.107’ye kadar. 31
idarî tutukluluk ve sadece Himeji Sahra Topçu Alayı’na sürülme hükmü verildi.10 Bunu takiben,
1932 (Şouva 7) yılının 15 Mayıs Olayı ve 1936 (Şouva 11) yılının 26 Şubat Olayı denilen genç
kurmayların askerî darbe girişimleri cereyan etti ve sonrasında millî birlik sistemi ve Pasifik
Savaşı’na giden kargaşa dönemine girildi.
Yalnız burada dikkat edilmesi gereken husus, önceki darbe girişimlerinde Haşimoto
tarafından inanılan millî birlik sisteminin olduğu gibi kabul edilmesi gibi bir durumun söz
konusu olmamasıdır. İlaveten, Japonya ve Türkiye’deki millî birlik anlayışlarının farklı olduğuna
dikkat çekilmelidir ki, Atatürk’e göre bunlar Osmanlı’nın eski sisteminden modern cumhuriyet
sistemine geçiş reformları ve çok çeşitlilik gösteren Türk milletinin birliğine dayalı çok ulusluluk
ilkeleri idi. Buna karşın Haşimoto’ya göre, Meici Restorasyonu’nda eski sistemin reformu ile
kurulan modern anayasal monarşiyi faşist devlete dönüştüren yeniden yapılanma ve Japon
halkının üstünlüğüne dayalı milliyetçi birlik unsurları önemliydi. Bu milliyetçilik konusuna daha
sonra değinmek üzere, faşizm konusu ile ilgili olarak darbe serileri sonrasında kurulan millî
birlik sisteminin hangi anlamda faşizm olarak nitelendirildiğini açıklamak gerekmektedir.
Genel kanıya göre, faşizmin sözcük kaynağı 1919 yılında İtalya’da organize edilen “Savaşçı
Birlikler Ligi (Fasci di Combattimento)” ise de, parti lideri Benito Musollini Roma yürüyüşünü
gerçekleştirdiği 1922 yılında dünyadaki ilk faşist yönetimi kurdu. Bundan sonra 1933 yılında,
Almanya’nın Nazizm’i, Adolf Hitler’in önderlik ettiği Milli Sosyalist Alman İşçileri Partisi
(NSDAP)’nin yönetiminde hükümete hâkim oldu. Genel olarak İtalyan faşizmi (dar anlamda) ile
Alman nazizmini temel alan 1940 (Şouva 15) yılının Japonya-Almanya-İtalya Üçlü Paktı ile
birlikte, Japonya’nın imparatorluk sistemini içeren faşizm modeli planlanmak üzereydi.
Yamaguçi Yasuşi’ye göre, bu faşizm modelinin nitelikleri ekseriyetle: 1) Parti despotizmine
dayalı baskıcı özdeşleştirme; 2) Hükümet-polis gücüne dayanarak çeşitli liberal hakların
sınırlandırılması; 3) Yeni düzene yönelik kitle seferberliğinin yapılmasıydı. Ancak daha önceki
iki tür faşizmde kitle seferberliğinin parti organizasyonu tarafından öne sürülmesine karşın,
Japon faşizminde seferberliğin devlet makamını taşıyan ordu girişimiyle yürütülmesine yönelik
bir ayrım ve önceki iki örneğin “alttan gelen faşizm” ile sonraki örneğin “yukarıdan gelen faşizm”
olarak nitelendirilmesi çıkarımlarını yapmak mümkündür. Bununla birlikte yakın zamandaki
araştırmalara göre, Alman ve İtalyan faşizminde “yukarıdan” kavramının önemi ve Japon
faşizminde “aşağıdan” kavramının önemi belirtilmiştir ve bu göreceli kavram etkileşiminin
bilinmesi önemlidir.11
Bu noktada Japon faşizminin çekirdeği olan ordu ile ilgili olarak, liderliğin Koudouha’dan
Touseiha’ya geçişinin açıklanması da önemlidir. Daha önce belirtildiği gibi, Ekim Olayı
girişiminin başarısız olmasının nedeni Nişida-Kita hizbinin Haşimoto-Daikava hizbinden
ayrılması ise de, önceki grubun bir kısmı Koudouha olup ordunun alt kademeleri merkezinde
formüle edilmişti ve üst rütbelere hitap eden Haşimoto-Daikava hizbi ile farklılık
göstermekteydi. Ancak, Haşimoto’nun kendisi Mart Olayı yenilgisi sonrasında, andacında şunları
ifade etmekteydi: “Ordu mensuplarından koşullara ayak uyduran ve gelişme gösterenlerin
büyük bir bölümünün teşvik edilmesi öngörüsü o zaman bir hata oldu. Sebep olarak yazar, Mart
Olayı’nı Sakura Cemiyeti üyeleri için büyük bir fırsat olarak düşünmüş, ilgili olduğu genç
subayları çağırmıştı. Gelenler, üniversite mezunlarıyla kıyaslanmayacak şekilde, birbiri ardına
hevesli, canlı ve sarsılmaz inançlıydı. Gruplar arasında, askerî üniversiteler, topçu ve
10
11
Tatamiya Eitarou (1982), s.186’ya kadar. Yamaguçi Yasuşi (2006), s.32`ye kadar. 32
mühendislik okulları, askerî akademiler ve Toyama okulunun katılımı sayılamayacak kadar
çoktu.”12 Böyle bir anımsamadan yola çıkılırsa, Mart Olayı sonrasında Haşimoto’nun değişim
hedefi şahsi bir düşünce olarak kalmış ve Ekim Olayı da yine başarısızlıkla sonuçlanmıştı.
Bundan sonraki iki askerî darbe girişiminin planları Koudouha tarafından yapıldı. Her iki
olay da hükümetin önde gelen yetkililerine karşı bir atak olsa da, 1932 (Şouva 7) yılının 15
Mayıs Olayı kendiliğinden gelişmiş; 1936 yılının 26 Şubat Olayı alt rütbelilerden oluşan 1400
kişilik bir katılımla planlı bir şekilde yapılmış ve Nagata ve Kasumidaseki gibi siyaset merkezleri
istila edilmişti. Hedef grup üç gün sonrasında kontrol altına alınmışsa da, merkezde aktif karar
alıcı grupta bulunan Koudouha’nın rakibi Touseiha (Kontrol Hizbi) ordunun etkinliğini ele
geçirip, yönetme yetkileri sayesinde köklü bir değişime gitti. Böylelikle, ordu liderliğinin faşizmi
Koudouha’nınkine göre daha ılımlı ve sürdürülebilir bir hale geldi. Daha önce belirtilen ve
faşizmin birinci özelliği olan parti despotizmine dayalı baskıcı özdeşleştirme hem İtalya’da hem
Almanya’da faşist yönetime dayalı despotizm olarak uygulanmaktaydı. Japonya’daki faşizm
sisteminde ise, 1938 (Şouva 13) yılının Millî Seferberlik Kanunu’na dayanarak, faşizmin üçüncü
özelliği olan kitle seferberliği parti politikalarının temel tarzı olarak kabul görüp, tüm partileri
dağıtan 1940 yılının İmparatorluk Militan Birliği (Taisei Yokusankai) tarafından da benimsendi.
Bu vesileyle Japonya’da ne tek parti diktatörlüğü ne de askerî otokrasi seviyesine gelindi.13
Bu sırada Haşimoto, 1936 (Şouva 11) yılının 26 Şubat Olayı’na iştirak ettikten sonra açığa
alınmış ve aynı yıl Jön Türkleri anımsayarak sivil bir parti olan Büyük Japonya Gençlik Partisi’ni
kurmuştu. Partinin kuruluş kongresinde sunulan “Haşimoto Kingorou Deklerasyonu” ile
Haşimoto, kurulan partinin amacını “millî seferberliği hedef alan tek ülke-tek parti oluşumu”
olarak açıklamaktaydı. Burada, Haşimoto’nun faşizm anlayışının zamanın Japonya’sındaki askerî
faşizmin ötesinde olduğu gözlemlenebilir. Böylelikle Haşimoto daha önce de bahsi geçen
İmparatorluk Militan Birliği’nin kurulmasından sonra kalıcı direktör olarak göreve başlamışsa
da, Birliğin politika dışı olan organizasyon yapısına karşı çıkmış ve bir sonraki yıl istifa etmiştir.
1942 (Şouva 17) yılında Toujou kabinesi faşist tek parti diktatörlüğüne bir nebze yaklaşan
kontrollü seçimleri gerçekleştirse de, Haşimoto o seçimlerde Temsilciler Meclisi’ne seçilmiş ve
ülke siyasetine iştirak etmiştir. Savaş sonrasında, Doğu Asya Askerî Ceza Mahkemesi’nce ömür
boyu hapis cezasına çarptırılan Haşimoto, tahliyesinden sonra Temsilciler Meclisi seçimlerinde
adaylığını ilan ettiyse de seçimleri kaybetmiş ve 1957 (Şouva 31) yılında, 67 yaşında iken hayata
veda etmiştir.14
Dünya Tarihi Vizyonundan Yukarıda belirtilen Haşimoto’nun kariyerine istinaden Japonya’nın savaş öncesi ve savaş
sırası devlet yönetimini faşizm kategorisine koymak mümkünse de; şimdiye kadar değinilmemiş
olan, Haşimoto’nun yaptıkları ile dış dünya arasındaki ilişkiyi açıklayarak günümüz faşizminin
uluslararası alandaki ve ilaveten dünya tarihi içindeki yerine değinmek istiyorum. Dış dünya ile
olan bu ilişki, her şeyden önce Çin ile olan ilişkidir. Daha önce de belirtildiği gibi, Haşimoto
tarafından kurulan Sakura Cemiyeti 1931 yılında iki askerî darbe girişimini planlayan merkez
organ olsa da her iki girişim de başarısızlıkla sonuçlandı. Ancak, aynı yıl Çin’de yaşanan
Mançurya Olayı sonuca ulaştı ve takip eden 1932 yılında Mançukoku Devleti’nin temelleri
12
13
14
Tatamiya Eitarou (1982), s.51. Şu noktada bakınız, Takeyama Morio (1979), s.102’ye kadar. İlgili olarak bakınız, Tatamiya Eitarou (1982), s.217’ye kadar. 33
oluşturuldu. Mançurya Olayı ile önceki başarısız darbe girişimleri arasındaki ilişki bu kısmın
sorunsalı olmakla birlikte, bu ilişkiye ne derece değinmek gerektiğine özellikle dikkat
edilmelidir. Diğer bir deyişle, Haşimoto’nun, kendisinin Mançurya Olayı ile olan doğrudan
bağlantısı askerî yargılamayı aşan bir seviyededir. Bu konu Doğu Asya Askerî Ceza
Mahkemesi’nde genel istişare ile Çin’i ilgilendiren topyekûn savaşın ikinci maddesine konulup
Haşimoto için yaşam boyu hapis cezasına karar verilmesiyle birlikte,15 konunun tarihsel önemi
vurgulanmaktadır.
Böylelikle, Mançurya Olayı sembol olacak bir şekilde Japonya’nın Çin’e karşı olan agresif
diplomasisi halk tarafından da destek görmekle birlikte, bu durum Japonya’nın uluslararası
alandaki siyasi manevrası ile de yakından ilişkilidir. Japonya Batı’nın modernizasyon politikasını
sömürgecilik politikaları ile birlikte ihraç etmiş, Asya bölgesinde öncelikle 1895 (Meici 28)
yılında Tayvan’ı ve ardından 1910 (Meici 43) yılında Kore’yi işgal etmişti. Sömürge
bölgelerindeki göç politikası uygulaması ile birlikte askerî idarenin yaygınlaştırılmasına rağmen,
halk böyle bir tarihi oluşumdan hareketle sömürge devletini giderek içselleştirdi. Tarihsel olarak
ifade edilirse, sömürgeciliğin yaygınlaştırılmasını hedef alan Batı Avrupa güçlerinin
emperyalizmi, kapitalizmin gelişmesiyle birlikte 19.yy ikinci yarısından itibaren altın çağına
girmişse de, o dönemde modernizasyonu hedef alarak rejim değişimine giden Japonya, Almanya
ve İtalya ile eş zamanlı olarak, dünya emperyalist paylaşımına sonradan katıldı.16
Bu tür bir çerçeve, şüphesiz Haşimoto’nun kariyeri ile bir bütün halindedir. Daha önce de
belirtildiği gibi, Haşimoto’nun Atatürk’e dikkat çektiği nokta, ulusçuluğa dayalı bir millî birlikti.
Bu noktada Haşimoto’nun düşüncesi tutarlılık gösterse de, birliğin temeline dair fikirler, daha
önce de ifade edildiği gibi, Sakura Cemiyeti’nin kurulduğu dönemin üst düzey kurmaylarından
genç subaylara ve özellikle 26 Şubat Olayı sonrasında halk gönüllülerine geçti. Bu süreçte
Haşimoto daha önce bahsedilen “Büyük Japonya Gençlik Partisi” siyasi grubunu kurdu ve teorik
yapılanmanın icraata geçirilmesi olarak halk seferberliği öngördü. Hâlihazırda, Atatürk sonrası
dönemde dünyadaki ulus-devletlerin millî birliğe yönelik eğilimleri güçlenmiş ve çoğu devlet
topyekûn seferberlik yapılanmasına geçmişti. Bu değişim giderek liberal ve totaliter olmak üzere
iki kanada ayrılmış, ikinci kanat daha da ileri gidip faşist ve komünist olarak bölünmüşse de,
daha önce referans gösterilen Yamaguçi’ye göre faşizmin üç karakteristiğine bakılırsa, faşizm
komünizmden ayrılmamakta ve bu özelliği ile totalitarizm olarak belirginleşmektedir.
Yamaguçi’ye göre, her iki yönelimin de dördüncü özelliği, ordu ya da bürokrasinin yönetici
gruplarının iştirakçi kısımları ile çeşitli orta sınıf hedefli kitle seferberliği direktörlerinin
ittifakıdır. Önceki gruba değinirken otoriter faşizm, sonraki gruba değinirken planlı-devrimci
faşizmin sahneye çıktığı söylenebilir.17 Haşimoto sonraki grubu desteklediyse de, Japonya’da
ortaya çıkan imparatorluk faşizmi önceki grupla ilişkilidir. Bu tür bir Japon faşizmi daha önce
sözü edilen sömürgecilik politikaları çerçevesinde Çin ile yakından bağlantılıdır.
15
Tatamiya Eitarou (1982), s.367’ye kadar olan kısma göre, 1988 (Şouva 63) yılında basılan “Albay Haşimoto’nun Günlüğü” (Misuzu Şouten) kitabının editörü Nakano Masao, Tokyo Mahkemeleri’ne kadar asıl kitap basılsaydı ölüm cezasından kaçılamazdı şeklinde bir değerlendirme yapsa da, Tokyo Mahkemeleri’nin değerlendirme kriterlerine bakılınca kararın değişmeyeceği görülür. Gerçekten, Tatamiya’nın yorumu mantıklı olsa da, asıl kitapta icraatlar olarak dile getirilen Haşimoto’nun Çin’deki saldırgan politikalarla olan bağlantısının Tokyo Mahkemeleri’nde Haşimoto’ya göre de reddedildiği bir gerçektir. 16
Yamaguçi Yasuşi (2006), s.296’ya kadar. 17
Yamaguçi Yasuşi (2006), s.315’e kadar. Bu konuda, daha önce belirtilen “yukarından gelen faşizm” ve “alttan gelen faşizm” ile bağlantılı, bakınız Yamaguçi Yasuşi (2000), s.276’ya kadar. 34
Bu aktif politika zamanında Sakura Cemiyeti’nin programına yönelik şöyle bir genel
diplomasi yorumu yapmak mümkündür; “Bugünkü toplum şartlarının yöneldiği yerde yozlaşma
ve bozulma varsa da, dışa dönük görünen devlet adamları millî siyasetin uzun vadedeki
öngörüsünün ötesinde ülkeleri anlamaya yoğunlaşmış; ancak dışa açılım politikaları
yapılmaksızın, aktif ve ileriye dönük yönelim, Meici Restorasyonu sonrasında tamamen
bırakılmış, bu sebeple nüfusun gıda problemi ve çözüm sıkıntıları halkı giderek tehdit
etmiştir.” 18 Bu noktada, bahsedilen “Yaşam alanı ideolojisi” temelinde oluşturulan yapıcı
politikaların gıda sorununa yaklaşımına dikkat edilmelidir. Ayrıca Haşimoto ile ilgili olarak,
Doğu Asya Askerî Ceza Mahkemesi oturumları istikrarlı bir şekilde Çin sorunu iştirakini göz ardı
etmişse de, Haşimoto yargılamaya ilişkin olarak, Mart Olayı’nın hemen sonrasında
gerçekleştirilen “Koşulların Yorumlanması” hazırlığı ve bilhassa planların sonuçlandırılmasına
olan etkisini belirtmiştir. Bu sonuç, “Mançurya’yı kontrol etme gereği olmaksızın hükümet
olarak ordunun görüşüne itaat edilmesi durumunda, tereddütsüz yetki kullanma hazırlığının
gereği vardır”19 şeklindedir. Bu duruma geniş bir açıdan bakıldığında, Haşimoto’nun devletin
yeniden yapılandırılması planı Çin ile de bağlantılıdır ki, Mançurya Olayı da aynı yılın dokuzuncu
ayında gerçekleşmiştir.
Ayrıca, ordunun reformist grubu ile bağlantılı olan Daikava ve Kita da Çin çıkarmasını bu
ideoloji temelinde tasarlamışlardı. Daikava 1918 (Taişou 7) yılından itibaren Güney Mançurya
Demiryolları’nın araştırma ekiplerinden bir tanesi olan Doğu Asya Ekonomik Araştırma
Ofisi’nde görevlendirilmişti. İlaveten, Daikava’nın Kita ile birlikte 1921 (Taişou 10) yılında
kurduğu ve daha önce bahsedilen Kouzonşa, Kita’nın Devleti Yeniden Yapılandırma Taslak Planı’nı hayata geçirmeyi hedeflemiş20 ve bu Taslak Çin’in de dâhil olduğu Asya’nın kurtuluşunu
gaye edinmişti. Ek olarak, Japonya’nın Mançurya’nın inşasına yönelik önem arz eden, 1928 (Şova
3) yılında Zhan Zoulin’in öldürülmesi olayının elebaşı Albay Komoto Daisaku’nun -daha sonra
merkeze alınmıştır- Mart Olayı ile ilgili Haşimoto ve Daikava arasında arabulucu olarak perde
arkasında olduğu söylenmektedir. Kuşkusuz, Çin’deki aktif politikalarla ilgili olarak, İşivara Kanji
veya İtagaki Seiçirou’dan itibaren sonraki neslin liderlerini içeren ve bölgede güçlü bir şekilde
faaliyet yapan Kantougun da dikkate değerdir.21 Aynı zamanda ülke içindeki faaliyetlerin Uzak
Doğu’daki eğilimlere ve özellikle Çin’deki gelişmelere büyük önem vererek yorumlandığı da teyit
edilebilir.
18
Tatamiya Eitarou (1982), s.43’ye kadar. Tatamiya Eitarou (1982), s.43. Yamaguçi Yasuşi (2006), s.2’ye kadar olan kısımda, İtalya ve Almanya’nın faşizminin dünya tarihinde I. Dünya Savaşı’ndan hemen sonraki 1919 yılında oluşturulduğuna dikkat çekilse de, Japonya’da Kita’nın Devleti Yeniden Yapılandırma Taslak Planı kitabının da aynı yıl tamamlandığına referans verilmektedir. 21
Kantougun için, bakınız Şimada Totsuhiro (1965), s.74’e kadar. 19
20
35
Sonuç II. Dünya Savaşı’ndan günümüze kadar gelen ulus-devletlerin çoğunda olduğu gibi,
Japonya’nın devlet rejimi de liberalizmdir. Ancak ideolojiye değil de, gerçek dünyaya
bakıldığında, resmedildiği gibi savaş ve baskının kontrol altına alındığı söylenemez. Özellikle
ekonomik ve kültürel anlamda bir emperyalizmin tekrar sorun haline geldiği günümüzde, ulusdevlet olarak birlik temelinde ekonomik ve askerî boyutları vurgulayarak uluslararası ilişkileri
geliştirmeyi hedeflemiş faşizmin şekil değiştirerek varlığını sürdürdüğü düşünülebilir.
II. Dünya Savaşı sonrasında uluslararası alanda sahip olduğu üstün ekonomik pozisyonu ile
Japonya, üretim noktası olarak kabul edilen Asya’ya yönelik çıkışına destek görmüştür. Bu
yaklaşım dâhilinde, “Daitouakyoueiken” (Büyük Doğu Asya ortak-refah alanı) devlet stratejisi
olarak ortaya çıkarılmakla beraber, bu aslında geç idrak edilen emperyalizm çerçevesinde
savunulan “Seizonşisou” (Yaşam alanı ideolojisi) temeline dayandırılmaktadır. Bugün ekonomik
temeller üzerine kurulmuş Japonya’nın temel stratejisi, bir dönemle aynı olmakla birlikte, Çin ve
özellikle Güneydoğu Asya’ya yönelik açılım şeklinde öngörülmektedir. Ayrıca, askerî olarak
dünya seviyesinde stratejiler üreten Amerika ile olan ittifaka göre Japonya, Amerikan
emperyalizminin gerekli bir parçası olarak görülmektedir. Bu şekilde düşünüldüğü zaman
bizlerin, öncelikle çeşitli Doğu Asya ülkeleri ile süregelen uluslararası ilişkilerin temel durumu
ile ilgili olarak, barış ve refah ilkelerinden hareketle Japon faşizminin tarihini yeniden ele alması
gerekmektedir.
36
İKİNCİ DÜNYA SAVAŞI SIRASINDA TÜRKİYE’DEKİ JAPON BÜYÜKELÇİLİĞİ Prof. Ryoichi Tobe(*)
GİRİŞ İkinci Dünya Savaşı’ndan sonra NHK’nın genel müdürlüğünü de yapan Yoshinori Maeda,
1942 senesi Şubat ayında Japon Asahi Gazetesi’nin Türkiye şefi sıfatıyla İstanbul’a geldi. O
zaman Maeda’nın Türkiye ile ilgili düşünceleri şöyleydi:
“O dönemde Türkiye’de Almanya, İtalya, İngiltere, Amerika gibi savaşa taraf ülkelerin casusları vardı. Başka bir deyişle, istihbarat savaşının yaşandığı bir ülkeydi.”1
İkinci Dünya Savaşı sırasında tarafsız ülke konumundaki Türkiye’deki istihbarat savaşına
dair en sık verilen örnek “Casus Cicero” idi.2
Japonya’nın, büyük bir istihbarat savaşı verilen Türkiye’de ne tür faaliyetlerde bulunduğu
dikkate değer bir konudur. O dönemde Japonya’nın da dâhil olduğu mihver ülkeler ile müttefik
ülkelerin aktif istihbarat çalışmaları yaptığı yerler, sadece Ankara ve İstanbul değildi. Aynı
şekilde savaşta tarafsız ülke konumundaki İsviçre, İsveç, İspanya, Vatikan ve Portekiz gibi
ülkelerde de gizli faaliyetlerde bulunuluyordu. Japonya, özellikle İspanya’daki Orta Elçilisi
Yakichiro Suma’nın İspanyolları kullandığı istihbarat neti sayesinde bilgi tedarik edebiliyordu.3
Buna karşılık Japonya’daki Türk Büyükelçiliğinin istihbarat çalışmaları belirsizliğini
korumaktadır. Yukarıda belirttiğimiz tarafsız ülkeler içerisinde İsviçre dışındaki tüm ülkelerde
Japonya Orta elçilik nezdinde temsil edilirken, sadece Türkiye’de Büyükelçiliği vardı. Fakat buna
rağmen Türkiye’deki istihbarat çalışmalarına dair bilgiye rastlamak mümkün değildir. Bu
dönemdeki Türk-Japon ilişkileri de aynı şekilde aydınlatılmaya muhtaçtır. Şüphesiz bunda ilgili
materyallerin az oluşu rol oynamaktadır. Biz de buradan yola çıkarak çalışmamızda, şimdiye
kadar pek faydalanılmamış olan Dış İşleri Bakanlığı Diplomasi Arşivini kullandık ve Japonya’nın
Büyükelçilik aracılığı ile Türkiye’de nasıl ve içerik olarak ne tür istihbarat çalışmaları
gerçekleştirdiği üzerine araştırma yaptık. Böylelikle o dönemdeki iki ülke ilişkilerini kısmen de
olsa aydınlatmak niyetindeyiz.
Makalemizde öncelikle Orta ve Yakın Doğu ile ilgili istihbarat çalışmalarına, sonra da söz
konusu dönemdeki Türkiye ile Almanya arasındaki ilişkilere dair istihbarat çalışmaları ve bu
bilgilerin analizi konuları ele alınacaktır. Son olarak da, 1945 senesinde Türkiye’nin Japonya ile
*
Uluslar arası Japonya Araştırmaları Merkezi – Profesör. ** Çeviri: Sinan LEVENT, Waseda Üniversitesi, Doktora Programı öğrencisi. Maeda Gitoku, Ningen Sanka – Wasurenu Hibi, Kosei Shinbun 9 Temmuz 1982; Shiga Nobuo Maeda Gidoku (“Maeda Gidoku” Kankokai, 1987), s. 79, 369‐370’den alıntı yapılmıştır. 2
Cicero ile ilgili bkz. Nigel West, A Thread of Deceit: Espionage Myths of World War II (Random House; New York, 1985), pp. 99‐107. 3
Orta Elçi Suma’nın istihbarat çalışmaları ile ilgili bkz. Gerhard Krebs Dai Ni Ji Sekai Taisenka no Nihon‐Supein Kankei to Choho Katsudo, Seijo Hogaku 63 Go ‐ 64 Go (2000 Nen 11 Gatsu, 2001 Nen 1 Gatsu); Miyasugi Hiroyasu Saiko – Chu Supein Koshi Suma Yakichiro no Johoshu Katsudo, ( 18 Mayıs 2008, Senryaku Kenkyu Gakkai Dai 6 Kai Taikai Hokoku Yoshi). 1
37
önce resmi ilişkilerini sonlandırdığı ve sonrasında da savaş ilanında bulunduğu süreç Japonya
Büyükelçiliğinin istihbaratlarına ve analizlerine istinaden aydınlatılacaktır. Bu dönemde
Japonya’nın Türkiye Büyükelçisi, Dış İşleri Bakanlığı’nın reformist grup kanadındaki lider
şahsiyetlerinden Tadashi Kurihara idi. Bu bakımdan Kurihara’nın yönetimindeki Japon
Büyükelçiliğinin, sıra dışı bir durum içerisinde çalışmalarını gerçekleştirdiği söylenmektedir. Bu
faktörü de göz önünde bulundurarak Japonya’nın Türkiye Büyükelçiliği’ndeki istihbarat
çalışmalarının işlevine ışık tutmaya çalışacağız.
Yakın ve Orta Doğu İle İlgili Bilgiler Japonya Dış İşleri Bakanlığı Tarih Arşivindeki belgeler arasında “İslam ve Yakın Doğu Araştırmaları Merkezinin Kuruluşu” isimli bir dosya vardır. Başlığına bakıldığında gerçekten ilgi
çekici olan bu dosyadaki belgeler az sayıdaki telgraftan ibarettir. Öncelikle söz konusu
belgelerden yola çıkarak Japonya’nın Türkiye Büyükelçiliği aracılığıyla yapmış olduğu istihbarat
çalışmalarının bir özetini sunacağız.
Avrupa’da İkinci Dünya Savaşı başladıktan yaklaşık bir buçuk sene kadar sonra, Japonya’nın
Asya Pasifik Savaşına girmesine 10 ay kala, yani 1941 senesi Şubat ayında Japon Büyükelçi
Tadashi Kurihara, dönemin Dış İşleri Bakanı Yosuke Matsuoka’ya gönderdiği telgrafta
İstanbul’da “İslam ve Yakın Doğu Araştırmaları Merkezi” vücuda getirilmesini teklif etti.4 1938
senesi Ağustos ayında İstanbul’da, “Balkanlar ve Yakın Doğu Bölgesi Diplomatlar Toplantısı”
yapıldığı zaman, böyle bir talep söz konusu olmuş ve bölgeyle alakalı bir araştırma merkezi
kurulması teklifi benimsenmişti. Maalesef söz konusu diplomatlar toplantısı ile ilgili kayıtlar
kayıp olduğu için elde etmek mümkün olmadı. Fakat burada bir araştırma merkezinin kuruluşu
düşüncesinin oldukça önceye dayandığı, fakat dönemin şartları gereği hemen
gerçekleştirilemediğini bilmenin yeterli olduğunu düşünmekteyiz.
Elçi Kurihara, bakandan, “Geleceğe hazırlıklı olmak için” araştırma merkezi vücuda getirme
önerisinin biran evvel değerlendirilmesini istemiştir. Fakat Japon elçisi, bunun çok da büyük bir
oluşum olmamasından yanaydı. Elçi Kurihara, büyük bir araştırma merkezi kurmayı
istemediğini, zaten ordu yetkililerince Yakın Doğu’daki vaziyete dair sistematik bir şekilde
araştırmalar yapıldığını ve askerlerle yakın temasta bulunmak şartıyla ilk başlarda az sayıda
kişinin söz konusu merkezde görevlendirilebileceğini, fakat zamanla talebe göre eleman artışına
gidilebilineceğini belirtmiştir. Buna göre planlanan oluşum şu şekildeydi:
Öncelikle konu ile ilgili yetenekli ve geniş bilgi sahibi bir ya da iki kişi sekreter veya
araştırmacı olarak görevlendirilecek ve onların altına da öğrenim maksatlı genç elçilik stajyerleri
verilecekti. Yer olarak ise, İstanbul’da bulunan Büyükelçilik Ofisi’nin 5 bir bölümü kâfi
görülmekteydi. Kitap ve dergi alımı gibi masraflar da dâhil olmak üzere senelik bütçe 1000 Lira
civarında olacak ve araştırma ve seyahat masrafları talebe göre ayrı bir şekilde
karşılanabilecekti. Faaliyet göstereceği alan ise, siyasi konulara dair yapılan araştırmalar eksenli
4
Elçi Kurihara’dan Japon Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 4 Şubat 1941 tarihli 30 no’lu gizli belge, Kaikyo Oyobi Kinto Josei Chosa Kikan wo Kunfu ni Secchiho Hinshin no Ken, Kaikyo Oyobi Kinto Josei Chosa Kikan Secchi Kankei İkken, (A.6.0.0.15), Gaiko Shiryokanzo. Ayrıca, Gaiko Shiryokan Shozo’daki diplomatik ilişkiler belgelerine ve savaş dönemindeki Türk‐Japon münasebatlarına dair Gaiko Shiryokan Shozo’daki Atta Miruko Bey’in yardımlarını aldığımız için kendisine teşekkürü bir borç biliriz. 5
Türk Hükümeti yaz mevsiminde Ankara’dan İstanbul’a taşındığı için, Japon diplomatlar da İstanbul’a taşındı. Bu vesileyle Ankara dışında İstanbul’da da Büyükelçilik Ofisi kuruldu. 38
basit akademik çalışmalar olacaktı. Önceden Dış İşleri Bakanlığı’nda Araştırma Bölümü
başkanlığı da yapan ve diplomasi alanındaki araştırmaların önemini çok iyi bilen bir diplomat
olarak Elçi Kurihara için, bu, küçük çaplı ve pek de meşakkati olmayan bir işti.
Sonrasında, Araştırma Merkezinin nasıl kurulduğu ile ilgili herhangi bir kayıt olmadığı için
bu sürece dair net bir şey söyleyemiyoruz. 1941 senesi Haziran ayında Elçi Kurihara, Türkiye’nin
dâhili siyasetinden başka, “İslam Araştırmaları” konusunda da yardımcı olması için Nakao
isminde bir kişiye6 sözleşmeli işçi statüsünde görev verdiğini ve Kara Kuvvetlerinden de aylık
300 Liralık bir yardım parasının söz konusu kişiye ödeneceğini ihtiva eden raporunu Tokyo
merkeze iletti.7 Ayrıca bir sonraki sene, yani 1942 senesi Ağustos ayında yine Elçi Kurihara “Batı Asya Müslüman Siyasi Dernekleri ile temasa geçme çalışmaları” ve “Batı Asya Müslümanlarının genel siyaseti, özellikle de Hindistan Sorununa karşı faaliyette bulunma” gibi Japon dış siyaset
planlarının Tayland Büyükelçiliği üzerinden uygulanabilirliğinin zorluğunu ileri sürerek,
buradaki ilgili uzmanların Türkiye Büyükelçiliğine gönderilmesini talep etti.8 Bunun üzerine
Eylül ayında Araştırma Bölümü üçüncü şubesinde görevli Kobayashi Takashiro, üç numaralı
sekreter olarak İstanbul’daki Japon Sefaretine atandı. Kobayashi’nin uzmanlık alanı aslında
Moğolistan coğrafyasıydı fakat Rusça ve Çinceye de hâkimdi ve Yakın Doğu coğrafyasının tarihi,
kültürü ve dini konularına bilimsel anlamda ilgi duyuyordu. Bu yüzden söz konusu araştırma
merkezinde çalışabilecek niteliklere sahip en uygun eleman olarak Türkiye’deki Japon
Büyükelçiliğine atandığı tahmin edilmektedir.9 Bu bilgiler doğrultusunda, Elçi Kurihara’nın
teklifinin, küçük çaplı, belli bir bütçesi olmayan ve gayri resmi bir statüde, Türkiye’deki Japonya
Büyükelçiliği’nde oluşturulan bir araştırma masası şeklinde vücuda getirildiğini söylemek
mümkündür.
Bununla birlikte Asya Pasifik Savaşı başladıktan kısa bir süre sonra, Elçi Kurihara, hiç vakit
kaybetmeden Arabistan manevrasına başlanması yönünde rapor verdi. Japon ordusunun
Birmanya çıkarması beklenenden daha başarılı geçmişti. Buna paralel olarak dönemin Japon
Başbakanı Hideki Tojo’nun meclisteki konuşmasında Birmanya’nın bağımsızlığını istemesi,
Hindistan ve Yakın Doğu coğrafyasında büyük bir yankı uyandırmıştı. Bu yüzden Elçi
Kurihara’ya göre, eğer mümkünse 3 mihver ülke orduları Yakın Doğu’ya girmeli ve bölgeyi
yakından takip etmeliydi, fakat bu şimdilik imkânsız gözüktüğü için, Birmanya’daki son
gelişmelerden faydalanarak herhangi bir siyasi manevrada bulunulmalı ve bölgeye dair gelecek
planlarını kolaylaştırıcı bir adım atılmalıydı. Bu yönde verdiği somut teklif ise şudur:
6
Takashiro Kobayashi, İstanburu no Yoru – Gaiko Yofunroku, İchiyosha, 1948 Nen, s. 177‐178’de karşımıza çıkan “N”, muhtemelen Nakao isimli şahıstır. Kobayashi’ye göre, sözleşmeli işçi “N”, Dış İşleri Bakanlığı’nın Rusça eğitim almış elemanlarından birisi olup Mekke’de hac görevinde de bulunmuş bir müslümandır. 20 sene Türkiye’de de kalan Nakao, bir Türk bayanla evlenmiştir. İslam ve Yakın Doğu konularıyla ilgilenmekteydi. 7
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 16 Haziran 1941 tarihli ve 109 no’lu telgraf, Kaikyo Oyobi Kinto Josei Chosa Kikan Secchi Kankei İkken. 8
Elçi Tsuboue (Tayland)’den Dış İşleri Bakanı Togo’ya gönderilen 31 Ağustos 1942 tarih ve 1843 no’lu telgraf, Zai Toruko Taishikannai ni Kaikyoto Kankei Senkanin Secchi ho no Ken. Kaikyo Oyobi Kinto Josei Chosa Kikan Secchi Kankei İkken. 9
Kobayashi ile ilgili bkz. daha önce adı geçen ve kendi anılarını anlattığı İsutanburu no Yoru; Ayrıca, Takateru İzumi, Nihon‐Obeikan, Senjika no Tabi – Dai Ni Ji Sekai Taisen ka, Nihonjin Orai no Kiroku, (Tankosha, 2005), s. 186’da Kobayashi’nin kariyeri hakkında bilgi vardır. Bu eserler dışında, Gaimu Daijin Kanbo Jinjika Gaimusho Shokuinroku, (Günümüzde 1 Şubat 1942) belgesinin Türkiye’deki Japon Büyükelçiliği maddesi, ( Gaimusho Hyakunenshi Hensan İinkaihen “Gaimusho no Hyakunen Gekan”, Hara Shobo, 1969 Nen, s. 1594.’te Kobayashi henüz Türkiye’deki Japon Sefaretinde görevine başlamadan önce üçüncü sekreter olarak adı geçmektedir. Bundan yola çıkarak resmi olarak Türkiye’ye atanması işleminin oldukça erken bir dönemde gerçekleştiğini söylemek mümkündür. 39
“Japonya, Almanya ve İtalya’dan oluşan üç mihver tarafından Yakın Doğu ve Hindistan Coğrafyasındaki mazlum halkların kurtuluşu ve bağımsızlığı ile ilgili ortak bir beyanatta bulunulmalıdır.” Aynı teklif, Büyükelçilikteki kara kuvvetleri ordusu temsilcisi kumandan Masaaki Tateishi
tarafından da, 1941 senesi Aralık ayında yani, savaşa başlandıktan hemen sonra Genel Kurmay
Başkanlığına rapor edilmişti.10 Maalesef İngiltere’nin Arabistan planı oldukça başarılı olmuş ve
buna parelel olarak mihver ülkelerin bölgedeki vaziyetleri dezavantajlı bir hal almıştı. Bu
yüzden Elçi Kurihara, Japonya, Almanya ve İtalya’dan oluşan üçlünün mümkün olduğunca hızlı
bir şekilde Arabistan halkının bağımsızlığını kabul eden beyanatı yapması gerektiğini
düşünmeye başladı.11 Tam da bu sırada Japon Hükümetine, Almanya ve İtalya tarafından Hindistan ve Arabistan’ın
bağımsızlığı ile ilgili üçlü ortak bir beyanatta bulunma talebi iletilmişti. Japonya Hükümeti ve
ordusu ise, bu teklifi inceleme aşamasındaydı. 11 Nisan 1942 tarihinde Merkez Hükümet İrtibat
Toplantısından üçlü ortak beyanat teklifinin kabulü kararı çıktı. Dönemin Başbakanı Tojo da,
bunun bir an evvel gerçekleştirilmesinden yanaydı. Fakat daha sonradan Almanya ile somut bir
şekilde müzakerelere girildiğinde, Berlin, ilk baştaki tavrının aksine şimdilik söz konusu
beyanatın askıya alınması gerektiği fikrini iletti. Çünkü Hindistan hariç, Arabistan ve Yakın Doğu
coğrafyası ile ilgili yapılacak bir beyanat, faşist mihvere üye devletlerin harp planlarının deşifre
olmasına neden olabilirdi. Ayrıca, çok da iyi ilişkiler içerisinde olunduğu söylenemeyen Türkiye,
Suriye ve Mısır gibi ülkelere böylesi bir beyanatın yapabileceği olumsuz etki de göz önünde
bulundurulmuştu. Bu teklifin fikir babası olan Almanya’nın, müzakerelerde kötümser ve ikna
edici olmayan cevaplar vermesi karşısında, Japonya da, çaresiz bir şekilde ona uymak zorunda
kaldı.12
Bu sürecin “İslam ve Yakın Doğu Araştırmaları Merkezi”nin çalışmalarını olumsuz yönde
etkilediği düşünülebilir. Bu olay sonrasında söz konusu araştırma merkezinin genişletilmesi
yönünde bir fikir veya öneri çıkmamıştır. Sadece buradan bakıldığında dahi, son gelişmelerin
araştırma merkezini etkilediğini söylemek mümkündür. Yalnız bu, Japon Büyükelçiliğinin Orta
Doğu’daki vaziyet ile ilgili bilgi tedariki ve analizini bıraktığı anlamına da gelmemektedir. Bunun
en büyük örneğini teşkil eden “Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei (Showa 19. Yıl Tüm Bölgelerden Gelen Telgraflar)” isimli dosyayı ele almak faydalı olacaktır. Söz konusu dosyada,
Elçi Kurihara’nın 1944 Ağustos ayı sonundan Aralık ayının sonuna kadar dönemin Dış İşleri
Bakanı Mamoru Shigemitsu’ya gönderdiği toplamda 77 adet telgraf vardır. Fakat dosya maalesef
hem zaman olarak çok kısa bir dönemi ihtiva etmektedir hem de aynı dönemde Elçi
Kurihara’nın Dış İşleri Bakanlığı’na gönderdiği tüm yazıları içermemektedir. Yine de,
telgraflardan Japonya’nın Türkiye’deki Büyükelçiliği aracılığıyla edindiği bilgilerle ilgili kısmen
de olsa fikir sahibi olmak mümkündür.
10
Elçi Kurihara tarafından Dış İşleri Bakanı Togo’ya gönderilen 26 Ocak 1946 tarihli ve 31 no’lu telgraf, Nichidokui Sankoku no Taikinto Oyobi İndo Kosaku nı Kan suru Ken, Daitoa Senso Kankei İkken – Kanchofugoatsukai Raidentei Dai Yon Kan, (A.7.0.0.9‐63), Gaiko Shiryokanzo. 11
Elçi Kurihara tarafından Dış İşleri Bakanı Togo’ya gönderilen 14 Şubat 1942 tarih ve 58 no’lu telgraf, Tai Arabia Kosaku ni Kan suru Ken. Daitoa Senso Kankei İkken – Kanchofugoatsukai Raidentei Dai Yon Kan. (A.7.0.0.9‐63), Gaiko Shiryokanzo. 12
Sanbo Honbuhen Sugiyama Memo – Daihonei – Seifu Renraku Kaigi nado Hikki Ge, (Hara Shobo, 1967 Nen), s. 109‐110, 114‐115, 119‐120. Ota İchiro (edit.), Nihon Gaikoshi Dai 24 Kan, Daitoa Senso – Senji Gaiko, (Kajima Kenkyusho Shuppankai, 1971 Nen), s. 123‐125. 40
77 telgraf içerisinde, hakkında en fazla rapor kaleme alınan konu, Türkiye iç siyaseti ve
diplomasisinin de dâhil olduğu Balkanlardaki vaziyete dairdir. Bundan sonra ise, Yakın Doğu ile
ilgili 24 telgraf vardır. Bunlar; Alexandria (İskenderiye) şehrinde yapılan Arap Birliği Ön
Konferansı eksenli tüm ülkelerin manevraları, Suriye ve Lübnan’ın bağımsızlığı ve Büyük Suriye
Birliği ile ilişkiler, Filistin’deki Yahudi göçmenler nedeniyle çıkan anlaşmazlık, Sudan’ın
bağımsızlık sorunu, Mısır’daki iktidar değişikliği ve seçim durumu, İran’ın petrol alanında
kalkınması üzerine Sovyetlerle girişilen müzakereler, Sovyetlerin Yakın Doğu çıkarması ve
Ermenistan-Kürt manevraları, Suriye ve Lübnan’daki İngiliz-Fransız çıkar çatışması,
Amerika’nın Yakın Doğu Bölgesine girişi, Filistinli üst düzey bir vekilin suikasta kurban gitmesi
ve Yahudi terörist gruplar gibi bölgeye dair çeşitli raporlardan oluşmaktadır. Elde edilen
bilgilerin kaynaklarını ise, gazete, radyo gibi toplu iletişim araçları ve tarafsız ülke
konumundaki ülkelerin diplomatlarından edinilen bilgiler teşkil etmektedir. Türk Hükümeti
içerisinde de Japonlara bilgi aktarımı yapan birkaç kişi vardır. Bu şahıslardan da Türk Hükümeti
kanadında Yakın Doğu ile ilgili yapılan istihbarat analizlerini kapsayan bazı bilgiler alınıyordu.
Özellikle “B” kod adlı şahıs, daha önce Türkiye’deki Alman Büyükelçiliği’nin istihbarat
bölümünde de çalışmış, sonrasında ise, Türkiye Cumhuriyeti Hükümetinin istihbarat masasında
görev almaya başlamıştı. İşi gereği önemli belgeleri okuma şansı bulunmaktaydı.13
Dikkate değer bir diğer konu ise, Türkiye’deki Japon Büyükelçiliği’nin Hindistan ile ilgili faal
bir şekilde istihbarat çalışmaları yapmasıydı. Elçi Kurihara’nın Dış İşlerine gönderdiği 77 adet
telgraftan 12’si Hindistan ile ilgiliydi. Bu telgraflarda Gandi ve Cinnah ile yapılan konuşmalar,
Hinduistler ve Müslümanlar arasındaki işbirliği manevraları, Hindistan’a karşı Amerikan-İngiliz
manevraları gibi konular ele alınmaktaydı. Hepsi gazetede çıkan haberlere dayalı olduğu için
belki o kadar da değerli bilgiler olduğu söylenemez, ama Türkiye’nin, Japonya’nın Hindistan’a
dair istihbarat çalışmaları yaptığı üslerden birisi olduğunu göstermesi bakımdan önemlidir.
Ayrıca, daha önce belirttiğimiz Tayland’daki Japon Büyükelçiliği ile ilgili Türkiye’deki Japon
Sefaretinin Tokyo’ya sunduğu talebin, kısmen de olsa karşılandığını söylemek mümkündür.
Türk‐Alman İlişkileri İkinci Dünya Savaşının sonuna kadar Türkiye, hem İngiltere ve Amerika gibi müttefik
ülkelerle hem de Sovyetler, Almanya ve İtalya gibi mihver ülkelerle ile eşit uzaklıkta dost
ilişkiler içerisinde kalmasını ve tarafsız konumunu korumasını bilmiştir. Başarılı bir tarafsızlık
ve her ülkeye eşit mesafede olma diplomasisi uygulayan Türkiye, tüm ülkelerin bu konuda
takdirini de kazandı.14 Fakat söz konusu politika zaman zaman tehlikeye de düşmüyor değildi.
Özellikle ilk başlarda savaşın gidişatının mihver devletlerden yana doğru kaymaya başlaması,
Türkiye’nin bu tehlikeyi en yakından hissettiği dönemdir. 1940 senesi Eylül ayında JaponyaAlmanya-İtalya’dan oluşan üçlü ittifak kurulmuş ve hemen akabinde de Alman ordusu Ekim
ayında önce Romanya’ya, 1941 senesi Mart ayında Bulgaristan’a, Nisan ayında ise Yugoslavya ve
Yunanistan’a girmişti. Böylelikle Almanya, çok kısa bir sürede neredeyse tüm Balkan
Coğrafyasının kontrolünü eline geçirmişti. Aynı sene Mayıs ayında ise, Irak’ta İngiliz karşıtı
grubun darbe girişimi gerçekleşmiş, söz konusu darbeci kesimin Almanya’dan yardım talebinde
13
14
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 20 Eylül 1944 tarih ve 452 no’lu telgraf, B Joho Kaisetsu no Ken, Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei, ( Gaikoshiryokanzo). Churitsu Seisaku no Shiteki Kenkyu – Dai İchi Ji Taisen Oyobi Dai Ni Ji Taisen ni okeru Churitsu Seisaku, (Boeicho Boei Kenkyusho Senshibu, Kenkyu Shiryo 86 RO – 4H, 1986 Nen), s. 226. Bu araştırma raporundaki Türkiye maddesini yazan kişi, Kanji Akagi. 41
bulunması üzerine de Berlin, Ankara’ya lojistik malzeme ve askerlerinin Türkiye üzerinden
geçip Irak’a ulaşması isteğinde bulunmuştu. Bu konuda Almanya’nın baskısı ile karşı karşıya
kalan Türkiye ise, zaman kazanmak maksadıyla tarafsızlığını sürdürmeyi ve bu politikasını
sonuna kadar korumayı denemiştir.
Belgelere göre Elçi Kurihara ise, Türkiye’nin bu sıkıntılı durumunu pek dikkate almamışa
benziyor. Elçiye göre, Almanya, şimdilik Türkiye’yi tarafsızlık politikasından vazgeçirerek
Japon-Alman-İtalyan üçlü mihverine katılması yönünde bir talepte bulunmamıştı, ancak Türk
Hükümeti de bundan kaçamayacağını biliyordu.
“Şimdilik bu sorun, hiç bir şekilde içeride ve dışarıda milli şerefi zedeleyecek bir hal almamıştır. Fakat dışarıdan bakıldığında Türkiye’nin mihvere er ya da geç katılacağı kanısındayım. Sadece biraz zamana ihtiyaç vardır. Zaten çoğunluk da daha şimdiden Türkiye’nin mihvere katılmasından yana bir eğilim göstermeye başlamıştır.”15 Alman-Türk müzakerelerine dair de elçi:
“Her şey yolunda gitmektedir ve Türkiye, Almanya’ya kendi topraklarının güvenliği tehlikeye düşmeyecek şekilde verebileceği en fazla müsamahayı göstermektedir.” görüşünü dile getirmiştir.16 Sonuç olarak Irak’taki darbe girişimi bastırılmış ve Alman ordusunun Türk topraklarından
geçme zorunluluğu ortadan kalkmıştı. Elçi Kurihara, bir ara, “Bölgedeki mevcut vaziyetten yola çıkarak Almanya’nın yakında Suriye’ye yerleşmesine kesin gözüyle bakılmaktadır.” şeklinde bir
rapor sundu.17 Fakat bundan bir hafta kadar sonra da, böyle bir olasılığın söz konusu olmadığını
ileterek önceki değerlendirmesini çürüten bir rapor iletti. Buna göre, Almanya’nın Mısır’ı hedef
alan Yakın Doğu Coğrafyasına dair planlarına kısa süreliğine ara verdiğini ve bunun yerine
İngiltere topraklarına ya da Sovyetlere karşı saldırıya geçebileceğini belirtmekteydi. Ayrıca,
Hitler’in, İngiliz İmparatorluğunu yıkmak için, İngiliz Adasına saldırmadan önce, Mısır ve
Hindistan’ı tehdit edeceğini ve sonra da Sovyetleri ortadan kaldıracağını iddia ediyordu. Hatta
elçiye göre, Türkiye’deki Alman Büyükelçiliği’nde çalışan bir görevli, Japon Büyükelçiliği’nden
bir memura sonraki savaşın batıda olacağını dahi söylemişti.18 Görüldüğü gibi, Elçi Kurihara,
zaman zaman görev yeri Türkiye’ye dair raporlar vermesi gerektiğini unutuyor ve başka
konularla ilgili görüş bildiriyordu. Özellikle de Alman-Sovyet ilişkilerinin geleceğine dair
tahminlerde bulunmaktan çekinmiyordu.
18 Haziran’da Türkiye ve Almanya arasında dostluk-saldırmazlık antlaşması imzalandı. Bu
anlaşma ile iki ülke arasındaki mevcut durumun korunması öngörülmekteydi.19 Bu gelişme,
Türkiye adına, Ekim 1939 tarihinde İngiltere ve Fransa ile yaptığı üçlü karşılıklı yardım
15
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 17 Mayıs 1941 tarih ve 91 no’lu telgraf, Dokuitorukokan Yukofukashin Joyaku Kankei İkken, (B.1.0.0.G/T1), Gaiki Shiryokanzo. 16
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 24 Mayıs 1941 tarih ve 94 no’lu telgraf. Dokuitorukokan Yukofukashin Joyaku Kankei İkken, (B.1.0.0.G/T1), Gaiki Shiryokanzo. 17
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 6 Haziran 1941 tarih ve 101 no’lu telgraf. Dokuitorukokan Yukofukashin Joyaku Kankei İkken, (B.1.0.0.G/T1), Gaiki Shiryokanzo. 18
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 13 Haziran 1941 tarih ve 107 no’lu telgraf, daha önce adı geçen Daitoa Senso Kankei İkken Kanchofugoatsukai Raidentei Dai Yon Kan. 19
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 19 Haziran 1941 tarih ve 115 no’lu telgraf daha önce de bahsettiğimiz Dokuitorukokan Yukofukashin Joyaku Kankei İkken. 42
antlaşmasının feshi anlamına gelmemekteydi. Böylelikle Türkiye, her iki blokla da antlaşma
sağlayarak ustaca bir diplomasi izlemiş ve savaşta tarafsızlığını korumasını bilmişti. Dönemin
İngiliz Dış İşleri Bakanı Eden’in, İngiltere’deki Türk Büyükelçisine, son Alman-Türk
antlaşmasının akdine dair duyduğu memnuniyetsizliği belirttikten sonra, Türkiye’nin içerisinde
bulunduğu zor durumu da çok iyi anladığını dile getirdiği ve İngiliz dostu Türk elçiye beklenenin
aksine teselli verici sözler telaffuz ettiği söylenmektedir.20
Japon Elçi Kurihara, Alman-Türk antlaşmasının akdinden dört gün sonra başlayan AlmanSovyet savaşının gidişatına daha fazla ilgi ve merak beslediğinden olsa gerek, bu dönemde
gönderdiği telgraflar arasında konu ile ilgili kayda rastlanmamaktadır. 1941 senesi Aralık
ayında Sovyetler, Alman ordusunun saldırısıyla zor duruma düştü. Diğer bir taraftan da, Japonya,
Asya Pasifik Savaşına başlamıştı. Sovyetlerle alakalı son gelişmeden sonra, Japon elçisi,
dezavantajlı durumda bulunmasına rağmen Rusya hakkında şu yönde görüş bildirmekten de
sakınmadı:
“İkinci Dünya Savaşının gidişatı göz önünde bulundurulduğunda, bu kargaşa ortamında birçok millet komünizmi tanımak için güçlü bir arzuya sahip olacaktır.” Ayrıca elçi;
“Sovyetler Birliği tehdidi tamamıyla ortadan kaldırılmadığı sürece, yeni bir düzenin oluşturulması pek mümkün gözükmemektedir. ‐‐‐‐‐‐ ‐‐‐‐‐‐ Mevcut fırsattan yararlanarak kuzey yönünde ilerlenmelidir.” şeklinde öneride de bulunmuştur.
Sovyetlere karşı savaşa dair ise, “Çoktan karar verilmiş olan bir konuda elbette ki hayalperest bir yaklaşım sergilememe yanlısıyım.” düşüncesinde olan Elçi Kurihara’nın
sözlerinde merkezi Japon Hükümetine konu ile ilgili cesaret veren bir hava hissetmek
mümkündür.21
Alman-Türk ilişkilerindeki bir diğer önemli gelişme ise, dostluk-saldırmazlık antlaşmasını
takiben ekim ayında ticaret antlaşmasının imzalanmasıydı. Gerek bu antlaşmanın
müzakeresinde gerekse de sonraki süreçte iki ülke arasındaki ana konu, Türkiye’de çıkarılan
stratejik öneme sahip krom madeninin ihracatıydı. Şimdiye kadar krom madeninin büyük
bölümü İngiltere’ye ihraç edilmişti. Fakat Almanya bu son hamle ile araya girmek amacındaydı.
Hatta bu yüzden Almanya ile İngiltere arasında son dönemlerde sert diplomasi savaşı bile
başlamıştı. Japonya kanadı ise, bu çekişmeyi yakından takip etmekteydi. Japon Büyükelçiliğine
göre, Türkiye, krom madeninin ihracatı konusu üzerinden İngiliz-Amerikan ikilisi ile Almanya
arasında akıllı bir denge politikası uyguluyordu. 22 Krom madeninin ihracatı, Türkiye’nin
tarafsızlık politikasının gidişatını, yani müttefik ülkeler ile mihver ülkeler safından hangisine
doğru bir eğilim göstereceğini belirlemesi bakımından önemliydi.
20
Temsili Elçi Uemura’dan (İngiltere) Dış İşleri Bakanı Matsuoka’ya gönderilen 21 Haziran 1941 tarih ve 454 no’lu telgraf. Dokuitorukokan Yukofukashin Joyaku Kankei İkken. 21
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Togo’ya gönderilen 17 Aralık 1941 tarih ve 252 no’lu telgraf, Soren ni Tai suru Toho Kansoku, daha önce de bahsettiğimiz Daitoa Senso Kankei İkken ‐ Kanchofugoatsukai Raidentei Dai Yon Kan. 22
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Tani’ye 20 Ekim 1942 tarih ve 338 no’lu telgraf, Doku‐To Tsusho Joyaku Kankei İkken, (B.2.0.0.G/T1), Gaiko Shiryokanzo. 43
Bu arada ilk dönemde mihver devletlerin lehine ilerleyen İkinci Dünya Savaşı, 1942’nin
ikinci yarısından itibaren yavaş yavaş değişmeye başladı. Rommel’in komutasındaki AlmanAfrika bölüğü, Kuzey Afrika’yı geçerek Süveyş Kanalı’na kadar ulaşmayı planlıyordu. Fakat
Kasım ayındaki El Alameyn Muharebesi’nde yenilip geri çekilmek zorunda kaldı. Buna karşılık
müttefik kuvvetler, Oran ve Cezayir’e girerek 1943 senesi Mayıs ayında mihver ülke ordularını
Kuzey Afrika’dan çıkardı. Temmuz ayında ise, müttefik güçler, Sicilya Adası’ndaki savaşta galip
geldi. Aldığı saldırı üzerine Mussolini Hükümetini ilga eden İtalya, eylül ayında koşulsuz teslim
olduğunu ilan etti. Diğer bir taraftan da, Alman-Sovyet Savaşı’nda, ocak ayının sonlarına doğru,
Stalingrad Harbi’ni takiben Almanya teslim olmuştu. Sonraki süreçte ise, Alman Ordusu, zaman
zaman galibiyetler alıyor, bazen de mağlubiyete uğruyordu. Kesin ve genel bir yenilgi almadığı
için, söz konusu savaşta Alman ordusunun tamamen yenilgiye uğradığını söylemek biraz zordur.
Aynı dönemde Türkiye’deki Japonya Büyükelçiliği’nin savaşın gidişatını gözlemlediği,
mevcut durumun Türkiye’nin tarafsızlığını ne yönde etkilediğine dair çalışma yapıp
yapmadığına dair belge maalesef bulunmamaktadır. Örneğin; 1942 senesi ilk yarısında Tokyo,
Kuzey Afrika’ya doğru ilerleyen Rommel’in ordusunun Süveyş Kanalını geçeceğine, AlmanSovyet savaşında da başarı göstererek Kafkasya’ya doğru ilerleyeceğine ve oradan da güneye
yani, Yakın Doğu coğrafyasına ineceğine inanıyordu. Buna paralel olarak da, Japonya, Asya
Pasifik Savaşı’ndan parlak bir sonuç alarak Hindistan üzerinden Orta Asya ve Yakın Doğu
Bölgesine doğru yönelecek ve Alman ordusu ile birleşecekti. Bu devasa plan (Batı Asya Büyük
Stratejik Planı), kara ordusu genel merkezinde ciddi bir şekilde değerlendirilmekteydi. Aynı
fikre sahip Elçi Kurihara’nın bu projeyi nasıl algıladığı gibi önemli bir konuda tahminde dahi
bulunacak kadar belge ya da bilgiye sahip olunamayışı üzücüdür. 1942 senesi Eylül ayında
İstanbul’a gelen Takashiro Kobayashi (üçüncü sekreter)’ye göre, Alman-Sovyet Savaşı ve ikinci
bir cephenin oluşumu olasılığı gibi konularda, Türkiye’deki Japonya Büyükelçiliği de dâhil
olmak üzere o dönem yurt dışındaki elçiliklerin durum değerlendirmesi, gerçeklikten uzak ve
aşırı iyimser bir eğilim içerisindeydi.23
1943 senesine girildiğinde, İngiltere, Amerika ve Sovyetler, Türkiye’ye savaşa dahil olması
yönünde taleplerde bulunmaya başladı.24 Savaşın gidişatı da her geçen gün müttefik devletlerin
lehine doğru ilerlemekteydi.1944 senesi Ocak ayında Sovyet Ordusu, Leningrad’ı ele geçirdi ve
Haziran ayında batı müttefik güçleri Normandiya’ya girdi. Nisan ayında ise, Türkiye müttefik
devletlerin baskısıyla mihver ülkelere karşı krom madeninin ihracatını durdurma kararı aldı.
Akabinde de, 2 Ağustos’ta Almanya ile diplomatik ilişkilerine son verdi. Japon Elçi Kurihara,
Türkiye’nin Almanlarla resmi ilişkilerine son vereceğini dört gün önceden rapor etmişti.25
Gönderdiği telgrafa göre, Elçi Kurihara için bu gelişme ani bir hareketti. Asıl endişe, bu resmi
ilişkilere son verme kararının aynı şekilde yine bir mihver ülkesi olan Japonlara karşı da
uygulanıp uygulanmayacağına dairdi. Fakat anlaşıldığı kadarıyla bu olasılığın şimdilik söz
konusu olmadığı belirtilmektedir.
Alman nüfuzunun gerilemesi üzerine, Türkiye’deki Japon Büyükelçiliği’nin ilgisi
Balkanlardaki Sovyetler ile İngiliz-Amerikan ikilisi arasındaki rekabete yöneldi. Sovyetler;
23
Daha önce adı geçen eser Kobayashi, İsutanburu no Yoru, s. 5‐10. Daha önce adı geçen eser Churitsu Seisaku no Shiteki Kenkyu, s. 234‐236. 25
Elçi Kurihara’dan Avrupa’daki Büyükelçi ve Orta elçilere gönderilen 29 Temmuz 1944 tarih ve 1 no’lu telgraf, To no Tai 24
Dokudanko ni Kan suru Ken, Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen aynı tarih ve 355 no’lu telgraf Toruko no Doko ni Kan suru Ken, Dai Ni Ji Oshu Taisen Kankei İkken – Honda Kiroku “Zaidoku Oshima Taishi, Zaii Hidaka Taishi Sono Hoka Yori no Raidenti”, (A.7.0.0.8‐50) Gaiko Shiryokanzo. 44
Romanya, Bulgaristan ve Arnavutluk’a yerleşmiş ve Yunanistan’ın da dâhil olduğu neredeyse
tüm Balkan Coğrafyası belirsiz bir hal almaya başlamıştı. Daha önce belirttiğimiz “Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei (Showa 19. Yıl Tüm Bölgelerden Gelen Telgraflar)” dosyasının içerisinde
bulunan Kurihara’nın telgraflarının büyük bir bölümünü Balkanlarla ilgili konuların teşkil
etmesi, elçiliğin ilgi alanının değiştiğini gösteren en büyük delildir. Söz konusu telgraflar
içerisinde en dikkat çekici olanı, Türk Hükümeti tarafından Japonlara bilgi aktaran şahsın
verdiği istihbaratlardır.
Örneğin, “I” kod adlı kişi:
“Son zamanlarda uluslararası vaziyetle alakalı özellikle dikkat edilmesi gereken iki nokta vardır. Bunlardan ilki, Almanya’nın savunma politikası; ikincisi ise, İngiliz‐Amerikan ikilisi ile Sovyetlerin arasının açılmasıdır.” değerlendirmesinde bulunmuştur.26
Yine son gelişmelerden yola çıkan “I”’ya göre, “Türkiye, Balkanlardaki gelişmelere ve Sovyetlere karşı tahkimat yapacaktı.” ve önümüzdeki bahar aylarında Sovyetlere karşı savaşa
girmek için hazırlık içerisindeydi. Şayet Amerika-İngiltere ikilisi ile Sovyetler arasında savaş
patlak verirse, Türkiye şimdiye kadarki tarafsızlık politikasını uygulamaya devam edecek ve söz
konusu ihtilafa müdahil olmamaya çalışacaktı. Yine kamuoyunda dolaşan bazı haberlere göre:
“Amerika ve İngiltere, Sovyetlerden daha ziyade, Almanlarla olan ilişkilere önem veriyordu. Ayrıca büyük bir zarara uğramadan tüm sorunlardan sıyrılmaya çalışacaklardı.” Bu saatten sonra politikada radikal değişikliğe gitmek imkânsız olduğu için, “Almanya’ya temkinli bir şekilde sonuca giden saldırılarda bulunulması, diğer bir taraftan da Sovyetlerin yakın takibe alınması planlanmaktaydı.” 27 Sovyetlerin Çanakkale Boğazı ile ilgili talepleri ve
Yunanistan’ın da dâhil olduğu Balkan coğrafyasına doğru ilerleme politikalarına rağmen,
Amerika ve İngiltere ile Sovyetler arasında eskiye oranla biraz daha ılımlı bir ilişki söz
konusuydu. Bunda “Sovyetlerin, Alman saldırılarına karşı ülke savunmasının yanı sıra, daha güçlü bir ülke olmak için geçici süreliğine de olsa Amerika ve İngiltere ile uzlaşma yoluna gitmesi”
gerçeğinin büyük rol oynadığı düşünülmekteydi.28
“B” kod adlı şahsa göre ise, İngiltere ve Sovyetlerin, Balkanlarda birbiriyle savaşacağı
barizdi. Ayrıca, Almanya’nın karşı saldırıları ve mukavemeti gayet güçlüydü. Bu doğrultuda “B”
şu sonuca varmıştı:
“Tüm bölgelerdeki Alman direnişi oldukça kuvvetliydi. İngiltere ve Amerika ikilisi ile Sovyetlerin arası eninde sonunda açılacaktı ve böylelikle müttefikler arasında politika çatışması başlayacaktı. Tam bu sırada da, Almanya, çok sayıda savaş uçağı ile yeni ve gizli silahlarından faydalanma 26
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 28 Eylül 1944 tarih ve 460 no’lu telgraf Eibei to Soren to no Kankei ni Kan suru Ken, daha önce de bahsettiğimiz Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. 27
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 8 Ekim 1944 tarih ve 469 no’lu telgraf, Toruko Oyobi Barukan wo Meguru Eibei Tai Soren Kankei no Ken, Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. 28
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 19 Ekim 1944 tarih ve 485 no’lu telgraf, Soren no Tai Barukan Kosaku ni Kan suru Ken, Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. 45
yoluna girecek ve bu da İngiliz ve Almanlar arasında barışın sağlanmasına neden olacaktı. Savaşın gidişatının bu yönde ilerleyeceği olasılığının yüksek olduğu öngörülmekteydi.”29
Türk Hükümeti tarafındaki istihbarat tedarikçilerinin yukarıdaki analiz ve gözlemlerinin
Elçi Kurihara başta olmak üzere Japon Büyükelçiliği tarafından nasıl karşılandığı ve ne yönde
değerlendirildiği merak konusudur. Bilgileri sunan Türklerin analiz ve gözlemlerinin herhangi
bir eksiltme ya da ekleme yapılmadan, olduğu gibi Tokyo’ya gönderilmesinden yola çıkarak,
hem büyükelçinin kendisinin hem de sefaret yetkililerinin yüzde yüz yazılanlara katıldığı
söylenemese de, muhalif de olmadıkları sonucuna varmak mümkündür. Alman gizli silahlarına
olan beklentinin gayet normal bir şekilde ifade edilmesi ise, Takashiro Kobayashi’nin
düşüncelerini destekler nitelikteydi. 30 Ayrıca, o dönemdeki şartlar göz önünde
bulundurulduğunda İngiltere ve Almanya’nın barışma olasılığının da, gerçekten uzak olduğunu
söylemek mümkündür.
1944 senesi Ekim ayında Japonya, Tayvan Denizi’ne yaptığı hava saldırısında sonuca
gittiğini beyan etti. Hâlbuki başarı kazanıldığına dair gelen haber yanlış bir rapordan
mütevellitti. Tüm Türk gazeteleri, bu olaydan hemen sonra Amerikan ordusunun Filipinlere
(Leyte) çıktığını ve bununla birlikte Japonya’dan gelen Tayvan’a dair haberlerin abartılmış
propaganda maksatlı beyanatlar olduğunu belirtmekteydi. Türk tarafına göre, eğer Japonlar
söylediklerinde haklı olsalardı, Amerikan ordusu Filipinlere giremezdi. Türk basınının bu
yaklaşımına karşılık, Elçi Kurihara, “Çocukça bir mantıkla hareket ederek ortaya atılan çirkin bir iddia” demiş ve Türk medyasını eleştirmekten geri kalmamıştır. Türk Gazeteleri hakkında “Amerikan propagandası yapıyorlar” şeklinde bir de rapor hazırlamıştır. 31 Fakat aslında
propagandayı yapanlar, bizzat Japon Sefareti çalışanları ve Elçi Kurihara’nın kendisidir. Japonya
ve mihver ülkelerin propagandasını yapıyorlardı.
Türkiye’nin Japonya ile Diplomatik İlişkileri Kesmesi Asya Pasifik Savaşı başladıktan sonra Japonya ile Türkiye arasında somut herhangi bir çıkar
çatışması olmamıştır. Ticari ilişkiler, durdurulmuştu. Japonya tarafında, Elçi Kurihara gibi,
Ankara’nın mihver ülkeler safına katılacağını iddia eden kişiler de söz konusu olmasına rağmen,
Tokyo’ya göre, Ankara’nın tarafsızlık politikasını koruması da kendileri açısından sevindirici bir
politikaydı. Tarafsız Türkiye’nin Irak’taki Japon çıkarlarının temsilcisi konumunda olan bir ülke
haline geldiği söylenebilirdi. Çünkü Japonlara göre Türkiye’nin önemi, daha önce de
belirttiğimiz gibi, Irak’ta müttefik ülkelerin hareketleri ile ilgili direk istihbarat çalışmalarının
gerçekleştirilmesini sağlayan stratejik coğrafi konumuydu.
Bunun dışında Türkiye’yi Japonya için mühim kılan bir diğer neden de, aynı şekilde coğrafi
konumu itibariyle, Avrupa ile temasa geçmek için önemli bir ara ülke oluşuydu. 1941 senesi
Haziran ayında Almanya ile Sovyetler arasında savaş çıkınca, Trans-Sibirya Demiryolu hattını
kullanarak Moskova üzerinden Avrupa ile Japonya arasında yapıla gelen temas imkânsız hale
29
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 6 Ekim 1944 tarih ve 466 no’lu telgraf, Barukan Joho, Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. 30
Kobayashi, İsutanburu no Yoru, s. 6. 31
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 2 Kasım 1944 tarih ve 514 no’lu telgraf, Kitajima Sakusen ni Kan suru Hankyo no Ken, daha önce de bahsettiğimiz Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. 46
geldi. Ayrıca, Asya Pasifik Savaşı’nın başlamasıyla yine deniz yoluyla gerçekleştirilen AvrupaJaponya teması da imkânsızlaştı. Böylece Avrupa ile temas kurulabilen tek rota olarak, Balkanlar
üzerinden Türkiye, sonrasında Kafkasya ve Orta Asya, oradan da Trans-Sibirya hattına çıkarak
Mançurya’ya ulaşan rota kalmıştı. Sovyetler kolay kolay vize vermediği için, Avrupa’dan dönen
birçok Japon Türkiye’de geçici süreliğine kalmak zorunda kalıyordu.32
Bu arada 1943 senesi Ocak ayının sonu itibariyle, Japonya’nın resmi ilişkilerini sürdürdüğü
ve elçi ya da orta elçi bulundurduğu ülkeler, Çin (Wang Chieng Wei), Manchukuo (Mançurya
Kukla Devleti), Tayland, Almanya, İtalya, Türkiye, Sovyetler, Fransa (Vichy Hükümeti), İsviçre,
İspanya, Portekiz, İsveç, Finlandiya, Macaristan, Romanya, Bulgaristan, Arjantin, Afganistan ve
Vatikan’dı.33 Bunlar içerisinde önce aynı sene içerisinde İtalya cephesi düştü ve sonrasında da
1944 yılı Haziran ayında Fransa’daki Vichy Hükümeti müttefik kuvvetlerin Fransa’ya
girmesinden kısa bir süre sonra yıkıldı. Hem batı ve doğu cephelerinde hem de Pasifik
cephesinde mihver devletlerin yenilgisi kesinleşmeye başlayınca da, 1944 senesi Eylül ayında
Finlandiya, Ekim ayında Romanya, Kasım ayında ise Bulgaristan ardı adına Japonya ile olan
resmi ilişkilerini durdurma kararı aldı.
Japonya; Türkiye Almanya ile resmi ilişkilerini sonlandırdığından beri kendisine de sıra
geleceği endişesi içerisindeydi. 1944 senesi Ağustos ayında Türkiye’nin Japonya Elçisi Göker,
görev bölgesi Japonya’ya giderken Moskova’ya uğradı. Sovyetler nezdinde Türk elçisi ise bu
vesile ile bir resepsiyon düzenledi. Bu resepsiyona Japonların Sovyetler Birliği’ndeki elçisi (Sato
Naotake) de, davet edildi. Bu fırsattan yararlanan Türk elçi Göker ise, Japon meslektaşına:
“Alman‐Türk resmi ilişkilerinin durdurulmasının Japonya ile ilişkilerimize hiç bir etkisi olmayacaktır. Ne olursa olsun Japonya ile diplomasimiz devam edecektir.” garantisini verdi.
Göker, Türkiye’den ayrılmadan önce aynı şekilde Elçi Kurihara’ya da ümit dolu sözler
telaffuz etmiştir.34
1944 yılı Kasım ayında, Türkiye’deki Japon Büyükelçiliği, Türkiye’deki İngiliz elçinin Türk
Hükümetine Japonya ile olan resmi ilişkilerini sonlandırması yönünde talepte bulunduğu
bilgisini aldı. Ayrıca Türkiye’deki İsviçre Orta Elçiliği’nde çalışan bir kişi tarafından ay sonuna
doğru, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde Japonya ile resmi ilişkileri durdurma konusunun
tartışılacağı haberi verildi. Söz konusu İsviçreliye göre, Türk Hükümeti bu konuda henüz kesin
bir karara varmış değildi. Fakat konu şayet Meclis’e getirilirse -ki bu neredeyse kesindiİngiltere’nin talebine cevap verilmiş olunacağı ima edilmekteydi.35 Konuyla ilgili Türk Hükümeti
32
Daha önce adı geçen İzumi, Nihon‐Obeikan Senjika no Tabi, s.170, Suisu Kenkyukai / Nichizui Kankei no Peji Senji Nichio Odanki http://www.saturn.dti.ne.jp/~ohori . 33
Bunlar dışında resmi ilişkilerin olduğu diğer ülkeler ise Danimarka ve İrlanda’dır. Fakat, Danimarka ile temasları Almanya’daki Japonya Büyükelçiliği üstlenmişti. İrlanda’nın başkenti Dublin’de ise Japonlar Başkonsolosluk seviyesinde temsil ediliyordu. Elçi Sato (Sovyetler nezdinde)’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 17 Ağustos 1944 tarih ve 1680 no’lu telgraf, Shinchu Nichito Taishi to no Kaidan ni Kan suru Ken, Daitoa Senso Kankei İkken – Kakkoku no Taido Dai Ni Kan, (A.7.0.0.9‐5), Gaiko Shiryokazo. Ayrıca Türkiye’nin Japonya nezdindeki Elçisi Göker, diplomasi tarihi üzerine eğitim veren üniversitede öğretim üyeliğinde bulunmuş ve Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde de diplomasi komitesi başkanlığı yapmış deneyimli bir diplomattı. Daha önce adı geçen eser Kobayashi, İsutanburu no Yoru, s. 111. 35
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 17 Kasım 1944 tarih ve 531 no’lu telgraf, To no Tainichi Doko ni Kan suru Ken, daha önce de bahsettiğimiz Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. 34
47
tarafındaki “I”’dan teyit istendi. Bunun üzerine “I”, milletvekilleri arasında Japonya ile ilişkilerin
durdurulmasını savunan kişilerin olduğunu, fakat kabinenin bu konuyu ciddi bir şekilde ele
alacağını düşünmediğini bildirdi.36 Aynı dönemde Türkiye’deki Afganistan Elçisine konuyla ilgili
bir bilgisi olup olmadığı soruldu. Buna karşılık elçi, bir şey bilmediğini, fakat her zaman böyle
bir olasılığın %50’den biraz az olduğunu söyledi. Yine Afgan Elçiye göre, Avrupa’daki vaziyet
oldukça karıştığı için, İngiltere ve Amerika, Türklerin Japonya ile resmi ilişkilere son verip
vermeyeceğine zaman dahi ayıramayacak kadar meşguldu.37
Daha sonrasında Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin gündemine bu konunun getirilip
getirilmediği bilinmemektedir. Japonya Büyükelçiliği’nde, bir müddet, Türkiye’nin resmi
ilişkilere son vermekten uzak olduğu şeklinde iyimser bir değerlendirme yapılmış olabilir. Fakat
bu olasılıkla ilgili biraz temkinli davranılması gerektiği kanısındayız. Çünkü Takashiro
Kobayashi’ye göre;
“Türkiye’nin Japonya ile ikili ilişkileri durduracağı dedikoduları çıkınca, istisnasız tüm elçilik çalışanları bunun biran önce gerçekleşmesini istiyorlardı.” Nitekim ikili ilişkiler sona ererse, Japonya’daki Türk diplomatlara karşılık Türkiye’deki
Japon diplomatlar ülkelerine geri dönebilecekti. Rehin alınma gibi bir durum söz konusu dahi
olsa, bunun uzun süreli olamayacağı ve diplomat oldukları için kendilerine bir zarar
verilemeyeceği düşüncesi hâkimdi. Hatta öyle ki, bu konu konuşulmaya başlandığında, Japon
Elçilik çalışanlarının yüzünde sevinç belirtilerini görmek mümkündü.38 Japonya’ya dönme isteği
sadece gurbetteki vatan özlemi ile tanımlanamazdı. Daha ziyade Japonya’yı içinde bulunduğu
tehlikeli vaziyetten kurtarma arzusu da diyebileceğimiz vatan sevgisiyle açıklanabilirdi.
Yeni yıla girildikten kısa bir süre sonra, yani 3 Mart 1945’te Türkiye Büyük Millet Meclisi,
hükümetin vermiş olduğu önergeye istinaden Japonya ile resmi ilişkilere son verme kararı aldı.
Türk Dış İşleri Bakanının mecliste yapmış olduğu konuşmaya göre, aralık ayının sonunda,
Japonya’ya karşı Pasifik Okyanusunda verilen savaşta galip gelinmesi adına, Amerika’dan bu
ülkeye karşı ikili ilişkilere son verme talebi gelmiş, bunu savaşın biran önce sonlandırılması için
İngiltere’nin desteği izlemişti. Böylece Türk Hükümeti, iki büyük devletin kıskacında bu talebe
cevaben Japonya ile olan ilişkilerine son verme kararı aldı. Elçi Kurihara, Türk Dış İşleri
Bakanı’nın mecliste Almanya ile resmi ilişkilere son verildiği zaman yaptığı konuşmadaki
üsluptan farklı olarak -Alman istilalarını hedef alan sert eleştirilerle dolu uzun bir konuşmaydıkendileriyle alakalı kararı açıklarken basit bir izahtan öteye gitmemesine az da olsa sevinmişti.
Bu, elçinin bir nevi teselli bulduğu bir noktaydı da denilebilir.39
Akabinde 4 Ocak itibariyle Dış İşleri Bakanı Hasan Saka, Japon elçi Kurihara’ya konu ile ilgili
resmi ilanda bulundu. 6 Ocak öğlen saat 12 itibariyle de Türk-Japon diplomatik ve ekonomik
ilişkileri durduruldu. Diğer bir taraftan da, Japonya Dış İşleri Bakanlığı Baş müsteşarı (Bakan
36
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 17 Kasım 1944 tarih ve 536 no’lu telgraf, Tainichi Dankoron ni Kans suru Ken, Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 21 Kasım 1944 tarih ve 544 no’lu telgraf, Afukan Taishi no Jikyokudan ni Kan suru Ken, Showa Ju Kyu Nen Kakuchi Raidentei. 38
Kobayashi, İsutanburu no Yoru, s. 170. 39
Elçi Kurihara’dan Dış İşleri Bakanı Shigemitsu’ya gönderilen 3 Ocak 1944 tarih ve 6 no’lu telgraf, Tokoku no Tai Teikoku 37
Seiji Keizai Danko ni Kan suru Kokumin Gikai no Ketsugi no Ken, aynı tarihli ve 9 no’lu To no Tai Teikoku Danko ni Kan suru Gikai Ketsugi no Ken, Daitoa Senso Kankei İkken – Kakkoku no Taido Dai Ni Kan. 48
yardımcısı) Renzo Sawada, Türk Hükümetinin Japonya nezdindeki elçisi Göker’i Bakanlığa
çağırdı ve Türk Hükümetinin 6 Ocak’taki resmi bildirimine istinaden görevinin durdurulduğunu
resmen kendisine iletti.40 Bu sırada Elçi Göker, Karuizawa’da bulunuyordu. Davet üzerine acilen
Tokyo’ya geldi. Göker’e göre, bu olaydan bir hafta kadar önce, Türk Hükümetinden çok mühim
bir gelişme olduğuna dair bir haber gelmişti. Fakat sonrasında herhangi bir bilgilendirme
olmamıştı. Diplomatik ilişkilere son verilirken herhangi bir restleşme söz konusu olmamıştır.
Japonya, mütekabiliyet kıstaslarına istinaden Türkiye’nin almış olduğu karara uyarak resmi
ilişkilerine son vermiştir. Tokyo Hükümeti, Büyükelçilik ofislerinin kullanımını, telgraf ve posta
işlemlerinin yapılmasını ve gizli telgraf trafiğinin devam etmesini kabullenmiş, kişisel telefon
kullanımına, kısa dalgalı radyoların dinlenmesine, yurt dışına çıkışa ve seyahatlere ve misafir
kabul edilmesine dair de özel izin vermiştir. Ayrıca, yatırımların dondurulması ve banka
hesaplarındaki aktiflere el koyma gibi yasaklamalar da olmamıştır.41
Buna karşılık Ankara’da 27 Ocak’tan itibaren Japon Sefareti çalışanları ile aileleri, elçilikte
ve sefirin rezidansında rehin tutuldu. Rehin hayatı beklenenden uzun sürdü. 42 Elçilik
çalışanlarının Ankara’dan ayrılışları, rehin alındıklarından yaklaşık bir sene sonra yani, 31 Ocak
1946 tarihinde gerçekleşti. 28 Mart tarihinde de Japonya’nın Uraga şehrine ulaştılar.
23 Şubat 1945 tarihinde Türkiye, Japonya ve Almanya’ya karşı resmi savaş ilanında
bulundu. Bunun altında, Yalta Konferansında müttefik devletlerce sağlanan mutabakat üzerine,
1 Mart’a kadar Türkiye’den mihver ülkelerine savaş ilanında bulunduğu takdirde San
Francisco’da yapılacak olan müttefik güçler toplantısına bir diğer tabirle, Milletler Cemiyeti’nin
kuruluş toplantısına katılma hakkı kazanacağı telkininin yapılmış olması yatmaktaydı. Başka bir
deyişle, Türkiye’ye bu tarihe kadar savaş ilanında bulunmazsa, Milletler Cemiyetine yani, harbi
kazanan ülkeler tarafından uluslararası birliğe dâhil edilmeyeceği iletilmişti. Alman tehlikesi
ortadan kalktıktan sonra beliren Sovyetler tehdidini bizzat hissetmeye başlayan Türkiye için de,
mihver güçlere karşı savaş ilanından başka bir seçenek kalmamıştı. Bu duruma düşen tek ülke
Türkiye değildi, Japonya ile resmi ilişkileri sonlandırmış olan Mısır, İran, Ekvador, Paraguay,
Peru, Uruguay ve Venezuela da Milletler Cemiyeti’ne katılmak için hemen hemen aynı dönemde
Japonya’ya karşı harp ilanında bulundu.
Sonuç Türkiye’nin Japonya’ya karşı savaş ilanında bulunmasına dair mecliste bir konuşma yapan
Dış İşleri Bakanı Hasan Saka, Amerika’nın Türkiye’den böyle bir talepte bulunma nedeni olarak,
Türk topraklarının Japonlar tarafından müttefik güçlerin manevralarını gözlemlediği önemli
noktalardan birisi haline gelmesini göstermişti.43 Gerçekten de durum bakanın söylediği gibiydi.
Bu çalışmada, Türkiye’deki Japon rütbelilerin faaliyetlerine değinilmemiştir. Dolayısıyla Türkiye
sınırlarındaki Japon askerlerin ne kadar faal oldukları hakkında bilgi sahibi değiliz. Fakat
40
Toruko Koku no Tainichi Danko Jijo, Daitoa Senso Kankei İkken – Kakkoku no Taido Dai Ni Kan. Nichito Danko ni Kan suru Sawada Jikan to Zaikyo Toruko Taishi to no Kaidanroku, Nichito Danko ni Kan suru Zaikyo Toruko Sanjikan to Kodaki Shokikan to no Kaidanroku, Daitoa Senso Kankei İkken – Kakkoku no Taido Dai Ni Kan. 42
Japon diplomatların Türkiye’de rehin hayatı yaşadığı dönemde, Fransa’daki Orta Elçilik görevinden dönüş yolunda 41
43
Sovyetler Birliğinden vize çıkmadığı için Türkiye’de kalmak zorunda kalan Shinichi Chiba, 1945 yılı Temmuz ayında önce eşini daha sonra da kendisini öldürdü. Kobayashi, İsutanburu no Yoru, s. 180‐187. Arık, Umut, Nihon to Toruku,( Saimaru Shuppankai, 1989 Nen), s. 119. 49
Türkiye’deki Japon diplomatların müttefik kuvvetlerin manevralarına dair istihbarat
çalışmalara büyük ilgi ve çaba gösterme eğiliminde oldukları şüphe götürmez bir gerçektir.
Peki, bu çaba ne kadar etkili oldu ve Japonlar adına mühim sonuçlar doğurdu mu?
Yaptığımız araştırmalara göre, Türkiye’deki Japon Büyükelçiliği’nin istihbarat çalışmaları çok da
sonuca etki eden nitelikte değildi. Büyük ümitlerle kurulan ““İslam ve Yakın Doğu Araştırmaları Merkezi” dahi, küçük çaplı bir araştırma kadrosu ile kısıtlı kalan bir denemeden öteye gidemedi.
Diğer bir taraftan, Türk Hükümeti içerisinde Japonlara bilgi veren şahısların varlığı dikkate
değer bir başka konudur. Fakat söz konusu kişilerin verdiği istihbaratların içeriğine
bakıldığında güvenilirlik ve ehemmiyetleri açısından çok da değer taşıyan tarzdan bilgiler
olmadığı görülmektedir. Aksine, bilgi aktarımında müttefik güçler tarafından Japon Sefaretinin
içerisine sızma olasılığı dahi vardı denilebilir. İkinci Sekreter olarak İstanbul’da görev alan ve
sonra Bulgaristan Orta Elçiliğinde çalışmaya başlayan Kozo İzumi’nin, savaş sonrasında
Sovyetler adına ajan olduğu ortaya çıkmıştır. Savaş boyunca İzumi’nin Sovyetler adına nasıl bir
istihbarat çalışma gerçekleştirdiği günümüzde dahi bilinmemektedir.44
Asya Pasifik Savaşı’nın ilk zamanlarında Elçi Kurihara, Türkiye’nin mihver güçleri safına
katılacağına neredeyse kesin gözüyle bakıyordu. Bunun dışında Türk Hükümetinin Almanya ve
Japonya ile resmi ilişkilere son vermesi ile ilgili olarak, Japon Sefaretinin yapmış olduğu
değerlendirmelerin de biraz iyimser olduğunu söylemek mümkündür. Elçi Kurihara, Japon Dış
İşleri Bakanlığının yenilikçi kanadındaki isimlerden birisi olduğu için, “Anti‐Sovyet, Anti‐
Komünist” bir eğilim içerisindeydi. Yapmış olduğu analizlerin bazılarında bu faktör yüzünden
sağlıklı yorumlar getiremediği düşünülmektedir. Takashiro Kobayashi’ye göre, Türkiye’deki
Japon Büyükelçiliği’nde ikinci sekreter olarak görev alan Morio Aoki, nam-ı diğer “Aokidaisho –
Türkçe karşılığı Japon Sıçan Yılanı‐” veya “Ankara’nın Kralı”, elçiden bile daha nüfuzlu bir kişiydi.
Aoki, radikal Japon reformistlerinden birisi olmasının yanı sıra, sahip olduğu nüfuz itibariyle
tüm konularda elçi ile tartışabilir bir konumdaydı. Büyükelçiliğin bu yönü göz önünde
bulundurulduğunda, komplo ve iftiralarla dolu kaynayan bir kazan havasında olduğunu tahmin
etmek hiç de zor değildir. Ayrıca yine Kobayashi’ye göre, Aoki, yaptığı istihbarat çalışmalarıyla
yükselmeyi de planlıyordu. Onun bu tutkusundan dolayı elçiliğin istihbarat takibinde bazı
hatalar yaptığı ve dolayısıyla da yanlış bilgilere ulaştığı düşünülmektedir.45 Eğer bu iddialar
doğruysa, Japon Büyükelçiliği’nin istihbarat çalışmalarının büyük bir çarpıklık içerisinde
yürütüldüğü söylenebilir.
44
45
Yosuke, Kosaka, Nihonjin Karu – Beiso Joho ga Supai ni shita Otokotachi, (Shinchosha, 2000 Nen), s. 216‐220. Kobayashi, İsutanburu no Yoru, s. 13‐14, 25. 50
JAPON VE TÜRK SİYASAL SİSTEMİNDE DİN VE LAİKLİK ÜZERİNE Prof. Yoshiko ODA (*)
Giriş Bugünkü konuşmamda Türkiye Cumhuriyeti Devletindeki laiklik konusunu ele alacağım.
Konunun daha iyi anlaşılması için modern Japonya’daki imparatorluk (tennoo) sistemi ile yapacağım
karşılaştırmaları da ekleyeceğim konuşmamda, öncelikle din ve laik toplum ilişkisini dinler tarihi
açısından irdeleyip, tarihsel süreç içinde laikliğe değinmek istiyorum.
Dinler tarihi ve din sosyolojisi alanlarında 1980’li yıllara değin laikleşme teorisi çok ele alınan
bir konuydu. Sonraki yıllarda ise toplumsal görüşler ile din ilişkisi, dinler arası diyalog, çeşitli
dinlerin bir arada bulunması konuları daha çok ilgi toplar oldu. Bu değişimin birinci sebebi, İran
İslam devrimi ya da dinin canlandırılması adı verilen eğilimler, Sovyet Rusya’nın etkinliğini
yitirmesinden sonra eski yönetimi altındaki bölgelerde Rus Ortodoks dini ile İslam dininin revaç
bulması ve 20. yüzyıl ortalarına değin etkili olmuş bilinemezcilik teorisinin ortadan kalkmasıdır.
İkinci sebep ise, Protestanlık mezhebinde görüldüğü gibi dinin özel yaşam alanına minimum
yansıtılmasına karşı duyulan şüphe ve tepki oluşumlarıdır. Günümüzde, özellikle Avrupa’daki büyük
şehirlerdeki göçmenlerin farklı inanç geleneklerini kendileriyle birlikte bu ülkelere getirmeleriyle
çeşitli dinlerin bir arada bulunması ciddi sorunlara yol açmaktadır. Ne var ki bu sorunun temeli
hükümet ile din ilişkisinden doğmaktan ziyade, halkın kendi içindedir. Bu sözünü ettiğim eğilim ve
sorunları göz önüne alarak, Türkiye’deki laikliğin çağdaşlaşma açısından gördüğü işlevler ile
bugünkü durumuna değinelim.
Din ve Laik Toplum Din ve toplum ilişkisi tartışmalarının salt Hıristiyan kilisesi ve devlet ilişkisi modeli üzerinden
yürütüle gelmesini bir eksiklik olarak değerlendiren J.Wach, bu yetersizliği düzeltmek için eski
dönem dinler (birliktelik) modelini tartışma içine eklese de1, kilise ve devlet ayrımı tartışmalarının
temeli kilise ve devlet modelidir. İslamiyet, Şintoizm, Musevilik ve Hinduizm gibi etnik dinlerde kilise
sistemi bulunmaz. O yüzden adını verdiğimiz bu dinler üzerine yapılacak tartışmalarda dikkate
alınması gereken, din ve devlet ilişkisi değil din ve laik toplum ilişkisidir.
Din ve laik toplum ilişkisi düşünüldüğünde, ev yaşamı ve ekonomik kaygılara dayanan çabaları
yadsıyan Budizm’deki keşiş yaşantısı (iede shugi) ile ‘İçinde farklı dinleri barındıran Roma
İmparatorluğu Sezar’ın mülküdür’ ve ‘İnanç ve kilise Tanrının mülküdür’ düşüncesindeki erken
dönem Hıristiyanlığı, kilise ve toplumun ayrı olmasının temelini oluşturur. Ne var ki Hıristiyanlık,
Roma İmparatorluğunun resmi dini haline geldikten sonra dünyevi olan şeylere dini anlamlar
yüklendi ve böylece orta çağda Kiliseyi en güçlü konuma getiren Hıristiyan toplumu oluştu. Budizm
keşiş yaşantısı (iede shugi) görüşünü muhafaza ederken, Theravada ve Tibet Budizm inançlarına
*
Kansai Üniversitesi Edebiyat Bölümü Öğretim Üyesi ** Çeviri: Yrd. Doç Dr. A. Volkan ERDEMİR, Erciyes Üniversitesi, Fen‐Edebiyat Fakültesi, Japon Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı. 1
Wach, Joachim, Sociology of Religion, The University of Chicago Pres,1959 51
dayalı devletler kurulmuş olsa da, Çin ve Japonya’daki Budizm bunlardan farklı olarak kendine özgü
toplum standartları oluşturmadan, laik toplum yapısı içinde Konfuçyanizm ve Şintoizmle birlikte yer
almıştır. Hıristiyanlık ve Budizm özellikle ilk dönemlerinde laik toplum görüşünden ayrılıp kilise ve
cemaat alt yapılarını kurmuş, her biri farklı biçimlerde laik toplumla uzlaşmaya gitmiştir. Kitagawa,
Japonya’daki Şintoizm, Budizm ve Konfuçyanizm’in bir arada bulunmalarını ‘dinlerin iş bölümü’
olarak adlandırır2.
İslamiyet, ahret inancına dayalı bir dünya dini olsa da, Allah’ın insanı ruh ve beden
birleşiminden yarattığı fikrine bağlı olarak, inananların toplum yaşantısına büyük önem
verilmektedir. Dinde siyaset ile devleti sarmalayan İslam birliği (ümmetçilik) fikri ortaya konmuş,
şeriata dayalı yaşam tarzı ve yönetim benimsenmiştir. İslami toplum, eski çağdaki dini toplum
modelini takip etmeyip, Hıristiyan ya da Budizm’e inanan laik toplumların uzlaşma yaptıkları
seviyeden başlangıç yaptı denilse yeridir. İslamiyet’te, Hıristiyanlık ve Budizm’in laik toplumla
uzlaşmasının aksine, şeriat dışındaki standartlar (bölgesel gelenekler ve Osmanlı
İmparatorluğundaki kanunlar gibi) kullanılmaya başlanmış, bu şeriat ile takviye edilmiştir. Böylece,
din ve toplum yaşantısının bir olduğu İslami ideolojide, her bölge ya da dönemdeki değişikliklere
uygun olarak laik toplumla uzlaşma başarıldı denilebilir.
Din ve devlet işlerinin ayrılma esası, batı Avrupa’daki Hıristiyan toplumunda yapılmış dindeki
reformlardan ötürü kilise ve devletin ayrılma olgusuna dayanır. Bu ayırım siyasi nedenlerden ziyade
dini bir sorundan doğmuştur. Hıristiyanlıkta kiliseye bağlı (ait) olma (günahlardan) kurtulmanın
şartıydı. Luther klasik kilise ibadetinin yerine bireysel inanç ile İncil’in önemi üzerinde durmakla
kalmamış, kendi izdeşleri için bir de kilise inşa etmiştir. Bu şekilde kilise çeşitliliği artmış, halkın
inanç hürriyetinin garanti altına alınması için devlet ve kilisenin ayrılma ihtiyacı doğmuştur.
Laikleştirme, öncelikle Katolik kilisesine ait halk tesislerinin mülkiyet hakkını laik şehir veya laik
devlete verme anlamına geliyordu. Halk tesisleri laik devletin mülkiyetine geçip, Protestanlar şekli
ibadet yerine insanın içindeki inancın önemini vurgulayınca, Hıristiyanlık özel yaşam alanıyla sınırlı
“göze görünmeyen din” (P. Berger, T. Lokman) halini aldı. Ancak, Orta Çağ Avrupa’sında Hıristiyan
birliğinin sonucu olarak, laik topluma da Hıristiyan görüşleri nüfuz etti. Öyleyse, batıdaki din ve
devlet işlerinin ayrılması, Hıristiyan toplumu içindeki devlet ve kilise sisteminin ayrılmasının
ötesinde bir şey değildir. Dahası, batıda da din ve devlet işlerinin ayrılmasının içeriği çeşitlilik
gösterip, İngiltere’de İngiliz devlet kilisesi mevcut olup, ciddi boyuttaki din ve devlet ayrımı
Fransa’yla sınırlıdır.
Batıda laikleşme süreci devam ederken, aydınlanma, endüstrileşme, sömürgecilik gibi çeşitli
içerikteki oluşumların sonucunda modern devletler oluşmuştur. Bilimsel ve ekonomik gelişmeler,
genel eğitimin yaygınlaşması, derebeylik ve kast sistemlerinin çöküşünün ardından parlamenter
demokrasi ile burjuva toplumun ortaya çıkışıyla modern anlamda ulus devletleri oluştu. Böylece,
inanç hürriyetini içeren kişisel haklar giderek daha da önemsendi. Batı dışındaki yerlerde, batılı
devlet ve çeşitli sistemlerin örnek alındığı çağdaşlaşma hareketleri başladı. Bu batı örneğinde
çağdaşlaşmada eksik olmaması gereken evrensel değerler ile batılı Hıristiyan toplumun sahip olduğu
kendine özel değerler birbirine karışmış oldu. Zaten din ve devlet işlerinin ayrılmasında da bu iki
özellik yer almıyor mudur?
Tarihi süreç içinde bakıldığında, din ile siyaset ilişkisini kolayca birleştirmek ya da ayırmak
mümkün değildir. İslam dünyasında da yalnızca şeriatla yönetilme örneği neredeyse hiç yoktur.
2
Kitagawa, Joseph Mitsuo, Religions of the East, The University of Chicago Press, 1959 52
Japonya’daki bakuhan sisteminde dinin siyaseti yönettiği söylenemese de, genelde kast ve aile
sistemlerinin, yaşam tarzında ise Konfuçyanizm, Şintoizm ve Budizm’in güçlü etkilerinin
bulunduğuna dair şüpheye yer yoktur. Devlet, yönetim, ekonomi gibi konularda modernleşmesini
tamamlayan Japonya’da imparatorluk sistemi de devam etmiş, yılbaşlarında kutsal beş Çin tahılı kutlaması ve nesil gönenci (shisonhan’ei) ibadetlerinin yapılması örneklerinden de anlaşılacağı üzere,
laik Japon toplumunda Japon tarzı dini uygulamalar da yer almıştır. Türkiye İslam ülkesi değildir
ama İslam toplumundan oluşur. Bu yüzden, çağdaşlaşmadan önce de, günümüzde de din ve devlet
ilişkisi sadece ‘kilise ve devlet’ şeklindeki Hıristiyan modeli ile ele alınamaz. Çağdaşlaşmanın gereği
olarak ‘kilise ile devletin birbirinden ayrı olması’, kilise sistemi olmayan dine uygulanırsa, çeşitli
çelişkiler ve uyumsuzluklar doğacaktır. Son dönemlerdeki farklı dinlerin bir arada olma sorunu göz
önüne alındığında, sadece kilise ve devlet değil, laik topluma da nüfuz eden çok inananlı din ve az
inananlı din arasındaki ilişkilerin de sorunlu olduğu düşünülebilir.
Türkiye’de Laiklik Türkiye Cumhuriyeti Devleti, Osmanlı İmparatorluğu’nun dağılmasıyla, Avrupa devletlerinin
müdahalesi sonrası işgal altında yaşama tehlikesinin üstesinden gelip, modern bir devlet olmayı
hedeflemiş ve Türk devrimi olarak adlandırılan bir seri büyük devrimleri gerçekleştirmiştir.
Sultanlık makamı ve halifelik sistemi kaldırılmış, hicri takvimden miladi takvime geçilmiş, şeriata son
verilmiş, tekkeler ve imam yetiştiren medreseler kapatılmış, Latin harflerine geçilmiştir.
Cumhuriyetin ilk yıllarında, Osmanlı’dan kalanlarla, diğer bir deyişle İslam düzeniyle ilişkinin
kesilmesi vurgulanırken, İslami düzen tamamıyla bastırılmıştır. Eski düzenle ilişkilerin kesilmesinin
sembolü ise Fransızcadaki laicite kelimesine karşılık gelen laiklik prensibidir. Laiklik denilen kelime
1925 yılında üretilip, 1937’de anayasaya alınmıştır. Laiklik, İslam karşıtlığı değil, çağdaşlaşmayı
birinci hedef yapan siyasi amaçtır. 1950’lerden sonra imam hatip okul sayıları artıp, çok partili
sisteme geçilip, Türk-İslam sentezi savunulur hale gelse de, 1982 anayasasında laiklik detaylı olarak
tanımlanmış, buna karşı çıkmak ya da bu maddeyi değiştirmek yasaklanmıştır. Fakat 1980’lerde
Türkiye’de İslami düzen isteği eğilimi kuvvetlenmiş, 1990’lardan sonra demokratik seçimlerin
ardından İslami partiler (Refah partisi, Adalet ve Kalkınma partisi vb.) güç kazanmıştır.
Türkiye’deki laiklik konusunda yapılmış çalışmalara biraz değinmek istiyorum. W.C. Smith’in
1957 yılında yayımlanan eserinde 80’li yıllardan sonra İslami devrim eğiliminden hiç söz
edilmemiştir. Şeriatın kaldırılmasını İslamiyet’in inkârı olarak gören kişilerin tenkitlerine karşın,
Smith insanların inançlarını ön plana çıkarmış, Türkiye’de İslami inanışın ortadan kaldırılmadığını,
İslamiyet’in çağdaş biçimde yaşandığına işaret edip, bu uygulamayı çok övmektedir3. Dahası,
Türkiye’deki şekliyle İslami anlayışın yüzeysel bir araştırması yapıldığında Hıristiyan dinindeki
reformlara eş değer olma ihtimaline dikkat çekmektedir. Ne var ki, ben, (Türkiye’deki) laikliğin dini
nedenlere dayalı dini reformlarla bir olmadığını düşünmekteyim.
F. Fazular İslam adlı eserinin gözden geçirilmiş baskısında (1979), Kuran’ın köktendinci tefsirini
sert bir şekilde eleştirmektedir4. Kendisini liberal modernist olarak belirten Fazular, Kuran’ın liberal
ve cesurca, diğer bir deyişle tarihsel yöntem ve akılcı yargı ile yorumlanmasına dayanan İslam
toplumu reformunu önermiştir. Türkiye ile ilgili olarak ise şunları belirtir: “Dini kalıtlarla karşı
karşıya gelen reformcu Atatürk’tü yalnızca ve bunlarla baş etmek için de güce dayalı baskı
3
Smith, Wilfred Cantwell, Islam in Modern History, Princeton University Press, 1957. (Gendai ni okeru Islam İngilizceden çeviren: Nakamura Koojiroo, Kinokuniya Shoten, 1980) Rahman, Fazular, Islam, The University of Chiago Press, 1979. 4
53
uygulamaktan başka yapılacak bir şey de yoktu.5” “Türkiye laik kanunlar ve askeri güce dayalı, İslam
dünyasında laiklik prensiplerini uygulayan tek ülke olarak, büyük şehirlerde toplumsal eğitimle
laikleşmeye başlasa da Atatürk’ten sonra Türk aydınları tarafından önemli laik söylemler
üretilemedi.6” Rahman, İslam toplumundaki modern reformları kuvvetlice dileyip, Türkiye’de askeri
güç kullanarak reform yapılma noktasını olumlarken, bunun içeriği üzerine eleştirici bir tavır
sergiler. Bununla birlikte, ‘laik düşünce (entelektüel söylem)’ adı verilen ifadeden de tahmin
edileceği üzere, Rahman laikliğin temelindeki yeni İslam düşüncesinin ortaya çıkışını, en azından
ortaya çıkma olasılığını ümit etmiş olabilir.
Koizumi Yooiçi ise, İslam dünyasında din ve devlet işlerinin ayrılmasını seçen Türkiye’yi
anayasa bilimi açısından incelemiştir. Koizumi, laiklik oluşumu ve değişimi göz önüne alıp, son
dönemdeki anayasa mahkemesi yargısını irdeleyerek şunları belirtiyor7. “Din ve devlet işlerinin
birbirinden ayrılması olgusuna, devletin dininin olmaması ve devletin din konusunda tarafsız olması
denilen iki noktadan bakıldığında, laiklik kavramı bu iki anlamı kapsasa da, Türkiye’de devletin din
işlerini kontrol altında tutma özelliği de göze çarpar. Özellikle ana İslam partilerinin güçlendiği
1990’lı yıllarda, anayasa mahkemesi ana İslam partisinin laiklik karşıtı suç işlemiş olduğu yargısıyla
sözü edilen partiye kapatma cezası verilmiştir. (Ayrıca, 1998 yılında Refah Partisi ve 2001 yılında
Fazilet partisine kapatma cezası almış, 2008 yılında ise Adalet ve Kalkınma Partisi para cezasına
çarptırılmıştır.) Devlet okullarında bayan öğrencilerin başlarını kapatmalarını gerektiren kanunun
iptali için başvuran partinin bu hareketinin anayasa ihlali olduğu yönündeki kararı gibi (1989 ve
2001 yıllarındaki hükümler), Türk hükümeti devlet içine ve resmi makamlara İslamiyet’in nüfuz
etmesini engellemek için son derece sert yasaklar uygulamaktadır. Ancak, devletin dini tarafsızlığı ile
azınlıkta kalan dini inançlar için uygulamalar yetersiz kalmaktadır ve devletin dini tarafsızlığı da çok
serttir.” Bu noktada Koizumi, diyanet işleri başkanlığının görevinin Sünni İslamla sınırlandığı
örneğini veriyor. Koizumi, laik devletin dini yönetmesinin din ve devlet işlerinin ayrılmasının
gerçekleşmesi açısından önemli bir süreç olduğunu kabul etse de, aşırıya kaçtığını belirttiği bu
katılımı da eleştirmeden duramıyor. Son dönemde Adalet ve Kalkınma partisi başkanı Erdoğan’ın,
devletin dini tarafsızlığının laiklik anlamına geldiğini vurgulamaya başlaması da Koizumi’nin
dikkatinden kaçmamıştır.
Hakan Yavuz, siyaset bilimi açısından Türkiye Cumhuriyeti Devletindeki değişimi ayrıntılı
biçimde incelemiştir. Çalışmasının sonuç kısmında “Kemalizm, çağdaş devlet ile toplum yapısında
başarıya ulaşmıştır ama bireyin çağdaşlaşması aynı başarıyı gösterememiş, bunun sonucu olarak da
otoriter rejim gelmiştir. Askerin Kemalizm anlayışı, demokrasi ve tamamıyla kendi kendini yöneten
halk demokrasisi denilen iki asıl içerikten yoksun kalmaktadır.8” Yavuz, siyasal sorun olarak laikliği
eleştirir. Ayrıca, Türklerin kimlik (ait olma) bilincindeki önemli unsurun İslam (elbette Türk tarzında
İslam) olduğunu vurgulayıp, çağdaş devlet olarak gelişmenin sonucundaki demokrasi ve Türk kimlik
bilinci konularında son dönem İslami partilere (fikren) destek verirken, son dönemdeki Kemalizm’in
bu hareketlere karşıt duruşunu eleştirir.
Türkiye’deki laikliğin en belirleyici özelliği diyanet işleri başkanlığının kurulmuş olmasıdır.
Osmanlı İmparatorluğundaki evkaf bakanlığı tasfiye edilmiş, Türkiye Cumhuriyeti devleti 1924
yılında başbakanlığa bağlı din işleri müdürlüğünü kurmuş, din adamlarının görevlendirilmesi ve
5
A.g.e. s.246. A.g.e. s.224. Koizumi Yooichi, ‘Toruko no seikyoo bunri ni kansuru kenpoogakuteki koosatsu‐Kokka no hishuukyousei to shuukyooteki chuuritsusei no kanten kara’‐ Konan Hoogaku, Dai 48 maku, dai 4 goo, Ekim 2008. 8
Yavuz, Hakan. Islamic Political İdentity in Turkey, Oxford University Pres, 2003. p. 265. 6
7
54
görevden alınması, dini yayınlar, din eğitimi yönlendirmesi, hacca gitme işlemleri bu merkezin
sorumluluğu altına alınmıştır. Bu şekliyle laiklik, Hıristiyanlıktaki devlet ve kilise ayrımından farklı
özelliğe sahiptir; Türkiye’de laik devlet, din işlerini idare ve kontrol etmekle, İslam dininin devlet
içine karışmasını engellemektedir. Cami idaresi ve İslami eğitim gibi konuların sorumlusu imamların
devlet memuru olması, batılı tarzdaki laiklikte mümkün değildir, ancak Türkiye’de bu uygulamayı
uygunsuz gören kişi sayısı azdır. Bu noktada, Türk toplumunda İslami gelenekler devam etmektedir.
Laiklik prensibi altında, 1980’lerden bu yana hızlı bir şekilde ekonomik güç elde edilmesi, yazılı
ve görsel basında imtiyaz sahibi olunması, insanlar üzerinde yeni İslami eğitimin yolunu açarken,
oruç tutan insanların sayısı artmış, İslami hareketlerde hızlı bir artış görülmüştür. Türkiye’de Şeriat
törensel şekliyle uygulanmaktadır. Şöyle ki; günlük yaşamda batı takvimi uygulanırken, ramazan
ayında oruç tutma saatleri hicri takvime uygun şekilde güneşin doğuş ve batış zamanına göre
bölgesel farklılıklara uyulmaktadır. Yine, aslını zekâttan alan vakıf ve dernekler de faaliyet
göstermekte, eğitime ve cami inşalarına katkıda bulunmaktadırlar. Bunlardan şu sonuç çıkmaktadır:
Laiklik prensip olarak batılı tarzda din ve devlet işlerinin ayrılmasıdır, ancak Türkiye’deki diyanet
işleri başkanlığının görevinin aslı İslami geleneklere dayanmaktadır.
Türkiye ve Japonya Karşılaştırması Türk devrimleri ile Meici Reformları arasında bazı ortak noktalar bulunmaktadır. Türkiye ve
Japonya sömürge olmaktan kurtulmuş, kendi güçleriyle, yüzyıllar boyu süregelmiş devlet
düzeninden batılı modeldeki çağdaş devlet düzenine geçmede başarılı olmuştur. Eskiyle bağların
koparılması, Türkiye’de sultan sistemine son verilip cumhuriyet sistemine geçilmesi, İslam
dünyasında yer alsa da laikleşmeyi kabul ederek gerçekleşmiştir. Meici hükümeti ise imparatoru
hükümdar ilan eden anayasal devlet haline geldi. Türkiye de Japonya da Hıristiyanlıktan farklı inanç
geleneği altında, çağdaş batı devlet modelini uyguladı. Meici yönetimi batılı inanç hürriyetlerini
garanti altına alıp, eski dönemlerdeki imparatoru ilahlaştırma ve devlet dini Şintoizm arasındaki
uyumsuzluğu önlemek için, ‘Şinto dinsizlik ilkesi’ vurgulandı. Türkiye’de de Japonya’da da batı,
ağırlıklı model olarak benimsenip, laik yasaların konulduğu devlet oluşturuldu. Ancak, din ve devlet
işlerinin ayrılması batıdakinden farklı olup, çelişkiler içerdi. Türk yönetimi, İslam dinini baskı altına
alan yönde laik nasyonalizmi izlerken, Japonya’da imparatoru ilahlaştıran nasyonalizm, dinsizlik
şekliyle halka dayatıldı. Budizm mezhepleri bu nasyonalist tavrı benimserken, azınlıktaki Hıristiyan
kiliseleri de imparatorun ilahlaştırılmasını kabul etti. İşte burada günümüz Japon tarzı din
temellerini görmek mümkündür.
Modern Japonya’daki devlet ve din ilişkisi, Türkiye’dekinden daha karmaşık olduğundan yapısı
hakkında konuşmak da güçtür. Birinci olarak, ilk dönemlerdeki imparatorun dini özelliği modern
Japonya’daki imparatora uyarlanmıştır. İkinci olarak, II. Dünya Savaşı yenilgisinin ardından devlet
dini Şintoizm parçalansa da imparatorun varlığı farklı bir anlamla günümüze kadar süregelmiştir.
Üçüncü olarak, Şintoizm İslam dininden farklıdır, bir halk inanışıdır ve bu anlamda onu din olarak ele
almak zordur. Yalnızca devlet Şintoizmi’nin değil, Şintoizm’in kendisinin tanımını yapmak bile güçtür.
Devlet Şintoizmi modern askeri devletin ürettiği ideolojik karakteri bir yanda taşır ancak içerisinde
geçmişten bugüne kadar süregelen halk inanışı özelliği de bulunur. Dahası, yüzeysel olarak
bahsedersek, modernleşmeden sonra Budizm geleneği açıkça devam ederken devlet Şintoizmi
tartışmasındaki kolay görünmeyen nokta, Japonsu din temellerinin anlaşılmasının zorluğudur.
55
İkinci dünya savaşından yenik çıkan Japonya’da Şintoizm, siyasi yapıdan bütünüyle ayrılmış,
imparator bir sembole indirgenip, dinle ilgisi olmayan bir varlık olarak kabul edilmiştir. Öte yandan,
imparatorluk ailesindeki Şintoizm törenleri ailenin özel etkinliği olarak varlığını sürdürmektedir.
Dahası, şehitler için Yasukuni Şinto Tapınağında dua etme geleneği günümüzde de sürmektedir.
Ancak, günümüzde Yasukuni Şinto Tapınağında şehitler için tören düzenlenmesiyle ilintili din ve
devlet işlerinin ayrımının sorgulandığı çok sayıda dava açılmaktadır. Japonya’da aşırı İslami
hareketlere koşut gelecek dini yayılma yoktur, bunun tam aksine “şahsi dinsizlik”’,“dinden nefret
etmek” fikirleri çok kabul görür ve açıkça dinden uzaklaşma fark edilir. Japon insanı kişisel olarak
“dinsiz” olmayı tercih ederken, laik Japon toplumunda Şintoizm ve Budizm varlığını devam
ettirmekte, imparatora duyulan büyük hayranlık da sürmektedir. Savaş sonrası Japonya’da devlet
Şintoizmi ilahiyat çalışması konusu olarak pek fazla ele alınmamıştır. Nihayet son yıllarda Susumu
ŞİMAZONO başta olmak üzere bu konu üzerine çalışanlar çıkmıştır. Şimazono, savaş öncesi
“Sistemleştirilen devlet Şintoizmi”ni dar anlamda devlet Şintoizmi olarak düşünüldüğünü belirtip,
bunun geniş anlamda da devlet Şintoizmi olarak ele alınma ihtimalini oraya atmıştır.9
Türkiye’deki laiklik ve Japonya’daki Şintoizm dinsizlik teorisi, batıdaki modern devlet
yapılarında etkili olmuş, din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması da buna dâhil olmuştur. Ancak,
İslam ve Şintoizm Hıristiyanlıktan farklı özelliklere sahip, özellikle kilise sistemi taşımayan din
olduklarından, kilise ve devlet ayrımının bulunduğu laiklik modeli Türkiye ve Japonya’ya batıdaki
haliyle uyarlanamamıştır, bahsettiğimiz bu çelişkiler bu durumun başlıca örnekleridir.
Sonuç Türkiye ve Japonya kendilerine özgü durumları bulunan iki farklı ülke olduğundan, ikisini
kolayca karşılaştırmanın mümkün olmadığının farkındayım. Her ikisi de batıyı model alıp çağdaş
batı devleti olmayı hedefleyen, ne var ki, batı devletlerininkinden farklı din kültürü, devlet yapısı ve
laik toplum özelliklerine sahip ülkelerdir. Bu durumu eleştirmek benim amacım dışındadır. Aksine;
geleneksel dinin toplumdaki derin köklerinin bulunduğunu vurgulayıp, bugüne kadarki çağdaşlaşma
teorisinin yetersizliğinin nedenlerini tartışmanın gereğine dikkat çekeceğim.
Türkiye Cumhuriyeti devletinin seçtiği laiklik denilen din ve devlet işlerinin birbirinden
ayrılması, Türkiye’deki İslam geleneğini yok etmiş gibi görülebilecek kadar büyük bir reformdu.
Ancak, devlet İslam dinini tamamen kaldırılmak isteseydi, Diyanet İşleri bakanlığına denk gelen bir
sistemi devletle ilişkisiz bir sistem haline getirme seçeneğini kullanmazdı. İslam dünyasında bile din
eğitimi, cami idarecilerinin görevlendirilmesi gibi dinle ilişkili işlerin yapıldığı bir sistem gereklidir
ama geleneksel anlamda devlet sisteminin içinde din bakanlığı ya da cami bakanlığı tahsis edip, din
işleri sürdürüle geldi. Laikliğin başladığı Türkiye’de bile bu çerçeveyi kaldıran “kilise tarzında sistem”
inşa edilmeyip, diyanet işleri başkanlığı kurulmuştur. Burada, İslami düşünce dersek doğru mu olur
bilemiyorum, ama İslami çerçeve açık bir şekilde devam etmektedir. İslamiyet’te, eğer şeriat dışında
bir yönetim mümkün değilse, Türkiye’deki laiklik İslam’dan ayrılmak demektir. Oysa Türkiye’de
İslam toplum yaşayışı sürmektedir, şeriat her ne kadar ibadetlerle sınırlandırılmışsa da işlevseldir,
bununla birlikte Türk-İslam toplumu da çağdaşlaşmasını gerçekleştirmeye ve ilerlemeye devam
etmektedir.
9
Shimazono Susumu, ‘Shintoo to koka shintoo‐shiron – seiritsu e no toi to rekishiteki tenboo’ Meici seitoku kinen gakkai kiyoo, Fukkandai, 43 goo, 2006. 56
Japonya durumunda ise, batılı modern devlet modeli üzerinde eski dönemlerdeki imparatorluk
geleneği canlandırılmıştır. Dahası bu uygulamanın Hıristiyan ve Budizm gibi, bireysel inancın
önemsendiği, dogmaları olan din ile farklılık içerdiği söylenir. Bu din bilimi açısından bakıldığında
aldatmacadan başka bir şey değildir ama pek çok Japon bunu kabul etmiştir. Burada Japon dini
çerçevesi işlev görmektedir. Sadece Budizm’in kendisi değil, çok sayıdaki yeni mezhepleri, azınlık
sayıda kalan Hıristiyanları da, bu Japonsu din çerçevesinde düşünmek gerektiği söylenebilir.
Japonya’da din araştırmaları denildiğinde, Budizm, Şintoizm ve Konfuçyanizm araştırmaları gibi her
birinin geleneği hakkında araştırmalar çok sayıda mevcut olsa da, Japonsu din üzerine araştırmalar
sayılıdır. Devlet Şintoizmi tabirinin kullanılması uygun mudur konusu tartışmalıdır ama
Japonya’daki laik toplumun kökündeki din geleneğini anlamak için, Japonsu dini tümüyle ele almak
gerekmektedir.
Modern bir devlet akla dayalı prensiplerle yönetilmeli, din ve devlet işlerinin birbirinden
ayrılması da baş prensip olmalıdır. Tartışmaların çoğunluğunda bu baş prensibin evrenselliğe
uygunluğu kabul edilmekte, gerekli şart olarak inanç özgürlüğünün kabul edilmesi düşünülmektedir.
1980’li yıllara değin, devletin dinsiz olmasını normal gören anlayış süregeldi, ancak İran devrimiyle
orta doğuda İslami yönetim; Hinduizm ve nasyonalizmin yükselişiyle birlikte din yeniden önem
kazanıp, dini geleneklere ilgi arttı. Sovyetler Birliğinin parçalanmasıyla, Rus Ortodoksluğu canlandı,
orta Asya’da İslam inancı daha yaygınlaştı. Huntington’un yazdığı “Medeniyetler Çatışması”
böylesine bir dönemde yayımlandı ve bazı yorumlarda övülüp bazılarında eleştirildiyse de, bu çok
sayıdaki dini geleneğin varlığı, dinlerin çoğulculuğu teorisine dayanan tartışmadan başka bir şey
değildir.
Aslında, küreselleşmenin sürdüğü günümüzde, özellikle Avrupa’daki şehirlerde farklı
inançlardaki göçmenlerin sayısının artması sorun oluşturmaktadır. Farklı dinlerin bir arada
bulunması arzulanmakta, bunu gerçekleştirecek yöntem önerileri ortaya atılmaktadır. Farklı dinlerin
bir arada bulunması, dinler arası iletişim adı verilen temada sıkça ele alınıp, inanç özgürlüğü ya da
hoş görü sorunları tartışılmaktadır. İnanç özgürlüğü ve farklı dinlere karşı hoşgörülü davranılması,
her dinin kendi öğretileri ve inananların bakış açılarından düşünülünebilir, ancak bu düşünce devlet
ve din ilişkisini sorgulayan din ve devlet işlerinin ayrılması ve laiklikleşme tartışmalarının
kapsamından farklıdır. İnanç özgürlüğü ile ötekine gösterilen hoşgörünün gerçekleşmesi açısından,
din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması şartı ilk şart olmasa bile sonrakilerden biridir.
20. yüzyıl ortalarına kadar kabul gören çağdaşlaşma teorisine göre çağdaşlaşmada bilimsel
gelişme ve mantığa, akla dayanan kanunların bulunduğu demokratik devlet düzeni istenirken, din
kişisel alanla sınırlandırılır. Günümüzde, çok sayıda ve her biri birbirinden farklı dini gelenek ve
kültürün varlığını olduğu gibi kabul etmek gerekir. Bu farklılıkların bir arada yer alması için
tartışmalar yapılmaya başlanmıştır. Dünya standartlarında olduğu düşünülen bir yerde olmazsa
olmaz evrensel değerler ve düşünceler birlikte yer almalıdır, ancak Avrupa dışında yapılan
çağdaşlaşmada, batıda bulunan şartları (örneğin kilise ve devlet ayrımı) değiştirmekten başka yol
yoktur. Japonya’daki devlet Şintoizmi’nin sorunları ile Türkiye’deki laiklik ve gelenekler çok farklı
olduğundan karşılaştırma yapmak güçtür ama her ikisi de kiliseye sahip olmayan, dinin laik
toplumda köklü halde bulunduğu ve çağdaş devlet olarak gelişme örneği noktaları üzerinden
karşılaştırma yapmak mümkün olabilir. Çıkmaza girmesi çok kolay olan Japon devlet Şintoizmi’yle
ilgili tartışmaları daha geniş anlamda ele alabilmek için, Türkiye örneğini kullanmanın faydalı olacağı
düşünülmektedir.
57
YAZARLARIN KISA ÖZGEMİŞLERİ Prof. Susumu SAKO 1952 yılında Kobe’de doğmuştur. Kyoto Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Sumitomo
Bankası’nda çalışırken 1985 yılında, Kyoto Üniversitesi Hukuk Fakültesi doktora yeterliğini
kazanmıştır. Bir süre Japon Eğitim Bakanlığı’nda görev almıştır. 1988 yılında Osaka Gakuin
Üniversitesi’ne geçmiş, 1996-1997 yılları arasında Pensilvanya Üniversitesi Tarih Fakültesi’nde
misafir araştırmacı olarak bulunmuştur. Halen, Osaka Gakuin Uluslararası Fakültesi’nde
profesör olarak görevine devam etmektedir.
Prof. Ryoichi TOBE 1948 yılında Miyagi’de doğmuştur. 1971 yılında, Kyoto Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden
mezun olmuş, aynı üniversitede 1973 yılında doktorasını tamamlamıştır. Hukuk ve Siyaset
Bilimi Bölümü alanında uzmanlaşmış ve 1992 yılında, Kyoto Üniversitesi’nde doktor unvanını
almıştır. 1976-1990 yılları arasında Japonya Ulusal Savunma Akademisi’nde Doç. Dr. olarak,
1990-2009 yıllarında da aynı akademide Profesör olarak görev almıştır. 2009’dan bu yana,
Uluslar arası Japonya Araştırmaları Merkezinde Profesör’dür. Uzmanlık alanı olan; Modern
Japon Tarihi konusunda Japonca eserleri bulunmaktadır.
Prof. Seki SHIZUO 1947 yılından doğmuştur. 1971 yılı, Kyoto Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur. Aynı
üniversitede 1977 yılında doktorasını tamamlamış, Kyoto ve Tezukayama üniversitelerinde
öğretim elemanlığı görevini üstlenmiştir. 2007 yılından bu yana Tezukayama Üniversitesi,
Hukuk Fakültesi dekanıdır. Japon Siyasal Tarihi alanında uzman olup, konu üzerinde Japonca ve
İngilizce çalışmaları bulunmaktadır.
Prof. Ken TAKESHITA 1977–1987 yılları arasında Kansai Üniversitesi Hukuk Fakültesi, Siyaset Felsefesi
bölümünde Doç. Dr., 1987-2004 yıllarında profesör olmuştur. Almanya’da; Münih ve Göttingen
Üniversitelerinde Misafir Öğretim Üyeliği görevi almıştır. Bunun yanında Almanya; Berlin Free
ve Saarbuecken Üniversiteleri ile Slovenya Ljublujana Üniversitesi’nde Misafir Profesör’lük
yapmıştır. 2001-2005’te Kansai Üniversitesi Rektör Yardımcılığı, 2003-2006’da Japon Siyaset
Felsefesi Derneği Başkanlığı ve 2007’den bu yana Japon Onsen Akademik Derneği Başkanlığı
görevlerini yerine getirmektedir.
Prof. Yoshiko ODA 1948 yılında Kobe’de doğmuştur. 1971 yılında Osaka Üniversitesi Yabancı Diller Fakültesi
Fars Dili Eğitimi bölümünden mezun olmuş, 1977 yılında Kyoto Üniversitesinde, Dinler Tarihi
üzerine doktorasını tamamlamıştır. Uzmanlık alanı olan: Dinler Tarihi ve İslamiyet konusunda,
Japonca ve İngilizce olmak üzere çeşitli kitap ve makaleleri bulunmaktadır. Halen Kansai
Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, Felsefe bölümünde profesör olup, aynı zamanda Japonya Din
Araştırmaları Derneği ve Japonya Yakın Doğu Araştırmaları Derneği üyesidir.
58
࠙トࠚ
ձ :DFK-RDFKLP 6RFLRORJ\RI5HOLJLRQ
7KH8QLYHUVLW\RI&KLFDJR3UHVV
ղ .LWDJDZD-RVHSK0LWVXR 5HOLJLRQVRI
WKH (DVW 7KH 8QLYHUVLW\ RI &KLFDJR
3UHVV
ճ /XFNPDQQ 7KRPDV 7KH ,QYLVLEOH
,VODP
7KH
ն 5DKPDQ
)D]XODU
8QLYHUVLW\RI&KLFDJR3UHVV
շ <DYXV +DNDQ ,VODPLF 3ROLWLFDO
,GHQWLW\LQ7XUNH\2[IRUG8QLYHUVLW\
3UHVV
ո ᑠἨὒ୍ࠕࢺࣝࢥࡢᨻᩍศ㞳࡟㛵ࡍࡿ᠇
ἲᏛⓗ⪃ᐹ̿ᅜᐙࡢ㠀᐀ᩍᛶ࡜᐀ᩍⓗ୰
❧ᛶࡢほⅬ࠿ࡽ̿ࠖࠗ⏥༡ἲᏛ࠘➨ ᕳ
➨ ྕࠊ ᖺ ᭶ࠋ
չ ᓥⷵ㐍ࠕ⚄㐨࡜ᅜᐙ⚄㐨࣭ヨㄽ̿ᡂ❧࡬
ࡢၥ࠸࡜Ṕྐⓗᒎᮃࠖ㸦ࠗ᫂἞⪷ᚨグᛕ
Ꮫ఍⣖せ࠘᚟ห㢟 ྕࠊ ᖺ㸧
պ ⏣୰ᝅࠕ㛵ಀㄽ࡜ࡋ࡚ࡢࠗᅜᐙ⚄㐨࠘ㄽࠖ
㸦ࠗ᐀ᩍ◊✲࠘➨ ᕳ➨㸯㍴ࠊ ྕࠊ
ᖺ㸧
5HOLJLRQ 7KH 3UREOHP RI 5HOLJLRQ LQ
0RGHUQ6RFLHW\㑥ヂࠗぢ࠼࡞࠸
᐀ᩍ̿⌧௦᐀ᩍ♫఍Ꮫධ㛛࠘㸦㉥ụ᠇᫛ࠊ
࣭ࣖࣥࢫ࢕ࣥࢤࢻ࣮ヂ㸧ࠊࣚࣝࢲࣥ♫ࠊ
ᖺ
մ 6PLWK :LOIUHG &DQWZHOO ,VODP LQ
0RGHUQ +LVWRU\ 3ULQFHWRQ 8QLYHUVLW\
3UHVV
յ 㑥ヂࠗ⌧௦࡟࠾ࡅࡿ࢖ࢫ࣒ࣛ࠘㸦୰ᮧᘅ
἞㑻ヂ㸧⣖ఀᅜᒇ᭩ᗑࠊ ᖺ
49
ᐙ࡜ࡣ↓㛵ಀ࡞⤌⧊ࡸไᗘ࡜ࡋ࡚⊂❧ࡉࡏࡿ㑅ᢥ⫥ࡣ࡞࠿ࡗࡓࡢࡔࢁ࠺࠿ࠋ࢖ࢫ࣮࣒ࣛୡ⏺࡛ࡶ
᐀ᩍᩍ⫱ࡸࣔࢫࢡ⟶⌮⪅ࡢ௵࿨࡞࡝᐀ᩍ⾜ᨻࢆ⾜࠺⤌⧊ࡀᚲせ࡞ࡢࡔࡀࠊఏ⤫ⓗ࡟ᅜᐙ⤌⧊ࡢෆ
㒊࡟᐀ົ┬ࡸ࣡ࢡࣇ┬ࢆタ⨨ࡋ࡚ࠊ᐀ᩍ⾜ᨻࡀ⾜ࢃࢀ࡚ࡁࡓࠋࣛ࢖ࢡࣜ࢟࡟㋃ࡳษࡗࡓࢺࣝࢥ࡟
ࡶࡇࡢᯟ⤌ࡳࢆ㐓⬺ࡍࡿࠕᩍ఍ࢱ࢖ࣉࡢ⤌⧊ࠖࡢ๰タࡣ࡛ࡁࡎࠊ᐀ົᗇࢆタ⨨ࡋࡓࠋࡇࡇ࡟ࠊ࢖
ࢫ࣮࣒ࣛⓗ⌮ᛕ࡜࠸࠺࠿࢖ࢫ࣮࣒ࣛⓗᯟ⤌ࡳࡀ᫂ࡽ࠿࡟⏕ࡁ࡚࠸ࡿࠋ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ࡜ࡣࢩ࣮ࣕࣜ࢔
࡟ࡼࡿ⤫἞௨እ࡟࠶ࡾ࠼࡞࠸࡞ࡽࠊࢺࣝࢥࡢࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ࠿ࡽࡢ㐓⬺࡛࠶ࡿࡀࠊࢺࣝ
ࢥࡣ᫂ࡽ࠿࡟࢖ࢫ࣮࣒ࣛ♫఍ࢆ༢࡟ṧᏑࡉࡏ࡚࠸ࡿࡢ࡛ࡣ࡞ࡃࠊࢩ࣮ࣕࣜ࢔ࡣ൤♩つ⠊࡟㝈ࢀࡤࠊ
ᶵ⬟ࡋ࡚࠾ࡾࠊࢺࣝࢥ࣭࢖ࢫ࣮࣒ࣛ♫఍࡜ࡋ࡚㏆௦໬ࢆᯝࡓࡋࠊⓎᒎࡋ࡚࠸ࡿࠋ
᪥ᮏࡢሙྜࠊḢ⡿ࣔࢹࣝࡢ㏆௦ᅜᐙ࡟ኳⓚ࡜࠸࠺ྂ௦ࡢఏ⤫ࢆ᚟⯆ࡉࡏࠊࡋ࠿ࡶࡑࢀࢆ࢟ࣜ
ࢫࢺᩍࡸ௖ᩍࡢࡼ࠺࡞ࠊಶேࡢಙ௮ࢆ㔜どࡋࠊᩍ⩏ࢆࡶࡘ᐀ᩍ࡛ࡣ࡞࠸ࡺ࠼࡟ࠕ⚄㐨ࡣ᐀ᩍ࡛ࡣ
࡞࠸ࠖ࡜ㄽࡌࡓࠋࡇࢀࡣ᐀ᩍᏛⓗ࡟ࡣࡈࡲ࠿ࡋ࡟ࡍࡂ࡞࠸ࡀࠊከࡃࡢ᪥ᮏேࡣࡑࢀࢆཷࡅධࢀ࡚
ࡁࡓࠋࡑࡇ࡟᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡢᯟ⤌ࡳࡀᶵ⬟ࡋ࡚࠸ࡿࠋᐙไᗘ࡜⤖ࡧࡘ࠸ࡓ᪥ᮏ௖ᩍࡢࡳ࡞ࡽࡎࠊ⭾
኱࡞ᩘࡢ᪂᐀ᩍᩍᅋࠊᑡᩘὴ࡟␃ࡲࡗ࡚࠸ࡿ࢟ࣜࢫࢺᩍ࡞࡝ࡶࠊࡇࡢ᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡢᯟ⤌ࡳࡢෆ㒊
࡛⪃ᐹࡍࡿᚲせࡀ࠶ࡿࡔࢁ࠺ࠋ᪥ᮏࡢ᐀ᩍ◊✲࡜࠸࠼ࡤࠊ௖ᩍ◊✲ࠊ⚄㐨◊✲ࠊ࠾ࡼࡧ൲ᩍ◊✲
࡞࡝ಶࠎࡢఏ⤫ࡢ◊✲ࡀከࡃࠊ᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡢ◊✲ࡣࡲࡔᑡ࡞࠸ࠋᅜᐙ⚄㐨࡜࿧ࡪࡢࡀ㐺ษ࠿࡝࠺
࠿ࡣ␃ಖࡍࡿࡀࠊ᪥ᮏࡢୡ಑♫఍࡟᰿࡙ࡃ᐀ᩍఏ⤫ࢆゎ᫂ࡍࡿ࡟ࡣࠊ᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡢ඲యࢆᤊ࠼ࡿ
ᚲせࡀ࠶ࡿࠋ
ୡ⣖༙ࡤࡲ࡛ࡢ㏆௦໬ㄽࡣࠊ㏆௦ᅜᐙࡣ⌮ᛶ࡟ᇶ࡙ࡃつ⠊࡟ࡼࡗ࡚⤫἞ࡉࢀࡿ࡭ࡁ࡛ࠊᨻ
ᩍศ㞳ࢆཎ๎࡜ࡋࠊ᐀ᩍࢆ⚾ⓗ㡿ᇦࠊ⚾஦㡿ᇦ࡟㝈ᐃࡋࡼ࠺࡜ࡋࡓࠋࡔࡀࠊ⌧ᅾࡣࠊ」ᩘࡢ␗࡞
ࡿ᐀ᩍఏ⤫࡜ᩥ໬ࢆㄆࡵࡓୖ࡛ࠊࡋ࠿ࡶẸ୺୺⩏♫఍࡛ࡢㅖ᐀ᩍࡢඹᏑࢆᐇ⌧ࡍࡿබඹ✵㛫ࢆ☜
ಖࡍࡿࡇ࡜ࡀ┿ᦸ࡟ồࡵࡽࢀ࡚࠸ࡿࠋㅖ᐀ᩍࡢඹᏑࡣ୺࡟ఫẸࡸᕷẸࡢၥ㢟࡛࠶ࡿ࡞ࡽࠊᅜᐙ࡜
᐀ᩍࡢศ㞳ࡔࡅࢆồࡵࡿᨻᩍศ㞳࡛ࡣ୙༑ศ࡛࠶ࡿࠋඹᏑྍ⬟࡞㛤࠿ࢀࡓሙࢆ☜ಖࡍࡿࡓࡵ࡟ࠊ
ᬑ㐢ⓗ౯್ࡸᇶ‽࡞࠸ࡋᛮ᝿ࡀᚲせ࡜ࡉࢀồࡵࡽࢀ࡚࠸ࡿࡀࠊ㏆௦໬࡟௜╔ࡋࡓḢ⡿࡟≉᭷ࡢ᮲
௳㸦ࡓ࡜࠼ࡤᩍ఍࡜ᅜᐙࡢศ㞳㸧ࡣḢ⡿௨እ࡛ࡣࠊ␗࡞ࡿ௙᪉࡛㏆௦ⓗ࡟ኚ㠉ࡉࢀࡿࡋ࠿࡞࠸ࠋ
ᅜᐙ࡜᐀ᩍ࣭ᩍ఍ࡢ㛵ಀࡣࠊ࢟ࣜࢫࢺᩍ௨እࡢㅖ᐀ᩍ࡟࠶ࡗ࡚ࡣࠊᩍᅋࡸ᐀ᩍඹྠయࡢ᐀ᩍⓗព
࿡ࡀ࢟ࣜࢫࢺᩍᩍ఍࡜␗࡞ࡿ௨ୖࠊ༢⣧࡟࢟ࣜࢫࢺᩍࣔࢹࣝࢆ㐺⏝࡛ࡁ࡞࠸ࡇ࡜ࡣࡍ࡛࡟᪥ᮏ࡜
ࢺࣝࢥࡢ஦౛ࡀド᫂ࡋ࡚࠸ࡿࡔࢁ࠺ࠋᑠἨࡀࡍ࡛࡟ࢺࣝࢥࡢࣛ࢖ࢡࣜ࢟࡟㛵㐃ࡋ࡚ᣦ᦬ࡍࡿࡼ࠺
࡟ࠊᨻᩍศ㞳࡜࠸࠺ཎ๎ࡀᑡᩘὴࡢ᐀ᩍ࡬ࡢ㓄៖ࡸᐶᐜ࡜࠸࠺ほⅬ࡟㔜ᚰࢆ⛣ࡍ㆟ㄽࡀᚲせ࡜ࡉ
ࢀ࡚࠸ࡿࡢ࡛ࡣ࡞࠸ࡔࢁ࠺࠿ࠋ
᪥ᮏࡢᅜᐙ⚄㐨ࡢၥ㢟࡜ࢺࣝࢥࡢࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡣࠊࡑࢀࡒࢀ᪥ᮏ࡜࢖ࢫ࣮࣒ࣛୡ⏺࡜࠸࠺㝈ᐃ
ࡉࢀࡓᆅᇦෆ㒊ࡢၥ㢟࡜ࡋ࡚㆟ㄽࡉࢀ࡚ࡁࡓࡀࠊࡑࢀࡔࡅ࡛ࡣ⿄ᑠ㊰࡟✺ࡁᙜࡓࡾࠊ࠶ࡿ࠸ࡣ⏕
⏘ⓗ࡛࡞࠸ㄦㅫ୰യ࡟㝗ࡾࡀࡕࡔࡗࡓࠋ᪥ᮏࡢᅜᐙ⚄㐨࡜ࢺࣝࢥࡢࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࢆẚ㍑᳨ウࡍࡿࡇ
࡜࡟ࡼࡗ࡚ࠊୡ಑໬ㄽࠊ᐀ᩍ࡜ᨻ἞ࠊ᐀ᩍ࡜ୡ಑♫఍ࡢ㛵ಀࢆࡼࡾᗈ࠸ど㔝࠿ࡽᤊ࠼࡞࠾ࡍࡇ࡜
ࡀྍ⬟࡟࡞ࡿ࡛ࡣ࡞࠸࠿࡜ᛮࢃࢀࡿࠋ
48
࡜ಙ௮ࡢ⮬⏤ࢆಖ㞀ࡍࡿࡓࡵ࡟᠇ἲ࡟ಙ௮ࡢ⮬⏤ࢆᐃࡵࡓࡀࠊྠ᫬࡟ኳⓚࢆ⌧ே⚄࡜ࡋ࡚ᓫᣏࡍ
ࡿࡇ࡜ࢆᅜẸ࡟ᙉ࠸ࡓࠋࡑࡢ▩┪ࢆᅇ㑊ࡍࡿࡓࡵ࡟ࠊࠕ⚄㐨㠀᐀ᩍㄽࠖࢆ୺ᙇࡋࡓࠋ࢟ࣜࢫࢺᩍ
ᚐ࡟ಙ௮ࡢ⮬⏤ࢆㄆࡵࡿࡀࠊ⚄㐨ࡣ᐀ᩍ࡛ࡣ࡞࠸ࡇ࡜ࢆ⌮⏤࡟ࠊ᪥ᮏே࡛࠶ࡿ࠿ࡂࡾ࢟ࣜࢫࢺᩍ
ᚐ࡟ࡶኳⓚᓫᣏࢆᙉ࠸ࡓࠋࡔࡀࠊ࢟ࣜࢫࢺᩍࡸ୍⚄ᩍࡣ௚᐀ᩍࡢ⚄ࢆᓫᣏࡋ࡞࠸ࠋࡑࡢⅬࢆྵࡵ
࡚チᐜࡋ࡞ࡅࢀࡤࠊಙ௮ࡢ⮬⏤ࢆಖ㞀ࡋࡓࡇ࡜࡟࡞ࡽ࡞࠸ࠋ᫂἞ᨻᗓࡢ୺ᙇ࡜⌮ᒅࡣ᐀ᩍᏛⓗ࡟
ࡣㄗࡾࡔࡀࠊከࡃࡢ᪥ᮏேࡣࡇࡢ⌮ᒅࢆཷࡅධࢀ࡚ࡁࡓࠋᅜᐙ⚄㐨ࡣྂ௦࠿ࡽᏑ⥆ࡍࡿ᪥ᮏࡢẸ
᪘᐀ᩍ࡜↓㛵ಀ࡛ࡣ࡞࠸ࡀࠊ㏆௦ᅜᐙࢆ⮬ㄆࡍࡿ᫂἞ᨻᗓࡀ㏆௦ⓗࢼࢩࣙࢼࣜࢬ࣒࡜ࡋ࡚᧯సࡋ
࡚๰タࡋࡓ࢖ࢹ࢜ࣟࢠ࣮࡛࠶ࡿࠋ௖ᩍࡢㅖ᐀ὴࡣࡇࡢࢼࢩࣙࢼࣜࢬ࣒࡟㏣ᚑࡋࠊᑡᩘὴࡢ࢟ࣜࢫ
ࢺᩍᩍ఍ࡶኳⓚᓫᣏࢆཷࡅධࢀࡓࠋࡑࡇ࡟᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡢᯟ⤌ࡳࡢ᰿ᙉ࠸Ꮡ⥆ࢆᣦ᦬ࡍࡿࡇ࡜ࡶྍ
⬟ࡔࢁ࠺ࠋ
㏆௦᪥ᮏ࡟࠾ࡅࡿᅜᐙ࡜᐀ᩍࡢ㛵ಀࡣࠊࢺࣝࢥࡢሙྜࡼࡾ」㞧࡛ࠊㄽࡌ࡟ࡃ࠸ᵓ㐀ࢆࡶࡘࠋ
➨୍࡟ࠊኳⓚ࡜࠸࠺ྂ௦᐀ᩍࢆ㏆௦ᅜᐙࡢྩ୺࡟ᤣ࠼ࡓࡇ࡜ࠊ➨஧࡟ࠊ➨஧ḟୡ⏺኱ᡓࡢᩋᡓ࡛
ᅜᐙ⚄㐨ࡣゎయࡉࢀࡓࡀࠊࡑࡢព࿡ࢆኚ᭦ࡋ࡚௒᪥ࡲ࡛ኳⓚࡣṧᏑࡍࡿࠊ➨୕࡟ࠊ⚄㐨ࡣ࢖ࢫࣛ
࣮࣒࡜␗࡞ࡾẸ᪘᐀ᩍ࡛࠶ࡾࠊ᐀ᩍ࡜ࡋ࡚ᤊ࠼࡟ࡃ࠸ࠋᅜᐙ⚄㐨ࡔࡅࡀ⚄㐨࡛ࡣ࡞ࡃࠊྛᆅࡢ⚄
♫࡛ࡢึユࡸᏘ⠇ࡢ൤♩㸦ᖺ୰⾜஦㸧ࡣᏑ⥆ࡋ࡚࠸ࡿࠋᅜᐙ⚄㐨ࡣࠊ୍㠃࡛ࡣࠊ㌷஦ⓗ㏆௦ᅜᐙ
ࡀᤐ㐀ࠊ᧯సࡋࡓ࢖ࢹ࢜ࣟࢠ࣮࡜࠸࠺ᛶ᱁ࢆࡶࡘࡀࠊྂ௦࠿ࡽ㐃⥥࡜Ꮡ⥆ࡋࡓẸ᪘᐀ᩍ࡜࠸࠺ᛶ
᱁ࡶ࠶ࡾࠊࡑࢀࡣ௒᪥࡟ࡶṧᏑࡍࡿࠋ࢟ࢱ࢞࣡ࡣ᪥ᮏⓗ᐀ᩍࢆ᐀ᩍࡢศᴗ࡜ྡ࡙ࡅࡓࡀࠊ᪥ᮏே
ࡣ⚄㐨㠀᐀ᩍㄽࡢᏛၥⓗㄗࡾࢆᣦ᦬ࡍࡿࡇ࡜࡞ࡃࠊᛣࡾࡶ୙ᛌឤࡶ࡞ࡃཷࡅධࢀࡓⅬ࡟ࠊࠕ⚄㐨
ࡣ᐀ᩍ࡛ࡣ࡞࠸ࠖ࡜ᢎㄆࡍࡿ᪥ᮏேࡢወጁ࡞᐀ᩍほ࡜᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡢᯟ⤌ࡳࡢᤊ࠼࡟ࡃࡉࢆᣦ᦬ࡍ
ࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿࠋ
➨஧ḟୡ⏺኱ᡓࡢᩋᡓᚋࠊ᪥ᮏࡢᨻ἞యไ࠿ࡽ⚄㐨ࡣ᏶඲࡟ศ㞳ࡉࢀࠊ㇟ᚩኳⓚࡣ㠀᐀ᩍⓗ
Ꮡᅾ࡜࡞ࡗࡓࡀࠊⓚᐊ⚄㐨ࡢ⚍♭ࡣኳⓚᐙࡢ⚾ⓗ⾜஦࡜ࡋ࡚⥆ࡅࡽࢀ࡚࠸ࡿࠋࡲࡓᡓἐ⪅ࢆ㟹ᅜ
⚄♫ࡢ⚍⚄࡜ࡋ࡚♭ࡗࡓఏ⤫ࡀ௒ࡶ⏕ࡁ࡚࠸ࡿࠋ㟹ᅜ⚄♫࡛ࡢᡓἐ⪅៘㟋⚍࡟㛵ࡋ࡚ࠊ௒࡞࠾ࠊ
ᨻᩍศ㞳ࢆၥ࠺ッゴࡀᩘከࡃ࡞ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ᪥ᮏ࡟ࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᅇᖐ࡟┦ᙜࡍࡿ᐀ᩍ᚟⯆ࡣ࡞ࡃࠊ
ࡴࡋࢁࠕ⮬⛠↓᐀ᩍࠖࠕ᐀ᩍ᎘࠸ࠖࡀከࡃࠊ᐀ᩍ㞳ࢀࡀ┠❧ࡗ࡚࠸ࡿࠋேࠎࡢ⮬⛠ࠕ↓᐀ᩍࠖ࡟
ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊୡ಑♫఍࡟⚄㐨࡜௖ᩍࡣᏑ⥆ࡋࠊኳⓚ࡬ࡢᛮះࡶ⥆࠸࡚࠸ࡿࠋᡓᚋࡢ᪥ᮏ࡛ࡣࠊ
ᅜᐙ⚄㐨ࢆ᐀ᩍᏛࡢᑐ㇟࡜ࡍࡿࡇ࡜ࡣᑡ࡞ࡃࠊࡼ࠺ࡸࡃ᭱㏆࡟࡞ࡗ࡚ࠊᓥⷵ㐍࡞࡝ࡀ⪃ᐹࢆጞࡵ
࡚࠸ࡿࠋᓥⷵࡣࠊᡓ๓ࡢࠕไᗘ໬ࡉࢀࡓᅜᐙ⚄㐨ࠖࢆ⊃⩏ࡢᅜᐙ⚄㐨࡜ࡋࠊᗈ⩏ࡢᅜᐙ⚄㐨ࡶ⪃
࠼ࡽࢀࡿࡢ࡛ࡣ࡞࠸࠿ࠊࡑࢀࡣ௒᪥ࡲ࡛⥆࠸࡚࠸ࡿ࡜࠸࠺չࠋ
ࢺࣝࢥࡢࣛ࢖ࢡࣜ࢟࡜᪥ᮏࡢ⚄㐨㠀᐀ᩍㄽࡣࠊḢ⡿ࣔࢹࣝࡢ㏆௦ᅜᐙࡢ๰タ࡟ᡂຌࡋࠊᨻᩍ
ศ㞳ࡶᑟධࡋࡓࡀࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ࡜⚄㐨ࡣ࢟ࣜࢫࢺᩍ࡜ࡣ␗㉁࡛࠶ࡾࠊ࡜ࡾࢃࡅᩍ఍ไᗘࢆࡶࡓ࡞
࠸᐀ᩍ࡛࠶ࡗࡓࡓࡵࠊᩍ఍࡜ᅜᐙࡢศ㞳࡜࠸࠺Ḣ⡿ࣔࢹࣝࢆࡑࡢࡲࡲ㐺⏝࡛ࡁࡎࠊ▩┪ࢆṧࡋ࡚
࠸ࡿ㢧ⴭ࡞஦౛࡛࠶ࡿࠋ
ࡲ࡜ࡵ
ࢺࣝࢥ࡜᪥ᮏࡢ஧ࡘࡢࢣ࣮ࢫࡣከࡃࡢ᮲௳ࡀ␗࡞ࡿࡓࡵࠊ༢⣧࡟ẚ㍑࡛ࡁ࡞࠸ࡇ࡜ࢆᢎ▱ࡋ
࡚࠸ࡿࠋ୧⪅࡜ࡶḢ⡿ᆺࣔࢹࣝࡢ㏆௦ᅜᐙࢆ┠ᣦࡋ࡞ࡀࡽࠊḢ⡿ࣔࢹࣝ࡜ࡣ␗࡞ࡿ᐀ᩍᩥ໬ࠊᅜ
ᐙᙧែࠊୡ಑♫఍ࢆಖࡗ࡚࠸ࡿࠋࡑࡢࡇ࡜ࢆᢈุࡍࡿࡇ࡜ࡀ┠ⓗ࡛ࡣ࡞࠸ࠋࡴࡋࢁ㏫࡟ࠊྛఏ⤫
᐀ᩍࡢࡶࡘ᰿※ⓗ࡞ᯟ⤌ࡳࡢ᰿ᙉࡉࡀ☜ㄆࡉࢀࡿⅬࢆᙉㄪࡋࠊࡑࢀࡒࢀ࡟㏆௦໬ࢆᐇ⌧ࡋ࡚࠸ࡿ
⌧≧ࢆཷࡅ࡚ࠊᚑ᮶ࡢ㏆௦໬ㄽࡢ୙༑ศࡉࢆ᳨ドࡍࡿᚲせࡀ࠶ࡿࡇ࡜ࢆᣦ᦬ࡋࡓ࠸ࠋ
ࢺࣝࢥඹ࿴ᅜࡀ㑅ࢇࡔࣛ࢖ࢡࣜ࢟࡜࠸࠺ᨻᩍศ㞳ࡣࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡢఏ⤫ࢆ◚ቯࡍࡿ࠿࡟ぢ࠼
ࡿ࡯࡝ࡢ኱ᨵ㠉ࡔࡗࡓࠋࡔࡀࠊᅜᐙ࠿ࡽ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࢆ᤼㝖ࡍࡿ࡞ࡽࠊ᐀ົᗇ࡟┦ᙜࡍࡿ⤌⧊ࢆᅜ
47
ࢃࡅぶ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᨻඪࡀໃຊࢆఙࡤࡋ࡚ࡁࡓ ᖺ௦௨ᚋࠊ᠇ἲ⿢ุᡤࡣぶ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᨻඪ࡟ᑐ
ࡋ࡚ࣛ࢖ࢡࣜ࢟࡬ࡢ㐪཯࡜ุ᩿ࡋ࡚ゎᩓࢆ࿨ࡌ㸦 ᖺࠊ⚟♴ඪ࡬ࡢุỴࠊ ᖺ⨾ᚨඪゎᩓ
࿨௧ࠊ ᖺබṇⓎᒎඪ࡬ࡢຓᡂ㔠ῶ㢠ุỴ㸧ࠊᅜ❧኱Ꮫᵓෆ࡛ࡢዪᛶࡢࢫ࣮࢝ࣇ╔⏝⚗Ṇࡢ
ゎ㝖ࡢἲᚊつᐃࢆᥦ᱌ࡋࡓᨻඪ࡟ᑐࡋࠊࡑࢀࢆ㐪᠇࡜ุ᩿ࡋࡓ㸦 ᖺุỴࠊ ᖺุỴ࡞࡝㸧
ࡼ࠺࡟ࠊࢺࣝࢥᨻᗓࡣᅜᐙ࡜බඹ㡿ᇦ࡬ࡢ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡢ౵ධ࡟ࡣ㠀ᖖ࡟ཝࡋࡃ⚗Ṇࡋ࡚ࡁࡓࠋࡔ
ࡀࠊᅜᐙࡢ᐀ᩍⓗ୰❧ᛶ࡜௚ࡢᑡᩘὴ᐀ᩍ࡟ᑐࡍࡿ㓄៖ࡣ୙༑ศ࡛࠶ࡾࠊᅜᐙࡢ᐀ᩍⓗ୰❧࡟ࡣ
㕌࠸ࠋᑠἨࡣ᐀ົᗇࡢᴗົࡀࢫࣥࢼὴ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ࡟㝈ᐃࡉࢀ࡚࠸ࡿ஦ᐇ࡟㛵ࡋ࡚ࠊୡ಑ᅜᐙࡀ᐀
ᩍࢆ⟶⌮ࡍࡿࡇ࡜ࡀᨻᩍศ㞳ࢆᐇ⌧ࡍࡿࡓࡵ࡟ᚲせ࡞᫬ᮇࡶ࠶ࡿ࡜ㄆࡵࡘࡘࠊࡑࡢ㐣๫࡞㛵୚࡟
ᢈุⓗ࡛࠶ࡿࠋ᭱㏆ࠊබṇඪࡢ࢚ࣝࢻ࢔ࣥࡀࠊᅜᐙࡢ᐀ᩍⓗ୰❧ᛶࢆࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡢព࿡࡜ࡋ࡚ᙉ
ㄪࡋጞࡵ࡚࠸ࡿࡇ࡜࡟ᑠἨࡣὀ┠ࡋ࡚࠸ࡿࠋ
+DNDQ<DYX] ࡣᨻ἞Ꮫࡢ❧ሙ࠿ࡽࠊࢺࣝࢥඹ࿴ᅜࡢኚ໬ࢆヲ⣽࡟⪃ᐹࡍࡿࠋࡑࡢ⤖ㄽ࡛ࠊࠕࢣ
࣐ࣝ୺⩏ࡣ㏆௦ᅜᐙ࡜♫఍ࡢ๰タ࡟ᡂຌࡋࡓࡀࠊ⮬ᕫ⮬㌟ࡢ㏆௦໬࡟ࡣኻᩋࡋࠊࡑࡢ⤖ᯝࠊᶒጾ
୺⩏࡜࡞ࡗࡓࠋ㌷㒊ࡀ⌮ゎࡋࡓࢣ࣐ࣝ୺⩏ࡣࠊẸ୺୺⩏࡜᏶඲࡟⮬ᚊⓗ࡞ᕷẸ♫఍࡜࠸࠺Ẹ୺୺
⩏ࡢ஧ࡘࡢ᰿ᖿࢆෆ㠃໬ࡋᦆ࡞ࡗࡓ࠿ࡽ࡛࠶ࡿࠖոࠋ<DYX] ࡣᨻ἞ၥ㢟࡜ࡋ࡚ࡢࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࢆᢈ
ุࡍࡿࠋ<DYX] ࡣࢺࣝࢥேࡢᖐᒓព㆑ࡢ㔜せ࡞せ⣲࡟࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡀ࠶ࡾࠊࡑࢀࡶࢺࣝࢥⓗ࢖ࢫࣛ
࣮࣒࡛࠶ࡿ࡜ᣦ᦬ࡋࠊ㏆௦ᅜᐙ࡜ࡋ࡚Ⓨᒎࡋࡓ⤖ᯝࠊ⫱ࡗ࡚ࡁࡓẸ୺୺⩏࡜ࢺࣝࢥேᖐᒓព㆑ࡀ
᭱㏆ࡢ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᨻඪࢆᨭᣢࡋ࡚࠸ࡿࡢ࡟ࠊ᭱㏆ࡢࢣ࣐ࣝ୺⩏ࡣࡑࢀ࡜ᩛᑐࡋ࡚࠸ࡿ࡜ᢈุࡍࡿࠋ
ࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡢ≉␗ᛶࡣ᐀ົᗇࡢタ⨨࡟ぢࡽࢀࡿࠋ࢜ࢫ࣐ࣥᖇᅜࡢ࣡ࢡࣇ┬ࢆᗫṆࡋࡓࡶࡢࡢࠊ
ࢺࣝࢥඹ࿴ᅜࡣ ᖺ࡟⥲⌮ᗓ┤㎄ࡢ᐀ົᗇࢆタ⨨ࡋࠊ᐀ᩍ⪅ࡢ௵චࠊࢡࣝ࢔࣮ࣥࡢฟ∧ࡸ᐀
ᩍᩍ⫱ࡢ┘╩ࠊᕠ♩ࡢ⤫ᣓ࡞࡝ࢆ⾜ࡗ࡚࠸ࡿࠋᅜᐙ࡜ᩍ఍ࡢศ㞳࡜␗࡞ࡾࠊࢺࣝࢥ࡛ࡣୡ಑ᅜᐙ
ࡀ᐀ᩍࢆ⟶⌮ࠊ⤫ไࡍࡿࡇ࡜࡛ࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡀᅜᐙ㡿ᇦ࡟㛵୚ࡍࡿࡇ࡜ࢆ⚗ࡌࡓࠋࣔࢫࢡ⟶⌮ࡸ
࢖ࢫ࣮࣒ࣛᩍ⫱ࢆᢸᙜࡍࡿ࢖࣐࣮࣒ࡀᅜᐙබົဨ࡛࠶ࡿࡇ࡜ࡣࠊḢ⡿ᆺᨻᩍศ㞳࡛ࡣ࠶ࡾ࠼࡞࠸
ࡀࠊࢺࣝࢥ࡛ࡣ㐪࿴ឤࢆᣢࡘேࡣᑡ࡞࠸ࠋࡇࡢⅬ࡟ࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ♫఍ࡢᯟ⤌ࡳ࡜ఏ⤫ࡀṧᏑࡋ࡚
࠸ࡿࠋ
ࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡢయไୗ࡛ࠊ ᖺ௦࠿ࡽᛴ㏿࡟⤒῭Ⓨᒎࢆ㐙ࡆࠊ࣐ࢫ࣓ࢹ࢕࢔ࡸฟ∧ࡢ⮬⏤ࡶᬑ
ཬࡋࠊࡑࢀࡀேࠎ࡬ࡢ᪂ࡋ࠸࢖ࢫ࣮࣒ࣛᩍ⫱ࡢ㏻㊰࡜࡞ࡾࠊ᩿㣗ࢆࡍࡿேᩘࡀቑຍࡋࠊ࢖ࢫ࣮ࣛ
࣒ᅇᖐࢆຍ㏿ࡉࡏ࡚ࡁࡓࠋࢺࣝࢥ࡛ࡣࠊࢩ࣮ࣕࣜ࢔ࡣ൤♩つ⠊࡜ࡋ࡚㑂Ᏺࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ᪥ᖖⓗ࡟
ࡣすᬺ࡜ᶆ‽᫬ࢆ⏝࠸ࡿࡀࠊ᩿㣗ᮇ㛫ࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᬺ࡜ྛᆅࡈ࡜࡟␗࡞ࡿ᪥᪼࡜᪥ἐ࡟ᚑ࠺ࠋࡲ
ࡓࠊṔྐⓗ࡟ࡣࢨ࣮࢝ࢺ㸦႐ᤞ㸧࡟⏤᮶ࡍࡿ࣡ࢡࣇࡸ㈈ᅋ㸦'HUQLN㸧ࡶά⏝ࡉࢀࠊᩍ⫱ࡸࣔࢫࢡ
ᘓ⠏࡞࡝࡟㛵୚ࡋ࡚࠸ࡿࠋࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡢཎ๎ࡣḢ⡿ᆺࡢᨻᩍศ㞳ࡔࡀࠊ᐀ົᗇࡢᙺ๭ࡣ࢖ࢫ࣮ࣛ
࣒ࡢఏ⤫ⓗᯟ⤌ࡳ࡛࠶ࡿࠋ
ࢺࣝࢥ࡜᪥ᮏࡢẚ㍑
ࢺࣝࢥ㠉࿨ࡣ᪥ᮏࡢ᫂἞⥔᪂࡜࠸ࡃࡘ࠿ࡢඹ㏻Ⅼࢆࡶࡘࠋ୧ᅜ࡜ࡶ᳜Ẹᆅ໬ࢆචࢀࠊ⮬ຊ࡛ࠊ
ᩘⓒᖺ⥆࠸ࡓ๓㏆௦ᅜᐙ࠿ࡽḢ⡿ࣔࢹࣝࡢ㏆௦ᅜᐙ࡬ࡢ㌿᥮ࢆᡂࡋ㐙ࡆࡓࠋ๓㏆௦࡜ࡢ᩿⤯ࡣࠊ
ࢺࣝࢥࡢሙྜࠊࢫࣝࢱࣥไࢆᗫṆࡋ࡚ඹ࿴ไࢆ᥇⏝ࡋࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛୡ⏺࡛࠶ࡾ࡞ࡀࡽᨻᩍศ㞳ࢆ
ᐉゝࡋࡓࠋ᪥ᮏ࡛ࡣᚨᕝᖥᗓࢆಽࡋࠊᖥ⸬యไࢆᗫṆࡋ࡚ࠊ᫂἞ᨻᗓࡣኳⓚࢆྩ୺࡜ࡍࡿ୰ኸ㞟
ᶒࡢ❧᠇ᅜᐙ࡟ᩚ࠼ࡓࠋࢺࣝࢥࡶ᪥ᮏࡶ࢟ࣜࢫࢺᩍ࡜ࡣ␗࡞ࡿ᐀ᩍఏ⤫ࡢࡶ࡜࡛ࠊḢ⡿ᆺ㏆௦ᅜ
ᐙࣔࢹࣝࢆᙉࡃព㆑ࡋࠊ࣮ࣚࣟࢵࣃࡢᅜᐙἲࢆཷᐜࡋࡓୡ಑ᅜᐙࢆᐇ⌧ࡋࡓࠋࡔࡀࠊᙜ↛࡞ࡀࡽࠊ
୧⪅ࡢᨻᩍศ㞳ࡣḢ⡿ࣔࢹࣝ࡜ࡣ␗࡞ࡾࠊḢ⡿࡛ࡣ⏕ࡌ࡞࠿ࡗࡓ▩┪ࡸᅔ㞴ࡀ⏕ࡌࡓࠋࢺࣝࢥᨻ
ᗓࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࢆᢚᅽࡍࡿ᪉ྥ࡛ୡ಑ⓗࢼࢩࣙࢼࣜࢬ࣒ࢆ࠶࠾ࡾࠊ᫂἞ᨻᗓࡣ࢟ࣜࢫࢺᩍࡢᐉᩍ
46
ࡀࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ♫఍࡛࠶ࡿࠋࡇࡢࡼ࠺࡟ࠊ㏆௦௨๓࡟࠾࠸࡚ࡶ⌧ᅾ࡟࠾࠸࡚ࡶࠊ᐀ᩍ࡜ᅜᐙࡢ㛵
ಀࡣࠕᩍ఍࡜ᅜᐙࠖ࡜࠸࠺࢟ࣜࢫࢺᩍࣔࢹࣝࡔࡅ࡛ᤊ࠼ࡁࢀ࡞࠸ࠋ㏆௦໬ࡢ᮲௳࡜ࡋ࡚ࠕᩍ఍࡜
ᅜᐙࡢศ㞳ࠖࢆᩍ఍ไᗘࡢ࡞࠸᐀ᩍ࡟㐺⏝ࡍࡿ࡜ࠊࡉࡲࡊࡲ࡞▩┪ࡸ୙ᩚྜࢆ⏕ࡌࡿࠋ᭱㏆ࡢㅖ
᐀ᩍࡢඹᏑࡢၥ㢟ࢆ⪃៖ࡍࢀࡤࠊᩍ఍࡜ᅜᐙ࡛ࡣ࡞ࡃࠊୡ಑♫఍࡟ᾐ㏱ࡋࡓከᩘὴ᐀ᩍ࡜ᑡᩘὴ
᐀ᩍࡢ㛵ಀࡀၥ㢟࡞ࡢ࡛ࡣ࡞࠸࠿࡜ᛮࢃࢀࡿࠋ
ࢺࣝࢥࡢୡ಑୺⩏
ࢺࣝࢥඹ࿴ᅜࡣ࢜ࢫ࣐ࣥᖇᅜࡢゎయࠊ࣮ࣚࣟࢵࣃิᙉࡢ௓ධ࡟ࡼࡿ㡿ᅵศ๭ࡢ༴ᶵࢆඞ᭹ࡋࠊ
㏆௦ᅜᐙࡢᐇ⌧ࢆ┠ᣦࡋࠊࢺࣝࢥ㠉࿨࡜࿧ࡤࢀࡿ୍㐃ࡢ኱ᨵ㠉ࢆᐇ⌧ࡋࡓࠋࢫࣝࢱࣥไ࡜࢝ࣜࣇ
ไࡢᗫṆࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᬺ࠿ࡽすᬺ࡬ࡢኚ᭦ࠊࢩ࣮ࣕࣜ࢔ࡢᗫṆࠊࢫ࣮ࣇ࢕ࢬ࣒㐨ሙ㸦ࢸࢵࢣ㸧ࡢ
㛢㙐ࠊ࢖࣐࣮࣒ᩍ⫱࡜࢖ࢫ࣮࣒ࣛ⚄ᏛᰯࡢᗫṆࠊࢺࣝࢥㄒࡢ࣮࣐ࣟᏐ⾲グ᥇⏝࡞࡝࡛࠶ࡿࠋ࢜ࢫ
࣐ࣥⓗ㑇⏘࡜ࡣࡍ࡞ࢃࡕ࢖ࢫ࣮࣒ࣛయไ࡛࠶ࡾࠊඹ࿴ᅜࡢึᮇ࡟ࡣ≉࡟ཝ᱁࡟ࡑࢀ࡜ࡢ᩿⤯ࢆᙉ
ㄪࡋࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ඲⯡ࢆᢚᅽࡋࡓࠋࡇࡢᪧయไ࡜ࡢ᩿⤯ࡢ㇟ᚩࡀࣇࣛࣥࢫࡢ ODLFLWH ࡟⏤᮶ࡍࡿ
ୡ಑୺⩏㸦ODLNOLN㸧ࡢཎ๎࡛࠶ࡿࠋࣛ࢖ࢡࣜ࢟࡜࠸࠺⏝ㄒࡣ ᖺ࡟㐀ࡽࢀࠊ ᖺ᠇ἲ࡟グ
㍕ࡉࢀࡓࠋࡑࢀࡣ཯࢖ࢫ࣮࣒࡛ࣛࡣ࡞ࡃࠊ㏆௦໬ࢆ➨୍┠ⓗ࡜ࡍࡿᨻ἞ⓗ⌮⏤ࡔࡗࡓࠋࡑࡢᚋࠊ
ࡔࡀࠊ ᖺ௦࠿ࡽᚎࠎ࡟࢖࣐࣮࣒㺃ࣁࢸࢵࣉᏛᰯࡀቑ࠼ጞࡵࠊ」ᩘᨻඪࡶㄆࡵࡽࢀࡓࠋࢺࣝ
ࢥ㺃࢖ࢫ࣮࣒ࣛ⤫ྜ୺⩏ࡀၐ࠼ࡽࢀࡿࡼ࠺࡟࡞ࡗࡓࡀࠊ ᖺ᠇ἲ࡛ࡣࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࢆヲ⣽࡟つᐃ
ࡋࠊࡑࢀࡢ㐪཯ࡸᨵᐃࢆ⚗Ṇࡍࡿ᮲㡯ࡀᐃࡵࡽࢀࡓࠋࡔࡀࠊ ᖺ௦࡟ࢺࣝࢥ࡛ࡶ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ
ᅇᖐࡢഴྥࡀᙉࡲࡾࠊ ᖺ௦௨ᚋ࡟ࡣࠊẸ୺ⓗ࡞㑅ᣲ࡟ࡼࡗ࡚ぶ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᨻඪ㸦⚟♴ඪࠊ
බṇඪ㸧࡞࡝ࡀໃຊࢆᣑ኱ࡋ࡚ࡁࡓࠋ
ࢺࣝࢥࡢୡ಑୺⩏࡟㛵ࡍࡿఱே࠿ࡢ◊✲⪅ࡢホ౯ࢆぢ࡚࠾ࡁࡓ࠸ࠋ:࣭&࣭ࢫ࣑ࢫࡢⴭసࡣ
ᖺห⾜࡛ࠊ ᖺ௦࠿ࡽ┒ࢇ࡟࡞ࡿ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᅇᖐࡢ₻ὶ࡬ࡢゝཬࡣ࡞࠸ࠋࢩ࣮ࣕࣜ࢔ࡢᨺ
Რࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡢྰᐃࡔ࡜ࡍࡿ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ୺⩏⪅ࡓࡕ࠿ࡽࡢᢈุ࡟ᑐࡋ࡚ࠊࢫ࣑ࢫࡣேࠎࡢಙ௮
ࢆ㔜どࡋࠊࢺࣝࢥࡣỴࡋ࡚࢖ࢫ࣮࣒ࣛࢆᨺᲠࡋࡓࡢ࡛ࡣ࡞ࡃࠊ㏆௦ⓗ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡢ࠶ࡾ᪉ࢆ♧၀
ࡍࡿ࡜㧗ࡃホ౯ࡍࡿճࠋࢺࣝࢥⓗ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡢᶍ⣴࡟࢟ࣜࢫࢺᩍ᐀ᩍᨵ㠉࡟ࡶ┦ᙜࡍࡿྍ⬟ᛶࢆ
ㄆࡵ࡚࠸ࡿࠋࡔࡀࠊࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡣ᐀ᩍⓗ⌮⏤࡟ࡼࡿ᐀ᩍᨵ㠉࡜ࡣ␗࡞ࡿ࡜⚾ࡣ⪃࠼ࡿࠋ
)࣭ࣛࣇ࣐࣮ࣥࡣ ,VODP ᨵゞ∧㸦 ᖺ㸧࡛ࠊࢡࣝ࢔࣮ࣥࡢᏐ⩏ⓗゎ㔘ࢆᙉㄪࡍࡿཎ⌮୺⩏ࢆ
ཝࡋࡃᢈุࡍࡿմࠋࣛࣇ࣐࣮ࣥࡣ⮬ࡽࢆࣜ࣋ࣛࣝ࡞ࣔࢲࢽࢫࢺ࡜⛠ࡋࠊࢡࣝ࢔࣮ࣥࡢ࡛ࣜ࣋ࣛࣝ
኱⫹࡞ゎ㔘㸦Ṕྐⓗ᪉ἲㄽ࡜⌮ᛶⓗุ᩿㸧࡟ᇶ࡙ࡃ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ♫఍ࡢᨵ㠉ࢆᥦ᱌ࡋ⥆ࡅࡓࠋࢺࣝ
ࢥ࡟㛵ࡋ࡚ࠊࠕࢫ࣮ࣇ࢕ࢬ࣒ࡢ㈇ࡢ㑇⏘࡟ྥࡁྜࡗࡓᨵ㠉⪅ࡣ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡔࡅࡔࡀࠊࡑࡢᑐฎ
ࡣຊ࡟ࡼࡿᙎᅽ࡛ࡋ࠿࡞࠿ࡗࡓյࠖࠊ࠶ࡿ࠸ࡣࠕࢺࣝࢥࡣୡ಑ἲ࡜㌷஦ຊ࡟ࡼࡗ࡚࡛࠶ࡿࡀࠊ࢖
ࢫ࣮࣒ࣛୡ⏺࡛၏୍ࠊୡ಑୺⩏ࢆᐇ⾜ࡋࠊ኱㒔ᕷ࡛ࡣබⓗ࡞ᩍ⫱ᨻ⟇࡟ࡼࡾୡ಑୺⩏ࡢ᪉ྥ࡟㐍
ࢇ࡛ࡁࡓࡀࠊ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡయไ௨ᚋࠊࢺࣝࢥ▱㆑ே࡟ࡼࡿୡ಑୺⩏ࡢ㔜せ࡞▱ⓗ⾲⌧ࡣࡲࡔ࡞࠸
նࠖ࡜㏙࡭ࡿࠋࣛࣇ࣐࣮ࣥࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ♫఍ࡢ㏆௦ⓗᨵ㠉ࢆᙉࡃᮃࢇ࡛࠾ࡾࠊࢺࣝࢥࡀ㌷஦ຊࢆ
⾜౑ࡋࡘࡘࡶᨵ㠉ࢆᐇ⾜ࡋࡓⅬࢆホ౯ࡋࡘࡘࠊࡑࡢෆᐇ࡟ࡣᢈุⓗ࡛࠶ࡿࠋࡓࡔࠊࠕୡ಑୺⩏ࡢ
ᛮ᝿㸦▱ⓗ⾲⌧㸧ࠖ࡜࠸࠺⾲⌧࠿ࡽ᥎ ࡍࡿ࡜ࠊࣛࣇ࣐࣮ࣥࡣࣛ࢖ࢡࣜ࢟࡟ᇶ࡙ࡃ᪂ࡋ࠸࢖ࢫࣛ
࣮࣒ᛮ᝿ࡢฟ⌧ࠊᑡ࡞ࡃ࡜ࡶࡑࡢྍ⬟ᛶࢆࠊᮇᚅࡋ࡚࠸ࡓࡢ࠿ࡶࡋࢀ࡞࠸ࠋ
ᑠἨὒ୍ࡣ᠇ἲᏛࡢ❧ሙ࠿ࡽࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛୡ⏺ࡢ୰࡛ᨻᩍศ㞳ࢆ㑅ᢥࡋࡓࢺࣝࢥ࡟ὀ┠ࡋࠊ
⪃ᐹࢆ⥆ࡅ࡚࠸ࡿࠋᙼࡣୡ಑୺⩏ࡢᡂ❧࡜ኚ໬ࢆᴫほࡋࠊ᭱㏆ࡢ᠇ἲ⿢ุᡤࡢุỴࢆศᯒࡋ࡚ḟ
ࡢࡼ࠺࡟ㄽࡌࡿշࠋᨻᩍศ㞳ࢆᅜᐙࡢ㠀᐀ᩍᛶ࡜ᅜᐙࡢ᐀ᩍⓗ୰❧ᛶ࡜࠸࠺஧ࡘࡢほⅬ࠿ࡽ⪃ᐹ
ࡍࡿ࡜ࠊࣛ࢖ࢡࣜ࢟ࡢᴫᛕࡣ཮᪉ࡢព࿡ࢆྵࡴࡀࠊᅜᐙ࡟ࡼࡿ᐀ᩍ⤫ไ࡜࠸࠺ᛶ᱁ࡀᙉ࠸ࠋ࡜ࡾ
45
࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡣ᫂ࡽ࠿࡟᮶ୡᚿྥࡢୡ⏺᐀ᩍ࡛ࠊᇶᮏᩍ⩏ࡣ࢟ࣜࢫࢺᩍ࡟㏆࠸ࠋࡔࡀࠊ⚄ࡀே
㛫ࢆ⢭⚄࡜㌟యࡢ⤫ྜ࡜ࡋ࡚๰㐀ࡋࡓ࡜ࡋ࡚ࠊಙ௮⪅ࡢ♫఍⏕άࢆ㔜どࡋࠊ᐀ᩍࡀᨻ἞࣭ᅜᐙࢆ
ໟᦤࡍࡿ࢖ࢫ࣮࣒ࣛඹྠయ㸦࣐࢘ࣥ㸧ࢆᵓ⠏ࡋࠊࢩ࣮ࣕࣜ࢔࡟ᇶ࡙ࡃ⏕άᵝᘧ࡜⤫἞ࢆ☜❧ࡋࡓࠋ
࢖ࢫ࣮࣒ࣛ♫఍ࡣྂ௦᐀ᩍᆺ♫఍࡟㏫⾜ࡋࡓࡢ࡛ࡣ࡞ࡃࠊ࢟ࣜࢫࢺᩍࡸ௖ᩍࡀୡ಑♫఍࡜ጇ༠ࠊ
࿴ゎࡋࡓẁ㝵࠿ࡽࢫࢱ࣮ࢺࡋࡓ࡜⪃࠼ࡿ࡭ࡁࡔࢁ࠺ࠋ࢖ࢫ࣮࣒ࣛࡢሙྜࠊ࢟ࣜࢫࢺᩍࡸ௖ᩍࡀୡ
಑♫఍࡜ࡢ࿴ゎࡸጇ༠࡟ྥ࠿ࡗࡓࡢ࡜ࡣ㏫࡟ࠊࢩ࣮ࣕࣜ࢔௨እࡢつ⠊㸦ྛᆅࡢ័⩦ࡸ࢜ࢫ࣐ࣥᖇ
ᅜࡢ࣮࢝ࢾ࣮ࣥἲ࡞࡝㸧ࢆే⏝ࡋጞࡵࠊࢩ࣮ࣕࣜ࢔ࢆ⿵ࡗ࡚ࡁࡓࠋࡇࢀࡣࠊ᐀ᩍ࡜♫఍ࡢ⤫ྜ࡜
࠸࠺࢖ࢫ࣮࣒ࣛⓗ⌮ᛕࡶࠊྛᆅᇦࡸ᫬௦ࡢኚ໬࡟ᛂࡌ࡚ࠊୡ಑♫఍࡜ࡢጇ༠ࡸ࿴ゎࢆ㐙ࡆ࡚ࡁࡓ
࡜ࡶ⪃࠼ࡽࢀࡿࠋ
ᨻᩍศ㞳ࡣす࣮ࣚࣟࢵࣃࡢ࢟ࣜࢫࢺᩍ♫఍࡛⏕ࡌࡓ᐀ᩍᨵ㠉ࢆࡁࡗ࠿ࡅ࡟ࠊᩍ఍࡜ᅜᐙࡀศ
㞳ࡉࢀࡓࡇ࡜࡟⏤᮶ࡍࡿࠋࡑࢀࡣᨻ἞ⓗ⌮⏤࡜࠸࠺ࡼࡾࠊ࢟ࣜࢫࢺᩍ࡟࡜ࡗ࡚ᩍ఍࡟ᡤᒓࡍࡿࡇ
࡜ࡀᩆ῭ࡢ᮲௳࡛࠶ࡾࠊྛಶேࡀᖐᒓࡍࡿᩍ఍ࢆ⮬⏤࡟㑅ᢥࡍࡿᚲ↛ᛶࡀ࠶ࡗࡓ࡜࠸࠺᐀ᩍⓗ⌮
⏤࡟ᇶ࡙ࡃࠋࣝࢱ࣮ࡣ୓ேྖ⚍ࢆၐ࠼ࠊᩍ఍࡛ࡢ඾♩ࡼࡾಶேࡢಙ௮࡜⪷᭩ࢆ㔜どࡋࡓࠋࡇࡢᩍ
⩏ࡣྛಙ௮⪅࡟ࡼࡿࢡࣝ࢔࣮ࣥࡢ㔜ど࡜㢮ఝࡋ࡚࠾ࡾࠊ᪂ࡓ࡞ᩍ఍ࢆ๰タࡍࡿᚲ↛ᛶࡣ࡞࠸ࡼ࠺
࡟ᛮ࠼ࡿࠋ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊࣝࢱ࣮ὴᩍ఍ࡀ๰タࡉࢀࡓ⌮⏤ࡣࠊࡸࡣࡾ࢖࢚ࢫ࣭࢟ࣜࢫࢺࡢయ࡜
ࡋ࡚ࡢᩍ఍ࡢᚲ↛ᛶࢆព࿡ࡍࡿࡢࡔࢁ࠺ࠋࡑࡢࡼ࠺࡟ࡋ࡚ᩍ఍ࡀ」ᩘ࡟࡞ࡾࠊᅜẸࡢಙ௮ࡢ⮬⏤
㸦ᡤᒓࡍࡿᩍ఍ࢆ㑅ᢥࡍࡿ⮬⏤㸧ࢆಖ㞀ࡍࡿ࡟ࡣᅜᐙ࡜ᩍ఍ࢆศ㞳ࡍࡿᚲせࡀ⏕ࡌࡓࠋୡ಑໬
㸦VHFXODUL]DWLRQ㸧ࡣ᭱ึࠊ࢝ࢺࣜࢵࢡᩍ఍ᡤ᭷ࡢබඹ᪋タࢆୡ಑㒔ᕷࡸୡ಑ᅜᐙ࡟ࡑࡢᡤ᭷ᶒ
ࢆ⛣ㆡࡍࡿࡇ࡜ࢆព࿡ࡋࡓࠋබඹ᪋タࡀୡ಑ᅜᐙࡢᡤ᭷࡜࡞ࡾࠊࣉࣟࢸࢫࢱࣥࢺࡣ඾♩ࡼࡾෆ㠃
ࡢಙ௮ࢆ㔜どࡋࠊ࢟ࣜࢫࢺᩍࡣ⚾஦㡿ᇦ࡟␃ࡲࡿࠕぢ࠼࡞࠸᐀ᩍࠖ㸦3%HUJHU7/RRNPDQ㸧
࡜࡞ࡗࡓࡀࠊ୰ୡ࣮ࣚࣟࢵࣃࡢ࢟ࣜࢫࢺᩍⓗ⤫ྜࡢ⤖ᯝࠊୡ಑♫఍࡟ࡶ࢟ࣜࢫࢺᩍⓗ౯್ほࡀᾐ
㏱ࡋ࡚࠸ࡿࠋࡋࡓࡀࡗ࡚ࠊḢ⡿ࡢᨻᩍศ㞳ࡣ࢟ࣜࢫࢺᩍ♫఍ෆ㒊࡛ࡢᅜᐙ࡜ᩍ఍ไᗘࡢศ㞳࡟㐣
ࡂ࡞࠸ࠋࡉࡽ࡟ࠊḢ⡿࡛ࡶᨻᩍศ㞳ࡢෆᐇࡣከᵝ࡛ࠊ࢖ࢠࣜࢫࡣⱥᅜᅜᩍ఍࡛࠶ࡾࠊཝ᱁࡞ᨻᩍ
ศ㞳ࡣࣇࣛࣥࢫ࡟㝈ࡽࢀࡿࠋ
Ḣ⡿࡛㏆௦໬ࡀ㐍ࡳࠊ㏆௦ᅜᐙࡀᐇ⌧ࡋࡓࡢࡣࠊၨⵚ୺⩏ࠊ⏘ᴗ㠉࿨ࠊ᳜Ẹᆅᨭ㓄࡞࡝ࡢ」
ྜⓗせᅉࡢ⤖ᯝ࡛࠶ࡿࠋ⛉Ꮫᢏ⾡࡜⤒῭ࡢⓎᒎࠊᬑ㏻ᩍ⫱ࡢᬑཬࠊᑒᘓไᗘ࡜㌟ศ♫఍ࡢᔂቯ࠿
ࡽ㆟఍Ẹ୺୺⩏࡜ᕷẸ♫఍࡬ࡢ㌿᥮࡟ࡼࡾࠊ㏆௦ⓗ࡞ᅜẸᅜᐙࡀᡂ❧ࡋࡓࠋࡑࡇ࡛ࡣࠊಙ௮ࡢ⮬
⏤ࢆྵࡴಶேࡢேᶒᑛ㔜࡞࡝ࡀᚎࠎ࡟ᐇ⌧ࡉࢀࡓࠋḢ⡿௨እࡢᆅᇦ࡛ࡣࠊḢ⡿ࡢᅜᐙࡸㅖไᗘࢆ
ࣔࢹࣝ࡟ࡋࡓ㏆௦໬ࡀጞࡲࡗࡓࡀࠊࣔࢹࣝ࡟ࡣ㏆௦໬࡟୙ྍḞ࡞ᬑ㐢ⓗ౯್࡜Ḣ⡿࢟ࣜࢫࢺᩍ♫
఍࡟≉᭷ࡢ౯್࡜ࡀΰᅾࡋ࡚࠸ࡿࡇ࡜࡟࠶ࡿࠋᨻᩍศ㞳࡟ࡶ୧᪉ࡢព࿡ࡀ⒵╔ࡋ࡚࠸ࡿ࡜ᛮࢃࢀ
ࡿࠋ
Ṕྐⓗ࡟ࡳࢀࡤࠊ᐀ᩍ࡜ᨻ἞ࡢ㛵ಀࡣ༢⣧࡟ྜ⮴࣭⤫ྜ࠿ศ㞳࠿࡟஧ศ໬࡛ࡁ࡞࠸ࠋ࢖ࢫࣛ
࣮࣒ୡ⏺࡛ࡶࢩ࣮ࣕࣜ࢔ࡔࡅ࡛⤫἞ࡋࡓ౛ࡣ࡯࡜ࢇ࡝࡞࠸ࠋ᪥ᮏ࡛ࡣኳⓚࡀᐇ㉁ⓗ࡞ᨻ἞ᶒຊࢆ
⊂༨ࡋࡓ᫬ᮇࡣྂ௦࠿ࡽዉⰋ᫬௦࡛ࠊࡑࡢᚋࠊኳⓚࡸୖⓚࡀᨻ἞࡟௓ධࡋࡓࡀࠊᦤᨻ㛵ⓑࡑࡋ࡚
ᑗ㌷ࡀᐇᶒࢆᥱࡾࠊኳⓚࡣᨻ἞ᶒຊࢆኻࡗࡓࠋ᪥ᮏᨻ἞ࡢ≉␗ᛶࡣࠊࡑࡢᚋࡢⅭᨻ⪅ࡀᶒຊࢆኻ
ࡗࡓኳⓚ୍᪘ࢆ࠶ࡿ✀ࡢᶒጾ࡜ࡋ࡚Ꮡ⥆ࢆㄆࡵ࡚ࡁࡓࡇ࡜࡛࠶ࡿࠋኳⓚࡀ࠶ࡿ✀ࡢ᐀ᩍᛶࢆᖏࡧ
࡚࠸ࡓࡇ࡜ࢆྰᐃ࡛ࡁ࡞࠸ࡀࠊ᪥ᮏ࡟ࡣ௚࡟ࡶ⚄ࠎࡸ௖ࡀከᩘᏑᅾࡍࡿࡓࡵࠊ㢧ⴭ࡞୍⚄ᩍⓗᶒ
ጾ࡜ࡣ␗࡞ࡿࠋᖥ⸬యไ௨ᚋࠊ᐀ᩍࡀᨻ἞ࢆᨭ㓄ࡋࡓ࡜ࡣゝ࠼࡞࠸ࡀࠊᚨᕝ᫬௦࡟ࡣࠊᖥ⸬యไ
࡜㌟ศไᗘࠊ࠾ࡼࡧᐙ᪘ไᗘࡣ୺࡟൲ᩍ೔⌮࡟ᨭ࠼ࡽࢀࠊࡑࢀ࡟ຍ࠼࡚௖ᩍ࡟ࡼࡿṚ⪅൤♩࡜♽
ඛᓫᣏࠊ⏕ᴗ࡜࠿࠿ࢃࡿẸ⾗⚄㐨ࡢ⚍♩࡞࡝ࡀ♫఍࡟ᾐ㏱ࡋ࡚࠸ࡓࡇ࡜ࡣࡲࡕࡀ࠸࡞࠸ࠋᅜᐙࠊ
⾜ᨻࠊ⤒῭࡞࡝㧗ᗘ࡟㏆௦໬ࡋࡓ᪥ᮏ࡛ࠊኳⓚไࡀṧᏑࡋࠊ᪂ᖺ࡟஬✐㇏✨ࡸᏊᏞ⦾ᰤࡢ♳㢪ࡶ
⾜ࢃࢀࡿࡼ࠺࡟ࠊ᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡀᾐ㏱ࡋࡓୡ಑♫఍ࡀᏑᅾࡍࡿࠋࢺࣝࢥࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛᅜᐙ࡛ࡣ࡞࠸
44
᐀ᩍ࡜ୡ಑♫఍
᐀ᩍ࡜♫఍ࡢ㛵ಀࡣ࢟ࣜࢫࢺᩍᩍ఍࡜ᅜᐙࡢ㛵ಀࣔࢹ࡛ࣝ⪃ᐹࡉࢀ࡚ࡁࡓࠋࡍ࡛࡟ -࣡ࢵࣁ
ࡀࡑࡢ୙༑ศࡉ࡟Ẽ࡙ࡁࠊྂ௦࣭ᮍ㛤᐀ᩍࡢࠕྜ⮴㞟ᅋࠖࣔࢹࣝࢆຍ࠼࡚ಟṇࡋࡓࡀձࠊᨻᩍศ
㞳ࡢ㆟ㄽ࡛ࡣᩍ఍࡜ᅜᐙࣔࢹࣝࡀᇶᮏ࡛࠶ࡿࠋࡔࡀࠊ⚄㐨ࠊࣘࢲࣖᩍࠊࣄࣥࢻ࣮ࢗᩍ࡞࡝Ẹ᪘᐀
ᩍ࠾ࡼࡧࠊୡ⏺᐀ᩍࡢ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ࡟ࡣᩍ఍ไᗘࡀᏑᅾࡋ࡞࠸ࠋࡇࢀࡽࡢ᐀ᩍ࡛ࡣࠊ᐀ᩍ࡜ᅜᐙࡢ
㛵ಀࡼࡾࡴࡋࢁ᐀ᩍ࡜ୡ಑♫఍ࡢ㛵ಀ࡟ὀ┠ࡍࡿᚲせࡀ࠶ࡿ࡜ᛮࢃࢀࡿࠋ
᐀ᩍ࡜ୡ಑♫఍ࡢ㛵ಀࢆᴫほࡋ࡚࠾ࡁࡓ࠸ࠋ☜࠿࡟ࠊྂ௦㺃ᮍ㛤᐀ᩍࡣ൤♩࡜࠸࠺⪷࡞ࡿ᫬㛫
✵㛫ࢆᣢࡕࠊࡑࢀࡣ᪥ᖖⓗ࡞ୡ಑⏕άࡢ᫬㛫✵㛫࡜ᓧูࡉࢀ࡚࠸ࡿࡀࠊ᐀ᩍ࡜ୡ಑♫఍ࡢᑐ❧ࡣ
┠❧ࡓ࡞࠸ࠋ൤♩ࡣ⮬↛⏺ࡢ⛛ᗎ࡜♫఍⛛ᗎࡢᏳὈ࡜⥔ᣢࠊࡘࡲࡾࡣேࠎࡢ᪥ᖖୡ⏺ᏳὈࢆ♳㢪
ࡍࡿ᐀ᩍ࡛ࠊ⌧ୡ⫯ᐃࡢ᐀ᩍ࡛࠶ࡿࠋྂ௦ᅜᐙ࡛ࡣ⚍♭ࢆᇳࡾ⾜࠺⚍ྖ⋤ࡸ࿚⾡ⓗ࡞་⒪⾜Ⅽࢆ
⾜࠺࿚་ࡀᏑᅾࡋࡓࡼ࠺࡟ࠊ୍⯡࡟ᨻ἞ࡸ་⒪࡜᐀ᩍࡣᐦ᥋࡟㛵㐃ࡋ࡚࠸ࡓࠋࡲࡓࠊ↓ᩥᏐ♫఍
ࡸᏛᰯไᗘࡢ࡞࠸♫఍࡟࠾࠸࡚ࡶࠊே㛫ࡀே㛫࡜࡞ࡿ࡟ࡣゝㄒࠊ♫఍⩦័࡞࡝ࡢᩍ⫱ࡀ୙ྍḞ࡛ࠊ
ࡑࢀࢆᢸࡗࡓࡢࡶ᐀ᩍࡔࡗࡓࠋྂ௦࣭ᮍ㛤᐀ᩍࡣࠊᇶᮏⓗ࡟௒᪥࡛ࡶࠊಶே࡛ࡣ࡞ࡃẸ᪘ࢆಙ௮
୺య࡜ࡍࡿඹྠయࡢ᐀ᩍ࡛࠶ࡾࠊᅜᐙ࠿ࡽ⊂❧ࡋࡓᩍ఍ࢆᚲせ࡜ࡏࡎࠊࡴࡋࢁ୧⪅ࡣᮍศ໬ࡔ࡜
⪃࠼ࡽࢀࡿ㸦࣡ࢵࣁࡢྜ⮴㞟ᅋ㸧ࠋ
ྂ௦࣭ᮍ㛤᐀ᩍࡢྜ⮴㞟ᅋࢆ◚ቯࡋࡓࡢࡣࠊ⌧ୡྰᐃࡢୡ⏺᐀ᩍࡢⓏሙ࡛࠶ࡿࠋᐙᗞ⏕ά࡜
⤒῭άືࢆྰᐃࡍࡿ௖ᩍࡢฟᐙ୺⩏࡜ࠊࠕ࢚࢝ࢧࣝࡢࡶࡢ㸻␗ᩍࡢ࣮࣐ࣟᖇᅜࠖ࡜ࠕ⚄ࡢࡶࡢ㸻
ಙ௮࡜ᩍ఍ࠖࢆศ㞳ࡋࡓึᮇ࢟ࣜࢫࢺᩍࡀࠊᩍ఍࡜ୡ಑♫఍ࢆศ㞳ࡋࡓ඾ᆺ౛࡛࠶ࡿࠋ࢟ࣜࢫࢺ
ᩍᩍ఍ࡣࠕࡇࡢୡ࡟࠶ࡿࡀࠊࡇࡢୡࡢࡶࡢ࡛ࡣ࡞࠸ࠖࠋࡘࡲࡾᩍ఍ࡣୡ಑ୡ⏺࡟Ꮡᅾࡍࡿࡀࠊࡇ
ࡢୡⓗព࿡ࢆྰᐃࡋࠊ⚄࡜ே㛫ࢆ⧅ࡄ㔜せ࡞㏻㊰࡜࠸࠺ព࿡ࢆᢸ࠺ࠋࡔࡀࠊ࢟ࣜࢫࢺᩍࡣ ୡ⣖
࡟࣮࣐ࣟᖇᅜࡢᅜᩍ࡜࡞ࡗ࡚௨ᚋࠊ⌧ୡࢆ∗ࡢᅜ㸦ኳᅜ㸧࡟ᑐࡍࡿᏊࡢᅜ࡜ࡋ࡚࢟ࣜࢫࢺᩍⓗ࡟
ព࿡࡙ࡅࡓࠋ࢟ࣜࢫࢺᩍࡢᩆ῭ㄽ࡛ࡣࠊᩍ఍ࡣ࢖࢚ࢫࡢయ࡛࠶ࡾࠊᅜ⋤࡛ࡉ࠼ᩍ఍࡬ࡢᖐᒓ࡜ࡑ
ࡇ࡛ࡢ඾♩㸦࣑ࢧࠊ⪷యᣏཷ㸧࡟ཧຍࡋ࡞࠸࠿ࡂࡾࠊᩆ῭ࡉࢀ࡞࠸ࠋࡑ࠺ࡋࡓ᐀ᩍⓗ⌮⏤࠿ࡽࠊ
ᩍ఍ࡀᅜ⋤࡞࠸ࡋᅜᐙࡢୖ఩࡟఩⨨ࡋࠊ୰ୡ࡟ࡣᩍ఍ࢆ㡬Ⅼ࡜ࡍࡿ࢟ࣜࢫࢺᩍ♫఍ࡀ⠏࠿ࢀࡓࠋ
ࡕ࡞ࡳ࡟ࠊࡇࡢ᫬Ⅼ࡛ࠕ࢚࢝ࢧࣝࡢࡶࡢࠖࡣࡶࡣࡸ␗ᩍୡ⏺ࡢᶒຊ࡛ࡣ࡞ࡃࠊᏊࡢᅜ࡜࠸࠺ព࿡
࡟ኚ᭦ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ
௖ᩍࡣฟᐙ⪅୰ᚰࡔࡗࡓࡀࠊึᮇ࠿ࡽᅾᐙಙ⪅ࡶᏑᅾࡋࠊฟᐙ⪅࡬ࡢ⤒῭ⓗᨭ᥼࡜ḟୡ௦ࡢ
ฟᐙ⪅ೃ⿵ࡢ⫱ᡂ࡜࠸࠺ேᮦ㠃࡛ࡢᨭ᥼࡜࠸࠺㔜せ࡞ᙺ๭ࢆᢸࡗ࡚࠸ࡓࠋୖᗙ㒊௖ᩍࡸࢳ࣋ࢵࢺ
௖ᩍࡣฟᐙ୺⩏ࢆಖᣢࡋࡘࡘࠊࡑࢀࡒࢀ௖ᩍᅜᐙࢆ๰タࡋࡓࠋࡔࡀࠊ୰ᅜࡸ᪥ᮏࡢ௖ᩍࡣ⊂⮬ࡢ
♫఍つ⠊ࢆᵓ⠏ࡏࡎࠊ൲ᩍࡸ⚄㐨࡟ᨭ࠼ࡽࢀࡓୡ಑♫఍࡜ඹᏑࡋࡓࠋࡑࡢ⤖ᯝࠊᅾᐙ௖ᩍᚐࡣ᪤
Ꮡࡢ♫఍つ⠊࡟ᚑࡗࡓࠋ᪥ᮏ࡛ࡣỤᡞ᫬௦࡟ᑎㄳࡅไᗘࡀ☜❧ࡉࢀࠊ௖ᩍࡣᐙࡢ᐀ᩍ࡜࡞ࡾࠊⴿ
൤࡜ἲ஦ࢆ㏻ࡋ࡚♽ඛ⚍♭ࢆᢸ࠺ࡼ࠺࡟࡞ࡾࠊ௒᪥ࡶࡑࢀࡀ⥆࠸࡚࠸ࡿࠋ௚᪉ࠊᑎ㝔ఫ⫋ࡀୡく
ࡉࢀࡿࡼ࠺࡟࡞ࡾࠊከࡃࡢൔ౶ࡀᐙᗞࢆᣢࡕࠊฟᐙ୺⩏ࡣᐇ㉁ⓗ࡟ᔂቯࡋࡓࠋ᪥ᮏ௖ᩍࡣᩍ⩏࡜
ࡋ࡚ࡣฟᐙ୺⩏ࢆಖᣢࡋࠊ♽ඛᓫᣏࢆㄆࡵ࡞࠸ࡀࠊᩍ⩏࡜⌧ᐇ࡜ࡣ▩┪ࡋࡓࡲࡲᨺ⨨ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ
ࢪࣙࢮࣇ࣭0࣭࢟ࢱ࢞࣡ࡣ᪥ᮏࡢ⚄㐨ࠊ௖ᩍࠊ൲ᩍࡢඹᏑࢆࠕ᐀ᩍࡢศᴗࠖ࡜ྡ࡙ࡅࡓղࠋ᐀ᩍ
ࡢศᴗ࡜ࡣࠊಶேࡀ」ᩘࡢ᐀ᩍ࡟ྠ᫬࡟ᖐᒓࡋ࡚ࠊࡋ࠿ࡶ」ᩘࡢ᐀ᩍࡀ᏶඲࡟⼥ྜΰ஺ࡍࡿࡢ࡛
ࡣ࡞ࡃࠊேࠎࡣ」ᩘࡢ᐀ᩍࢆሙ㠃࡟ࡼࡗ࡚౑࠸ศࡅ࡚࠸ࡿ≧ἣࢆㄝ᫂ࡍࡿ⏝ㄒ࡛࠶ࡿࠋ᪥ᮏ࡛ࡣ
௖ᩍࡀఏ᮶ࡋࡓዉⰋ᫬௦࠿ࡽ⚄௖⩦ྜࡀ㐍ࢇࡔࡀࠊ࡞࠾ᑎ㝔࡜⚄♫ࡢ༊ูࡣ㢧ⴭ࡟ṧࡗ࡚࠸ࡿࠋ
࢟ࢱ࢞࣡ࡣỤᡞ᫬௦ࡢ൲ᩍ㐨ᚨࢆ᪥ᮏⓗ᐀ᩍࡢ୍ࡘ࡜ᤊ࠼ࡓࡀࠊ᪥ᮏ࡛ࡣ൲ᩍࢆ᐀ᩍ࡛ࡣ࡞ࡃ㐨
ᚨ࣭೔⌮ࡢᏛၥ࡜ᤊ࠼ࡿ◊✲⪅ࡶከ࠸ࠋࡲࡓࠊ௖ᩍ࡜⚄㐨ࡀ᫂἞᫬௦௨ᚋࡶᏑ⥆ࡍࡿࡢ࡟ᑐࡋࠊ
൲ᩍࡣᖥ⸬యไࡢ㌟ศ♫఍ࡢᔂቯ࡜࡜ࡶ࡟ᙳ㡪ຊࢆኻࡗ࡚࠸ࡿࠋ
43
ୡ಑୺⩏࡟ࡘ࠸࡚
ᑠ⏣ῄᏊ ࡣࡌࡵ࡟
⚾ࡣ᐀ᩍᏛࡢどⅬ࠿ࡽࠊ᐀ᩍ࡜ୡ಑♫఍ࡢ㛵ಀࢆᴫほࡋࠊୡ಑໬ࡢࡶࡘṔྐⓗ⫼ᬒ࡟ゝཬࡋ
ࡓᚋࠊ㏆௦௨ᚋࡢ᪥ᮏࡢኳⓚไ࡜ࡢẚ㍑ࢆࡲࡌ࠼࡚ࠊࢺࣝࢥඹ࿴ᅜࡢୡ಑୺⩏㸦ODLNOLN㸧ࢆ⪃
ᐹࡍࡿࠋ
᐀ᩍᏛࠊ≉࡟᐀ᩍ♫఍Ꮫ࡟࠾࠸࡚ࠊ ᖺࡈࢁࡲ࡛ࡣୡ಑໬ࡀ୺㢟࡜ࡋ࡚┒ࢇ࡟ㄽࡌࡽࢀࡓࠋ
ୡ಑໬ㄽࡣ㏆௦໬ㄽ࡜ᐦ᥋࡟㛵㐃ࡋࠊ㏆௦໬ࢆ㐩ᡂࡋࡓḢ⡿࢟ࣜࢫࢺᩍ♫఍ࡢ࠶ࡾ᪉ࢆ๓ᥦ࡟㆟
ㄽࡀጞࡵࡽࢀࡓࠋࡑࡢ㆟ㄽ࡟ࡣ࠸ࡃࡘ࠿ࡢ␗࡞ࡿព࿡࡞࠸ࡋ᪉ྥᛶࡀྵࡲࢀ࡚࠸ࡿࠋ➨୍࡟ࡣࠊ
⛉Ꮫᢏ⾡࡜⌮ᛶࡀⓎᒎࡋࠊ᐀ᩍྰᐃࡸ᐀ᩍᢈุࡀ┠❧ࡕጞࡵࡓ㏆⌧௦࡟࠾ࡅࡿࠊேࠎࡢ᐀ᩍ㞳ࢀ
࡜࠸࠺⌧㇟ࢆ⪃ᐹࡍࡿࠋࡑࡢ୰࡟ࡣࠊ㏆⌧௦ࡢ≧ἣࢆ㋃ࡲ࠼࡚ࠊ᐀ᩍࡢᮏ㉁ࡸ࠶ࡾ᪉ࢆၥ࠸┤ࡍ
㆟ㄽࡶ࠶ࢀࡤࠊࣉࣟࢸࢫࢱࣥࢺ୺⩏ࡀᙉㄪࡋጞࡵࡓࡼ࠺࡟ࠊ᐀ᩍࡣಶேࡢ⚾ⓗ✵㛫ࠊ⚾஦㡿ᇦ࡟
␃ࡲࡗ࡚Ꮡ⥆ࡍࡿࡇ࡜ࢆᙉㄪࡍࡿ㆟ㄽࡶ࠶ࡿࠋ➨஧࡟ࠊḢ⡿ࡢᩍ఍࡜ᅜᐙࡢศ㞳ࢆࣔࢹࣝ࡟ࠊᨻ
ᩍศ㞳ࡇࡑࡀ㏆௦ⓗ࡞♫఍࣭ᅜᐙ࡜᐀ᩍ࡜ࡢ㛵ಀ࡛࠶ࡿᙉㄪࡍࡿ❧ሙࡀ࠶ࡿࠋ
ࡔࡀࠊୡ಑໬ㄽࡣḟ➨࡟పㄪ࡟࡞ࡾࠊ࠸ࡘࡢ㛫࡟࠿᐀ᩍ㛫ᑐヰ࣭ㅖ᐀ᩍࡢඹᏑࡸබඹဴᏛ࡜
᐀ᩍࡢ㛵ಀ࡟㛵ᚰࡀ⛣ࡗ࡚࠸ࡿࠋᚋ⪅ࡣ᐀ᩍࡢ᰿ᙉ࠸Ꮡ⥆ࢆ๓ᥦ࡜ࡋࠊ࠿ࡘ᐀ᩍࡣ⚾஦㡿ᇦ࡟␃
ࡲࡽ࡞࠸࡜࠸࠺᪂ࡓ࡞ㄆ㆑ࢆ๓ᥦ࡜ࡋ࡚࠸ࡿࠋࡇࡢኚ໬ࡣ᐀ᩍ᚟⯆࡜࿧ࡤࢀࡿືྥࢆ཯ᫎࡋ࡚࠸
ࡿࠋ➨୍࡟ࠊୡ⏺࡟⾪ᧁࢆ୚࠼ࡓ࢖ࣛࣥ㺃࢖ࢫ࣮࣒ࣛ㠉࿨ࡸࠊ↓฼Ꮚࡢ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ㖟⾜ࡢタ❧࡞
࡝࢖ࢫ࣮࣒ࣛ᚟⯆ࡀ┠❧ࡕጞࡵࠊ➨஧࡟ࠊࢯࣅ࢚ࢺ㐃㑥ᔂቯ࡟క࠸ࠊࣟࢩ࢔ṇᩍࡀ᚟άࡋࠊ୰ኸ
࢔ࢪ࢔࡛ࡣ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ࡬ࡢᅇᖐࡀ㐍ࢇ࡛࠸ࡿࠋ⡿ࢯᑐ❧ࡢ᫬௦࡟ࡣྛᆅࡢᆅᇦ⣮தࡣ⡿ࢯࡢ௦⌮
ᡓத࡜ࡳ࡞ࡉࢀࡓࡀࠊࡑࡢ⤊↉ᚋ࡟ࡣࠊ࢖ࣥࢻࡸࣂ༙ࣝ࢝ࣥᓥ࡞࡝ࡢᆅᇦ⣮த࡟᐀ᩍᑐ❧ࡢ୍㠃
ࡀᙉㄪࡉࢀጞࡵࡓࠋࡇࡢ஧ࡘࡢഴྥࡀ࡯ࡰྠ᫬࡟┠❧ࡕጞࡵࠊ ୡ⣖༙ࡤࡲ࡛ໃ࠸ࡢ࠶ࡗࡓ᐀
ᩍ↓⏝ㄽࡀጼࢆᾘࡋࠊ᐀ᩍ᚟⯆࡟ὀ┠ࡀ㞟ࡲࡗࡓࠋࣁࣥࢳࣥࢺࣥࡢࠗᩥ᫂ࡢ⾪✺࠘ࡶࡇ࠺ࡋࡓ≧
ἣ࡛ฟ∧ࡉࢀࠊḢ⡿࡜࢖ࢫ࣮࣒ࣛୡ⏺ࡢᑐ❧ࢆ↽ࡿࠊ࢖ࢫ࣮࣒ࣛ᎘࠸ࢆቑ㛗ࡍࡿ࡞࡝ཝࡋ࠸ᢈุ
ࡶฟࡉࢀࡓࡀࠊ」ᩘࡢ᐀ᩍఏ⤫ࡢᏑᅾࠊ᐀ᩍከඖ୺⩏ࢆ๓ᥦ࡟ࡋࡓ㆟ㄽࡢ୍౛࡛࠶ࡿࠋ
᐀ᩍከඖㄽࡣ᐀ᩍ㛫ᑐヰ࡜࠸࠺ࢸ࣮࣐࡛㆟ㄽࡉࢀࡿሙྜࡀከࡃࠊබᘧࡢᩍ⩏ࡸಙ௮⪅ࡢ❧ሙ
࠿ࡽ௚᐀ᩍࡢ⌮ゎࢆᶍ⣴ࡋࠊࡑࡢ⌮ㄽⓗ᰿ᣐࡸྍ⬟ᛶࢆồࡵࡿࠋࡑࡇ࡛ࡣ᪥ᮏࡢ⚄㐨ࡸẸ㛫ಙ௮
ࡢࡼ࠺࡟⊂⮬ࡢ⚄Ꮫࢆࡶࡓ࡞࠸᐀ᩍࡢᏑᅾࡸࠊ௖ᩍ࡛࠶ࡗ࡚ࡶᩍ⩏ࢆ㐓⬺ࡍࡿẸ⾗ࡢ⣲ᮔ࡞ಙ௮
࡜ᐇ㊶ࡣ↓どࡉࢀࠊㄽࡌࡽࢀࡿࡇ࡜ࡣ࡯࡜ࢇ࡝࡞࠸ࠋ⌧௦࡟࠾࠸࡚ࠊ≉࡟࣮ࣚࣟࢵࣃࡢ኱㒔ᕷ࡛
ࡣࠊ⛣Ẹ࡞࡝ࡀከᵝ࡞᐀ᩍఏ⤫ࢆᣢࡕ㎸ࡳࠊ㣗஦ࡸ൤♩࡞࡝ࡢ⏕άᵝᘧࡢ┦㐪ࠊ⩏ົᩍ⫱࡛⾜ࢃ
ࢀࡿ᐀ᩍᩍ⫱ࡢ᪉ἲ࡟㛵ࡋ࡚ࠊㅖ᐀ᩍࡢඹᏑࡀษᐇ࡞ၥ㢟࡜࡞ࡗ࡚࠸ࡿࠋ᐀ᩍࡣ⚾஦㡿ᇦ࡟㝈ᐃ
ࡉࢀ࡚Ꮡ⥆ࡍࡿ࡜ࡍࡿୡ಑໬ㄽࡣࠊࡇࡢ⌧ᐇࢆㄝ࡛᫂ࡁ࡞࠸ࡇ࡜ࡀ᫂ࡽ࠿࡟࡞ࡗࡓࠋࡲࡓࠊྛ㒔
ᕷ࡛ࡢ」ᩘࡢ᐀ᩍࡢඹᏑࡣᅜᐙ࣭ᨻᗓ࡜᐀ᩍ࣭ᩍ఍࡜ࡢ㛵ಀ࡛࠶ࡿࡼࡾࠊ᪥ᖖ⏕άࢆඹ᭷ࡍࡿఫ
Ẹ㛫ࡢၥ㢟࡛࠶ࡾࠊᩍ⩏ࣞ࣋ࣝࡢ㆟ㄽࡼࡾẸ⾗ࡢ⣲ᮔ࡞᐀ᩍほࡸ᐀ᩍⓗ࡞⏕άᵝᘧࢆ⪃ᐹࡍࡿࡇ
࡜ࡀ㔜せ࡛࠶ࡿࠋ᐀ᩍᏛࡢ❧ሙ࡛ࡣ᐀ᩍඹྠయࡸ൤♩࡜ᐇ㊶ࢆ㔜どࡍࡿ◊✲ࡶྍ⬟࡛࠶ࡾࠊ⌧௦
࡟࠾ࡅࡿ᐀ᩍࡢ࠶ࡾ᪉ࢆከᵝ࡟㆟ㄽ࡛ࡁࡿࡔࢁ࠺ࠋ
ࡇࡢືྥࢆ⪃៖ࡋࡘࡘࠊࢺࣝࢥࡢୡ಑୺⩏ࡀᯝࡓࡋࡓ㏆௦໬࡟࡜ࡗ࡚ࡢᙺ๭࡜⌧௦ࡢㄢ㢟ࢆ
⪃࠼࡚ࡳࡓ࠸ࠋ
*
㛵す኱Ꮫ
42
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠊ๓ᥖࠗ⊂㐓ᅵ⪥ྂ㛫཭ዲ
୙ྍ౵᮲⣙㛵ಀ୍௳࠘ࠋ
ୖᮧ௦⌮኱౑㸦ᅾⱥ㸧Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ
ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠊྠୖࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᮾ㒓እ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕ⸽⫃ࢽᑐࢫࣝᙜ᪉ほ ࠖ
๓ᥖࠗ኱ᮾளᡓத㛵ಀ୍௳࣭㤋㛗➢ྕᢅ᮶
㟁⥛➨ᅄᕳ࠘ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㇂እ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ
➨ ྕ㟁ࠊࠗ⊂ࠊᅵ㏻ၟ᮲⣙㛵ಀ୍௳࠘
%*7እ஺ྐᩱ㤋ⶶࠋ
๓ᥖ࣭ᑠᯘࠗ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ࠘㸫
㡫ࠋ
๓ᥖࠗ୰❧ᨻ⟇ࡢྐⓗ◊✲࠘㸫 㡫ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᅾḢ኱බ౑ᐄࠊ ᖺ ᭶
᪥ࠊྜ➨ ྕ㟁ࠕᅵࣀᑐ⊂᩿஺ࢽ㛵ࢫࣝ
௳ࠖࠊᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊྠ᪥ࠊ➨
ྕࠕᅵ⪥඼ࣀືྥࢽ㛵ࢫࣝ௳ࠖࠗ➨஧
ḟḢᕞ኱ᡓ㛵ಀ୍௳࣭ᮏከグ㘓㸦ᅾ⊂኱ᓥ
኱౑ࠊᅾఀ᪥㧗኱౑ࡑࡢ௚ࡼࡾࡢ᮶㟁⥛㸧࠘
$እ஺ྐᩱ㤋ⶶࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕࠕⱥ⡿ࢺ⸽⫃ࢺࣀ㛵ಀࢽ㛵ࢫ
ࣝ௳ࠖ๓ᥖࠗ᫛࿴༑஑ᖺྛᆅ᮶㟁⥛࠘ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕᅵ⪥඼ཬᕮ∞ᖿࣤ⧑ࣝⱥ
⡿ᑐ⸽㛵ಀࣀ௳ࠖࠊྠୖࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕ⸽⫃ࣀᑐᕮ∞ᖿᕤసࢽ㛵
ࢫࣝ௳ࠖࠊྠୖࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕᕮ∞ᖿ᝟ሗࠖࠊྠୖࠋ
ձ๓ᥖ࣭ᑠᯘࠗ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ࠘ 㡫ࠋ
ձᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶
᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕẚᓥసᡓࢽ㛵ࢫࣝ཯㡪
ࣀ௳ࠖ๓ᥖࠗ᫛࿴༑஑ᖺྛᆅ᮶㟁⥛࠘ࠋ
ղ๓ᥖ࣭Ἠࠗ᪥ᮏ࣭Ḣ⡿㛫ࠊᡓ᫬ୗࡢ᪑࠘
㡫ࠊࢫ࢖ࢫ◊✲఍᪥⍞㛵ಀࡢ࣮࣌ࢪ
ࠗ ᡓ ᫬ ᪥ Ḣ ᶓ ᩿ グ ࠘
KWWSZZZVDWXUQGWLQHMS㹼RKRULࠋ
ճࡇࡢ࡯࠿ᅜ஺ࡀ࠶ࡗ࡚ࡶࠊࢹ࣐࣮ࣥࢡࡣ
ࢻ࢖ࢶ኱౑ࡀව௵ࡋࠊ࢔࢖ࣝࣛࣥࢻ࡟ࡣࢲ
*
኱㜰Ꮫ㝔኱Ꮫᅜ㝿Ꮫ㒊
ᖇሯᒣ኱Ꮫᩍᤵ
*
㛵す኱Ꮫᩍᤵ
*
ࣈࣜࣥ࡟⥲㡿஦ࡀὴ㐵ࡉࢀ࡚࠸ࡓ࡟ࡍࡂ࡞
࠸ࠋ
մ
బ⸨኱౑㸦ᅾࢯ㐃㸧Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ
ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕ᪂㥔᪥ᅵ
኱౑ࢺࣀ఍ㄯࢽ㛵ࢫࣝ௳ࠖࠗ኱ᮾளᡓத㛵
ಀ୍௳࣭ྛᅜࣀែᗘ➨஧ᕳ࠘$
እ஺ྐᩱ㤋ⶶࠋ࡞࠾ࠊࢠࣙࢣࣝ኱౑ࡣࠊ
እ஺ྐࢆᑓ㛛࡜ࡍࡿ኱Ꮫᩍᤵࢆ⤒࡚ࠊࢺࣝ
ࢥᅜ఍ࡢእ஺ጤဨ㛗ࢆົࡵ࡚࠸ࡓࠋ๓ᥖ࣭
ᑠᯘࠗ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ࠘ 㡫ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕᅵࣀᑐ᪥ືྥࢽ㛵ࢫࣝ௳ࠖ
๓ᥖࠗ᫛࿴༑஑ᖺྛᆅ᮶㟁⥛࠘ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕᑐ᪥᩿஺ㄽࢽ㛵ࢫࣝ௳ࠖࠊ
ྠୖࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕ㜿ᐩờ኱౑ࣀ᫬ᒁㄯࢽ㛵
ࢫࣝ௳ࠖࠊྠୖࠋ
๓ᥖ࣭ᑠᯘࠗ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ࠘ 㡫ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ
➨ ྕ㟁ࠕᅵᅜࣀᑐᖇᅜᨻ἞⤒῭᩿஺ࢽ㛵
ࢫࣝᅜẸ㆟఍ࣀỴ㆟ࣀ௳ࠖࠊྠ᪥ࠊ➨ ྕ
㟁ࠕᅵࣀᑐᖇᅜ᩿஺ࢽ㛵ࢫࣝ㆟఍Ỵ㆟ࣀ௳ࠖ
๓ᥖࠗ኱ᮾளᡓத㛵ಀ୍௳࣭ྛᅜࣀែᗘ
➨஧ᕳ࠘ࠋ
ࠕᅵ⪥඼ᅜࣀᑐ᪥᩿஺஦᝟ࠖࠊྠୖࠋ
ࠕ᪥ᅵ᩿஺ࢽ㛵ࢫࣝ⃝⏣ḟᐁࢺᅾிᅵ⪥඼
኱౑ࢺࣀ఍ㄯ㘓ࠖࠊࠕ᪥ᅵ᩿஺ࢽ㛵ࢫࣝᅾ
ிᅵ⪥඼ཧ஦ᐁࢺᑠ℧᭩グᐁࢺࣀ఍ㄯ㘓ࠖࠊ
ྠୖࠋ
ᢚ␃ᮇ㛫୰࡟ࡣࠊ㥔௖බ౑࠿ࡽᖐᮅ㏵୰ࠊ
ࢯ㐃ࡢࣦ࢕ࢨࡀୗࡾ࡞࠸ࡓࡵࢺࣝࢥ࡟㊊Ṇ
ࡵࢆ㣗࠸ࠊࡑࡢࡲࡲࢺࣝࢥ኱౑㤋௜࡜࡞ࡗ
࡚࠸ࡓ༓ⴥ⵱୍ࡀࠊ ᖺ ᭶ࠊጔࢆẅࡋ
࡚⮬ᐖࡍࡿ࡜࠸࠺஦௳ࡀ㉳ࡇࡗ࡚࠸ࡿࠋ๓
ᥖ࣭ᑠᯘࠗ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ࠘㸫
㡫ࠋ
࣒࢘ࢵࢺ࣭࢔ࣝࢡࠗ᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥ࠘㸦ࢧ࢖
࣐ࣝฟ∧఍ࠊ ᖺ㸧 㡫ࠋ
ᑠᆏὒྑࠗ᪥ᮏே⊁ࡾ㸫⡿ࢯ᝟ሗᡓࡀࢫࣃ
࢖࡟ࡋࡓ⏨ࡓࡕ࠘㸦᪂₻♫ࠊ ᖺ㸧
㸫 㡫ࠋ
๓ᥖ࣭ᑠᯘࠗ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ࠘㸫ࠊ
㡫ࠋ
*
41
ᅜ㝿᪥ᮏᩥ໬◊✲ࢭࣥࢱ࣮ࠊᩍᤵ
࠙トࠚ
๓⏣⩏ᚨࠕே㛫ㆭḷ㸫ᛀࢀᚓࡠ᪥ࠎࠖࠗ౎
ᡂ᪂⪺࠘ ᖺ ᭶ ᪥௜ࠊᚿ㈡ಙኵࠗ๓
⏣⩏ᚨ࠘㸦ࠕ๓⏣⩏ᚨࠖห⾜఍ࠊ ᖺ㸧
㡫ࠊ㸫 㡫ࡼࡾ෌ᘬ⏝ࠋ
࢟ࢣࣟ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ౛࠼ࡤࠊ1LJHO:HVW
$7KUHDGRI'HFHLW(VSLRQDJH0\WKVRI
:RUOG :DU ϩ 5DQGRP +RXVH 1HZ <RUN
SS ࢆཧ↷ࠋ
㡲☻බ౑ࡢ᝟ሗᕤస࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊࢤࣝࣁࣝ
ࢺ࣭ࢡ࣮ࣞࣉࢫࠕ➨஧ḟୡ⏺኱ᡓୗࡢ᪥
ᮏ࣭ࢫ࣌࢖ࣥ㛵ಀ࡜ㅁሗάືࠖࠗᡂᇛἲᏛ࠘
ྕ࣭ ྕ㸦 ᖺ ᭶ࠊ ᖺ ᭶㸧ࠊ
ᐑᮡᾈὈࠕ෌⪃࣭㥔ࢫ࣌࢖ࣥබ౑㡲☻ᘺྜྷ
㑻ࡢ᝟ሗ㞟άືࠖ㸦 ᖺ ᭶ ᪥ࠊᡓ
␎◊✲Ꮫ఍➨ ᅇ኱఍ሗ࿌せ᪨㸧ࢆཧ↷ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ
ᶵᐦ➨ ྕࠕᅇᩍཬ㏆ᮾ᝟ໃㄪᰝᶵ㛵ࣤ
ྩᗓࢽタ⨨᪉⛺⏦ࣀ௳ࠖࠗᅇᩍཬ㏆ᮾ᝟ໃ
ㄪᰝᶵ㛵タ⨨㛵ಀ୍௳࠘㸦$㸧እ
஺ྐᩱ㤋ⶶࠋ࡞࠾ࠊእ஺ྐᩱ㤋ᡤⶶࡢ㛵ಀ
ᩥ᭩ࡸᡓ᫬ᮇࡢ᪥ᅵ㛵ಀ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊྠ㤋
ࡢ⇕⏣ぢᏊẶࡢࡈᩍ♧ࢆᚓࡓࠋグࡋ࡚ㅰព
ࢆ⾲ࡋࡓ࠸ࠋ
ࢺࣝࢥᨻᗓࡣኟᏘࠊ࢔ࣥ࢝ࣛ࠿ࡽ࢖ࢫࢱࣥ
ࣈ࣮ࣝ࡟⛣㌿ࡋ࡚࠸ࡓࡢ࡛ࠊእ஺ᅋࡶࡑࢀ
࡟ᛂࡌ࡚ྠᆅ࡟⛣㌿ࡋ࡚࠸ࡓࠋࡋࡓࡀࡗ࡚ࠊ
࢔ࣥ࢝ࣛࡢ࡯࠿࡟࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟ࡶ኱౑
㤋஦ົᡤࡀ࠶ࡗࡓࠋ
ᑠᯘ㧗ᅄ㑻ࠗ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ㸫እ஺వ
៽㘓࠘㸦୍ὒ♫ࠊ ᖺ㸧㸫 㡫࡟
ฟ࡚ࡃࡿࠕ㹌კクࠖࡀࠊࡇࡢ୰ᑿ࡟ヱᙜࡍ
ࡿே≀ࡔࢁ࠺ࠋᑠᯘ࡟ࡼࢀࡤࠊ1 კクࡣእ
ົ┬ࣟࢩ࢔ㄒ␃Ꮫ⏕ฟ㌟࡛ࠊ࣓ࢵ࢝ᕠ♩ࢆ
⤒㦂ࡋࡓᅇᩍᚐ࡛ࡶ࠶ࡾࠊࢺࣝࢥᅾఫ ᖺࠊࢺࣝࢥዪᛶ࡜⤖፧ࡋࠊᅇᩍၥ㢟ࠊ㏆ᮾ
ၥ㢟࡟㏻ࡌ࡚࠸ࡓࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠊࠗᅇᩍཬ㏆ᮾ᝟ໃㄪᰝᶵ
㛵タ⨨㛵ಀ୍௳࠘ࠋ
ᆤୖ኱౑㸦ᅾࢱ࢖㸧Ⓨ࣭ᮾ㒓እ┦ᐄࠊ
ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕᅾᅵ⪥ྂ኱౑
㤋ෆࢽᅇᩍᚐ㛵ಀᑓ⟶ဨタ⨨᪉ࣀ௳ࠖࠊྠ
ୖࠋ
ᑠᯘ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ๓ᥖࡢᙼࡢᅇ᝿㘓ࠗ࢖ࢫ
ࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢኪ࠘ࡀ࠶ࡿ࡯࠿ࠊἨᏕⱥࠗ᪥
40
ᮏ࣭Ḣ⡿㛫ࠊᡓ᫬ୗࡢ᪑㸫➨஧ḟୡ⏺኱ᡓ
ୗࠊ᪥ᮏே ᮶ࡢグ㘓࠘㸦ῐ஺♫ࠊ ᖺ㸧
㡫࡟ᙼࡢ␎Ṕࡀグࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ࡞࠾ࠊ
እົ኱⮧ᐁᡣே஦ㄢࠗእົ┬⫋ဨ㘓࠘
㸦 ᖺ ᭶ ᪥⌧ᅾ㸧ࡢᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋
ࡢ㡯㸦እົ┬ⓒᖺྐ⦅⧩ጤဨ఍⦅ࠗእົ┬
ࡢⓒᖺୗᕳ࠘ཎ᭩ᡣࠊ ᖺࠊ 㡫㸧
࡟ࡣࠊᑠᯘࡀᮍ㉱௵ࡢ୕➼᭩グᐁ࡜ࡋ࡚グ
㍕ࡉࢀ࡚࠾ࡾࠊᙼࡢࢺࣝࢥὴ㐵ࡀ࠿࡞ࡾ᪩
࠸᫬ᮇ࠿ࡽỴࡲࡗ࡚࠸ࡓࡇ࡜ࢆ࠺࠿ࡀࢃࡏ
ࡿࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᮾ㒓እ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕ᪥⊂ఀ୕ᅜࣀᑐ㏆ᮾཬ༳
ᗘᕤసࢽ㛵ࢫࣝ௳ࠖࠗ኱ᮾளᡓத㛵ಀ୍
௳࣭㤋㛗➢ྕᢅ᮶㟁⥛➨ᅄᕳ࠘
$እ஺ྐᩱ㤋ⶶࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᮾ㒓እ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕᑐࠕ࢔ࣛࣅࣖࠖᕤసࢽ㛵
ࢫࣝ௳ࠖࠊྠୖࠋ
ཧㅛᮏ㒊⦅ࠗᮡᒣ࣓ࣔ㸫኱ᮏႠ࣭ᨻᗓ㐃⤡
఍㆟➼➹グୗ࠘㸦ཎ᭩ᡣࠊ ᖺ㸧㸫
ࠊ㸫ࠊ㸫 㡫ࠋኴ⏣୍㑻┘
ಟࠗ᪥ᮏእ஺ྐ➨ ᕳ኱ᮾளᡓத࣭ᡓ
᫬እ஺࠘㸦㮵ᓥ◊✲ᡤฟ∧఍ࠊ ᖺ㸧
㸫 㡫ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭㔜ගእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠕ% ᝟ሗ㛤タࣀ௳ࠖࠗ᫛࿴
༑஑ᖺྛᆅ᮶㟁⥛࠘㸦እ஺ྐᩱ㤋ⶶ㸧ࠋ
ࠗ୰❧ᨻ⟇ࡢྐⓗ◊✲㸫➨୍ḟ኱ᡓཬࡧ➨
஧ḟ኱ᡓ࡟࠾ࡅࡿ୰❧ᨻ⟇࠘㸦㜵⾨ᗇ㜵⾨
◊✲ᡤᡓྐ㒊ࠊ◊✲㈨ᩱ 52㸫㸲+ࠊ
ᖺ㸧ࠊ 㡫ࠋࡇࡢ◊✲ሗ࿌᭩࡛ࢺࣝࢥࡢ
㡯ࡢᇳ➹⪅ࡣ㉥ᮌ᏶∞ࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠊࠗ⊂㐓ᅵ⪥ྂ㛫཭ዲ୙ྍ
౵᮲⣙㛵ಀ୍௳࠘%*7እ஺ྐᩱ
㤋ⶶࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠊྠୖࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ
➨ ྕ㟁ࠊྠୖࠋ
ᰩཎ኱౑Ⓨ࣭ᯇᒸእ┦ᐄࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ➨ ྕ㟁ࠊ๓ᥖࠗ኱ᮾளᡓத㛵ಀ୍
௳࣭㤋㛗➢ྕᢅ᮶㟁⥛➨ᅄᕳ࠘ࠋ
ࡔࡀࠊ࢔࡛ࣥ࢝ࣛࡣࠊ ᭶ ᪥࠿ࡽ኱౑㤋⫋ဨ࡜ࡑࡢᐙ᪘ࡣ኱౑㤋࡜኱౑බ㑰࡟ᢚ␃ࡉࢀࡿ
ࡇ࡜࡟࡞ࡗࡓࠋᮇᚅ࡟཯ࡋ࡚ᢚ␃⏕άࡣ㛗ᮇ࡟ཬࢇࡔ७ࠋᙼࡽࡀ࢔ࣥ࢝ࣛࢆ㞳ࢀࡿࡢࡣ⣙ ᖺᚋ
ࡢ ᖺ ᭶ ᪥ࠊᾆ㈡࡟฿╔ࡋࡓࡢࡣྠᖺ ᭶ ᪥ࡢࡇ࡜࡟࡞ࡿࠋ
ᖺ ᭶ ᪥ࠊࢺࣝࢥࡣ᪥ᮏ࡜ࢻ࢖ࢶ࡟ᑐࡋ࡚ᐉᡓࢆᕸ࿌ࡋࡓࠋࡑࢀࡣࣖࣝࢱ఍㆟ࡢྜព
࡟ᇶ࡙ࡁ㐃ྜᅜഃ࠿ࡽࠊ ᭶ ᪥ࡲ࡛࡟ᯡ㍈ᅜ࡟ᐉᡓࢆᕸ࿌ࡍࢀࡤࠊࢧࣥࣇࣛࣥࢩࢫࢥ࡛㛤ദࡉ
ࢀࡿ㐃ྜᅜࡢ඲య఍㆟ࡍ࡞ࢃࡕᅜ㝿㐃ྜࡢ๰❧఍㆟࡟ཧຍ࡛ࡁࡿࠊ࡜㏻࿌ࡉࢀࡓ࠿ࡽ࡛࠶ࡗࡓࠋ
㏫࡟ゝ࠼ࡤࠊࡑࢀࡲ࡛࡟ᐉᡓࢆᕸ࿌ࡋ࡞ࡅࢀࡤࠊᅜ㐃ࡍ࡞ࢃࡕ຾฼⪅㐃ྜ࡟ࡼࡿᅜ㝿⤌⧊࡟ࡣཧ
ຍ࡛ࡁ࡞ࡃ࡞ࡿࠊ࡜࠸࠺㏻࿌࡛࠶ࡗࡓࠋࢻ࢖ࢶࡢ⬣ጾࡀཤࡗࡓᚋࠊࢯ㐃ࡢ⬣ጾࢆࣄࢩࣄࢩ࡜ឤࡌ
ࡘࡘ࠶ࡗࡓࢺࣝࢥ࡟࡜ࡗ࡚ࠊᐉᡓᕸ࿌௨እࡢ㑅ᢥ⫥ࡣ࠶ࡾᚓ࡞࠿ࡗࡓࠋࢺࣝࢥࡔࡅ࡛ࡣ࡞࠸ࠋ᪥
ᮏ࡜ᅜ஺᩿⤯୰ࡢ࢚ࢪࣉࢺࠊ࢖ࣛࣥࠊ࢚ࢡ࢔ࢻࣝࠊࣃࣛࢢ࢓࢖ࠊ࣮࣌ࣝࠊ࢘ࣝࢢ࢓࢖ࠊࣦ࢙ࢿࢬ
࢙ࣛࡶᅜ㝿㐃ྜ࡟ຍࢃࡿࡓࡵࢺࣝࢥ࡜࡯࡜ࢇ࡝ྠࡌ᫬ᮇ࡟ᑐ᪥ᐉᡓࢆᕸ࿌ࡋࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ࡴࡍࡧ
ᑐ᪥ᐉᡓ࡟㋃ࡳษࡗࡓ࡜ࡁࠊࢺࣝࢥࡢࣁࢵࢧ࣭ࣥࢧ࢝እ┦ࡣᅜ఍࡛ࡢㄝ࡛᫂ࠊ࢔࣓ࣜ࢝ࡀࢺ
ࣝࢥ࡟ᑐ᪥᩿஺ࢆせồࡋࡓ⌮⏤ࡣࠊࢺࣝࢥࡀ᪥ᮏ࡟࡜ࡗ࡚㐃ྜᅜ㌷ࡢືࡁࢆ┘どࡍࡿୖ࡛ࡢ㔜せ
ᣐⅬ࡜࡞ࡗ࡚࠸ࡿࡇ࡜࡟࠶ࡿࠊ࡜㏙࡭࡚࠸ࡿ८ࠋࡓࡋ࠿࡟ࠊࡑࡢ࡜࠾ࡾ࡛࠶ࡗࡓࠋᮏ✏࡛ࡣ㥔ᅾ
Ṋᐁࡢάືࢆᢅࡗ࡚ࡣ࠸࡞࠸ࡢ࡛ࠊࢺࣝࢥ࡟㥔ᅾࡋࡓ㌷ேࡓࡕࡀ࡝ࢀ࡯࡝ࡢ᝟ሗάືࢆᒎ㛤ࡋ࡚
࠸ࡓࡢ࠿ࠊ✺ࡁṆࡵࡿࡇ࡜ࡣ࡛ࡁ࡞࠸ࠋࡓࡔࡋࠊࢺࣝࢥ࡟㥔ᅾࡋࡓእ஺ᐁࡓࡕࡀ㐃ྜᅜࡢືྥ࡟
㛵ࡍࡿ᝟ሗ཰㞟࡟㧗࠸㛵ᚰ࡜ከࡃࡢດຊࢆഴࡅ࡚࠸ࡓࡇ࡜ࡣ㛫㐪࠸࡞࠸ࠋ
ࡋ࠿ࡋࠊࡑࡢດຊࡣຠᯝⓗ࡟࡞ࡉࢀࡓࡢࡔࢁ࠺࠿ࠋᡂᯝࡣ඘ศ࡟ᣲࡀࡗࡓࡢࡔࢁ࠺࠿ࠋᮏ✏
࡛☜ㄆࡋࡓ㝈ࡾ࡛ࡣࠊᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡢ᝟ሗ཰㞟άືࡣ࠶ࡲࡾຠᯝⓗ࡛ࡣ࡞ࡃࠊᡂᯝࡶ඘ศ࡟ᣲ
ࡀࡗࡓ࡜ࡣゝ࠸㞴࠸ࠋᢡゅࡢࠕᅇᩍཬ㏆ᮾ᝟ໃㄪᰝᶵ㛵ࠖࡢヨࡳࡶࠊᑠつᶍࡢㄪᰝࢫࢱࢵࣇ࡟⤊
ጞࡋࡓࠋࢺࣝࢥᨻᗓෆ㒊࡟࠸ࡓ᝟ሗᥦ౪⪅ࡢᏑᅾࡣὀ┠ࡉࢀࡿࡀࠊᙼࡽࡀᥦ౪ࡋࡓ᝟ሗࡢ☜ᗘ࡜
㔜せᗘࡣࠊホ౯࡟್ࡍࡿ࡯࡝ࡢࡶࡢ࡛ࡣ࡞࠿ࡗࡓࡼ࠺࡟ᛮࢃࢀࡿࠋ㏫࡟ࠊ㐃ྜᅜഃ࡟ࡼࡿ᪥ᮏ኱
౑㤋ෆ࡬ࡢ㣗࠸㎸ࡳ࡜࠸࠺ྍ⬟ᛶࡶ࠶ࡗࡓ࠿ࡶࡋࢀ࡞࠸ࠋ஧➼᭩グᐁ࡛࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟㥔ᅾࡋࠊ
ࡑࡢᚋᅾࣈࣝ࢞ࣜ࢔බ౑㤋໅ົ࡜࡞ࡗࡓἨ㢱ⶶࡣࠊᡓᚋࢯ㐃ࡢ࢚࣮ࢪ࢙ࣥࢺ࡛࠶ࡿࡇ࡜ࡀⓎぬࡋ
ࡓࠋᡓ᫬୰ࠊᙼࡀ࡝ࡢࡼ࠺࡞᝟ሗࢆࢯ㐃ഃ࡟ᥦ౪ࡋ࡚࠸ࡓࡢ࠿ࠊ࠸ࡲࡔࡉࡔ࠿࡛ࡣ࡞࠸८ࠋ
኱ᮾளᡓதึᮇࠊᰩཎ኱౑ࡣࢺࣝࢥࡢᯡ㍈ᅜཧຍࡀᙜ↛࡛࠶ࡿ࠿ࡢࡼ࠺࡟ほ ࡋࡓࠋࢺࣝࢥ
ࡢᑐ⊂᩿஺ࠊᑐ᪥᩿஺࡟ࡘ࠸࡚ࡶࠊᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡢุ᩿ࡣࡸࡸᴦほⓗ࡛࠶ࡗࡓࡼ࠺࡟ᛮࢃࢀࡿࠋ
እົ┬㠉᪂ὴࡢᰩཎ኱౑ࡢࠕ཯ࢯ཯ඹࠖⓗᛮ⪃ᵝᘧࡀࠊᙼࡢศᯒࡢࣞࣥࢬࢆ᭎ࡽࡏࡓሙྜࡶ࠶ࡗ
ࡓࠋᑠᯘ㧗ᅄ㑻࡟ࡼࢀࡤࠊᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋࡛ࡣࠊ஧➼᭩グᐁࡢ㟷ᮌ┒ኵࡀࠕ㟷኱ᑗࠖ࠶ࡿ࠸ࡣ
ࠕ࢔ࣥ࢝ࣛ኱⋤ࠖ࡜࿧ࡤࢀࠊ኱౑௨ୖࡢᙳ㡪ຊࢆⓎ᥹ࡋ࡚࠸ࡓ࡜࠸࠺ࠋ㟷ᮌࡣእົ┬㠉᪂ὴࡢඛ
㗦ศᏊ࡛ࡶ࠶ࡗࡓࡀࠊ࠶ࡽࡺࡿࡇ࡜࡛኱౑࡜࠸ࡀࡳྜ࠸ࠊ኱౑㤋ࡢෆ㒊ࡣ㝜ㅛ࡜ㄦㅫ୰യ࡜ࡀ ᕳ࠸࡚࠸ࡓ࡜ࡉࢀࡿࠋࡋ࠿ࡶ㟷ᮌࡣࠕ᝟ሗࠖ࡟ࡼࡗ࡚ᡭ᯶ࢆ❧࡚ฟୡࢆᮃࢇ࡛࠸ࡓ࡜ᑠᯘࡣ㏙࡭
࡚࠸ࡿࠋࡑࡋ࡚ࠊࡑࡢࠕ᝟ሗࠖ㏣ồࡀࠕᗁぬ㸦࢖࣮ࣜࣗࢪࣙࣥ㸧ࠖࢆ⏕ࡳࠊࡑࢀࡀࠕ⌧ᐇࠖ࡜㘒
ぬࡉࢀࡓࡢࡔࠊ࡜९ࠋࡶࡋᑠᯘࡢ㏙࡭࡚࠸ࡿࡇ࡜ࡀ஦ᐇ࡛࠶ࡿ࡜ࡍࢀࡤࠊᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡢ᝟ሗ
άືࡣ࠿࡞ࡾ኱ࡁ࡞ṍࡳࡢ୰࡛ᒎ㛤ࡉࢀ࡚࠸ࡓࡇ࡜࡟࡞ࡿࡔࢁ࠺ࠋ
39
ࢯྠᅜ኱౑ࡀ᪥ᮏ኱౑㸦బ⸨ᑦṊ㸧➼ࢆᣍ࠸࡚༗㣶఍ࢆ㛤࠸ࡓࡀࠊࡑࡢᢡࢠࣙࢣࣝ኱౑ࡣࠊࠕᅵ
⊂᩿஺ࣁ᪥ᅵᅜ஺ࢽࣁ୍ษᙳ㡪ࢭࢫዴఱࢼࣝࢥࢺ࢔ࣜࢺࣔ୧ᅜᅜ஺ࣁᣢ⥆ࢭࣛࣝ࣊ࠖࡋࠊ࡜ᙉㄪ
ࡋࡓࠋᙼࡣࠊฟᅜ๓࡟ྠࡌ㊃᪨ࢆᰩཎ኱౑࡟ࡶ᩿ゝࡋࡓ࡜࠸࠺ऴࠋ
ྠᖺ ᭶ࠊᅾࢺࣝࢥ᪥ᮏ኱౑㤋࡛ࡣࠊ㥔ᅵ࢖ࢠࣜࢫ኱౑ࡀࢺࣝࢥᨻᗓ࡟ᑐࡋࠊ࢖ࢠࣜࢫ࡜ࡋ
࡚ࡣࢺࣝࢥࡢᑐ᪥᩿஺ࢆᮇᚅࡍࡿ࡜࠸࠺㊃᪨ࢆ⏦ࡋධࢀࡓࠊ࡜ࡢ᝟ሗࢆᚓࡓࠋࡇࡢ௳࡟㛵ࡋ㥔ᅵ
ࢫ࢖ࢫබ౑㤋ဨ࠿ࡽࡣࠊ᭶ᮎࡢᅜ఍㸦ᅜẸ㆟఍㸧࡛ᑐ᪥᩿஺ၥ㢟ࡀ㆟ㄽࡉࢀࡿࡇ࡜ࡣ☜ᐇࡔ࡜ࡢ
᝟ሗࡀᐤࡏࡽࢀࡓࠋࡇࡢࢫ࢖ࢫே࡟ࡼࢀࡤࠊࢺࣝࢥᨻᗓࡣࡲࡔែᗘࢆỴᐃࡋ࡚ࡣ࠸࡞࠸ࡀࠊࡇࡢ
ၥ㢟ࢆᅜ఍࡟ୖ⛬ࡍࡿࡇ࡜࡛࢖ࢠࣜࢫࡢ⏦ࡋධࢀ࡟ᛂ࠼࡚࠸ࡿ࣏࣮ࢬࢆ࡜ࢁ࠺࡜ࡋ࡚࠸ࡿࡢ࡛ࡣ
࡞࠸࠿ࠊ࡜ほ ࡉࢀࡓ०ࠋ᪩㏿ࡇࡢ௳ࢆ᝟ሗᥦ౪⪅ࡢࠕ,ࠖ࡟☜ㄆࡋ࡚ࡳࡿ࡜ࠊࠕ,ࠖࡣࠊᅜ఍㆟
ဨ୰࡟ࡣᑐ᪥᩿஺ࢆ୺ᙇࡍࡿ⪅ࡶ࠶ࡿࡀࠊᨻᗓࡀ┿๢࡟ࡑࢀࢆྲྀࡾୖࡆࡿ࡜ࡣಙࡌࡽࢀ࡞࠸࡜㏙
࡭ࡓ१ࠋྠࡌ㡭ࠊ㥔ᅵ࢔ࣇ࢞ࢽࢫࢱࣥ኱౑ࡣࠊࡇࡢ௳ࢆᑜࡡࡽࢀ࡚ࠊ᪥ᅵ᩿஺ࡢშࡣ▱ࡽ࡞࠸ࡀࠊ
ࡑࡢྍ⬟ᛶࡣᖖ࡟ ࣃ࣮ࢭࣥࢺᙅࡣ࠶ࡿ࡜⟅࠼࡚࠸ࡿࠋࡓࡔࡋᙼ࡟ࡼࢀࡤࠊ࣮ࣚࣟࢵࣃࡢ᝟ໃ
ࡀΰἁ࡜ࡋ࡚࠸ࡿࡢ࡛ࠊⱥ⡿ࡀࢺࣝࢥࡢᑐ᪥᩿஺࡜࠸ࡗࡓၥ㢟࡟ᣊࡿ࡜ࡶᛮࢃࢀ࡞࠸ࠊ࡜࠸࠺ࡢ
࡛࠶ࡗࡓ२ࠋ
ࡑࡢᚋࠊࢺࣝࢥᅜ఍࡛ᑐ᪥᩿஺ၥ㢟ࡀ㆟ㄽࡉࢀࡓࡢ࠿࡝࠺࠿ࠊࡉࡔ࠿࡛ࡣ࡞࠸ࠋ᪥ᮏ኱౑㤋
࡛ࡣࠊࡋࡤࡽࡃࡣ᩿஺ࡢྍ⬟ᛶࡀ㐲ࡢ࠸ࡓ࡜ᕼᮃⓗほ ࡀ࡞ࡉࢀ࡚࠸ࡓࡢ࠿ࡶࡋࢀ࡞࠸ࠋࡓࡔࡋࠊ
ࡇࡢⅬ࡟㛵ࡋ࡚ࡣࠊࡸࡸಙࡌࡽࢀ࡞࠸ࠕドゝࠖࡶ࠶ࡿࠋᑠᯘ㧗ᅄ㑻࡟ࡼࡿ࡜ࠊࠕࢺࣝࢥࡀᑐ᪥እ
஺᩿⤯ࢆࡍࡿࡽࡋ࠸࡜࠸࠺㢼ㄝࡀ㣕ࡪ࡜ࠊㄡࡶᙼࡶࡑࡢ᪥ࡢ୍᪥ࡶ᪩ࡃ᮶ࡿࡇ࡜ࢆ✼࠿࡟㢪ࡘࡓࠖ
࡜࠸࠺ࡢ࡛࠶ࡿࠋᅜ஺ࡀ᩿⤯ࡍࢀࡤࠊᅾ᪥ࢺࣝࢥእ஺ᐁ࡜஺᥮࡛ᖐᅜࡍࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿࠊࡓ࡜࠼
ᢚ␃ࡉࢀࡿࡇ࡜ࡀ࠶ࡗ࡚ࡶ㛗ᮇ࡟࡞ࡿࡣࡎࡣ࡞࠸ࠊእ஺ᐁ࡛࠶ࡿ࠿ࡽ࡟ࡣ㌟య࡟༴ᐖࢆຍ࠼ࡽࢀ
࡞࠸ࡇ࡜ࡶಖドࡉࢀ࡚࠸ࡿࠊ࡜⪃࠼ࡽࢀࡓࠋᅜ஺᩿⤯ࡢヰࢆࡍࡿ࡜ࡁࡢ኱౑㤋ဨࡢࠕ㢦࡟ࡣ㞃ࡋ
ษࢀ࡞࠸႐Ⰽࡀ࠶ࡘࡓࠖ࡜࠸࠺३ࠋࡴࢁࢇᖐᅜࢆ㢪࠺ࡢࡣࠊ༢࡞ࡿᮃ㒓ࡢᛕࡔࡅ࡛ࡣ࡞࠿ࡗࡓࠋ
♽ᅜࡢ༴ᛴࢆఱ࡜࠿ᩆ࠺ࡓࡵ࡟᪩ࡃᖐࡾࡓ࠸ࠊ࡜࠸࠺↔៖ࡶస⏝ࡋ࡚࠸ࡓࠋ
ᖺࡀ᫂ࡅ࡚ࡲࡶ࡞ࡃ ᖺ ᭶ ᪥࡟ࠊࢺࣝࢥᅜ఍ࡣᨻᗓᥦ᱌࡟ᇶ࡙ࡁᑐ᪥᩿஺ࢆỴᐃࡋࡓ
࡜ࡢⓎ⾲ࡀ࡞ࡉࢀࡓࠋᅜ఍࡛ࡢእົ኱⮧ࡢㄝ᫂࡟ࡼࢀࡤࠊ ᭶ᮎ࡟ࠊ࢔࣓ࣜ࢝࠿ࡽᑐ᪥ᡓதࡢ
຾฼ಁ㐍ࡢࡓࡵᑐ᪥᩿஺ࡢせㄳࡀ࠶ࡾࠊ࢖ࢠࣜࢫࡶ኱ᡓࡢ⤊⤖ࢆ᪩ࡵࡿࡓࡵ࢔࣓ࣜ࢝ࡢせㄳ࡟ྠ
ពࡍࡿ࡜ࡢពྥࡀఏ࠼ࡽࢀࡓࡢ࡛ࠊࢺࣝࢥᨻᗓࡶᑐ᪥᩿஺࡟㋃ࡳษࡿỴពࢆᅛࡵࡓࡢࡔ࡜࠸࠺ࠋ
ᰩཎ኱౑ࡣࠊእ┦ࡢ₇ㄝࡀᑐ⊂᩿஺ࡢ࡜ࡁ࡟ࡣ㛗ࠎ࡜ࢻ࢖ࢶࡢ౵␎ࢆᨷᧁࡋ࡚࠸ࡓࡢ࡟ࠊᑐ᪥᩿
஺࡟ࡘ࠸࡚ࡣࡁࢃࡵ࡚⡆༢࡞ㄝ᫂ࡋ࠿࡞ࡉࢀ࡞࠿ࡗࡓࡇ࡜࡟ࠊࢃࡎ࠿ࡢ៘ࡵࢆぢฟࡋࡓࡼ࠺࡛࠶
ࡿ४ࠋ
⩣ ᭶ ᪥ࢺࣝࢥࡢࣁࢵࢧ࣭ࣥࢧ࢝እ┦ࡣᰩཎ኱౑࡟බᩥࢆᡭ஺ࡋࠊ ᭶ ᪥༗ᚋ ᫬ࢆࡶ
ࡗ࡚᪥ᅵ㛫ࡢእ஺࣭⤒῭㛵ಀࡣ᩿⤯ࡍࡿࡇ࡜࡟࡞ࡗࡓࠋ୍᪉ࠊ᪥ᮏࡶ ᭶ ᪥ࠊ⃝⏣ᗮ୕እົḟ
ᐁࡀࢠࣙࢣࣝ኱౑ࢆᣍ⮴ࡋࠊ ᭶ ᪥࡟㐳ࡗ࡚⫋ົᇳ⾜ࡀ೵Ṇࡉࢀ࡚࠸ࡿࡇ࡜ࢆ㏻࿌ࡋࡓ५ࠋࡇ
ࡢ࡜ࡁࢠࣙࢣࣝ኱౑ࡣ㍍஭ἑ࡟ᅾࡋ࡚࠾ࡾࠊᛴ㑉ᮾி࡟ᣍ⮴ࡉࢀࡓࠋᙼ࡟ࡼࢀࡤࠊ 㐌㛫ࡃࡽ
࠸๓࡟ᮏᅜᨻᗓ࠿ࡽࠕ㔜኱ࢼࣝ㏻ሗࠖࢆࡍࡿ࡜ࡢ㐃⤡ࡀ࠶ࡗࡓࡀࠊࡑࡢᚋఱࡢ㏻ሗࡶ࡞࠿ࡗࡓࡢ
ࡔ࡜࠸࠺ࠋᅜ஺ࡣ᩿⤯ࡉࢀࡓࡀࠊ࡜ࡆ࡜ࡆࡋ࠸ࡸࡾྲྀࡾࡣ࡞࠿ࡗࡓࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋ᪥ᮏࡣࣞࢩࣉࣟ
ࢩࢸ࢕࡟ᇶ࡙ࡁࠊࢺࣝࢥഃࡀ࡜ࡗࡓᥐ⨨࡟ೌ࠸ࠊබົࡢᇳ⾜ࢆ೵Ṇࡍࡿࡀࠊ኱౑㤋஦ົᡤࡢ౑⏝ࠊ
㟁ሗ࣭㒑౽≀ࡢⓎཷࠊᬯྕ㟁ሗࡢⓎཷࢆㄆࡵࠊ⚾⏕ά࡛ࡶ㟁ヰࡢ౑⏝ࠊ▷Ἴࣛࢪ࢜ࡢ⫈ྲྀࠊእ
ฟ࣭᪑⾜ࠊゼၥᐈࡢ᥋ཷࢆチᐜࡋࠊ㈨⏘෾⤖ࡸ㡸㔠ᘬฟ⚗Ṇ࡞࡝ࡣ⾜ࢃ࡞࠸࡜㏻࿌ࡋࡓ६ࠋ
38
ᡓ㜚ᶵࣀ኱㔞౑⏝ཬ᪂⛎ᐦරჾࣀ౑⏝➼ࣤ㛤ጞࢫࣝࢽ⮳ࣛࣁⱥ⊂࿴ᖹࣀබ⟬ከࢩࢺㄆ࣓ᒃࣞࣜࠖ
࡜⤖ㄽ࡙ࡅ࡚࠸ࡿयࠋ
ࡇ࠺ࡋࡓ᝟ሗᥦ౪⪅࠿ࡽࡢศᯒ࣭ほᐹࢆࠊᰩཎ኱౑ࡣࡌࡵࢺࣝࢥ኱౑㤋࡛ࡣࠊ࡝ࡢࡼ࠺࡟ཷ
ࡅṆࡵࠊホ౯ࡋ࡚࠸ࡓࡢࡔࢁ࠺࠿ࠋᙼࡽࡢศᯒࡸほᐹࢆࠊ࡯࡜ࢇ࡝ఱࡢࢥ࣓ࣥࢺࡶ௜ࡅࡎ࡟ࡑࡢ
ࡲࡲ㏦ࡗ࡚࠸ࡿࡇ࡜࠿ࡽࡍࢀࡤࠊ኱౑ࡶ኱౑㤋ဨࡶࠊࡇࢀ࡟ ࣃ࣮ࢭࣥࢺ㈶ྠࡣࡋ࡚࠸࡞ࡃ࡚
ࡶࠊᑡ࡞ࡃ࡜ࡶ཯ᑐ࡛ࡣ࡞࠿ࡗࡓࡇ࡜࡟࡞ࡿࠋ஦ᐇࠊࢻ࢖ࢶࡢ⛎ᐦරჾ࡬ࡢᮇᚅࡀࡲࡇ࡜ࡋࡸ࠿
࡟ㄒࡽࢀ࡚࠸ࡓࡇ࡜ࡣࠊᑠᯘ㧗ᅄ㑻ࡢᅇ᝿࠿ࡽࡶ⿬࡙ࡅࡽࢀࡿरࠋࡑࢀ࡟ࡋ࡚ࡶࠊࡇࡢᮇ࡟ཬࢇ
࡛ࠊⱥ⊂࿴ᖹࡢྍ⬟ᛶ࡜࠸࠺ࡢࡣࠊ࠶ࡲࡾ࡟ࡶ㠀⌧ᐇⓗ࡛࠶ࡗࡓࠋ
ᖺ ᭶ࠊ᪥ᮏࡣྎ‴Ἀ⯟✵ᡓࡢᡓᯝࢆ኱ࠎⓗ࡟ሗࡌࡓࠋᡓᯝࡢ☜ㄆ࣑ࢫ࡟ᇶ࡙ࡃࡲࡗࡓ
ࡃࡢㄗሗ࡛࠶ࡗࡓࠋࢺࣝࢥࡢྛ᪂⪺ࡣࠊࡑࡢᚋ࡟⡿㌷ࡀࣇ࢕ࣜࣆࣥ㸦ࣞ࢖ࢸ㸧ୖ㝣࡟ᡂຌࡋࡓࡇ
࡜࡟ࡼࡾࠊ᪥ᮏࡢሗ㐨ࡣ㄂኱ᐉఏ࡛࠶ࡿ࡜ᣦ᦬ࡋࡓࠋ᪥ᮏࡢ኱ᡓᯝࡀ஦ᐇ࡞ࡽࡤࠊ⡿㌷ࡢࣇ࢕ࣜ
ࣆࣥୖ㝣ࡀᡂຌࡍࡿࡣࡎࡣ࡞࠸࡜ㄽࡌࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋࡇࢀ࡟ᑐࡋ࡚ࠊᰩཎ኱౑ࡣࠊࠕᏊ౪ࣛࢩ࢟ㄽ
ᣐࣤ௨ࢸࢫࣝୗຎࢼࣝ⓶⫗࡛ࠖ࠶ࡿ࡜ᢈุࡋࠊࢺࣝࢥࡢ᪂⪺ࡣࠕ㢖ࣜࢽ⡿ᅜഃࢽ㏄ྜࢩᒃࣞࣜࠖ
࡜ሗ࿌ࡋࡓऱࠋࡔࡀࠊ㏄ྜࡋ࡚࠸ࡓࡢࡣᰩཎ኱౑ࡸ኱౑㤋ࡢ࡯࠺࡛࠶ࡗࡓࠋᮏᅜࡸᯡ㍈ྠ┕ᅜ࡟
ᑐࡋ࡚࡛ࡣ࠶ࡗࡓࡀࠋ
㸱㸬᪥ᅵ᩿஺
኱ᮾளᡓதࡀጞࡲࡗ࡚࠿ࡽࠊ᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥ࡜ࡢ㛫࡟ࡣᐇ㉁ⓗ࡞฼ᐖࡢᑐ❧ࡀ࡞࠿ࡗࡓ࡜ゝࡗ
࡚ࡼ࠸ࠋ㏻ၟ㛵ಀࡣࠊ஦ᐇୖ㏵⤯ࡋ࡚࠸ࡓࠋ᪥ᮏ࡟࡜ࡗ࡚ࡣࠊᰩཎ኱౑ࡢࡼ࠺࡟ࠊࢺࣝࢥࡢᯡ㍈
ᅜ࡬ࡢཧຍࡀᮃࡲࡋ࠸࡜୺ᙇࡍࡿ⪅ࡶ࠶ࡗࡓࡀࠊ୰❧㛵ಀࡀ⥔ᣢ࡛ࡁࢀࡤ඘ศ࡛࠶ࡗࡓࠋ୰❧ᅜ
࡜ࡋ࡚ࢺࣝࢥࡣࠊ࢖ࣛࢡ࡟࠾ࡅࡿ᪥ᮏࡢ฼┈௦⾲ᅜ࡜࡞ࡗ࡚ࡃࢀࡓࠋ᪥ᮏ࡟࡜ࡗ࡚ࢺࣝࢥࡢ᭱኱
ࡢ౯್ࡣࠊࡇࢀࡲ࡛ࡢླྀ㏙ࡀ᫂ࡽ࠿࡟ࡋࡓࡼ࠺࡟ࠊࡑࡇ࡛㐃ྜᅜࡢືྥ࡟ࡘ࠸࡚┤᥋ࠊ᝟ሗࢆ཰
㞟ࡍࡿࡇ࡜ࡀྍ⬟࡛࠶ࡿࡇ࡜࡛࠶ࡗࡓࠋ
ࡶ࠺ࡦ࡜ࡘࠊࢺࣝࢥࡢᏑᅾࡀ᪥ᮏ࡟࡜ࡗ࡚౯್ࡀ࠶ࡗࡓࡢࡣࠊ࣮ࣚࣟࢵࣃ࡜ࡢ㐃⤡ࡢ㔜せ࡞
୰⥅ᆅ࡛࠶ࡗࡓࡇ࡜࡛࠶ࡿࠋ ᖺ ᭶ࡢ⊂ࢯᡓࡢຨⓎ࡟ࡼࡗ࡚ࠊࢩ࣋ࣜ࢔㕲㐨ࢆ౑࠸ࣔࢫࢡ
࣡⤒⏤࡛࣮ࣚࣟࢵࣃ࡜᪥ᮏ࡜ࢆ㐃⤡ࡍࡿࡇ࡜ࡣ୙ྍ⬟࡟࡞ࡗࡓࠋ኱ᮾளᡓதࡢ㛤ᡓ࡟ࡼࡗ࡚ࠊᾏ
㊰ࢆ⏝࠸ࡓ᪥Ḣ㐃⤡ࡶ࡛ࡁ࡞ࡃ࡞ࡗࡓࠋ࣮ࣚࣟࢵࣃ࠿ࡽࡢ၏୍ṧࡉࢀࡓ㐃⤡㊰ࡣࠊࣂࣝ࢝ࣥㅖᅜ
ࢆ⤒࡚ࢺࣝࢥ࡟ධࡾࠊࡑࡇ࠿ࡽࢥ࣮࢝ࢧࢫࢆ㉺࠼୰ኸ࢔ࢪ࢔࡟ฟ࡚ࠊࢩ࣋ࣜ࢔㕲㐨࡟஌ࡾ‶ᕞ࡟
⮳ࡿࠊ࡜࠸࠺࣮ࣝࢺࡔࡅ࡛࠶ࡗࡓࠋࢯ㐃ࡀ࡞࠿࡞࠿ࣦ࢕ࢨࢆⓎ⤥ࡋ࡞࠿ࡗࡓࡓࡵࠊࢺࣝࢥ࡟ࡣࣚ
࣮ࣟࢵࣃ࠿ࡽᖐᅜࡍࡿ᪥ᮏேࡀࡋࡤࡋࡤ㛗ᮇ࡟୍᫬ᅾࡍࡿࡇ࡜࡟࡞ࡗࡓलࠋ
࡜ࡇࢁ࡛ࠊ ᖺ ᭶ᮎẁ㝵࡛᪥ᮏࡀᅜ஺ࢆ⥔ᣢࡋ኱౑ࡶࡋࡃࡣබ౑ࢆᖖ㥔ࡉࡏ࡚࠸ࡓࡢࡣࠊ
୰ᅜ㸦ứ඙㖭ᨻᶒ㸧ࠊ‶Ὢᅜࠊࢱ࢖ࠊࢻ࢖ࢶࠊ࢖ࢱࣜ࢔ࠊࢺࣝࢥࠊࢯ㐃ࠊࣇࣛࣥࢫ㸦ࣦ࢕ࢩ࣮ᨻ
ᶒ㸧ࠊࢫ࢖ࢫࠊࢫ࣌࢖ࣥࠊ࣏ࣝࢺ࢞ࣝࠊࢫ࢙࣮࢘ࢹࣥࠊࣇ࢕ࣥࣛࣥࢻࠊࣁ࣮ࣥ࢞ࣜࠊ࣮࣐ࣝࢽ࢔ࠊ
ࣈࣝ࢞ࣜ࢔ࠊ࢔ࣝࢮࣥࢳࣥࠊ࢔ࣇ࢞ࢽࢫࢱࣥࠊࣂࢳ࢝ࣥࡢྛᅜ࡛࠶ࡿळࠋࡇࡢ࠺ࡕྠᖺ୰࡟࢖ࢱ
ࣜ࢔ࡣᡓ⥺࠿ࡽ⬺ⴠࡋࠊࣇࣛࣥࢫࡢࣦ࢕ࢩ࣮ᨻᶒࡶ ᖺ ᭶ࡢ㐃ྜ㌷ࡢࣇࣛࣥࢫୖ㝣ᚋࠊࡲ
ࡶ࡞ࡃ஦ᐇୖᾘ⁛ࡋࡓࠋす㒊ᡓ⥺࡛ࡶᮾ㒊ᡓ⥺࡛ࡶࠊࡲࡓኴᖹὒᡓ⥺࡛ࡶࠊᯡ㍈ᅜഃࡢᩋໃࡀ⃰
ཌ࡟࡞ࡿ࡜ࠊ ᖺ ᭶࡟ࡣࣇ࢕ࣥࣛࣥࢻࠊ ᭶࡟ࡣ࣮࣐ࣝࢽ࢔ࠊ ᭶࡟ࡣࣈࣝ࢞ࣜ࢔ࡀ┦ḟ
࠸࡛ᑐ᪥᩿஺࡟㋃ࡳษࡗࡓࠋ
᪥ᮏࡣࠊࢺࣝࢥࡀࢻ࢖ࢶ࡜ᅜ஺ࢆ᩿⤯ࡉࡏࡓ࡜ࡁ࠿ࡽࠊ᪥ᮏ࡜ࡢᅜ஺᩿⤯ࡢྍ⬟ᛶࢆ៧៖ࡋ
࡚ࡁࡓࠋ ᖺ ᭶ࠊࢠࣙࢣࣝ᪂㥔᪥ࢺࣝࢥ኱౑ࡀ㉱௵㏵ୖࠊࣔࢫࢡ࣡࡟❧ࡕᐤࡗࡓ࡜ࡁࠊ㥔
37
ࡽ୍ᤲࡋࡓࠋྠᖺ ᭶ࠊ㐃ྜ㌷ࡣࢩࢳࣜ࢔ᓥࡢୖ㝣సᡓ࡟ᡂຌࡋࠊࡑࡢ㐍ᧁ࡟ᢲࡉࢀ࡚࣒ࢯ࣮ࣜ
ࢽࢆᨻᶒ࠿ࡽ㏣࠸ฟࡋࡓ࢖ࢱࣜ࢔ࡣࠊྠᖺ ᭶ࠊ↓᮲௳㝆అࡋࡓࠋ୍᪉⊂ࢯᡓ⥺࡛ࡣࠊྠᖺ ᭶
ᮎࠊࢫࢱ࣮ࣜࣥࢢ࣮ࣛࢻࡢᡓ࠸࡛ࢻ࢖ࢶ㌷ࡀ㝆అࡋࠊࡑࡢᚋ୍㐍୍㏥ࢆ⥆ࡅ࡚࠸ࡓࡀࠊࢻ࢖ࢶࡢ
ᩋໃࡣྰᐃࡋ㞴ࡃ࡞ࡗ࡚࠸ࡓࠋ
ࡇࡢࡼ࠺࡞≧ἣ࡟࠾࠸࡚ࠊᅾࢺࣝࢥ᪥ᮏ኱౑㤋ࡀᡓதࡢ᥎⛣ࢆ࡝ࡢࡼ࠺࡟ほᐹࡋࠊࡑࢀࡀࢺ
ࣝࢥࡢ୰❧ⓗ❧ሙ࡟࠸࠿࡞ࡿᙳ㡪ࢆཬࡰࡍ࡜ศᯒࡋ࡚࠸ࡓࡢ࠿ࠊṧᛕ࡞ࡀࡽࡑࢀࢆ≀ㄒࡿ㈨ᩱࡣ
ṧࡉࢀ࡚࠸࡞࠸ࠋ౛࠼ࡤ ᖺ๓༙࡟ᮾி࡛ࡣࠊ໭࢔ࣇࣜ࢝ࢆᮾ㐍ࡋ࡚᮶ࡿ࣓ࣟࣥࣝ㌷ࡀࢫ࢚
ࢬ㐠Ἑࢆ㉺࠼ࠊ⊂ࢯᡓࢆ᭷฼࡟ᡓࡗࡓࢻ࢖ࢶ㌷ࡀࢥ࣮࢝ࢧࢫࢆ㉺࠼࡚༡ୗࡋ㏆ᮾ᪉㠃࡟㐍ฟࡋ࡚
᮶ࡿࡢ࡟ྜࢃࡏ࡚ࠊ኱ᮾளᡓத⥴ᡓ࡛㍤࠿ࡋ࠸ᡓᯝࢆ཰ࡵࡓ᪥ᮏ㌷ࡶࠊ࢖ࣥࢻࢆᶓ᩿ࡋ࡚す࢔ࢪ
࢔࣭㏆ᮾ᪉㠃࡟ྥ࠿࠸ࠊࡑࡇ࡛ᯡ㍈㌷ࡀࢻࢵ࢟ࣥࢢࡍࡿࠊ࡜࠸࠺ኊ኱࡞ィ⏬㸦すளᡴ㏻సᡓィ⏬㸧
ࡀࠊ㝣㌷୰ኸ࡛┿๢࡟ウ㆟ࡉࢀ࡚࠸ࡓࡀࠊ࡯ࡰྠࡌᵓ᝿ࢆᣢࡗ࡚࠸ࡓᰩཎ኱౑ࡣࡇࢀࢆ࡝ࡢࡼ࠺
࡟ཷࡅṆࡵࡓࡔࢁ࠺࠿ࠋ⯆࿡῝࠸ၥ㢟ࡔࡀࠊ᥎ ࢆྍ⬟࡟ࡍࡿ㈨ᩱࡍࡽぢᙜࡓࡽ࡞࠸ࡢࡀṧᛕ࡛
࠶ࡿࠋ ᖺ ᭶࡟࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟╔௵ࡋࡓᑠᯘ㧗ᅄ㑻㸦୕➼᭩グᐁ㸧࡟ࡼࢀࡤࠊࡑࡢ㡭ࡢ
ᅾእබ㤋ࡢ᝟ໃศᯒࡣࠊᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡶྵࡵࠊ⊂ࢯᡓࡢᵝ┦ࡸ➨஧ᡓ⥺ᵓ⠏ࡢྍ⬟ᛶ࡞࡝࡟ࡘ
࠸࡚ࠊᴟᗘࡢᴦほ୺⩏࡟㝗ࡾ⌧ᐇ㞳ࢀࡋ࡚࠸ࡓ࡜ࡉࢀ࡚࠸ࡿऩࠋ
ᖺ࡟ධࡿ࡜ࠊⱥ⡿ࢯ୕ᅜࡣࢺࣝࢥ࡟ᑐࡋ࡚ࡋࡁࡾ࡟ཧᡓࢆせㄳࡍࡿࡼ࠺࡟࡞ࡿपࠋᡓᒁ
ࡶ㐃ྜᅜࡢ᭷฼࡟ᒎ㛤ࡋࡓࠋ ᖺ ᭶࡟ࢯ㐃㌷ࡣࣞࢽࣥࢢ࣮ࣛࢻࢆゎᨺࡋࠊ ᭶࡟ࡣすഃ㐃ྜ
㌷ࡀࣀ࣐ࣝࣥࢹ࢕ୖ㝣࡟ᡂຌࡋࡓࠋྠᖺ ᭶ࢺࣝࢥࡣ㐃ྜᅜࡢᅽຊࢆཷࡅࠊᯡ㍈ᅜ࡟ᑐࡍࡿࢡࣟ
࣮࣒㖔ࡢ㍺㏦೵Ṇࢆᐉゝࡋࡓࠋࡑࡋ࡚ྠᖺ ᭶ ᪥ࢺࣝࢥࡣࢻ࢖ࢶ࡜ࡢᅜ஺᩿⤯࡟㋃ࡳษࡿࡀࠊ
ᰩཎ኱౑ࡀࢺࣝࢥࡢᑐ⊂ᅜ஺᩿⤯ࡢษ㏕ࢆሗࡌࡓࡢࡣࠊࡑࡢ ᪥๓࡛࠶ࡗࡓफࠋ㟁ᩥ࠿ࡽぢࡿ㝈
ࡾࠊࢺࣝࢥࡢືࡁࡣᰩཎ኱౑࡟࡜ࡗ࡚ࡸࡸ၈✺࡛࠶ࡗࡓࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋ᭱ࡶᠱᛕࡉࢀࡓࡢࡣᅜ஺᩿
⤯ࡀྠࡌᯡ㍈ᅜࡢ᪥ᮏ࡟ࡶ࡞ࡉࢀࡿ࠿࡝࠺࠿࡛࠶ࡗࡓࡀࠊࡇࢀࡣᙜ㠃ࡑࡢྍ⬟ᛶࡀ࡞࠸࡜ุ᩿ࡉ
ࢀࡓࠋ
ࢻ࢖ࢶໃຊࡢᚋ㏥࡟ࡼࡾࠊࡑࡢᚋࠊᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡢ㛵ᚰࡣࣂࣝ࢝ࣥࢆࡵࡄࡿࢯ㐃࡜ⱥ⡿࡜
ࡢゅ㏲࡟ྥࡅࡽࢀ࡚ࡺࡃࠋ࣮࣐ࣝࢽ࢔ࠊࣈࣝ࢞ࣜ࢔ࠊ࢔ࣝࣂࢽ࢔➼࡟ࢯ㐃㌷ࡀ㐍㥔ࡋࠊࢠࣜࢩ࢔
ࢆྵࡴࣂࣝ࢝ࣥ඲ᇦࡢ᝟ໃࡀὶື໬ࡋࡘࡘ࠶ࡗࡓࠋඛ࡟⤂௓ࡋࡓࠗ᫛࿴༑஑ᖺྛᆅ᮶㟁⥛࠘ࡢ୰
ࡢᰩཎ㟁ሗࡢ኱༙ࡀࣂࣝ࢝ࣥ᝟ໃ࡟㛵ࡍࡿࡶࡢ࡛࠶ࡗࡓࡢࡣࠊࡇࡢࡓࡵ࡛࠶ࡿࠋࡑࡢ୰࡛ὀ┠ࡉ
ࢀࡿࡢࡣࠊࢺࣝࢥᨻᗓෆࡢ᝟ሗᥦ౪⪅࠿ࡽࡶࡓࡽࡉࢀࡓ᝟ሗ࡛࠶ࡿࠋ
౛࠼ࡤࠊࠕ,ࠖ࡜࠸࠺⛎༏ྡ࡛࿧ࡤࢀࡓே≀ࡣࠊࠕ᭱㏆ࣀᅜ㝿᝟ໃୖ≉ࢽὀពࣤせࢫ࣊࢟ࣁ➨
୍ࢽ⊂㐓ࣀᏲഛ᱌እࢽᅛ࢟஦ᐇࢺ➨஧ࢽࣁⱥ⡿ࢺ⸽⫃ࣀ㛵ಀ୍ᛂỴ⿣ࢭࣝࢥࢺࢼࣜࠖ࡜ࡋबࠊࡇ
ࡢᩥ⬦࠿ࡽࢺࣝࢥࡢ❧ሙࢆศᯒࡋࡓࠋࠕ,ࠖ࡟ࡼࢀࡤࠊࠕᅵ⪥඼ࣁᩥᏐ㏻ࣜᑐᕮ∞ᖿࠊᑐ⸽⫃ࣀ
せሰࢺ໬ࢩࢶࢶ࢔ࣜࠖࠊ᮶᫓ࡢᑐࢯཧᡓࢆᘓ๓࡜ࡋ࡚‽ഛࢆ㐍ࡵ࡚࠸ࡿࡀࠊᐇ㝿࡟ⱥ⡿࡜ࢯ㐃࡜
ࡢ㛫࡟ᡓதࡀጞࡲࡗࡓ࡞ࡽࠊࡇࢀࡲ࡛ྠᵝ࡛ࡁࡿࡔࡅ௓ධࡋ࡞࠸ࡼ࠺ດࡵࡿࡔࢁ࠺ࠊ࡜ほᐹࡉࢀ
ࡓࠋࡲࡓࠊࠕⱥ⡿ࢺࢩࢸࣁᑐ⸽㛵ಀࣀ⪃៖ࣚࣜ⊂㐓ࣤᛴ㏣ࢩṈࣀୖⳘ኱ࢼࣝᦆᐖࣤ⿕ࣝࣤ㑊ࢣࣥ
ࢺດ࣒࣊࢟ࣔࠖࠊୡㄽࡢᡭ๓ࡶ࠶ࡾࠊ࠸ࡲࡉࡽᨻ⟇ࡢ᰿ᮏⓗ㌿᥮ࡶ୙ྍ⬟࡛࠶ࡿ࠿ࡽࠊࠕ⊂㐓ࣤ
ࢪࣜࢪࣜᨷ࣓ஆࣛ⸽⫃ࣀฟ᪉ࣤ┘どࢭࣥࢺࢫࣝពྥ࡛ࠖ࠶ࡿ࡜ุ᩿ࡉࢀࡓभࠋࢯ㐃ࡢࢲ࣮ࢲࢿࣝ
ࢫᾏᓙ࡟㛵ࡍࡿせồࡸࢠࣜࢩ࢔ࢆྵࡴࣂࣝ࢝ࣥ࡬ࡢ㐍ฟ࠿ࡽࡍࢀࡤࠊⱥ⡿ࢯ㛫ࡢᑠᗣ≧ែࡶࠊ
ࠕ⸽⫃ࣁ⊂㐓ࣀ㜵⾨ពእࢽᙉ࢟Ⅽⱥ⡿ഃࢺ୍᫬ጇ༠ࢭࣝࢽ㐣࢟ࢫࠖ࡜ぢ࡞ࡉࢀࡓमࠋ
ࡲࡓࠊඛ࡟⤂௓ࡋࡓࠕ%ࠖࡣࠊࣂࣝ࢝ࣥ࡟࠾࠸࡚ⱥࢯࠕ୧ᅜ࢝ఱࣞࣁ⾪✺ࢫ࣊࢟ࣁ᫂࢝ࢺபࣇ
࣊ࢩࠖ࡜㏙࡭ࠊࡉࡽ࡟ࢻ࢖ࢶࡢ཯ᧁ࣭᢬ᢠࡀᙉຊ࡛࠶ࡿࡇ࡜ࢆᣦ᦬ࡋ࡚ࠊࠕྛ᪉㠃ࢽ᪊ࢣࣝ⊂㐓
ࣀ཯ᢠᙉ࢟஦ᐇࣁⱥ⡿⸽㛫ࣀỴᐃⓗỴ⿣஀⮳ྑྠ┕ᅜ㛫ࣀᨻதⓎ⏕ࣤ㜵Ṇࢩᒃࣝฎ㏆ࢡ⊂㐓ഃ࢝
36
ᰩཎ኱౑ࡣࠊࡇࡢࡼ࠺࡞ࢺࣝࢥࡢⱞቃ࡟࠶ࡲࡾྠ᝟ࢆᐤࡏ࡞࠿ࡗࡓࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋ኱౑࡟ࡼࢀ
ࡤࠊ௒ࡢ࡜ࡇࢁࢻ࢖ࢶࡣࢺࣝࢥ࡟ᑐࡋ࡚୕ᅜྠ┕ཧຍ̿̿ࡘࡲࡾ୰❧ᨺᲠ̿̿ࢆせồࡋ࡚ࡣ࠸࡞
࠸ࡀࠊࢺࣝࢥ㤳⬻ࡶࡑࡢ㑊ࡅ㞴࠸ࡇ࡜ࡣ஢ゎࡋ࡚࠸ࡿ࡜ࡉࢀࠊࠕ၏ၥ㢟ࣁዴఱࢽࢩࢸෆእࢽᑐࢫ
ࣝ㠃┠ࣤയࢶࢡࣝࢥࢺ↓ࢡయ⿢ࣚࢡᯡ㍈ཧຍࣤ⾜ࣇࣖࣀ᪉ἲࢽ࢔ࣜࠖࠊከᑡ᫬㛫ࡣ࠿࠿ࡿࡔࢁ࠺
ࡀࠊࠕఱࣞࢽࢭࣚ኱ໃࣁ᪤ࢽᅵࣀᯡ㍈ཧຍࢽഴ࢟ᒃࣝࣔࣀࢺぢࢸᕪᨭ↓࢟࢝ዴࢩࠖ࡜ほᐹࡉࢀࡓ
րࠋ⊂ᅵ஺΅ࡣࠕ㡰ㄪࢽ㐍⾜୰࡛ࠖࠊࢺࣝࢥࡣࠕ⊂ࢽᑐࢩ᭱኱㝈ࣀㆡṌࣤヨ࣑ྈ⟶ᅜᅵࣀಖ඲ࣤ
ᅗࣝࢽỮࠎࢱࣝ᭷ᵝࠖ࡜ࡶぢ࡞ࡉࢀࡓցࠋ
ࡸࡀ࡚࢖ࣛࢡࡢ཯ⱥࢡ࣮ࢹࢱ࣮ࡣ㙠ᅽࡉࢀࠊࢻ࢖ࢶ㌷ࡢࢺࣝࢥ㡿ෆ㏻㐣ࡢព࿡ࡣ࡞ࡃ࡞ࡗࡓࠋ
ᰩཎ኱౑ࡣ୍᫬ࠊࠕㅖ᝟ሗุ᩿ࣚࣜࢩ⊂㌷㏆ࢡࠕࢩࣜ࢔ࠖࢽ㐍㥔ࢫ࣊࢟ࣁ␲ࢼࢩࢺほࣛࣞᒃࣞࣜࠖ
࡜ሗࡌࡓࡀւࠊࡑࡢ୍㐌㛫ᚋ࡟ࡣࢩࣜ࢔㐍㥔ࡢ⵹↛ᛶࢆ஦ᐇୖྰᐃࡋ࡚ࠊࢻ࢖ࢶࡢ࢚ࢪࣉࢺࢆ┠
ᶆ࡜ࡍࡿ㏆ᮾ᪉㠃సᡓࡣࡋࡤࡽࡃ୰᩿ࡋࠊࡑࡢ㛫ࠊⱥᮏᅵୖ㝣సᡓ࠿ᑐࢯᡓࡀ࡞ࡉࢀࡿྍ⬟ᛶࡀ
㧗࠸࡜㏙࡭࡚࠸ࡿࠋࣄࢺ࣮ࣛࡣࠊⱥᖇᅜࢆᔂቯࡉࡏࡿࡓࡵ࡟ࠊⱥᮏᅵୖ㝣ࡢ๓࡟࢚ࢪࣉࢺ࡜࢖ࣥ
ࢻ࡟⬣ጾࢆ୚࠼ࠊࡉࡽ࡟ࢯ㐃ࢆ∦࡙ࡅࡼ࠺࡜⪃࠼ࡿࡔࢁ࠺ࠊ࡜኱౑ࡣศᯒࡋࡓࠋ኱౑࡟ࡼࢀࡤࠊ
ᅾࢺࣝࢥ࣭ࢻ࢖ࢶ኱౑㤋ဨࡀ᪥ᮏ኱౑㤋ဨ࡟ࠊḟࡢసᡓࡣす᪉࡛ࡣ࡞࠸࡜⪥ᡴࡕࡋࡓ࡜ࡶ࠸࠺փࠋ
ᰩཎ኱౑ࡣࠊ௵ᅜࢺࣝࢥࡢ᝟ໃศᯒ࡟㛵ࡋ࡚ࡣࡸࡸⓗࢆእࢀࡓ㒊ศࡶ࠶ࡗࡓࡀࠊ⊂ࢯ㛵ಀ࡟ࡘ࠸
࡚ࡣ຺ࡀ෪࠼࡚࠸ࡓࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋ
᭶ ᪥ࠊࢺࣝࢥ࡜ࢻ࢖ࢶ࡜ࡢ㛫࡟཭ዲ୙ྍ౵᮲⣙ࡀ⥾⤖ࡉࢀࡓࠋࡇࡢ᮲⣙ࡣࠊ୧ᅜࡢࠕ⌧
Ꮡ⣙᮰ࣤ␃ಖࠖࡍࡿ࡜ࡋքࠊࢺࣝࢥࡀ ᖺ ᭶ⱥ௖࡜ࡢ㛫࡟⤖ࢇ࡛࠸ࡓ୕ᅜ┦஫᥼ຓ᮲⣙ࡢ
᭷ຠᛶࢆྰᐃࡋ࡞࠿ࡗࡓࠋࢺࣝࢥࡣࠊᕦࡳ࡞እ஺࡟ࡼࡗ࡚୰❧ࢆಖᣢࡋࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋ࢖ࢠࣜࢫࡢ
࢖࣮ࢹࣥእ┦ࡣᅾⱥࢺࣝࢥ኱౑࡟ᑐࡋࠊ⊂ᅵ᮲⣙ࡢ⥾⤖࡟୙‶ࢆ⾲᫂ࡋࡘࡘࠊࢺࣝࢥࡢⱞ⾺ࡣࡼ
ࡃ⌮ゎࡋ࡚࠸ࡿ࡜㏙࡭ࠊぶⱥⓗ࡞ࢺࣝࢥ኱౑ࢆࡴࡋࢁ៘ࡵࡿ࡯࡝ࡔࡗࡓ࡜࠸࠺दࠋ
ᰩཎ኱౑ࡣࠊࢺࣝࢥ᝟ໃࡼࡾࡶࠊ⊂ᅵ᮲⣙⥾⤖ࡢ ᪥ᚋ࡟ጞࡲࡗࡓ⊂ࢯᡓࡢ᥎⛣ࡢ࡯࠺࡟㛵
ᚰࡀ࠶ࡗࡓࡢ࠿ࡶࡋࢀ࡞࠸ࠋྠᖺ ᭶ࠊࢯ㐃ࡀࢻ࢖ࢶ㌷ࡢ㐍ᧁ࡟୍᪉ⓗ࡟㏣࠸ࡲࡃࡽࢀࠊ᪥ᮏ
ࡀ኱ᮾளᡓதࢆ㛤ጞࡋࡓ┤ᚋࠊ኱౑ࡣࠊ୙฼࡞᝟ໃ࡟㏣࠸㎸ࡲࢀ࡚ࡶࢯ㐃ࡣࠕୡ⏺ᡓࣀⓎᒎࣤจ
どࢩΰ஘ࢽ஌ࢩࢸㅖẸ᪘ඹ⏘໬ࣀᶵ఍ࣤᤊ࣊ࣥࢺࢫࣝ᰿ᙉ࢟኱ᮃࣤ᭷ࢩᒃࣝࢽ࢔ࣛࢫࣖࠖ࡜ほ ࡋࠊࠕ⸽⫃㑥ࣀ⬣ጾࣤ᰿⤯ࢩ⨨࢝ࢧࣝ㝈ࣜ᪂⛛ᗎࣀᘓタࣁ᩿ࢩࢸ᏶⎍ࣤᮇࢩ㞴࢟ࢽ௜͐͐ዲᶵࣤ
ᤊ࣊ࢸ᩿இ໭᪉࣊ࣔⓎືࢫࣝᚲせ࢔ࣝ࣊ࢩࠖ࡜ពぢල⏦ࡋࡓࠋᑐࢯᡓࡣࠕ᪤ࢽᚚỴព῭࣑ࢽࢸᅛ
ࣚࣜ⺬㊊ࢺಙࢫࣝࣔⅭᛕࠖ࡜࠸࠺ᰩཎ኱౑ࡢ≀ゝ࠸࡟ࡣࠊᮏᅜᨻᗓࡢᑼࢆࡓࡓࡃ࡜࠸࠺ពᅗࡀឤ
ࡌࡽࢀࡼ࠺धࠋ
⊂ᅵ㛵ಀ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ཭ዲ୙ྍ౵᮲⣙࡟⥆࠸࡚ྠᖺ ᭶࡟㏻ၟ༠ᐃࡀ⥾⤖ࡉࢀࡓࡀࠊࡑࡢ⥾
⤖஺΅࡟࠾࠸࡚ࡶࠊࡲࡓࡑࡢᚋࡢ୧ᅜ㛫ࡢ஺΅࡟࠾࠸࡚ࡶࠊ୺ࡓࡿㄽ㆟ࡢᑐ㇟࡜࡞ࡗࡓࡢࡣࠊࢺ
ࣝࢥࡢ≉⏘ရ࡛ᡓ␎≀㈨ࡢࢡ࣮࣒ࣟ㖔ࡢ㍺ฟၥ㢟࡛࠶ࡗࡓࠋᚑ᮶ࠊࢡ࣮࣒ࣟ㖔ࡢ኱༙ࡣ࢖ࢠࣜࢫ
࡟㍺ฟࡉࢀ࡚࠸ࡓࡀࠊࢻ࢖ࢶࡀࡑࡇ࡟๭ࡾ㎸ࡳࢆᅗࡗࡓ࠿ࡽ࡛࠶ࡿࠋࢺࣝࢥࡢࢡ࣮࣒ࣟ㖔ࡢ㍺ฟ
ࢆࡵࡄࡗ࡚ⱥ⊂㛫ࡢ⃭ࡋ࠸እ஺ᡓࡀ⧞ࡾᗈࡆࡽࢀࡓࡢ࡛࠶ࡗࡓࠋ᪥ᮏࡣࠊࡇࡢືࡁࢆὀどࡋ࡚࠸
ࡓࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋࢺࣝࢥࡣࢡ࣮࣒ࣟ㖔ࡢ㍺ฟࢆᕦࡳ࡟౑ࡗ࡚ࠊࠕⱥ⡿ཬ⊂཮᪉ࣤ≌ไࢩᒃࣝ㊃ࢼࣜࠖ
࡜ࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡣほ ࡋ࡚࠸ࡿनࠋࢡ࣮࣒ࣟ㖔㍺ฟၥ㢟ࡣࢺࣝࢥࡢ୰❧ᨻ⟇ࡢືྥࠊࡘࡲࡾࡑࢀ
ࡀ㐃ྜᅜഃ࡜ᯡ㍈ᅜഃࡢ࡝ࡕࡽ࡟ഴ࠸࡚࠸ࡿࡢ࠿ࠊࢆ༨࠺㔜せ࡞ุ᩿ᮦᩱ࡛࠶ࡗࡓࠋ
࡜ࡇࢁ࡛ࠊᙜึᯡ㍈ᅜഃ࡟᭷฼࡟᥎⛣ࡋ࡚࠸ࡓ኱ᡓࡣࠊ ᖺᚋ༙࡟ධࡾࠊḟ➨࡟ኚ໬ࡋጞ
ࡵࡿࠋ࣓ࣟࣥࣝ⋡࠸ࡿࢻ࢖ࢶ࣭࢔ࣇࣜ࢝㌷ᅋࡣ໭࢔ࣇࣜ࢝ࢆᖍᤥࡋࢫ࢚ࢬ࡟ࡲ࡛㐩ࡍࡿ࠿ࡢࡼ࠺
࡞ໃ࠸ࢆ♧ࡋࡓࡀࠊྠᖺ ᭶࢚࣭ࣝ࢔࣓ࣛ࢖ࣥࡢᡓ࠸࡛ᩋࢀࠊᚋ㏥ࢆ⥆ࡅ࡞ࡅࢀࡤ࡞ࡽ࡞ࡃ࡞
ࡗࡓࠋࡸࡀ࡚㐃ྜ㌷ࡣ࢜ࣛࣥࠊ࢔ࣝࢪ࢙➼ࡢୖ㝣࡟ᡂຌࡋࠊ ᖺ ᭶ᯡ㍈㌷ࢆ໭࢔ࣇࣜ࢝࠿
35
ࡸࡸࡶࡍࢀࡤᯡ㍈ᅜഃࡢసᡓ௻ᅗࢆᭀ㟢ࡋ࡚ࡋࡲ࠺᝹ࢀࡀ࠶ࡾࠊ┠ୗᚤጁ࡞㛵ಀ࡟࠶ࡿࢺࣝࢥࠊ
ࢩࣜ࢔ࠊ࢚ࢪࣉࢺ࡞࡝࡟ཬࡰࡍᙳ㡪ࡀ኱ࡁ࠸ࠊ࡜࠸࠺ࡢ࡛࠶ࡗࡓࠋ᭱ึ࡟ゝ࠸ฟࡋࡓࢻ࢖ࢶ࡜ࡋ
࡚ࡣࠊ࠶ࡲࡾㄝᚓຊࡢ࡞࠸ྰᐃⓗᅇ⟅࡛࠶ࡗࡓࡀࠊࢻ࢖ࢶࡀࡑ࠺ゝ࠺௨ୖࠊ᪥ᮏ࡜ࡋ࡚ࡶࡇࢀࢆ
ཷࡅධࢀࡊࡿࢆᚓ࡞࠿ࡗࡓսࠋ
ࡇ࠺ࡋࡓ⤒⦋ࡣࠊࠕᅇᩍཬ㏆ᮾ᝟ໃㄪᰝᶵ㛵ࠖࡢάື࡟ࡶᾘᴟⓗᙳ㡪ࢆཬࡰࡋࡓࡢ࡛ࡣ࡞࠸ࡔ
ࢁ࠺࠿ࠋࡑࡢᚋࠊࡇࡢㄪᰝᶵ㛵ࡢᣑ඘ࢆッ࠼ࡿពぢࡀぢᙜࡓࡽ࡞࠸ࡢࡣࠊࡇࡇ࡟ࡶ୍ᅉࡀ࠶ࡗࡓ
ࡢ࡛ࡣ࡞࠸ࡔࢁ࠺࠿ࠋࡓࡔࡋࠊࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡀ୰ᮾ᝟ໃ࡟㛵ࡍࡿ᝟ሗ཰㞟࣭ศᯒࢆ᩿ᛕࡋࡓࢃࡅ
࡛ࡣ࡞࠸ࠋࡑࡢࡦ࡜ࡘࡢ౛࡜ࡋ࡚ࠊࡇࢀࡲ࡛࡯࡜ࢇ࡝฼⏝ࡉࢀࡓࡇ࡜ࡢ࡞࠸ࠗ᫛࿴༑஑ᖺྛᆅ᮶
㟁⥛࠘࡜࠸࠺ࣇ࢓࢖ࣝࢆぢ࡚ࡳࡼ࠺ࠋࡇࡢࣇ࢓࢖ࣝ࡟ࡣ ᖺ ᭶ᮎ࠿ࡽ ᭶ୗ᪪ࡲ࡛ᰩཎ኱
౑ࡀ㔜ගⵇእົ኱⮧࡟ᐄ࡚࡚ᡴࡗࡓ ㏻ࡢ㟁ᩥࡀ཰ࡵࡽࢀ࡚࠸ࡿࠋ᫬ᮇⓗ࡟㝈ᐃࡉࢀ࡚࠸ࡿࡋࠊ
ࡇࡢ᫬ᮇ࡟ᰩཎ኱౑ࡀᮏ┬࡟ᡴ㟁ࡋࡓࡶࡢࢆࡍ࡭࡚཰㘓ࡋ࡚࠸ࡿࢃࡅ࡛ࡶ࡞࠸ࠋࡋ࠿ࡋࠊࡇࡢ㟁
ᩥ࠿ࡽࠊࢺࣝࢥ኱౑㤋࡟ࡼࡿ᝟ሗ཰㞟࡟㛵ࡋ࡚ࠊ࠶ࡿ⛬ᗘࡢ≉ᚩࢆᘬࡁฟࡍࡇ࡜ࡣྍ⬟࡛࠶ࢁ࠺ࠋ
㏻ࡢ࠺ࡕ᭱ࡶከࡃࡢ๭ྜࢆ༨ࡵࡿࡢࡣࢺࣝࢥࡢෆᨻ࣭እ஺ࢆྵࡴࣂࣝ࢝ࣥ᝟ໃ࡟㛵ࡍࡿሗ
࿌ࡔࡀࠊ㏆ᮾ᝟ໃ࡟㛵ࡍࡿሗ࿌ࡶ ㏻࠶ࡿࠋ࢔ࣞ࢟ࢧࣥࢻࣜ࢔࡛㛤࠿ࢀࡓ࢔ࣛࣈ㐃┕ணഛ఍㆟
ࢆࡵࡄࡿ㏆ᮾྛᅜࡢືࡁࠊࢩࣜ࢔࣭ࣞࣂࣀࣥࡢ⊂❧࡜኱ࢩࣜ࢔㐃ྜ࡜ࡢ㛵ಀࠊࣃࣞࢫࢳࢼ࡛ࡢࣘ
ࢲࣖே⛣ఫ⪅ࢆࡵࡄࡿ㌵㎚ࠊࢫ࣮ࢲࣥࡢ⊂❧ၥ㢟ࠊ࢚ࢪࣉࢺࡢᨻኚ࡜㑅ᣲ᝟ໃࠊ࢖ࣛࣥࡢ▼Ἔ㛤
Ⓨࢆࡵࡄࡿࢯ㐃࡜ࡢ஺΅ࠊࢯ㐃ࡢ㏆ᮾ㐍ฟ࡜࢔࣓ࣝࢽ࢔࣭ࢡࣝࢻᕤసࠊࢩࣜ࢔࣭ࣞࣂࣀ࡛ࣥࡢⱥ
௖㛫ࡢ฼┈ᑐ❧ࠊ࢔࣓ࣜ࢝ࡢ㏆ᮾᆅᇦ࡟ᑐࡍࡿ㛵୚ࠊࣃࣞࢫࢳࢼ㧗➼ᘚົᐁࡢᬯẅ஦௳࡜ࣘࢲࣖ
ேࢸࣟࣜࢫࢺᅋయࠊ➼ࠎࡢ⌧ᆅ᝟ໃࡀሗ࿌ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ᝟ሗ※ࡣ᪂⪺ࡸࣛࢪ࢜࡞࡝ࡢබ㛤᝟ሗࡢ
࡯࠿ࠊ୰❧ᅜࡢእ஺ᐁ࠿ࡽࡢ᝟ሗᥦ౪ࡶ࠶ࡗࡓࠋࢺࣝࢥᨻᗓෆ࡟ᩘேࡢ᝟ሗᥦ౪⪅ࡀ࠶ࡾࠊᙼࡽ
࠿ࡽࢺࣝࢥ࡟ࡼࡿ㏆ᮾ᝟ሗศᯒ࡜ࡋ࡚ఏ࠼ࡽࢀࡿࡶࡢࡶ࠶ࡗࡓࠋ≉࡟ࠕ㹀ࠖ࡜࠸࠺⛎༏ྡ࡛࿧ࡤ
ࢀࡓ᝟ሗᥦ౪⪅ࡣࠊᅾࢺࣝࢥ࣭ࢻ࢖ࢶ኱౑㤋ࡢ᝟ሗᐁ࠿ࡽᘬࡁ⥅࠸ࡔே≀࡛ࠊࢺࣝࢥෆ㛶᝟ሗᒁ
࡟໅ົࡋ㔜せᩥ᭩ࢆㄞࡴᶵ఍ࡀ࠶ࡿ࡜ࡉࢀ࡚࠸ࡿվࠋ
ࡶ࠺ࡦ࡜ࡘὀ┠ࡉࢀࡿࡢࡣࠊࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡀ࢖ࣥࢻ࡟㛵ࡍࡿ᝟ሗ཰㞟ࢆ࠿࡞ࡾ⢭ຊⓗ࡟⾜ࡗ࡚
࠸ࡿࡇ࡜࡛࠶ࡿࠋ ㏻ࡢᰩཎ㟁ሗࡢ࠺ࡕࠊ࢖ࣥࢻ࡟㛵ࡍࡿࡶࡢࡣ ㏻࠶ࡿࠋ࢞ࣥࢪ࣮࡜ࢪࣥࢼ
࣮࡜ࡢ఍ㄯࠊࣄࣥࢻ࣮ࢗᩍᚐ࡜ᅇᩍᚐ࡜ࡢ༠ຊࢆࡵࡄࡿືࡁࠊ࢖ࣥࢻ࡟ᑐࡍࡿ⡿ⱥࡢᕤస࡞࡝ࡀ
ሗ࿌ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋࡍ࡭࡚ࡀࠕ᪂⪺᝟ሗࠖ࡜ࡉࢀ࡚࠸ࡿࡢ࡛ࠊࡑࢀ࡯࡝㈗㔜࡞᝟ሗࡀሗ࿌ࡉࢀࡓࢃ
ࡅ࡛ࡣ࡞࠸ࡔࢁ࠺ࡀࠊࡑࢀ࡟ࡋ࡚ࡶࢺࣝࢥࡀ࢖ࣥࢻ᝟ሗࢆ཰㞟ࡍࡿᣐⅬࡢࡦ࡜ࡘ࡜ࡉࢀ࡚࠸ࡓࡇ
࡜ࡣ⯆࿡῝࠸ࠋඛ࡟⤂௓ࡋࡓᅾࢱ࢖኱౑㤋࠿ࡽࡢせᮃࡀࠊ୍㒊ᐇ⌧ࡉࢀ࡚࠸ࡓࡢ࠿ࡶࡋࢀ࡞࠸ࠋ
㸰㸬⊂ᅵ㛵ಀ
➨஧ḟୡ⏺኱ᡓୗࡢࢺࣝࢥࡣࠊࡑࡢᮎᮇࡲ࡛ⱥ⡿➼ࡢ㐃ྜᅜࠊࢯ㐃ࠊ⊂ఀ➼ࡢᯡ㍈ᅜࠊ࠸ࡎ
ࢀ࡜ࡶ࡯ࡰ➼㊥㞳ࡢ཭ዲ㛵ಀࢆಖࡕࠊ୰❧ࢆ⥔ᣢࡋࡓࠋࡑࡢእ஺ࡣࠕ㦫ࡃ࡭ࡁ㞳ࢀᢏࠖ࡜ホࡉࢀ
ࡿ࡯࡝࡛࠶ࡿտࠋࡴࢁࢇࠊࡑࡢ୰❧ᨻ⟇ࡣࡋࡤࡋࡤ༴ᶵ࡟┤㠃ࡋࡓࠋ≉࡟኱ᡓึᮇࠊᡓᒁࡀᯡ㍈
ᅜഃ࡟᭷฼࡟ᒎ㛤ࡋ࡚࠸ࡓ᫬ᮇࡣࡑ࠺࡛࠶ࡿࠋ ᖺ ᭶ࠊ᪥⊂ఀ୕ᅜྠ┕ࡀᡂ❧ࡋࡓ┤ᚋࠊ
ࢻ࢖ࢶ㌷ࡣ ᭶࣮࣐ࣝࢽ࢔࡟ࠊ⩣ ᖺ ᭶࡟ࡣࣈࣝ࢞ࣜ࢔࡟ࠊࡉࡽ࡟ྠᖺ ᭶࡟࣮ࣘࢦࠊࢠ
ࣜࢩ࢔࡟ࡶ㐍㥔ࡋ࡚ࠊࡲࡓࡓࡃ㛫࡟ࣂࣝ࢝ࣥࡢ࡯ࡰ඲ᇦࢆไᅽࡋࡓࠋࡑࡋ࡚ ᭶ࠊ࢖ࣛࢡ࡛཯ⱥ
ὴࡢࢡ࣮ࢹࢱ࣮ࡀ㉳ࡇࡾࠊࢻ࢖ࢶ࡟᥼ຓࢆせㄳࡍࡿ࡜ࠊࡇࢀࢆཷࡅ࡚ࢻ࢖ࢶࡣࢺࣝࢥ࡟ᑐࡋ࡚ࠊ
㌷㟂ရࡸ㌷㝲ࡢࢺࣝࢥ㡿ෆ㏻㐣ࢆせồࡋࡓࠋࢺࣝࢥࡣࡇ࠺ࡋࡓࢻ࢖ࢶࡢᅽຊࢆཷࡅ࡚ࠊ᫬㛫ࢆ✌
ࡂࡘࡘ୰❧ࢆᏲࡿ࡭ࡃࢠࣜࢠࣜࡢእ஺ࢆᒎ㛤ࡋࡘࡘ࠶ࡗࡓࠋ
34
㛤࠿ࢀࡓ࡜ࡁࠊᕼᮃỴ㆟࡜ࡋ࡚ࠊࡇࡢ✀ㄪᰝᶵ㛵ࡢタ⨨᱌ࡀ᥇ᢥࡉࢀ࡚࠸ࡓࡢࡔ࡜࠸࠺ࠋṧᛕ࡞
ࡀࡽࠊࡇࡢ࡜ࡁࡢබ㤋㛗఍㆟࡟㛵ࡍࡿグ㘓ࡣ⣮ኻࡋṧᏑࡋ࡚࠸࡞࠸ࠋࡓࡔࡋࡇࡇ࡛ࡣࠊㄪᰝᶵ㛵
タ⨨ࡢᵓ᝿ࡀ࠿࡞ࡾ௨๓࠿ࡽ࠶ࡗࡓࡀࠊࡑࢀࡀࡋࡤࡽࡃᐇ⌧ࡋ࡚࠸࡞࠿ࡗࡓࡇ࡜ࢆ☜ㄆࡋ࡚࠾ࡅ
ࡤࡼ࠸ࠋ
ᰩཎ኱౑ࡣࠊࠕ᫬ᒁᑗ᮶ࣀືྥࢽ㚷࣑ࠖࠊㄪᰝᶵ㛵タ⨨ࢆࠕ⮳ᛴ᳨ࠖウࡍࡿࡼ࠺኱⮧࡟ồࡵ
ࡓࡀࠊࡑࢀ࡯࡝኱つᶍ࡞⤌⧊ࢆ⪃࠼࡚࠸ࡓࢃࡅ࡛ࡣ࡞࠸ࠋ኱つᶍ࡞ᶵ㛵タ⨨ᐇ⌧ࢆᮃࡴࡢࡣ࠶ࡲ
ࡾᐇ㝿ⓗ࡛ࡣ࡞࠸ࡋࠊ㝣㌷Ṋᐁഃ࡛㏆ᮾ᝟ໃࡢࠕ⤌⧊ⓗ◊✲ࠖࢆ㐍ࡵ࡚࠸ࡿ࡜ࡁ࡛ࡶ࠶ࡿࡢ࡛ࠊ
㝣㌷Ṋᐁഃ࡜ᐦ᥋࡞㐃⤡ࢆಖᣢࡋࡘࡘࠊᙜึࡣࡈࡃᑡᩘࡢᢸᙜ⪅ࢆ௵࿨ࡋࠊ₞ḟᚲせ࡟ᛂࡌ࡚ቑ
ဨࢆᅗࡿࡇ࡜࡟ࡋࡓ࠸ࠊ࡜኱౑ࡣ㏙࡭ࡓࠋලయⓗ࡞ィ⏬ࡣ௨ୗࡢࡼ࠺࡞ࡶࡢ࡛࠶ࡿࠋࡲࡎࠊࠕᮏ
௳ၥ㢟ࢽ௜┦ᙜࣀⷥ⵳ཬ㆑ぢࣤ᭷ࢫࣝ⪅ࠖ ࡞࠸ࡋ ྡࢆ᭩グᐁࡲࡓࡣㄪᰝᐁ࡟௵࿨ࡋࠊࡑࡢୗ
࡟ࠊࡇࡢᆅᇦ࡟␃Ꮫࡋࡓⱝᡭ᭩グ⏕ࢆ⨨ࡃࠋሙᡤࡣࠊ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢ኱౑㤋஦ົᡤյࡢ୍㒊ࢆ
඘ᙜࡍࡿࠋᅗ᭩࣭㞧ㄅ➼㉎ධ㈝ࢆྵࡵᖺ㛫ࡢ⤒ᖖ㈝ࡣ ࣜࣛ⛬ᗘࠊㄪᰝ㈝࣭᪑㈝ࡣᚲせ࡟ᛂ
ࡌู࡚㏵ㄳồࡍࡿࠋࠕ⌧ࢽ㌍ືࢩࢶࢶ࢔ࣝᨻ἞ⓗ᪉㠃ࣚࣜࣀㄪᰝࣤ୺ࢺࢩ⣧Ꮫ⾡ⓗㄪᰝࣤᚑࢺࢫࠖ
࡜ࡢ᪉㔪ࡀㅻࢃࢀࡓࡀࠊ࠿ࡘ࡚ᮏ┬ㄪᰝ㒊㛗ࢆົࡵእ஺࡟࠾ࡅࡿㄪᰝ◊✲ࡢ㔜せᛶࢆㄆ㆑ࡋ࡚࠸
ࡓࡣࡎࡢᰩཎ኱౑࡟ࡋ࡚ࡣࠊ࠸࠿࡟ࡶᑠ᣺ࡾࡢ⤌⧊᱌࡛࠶ࡗࡓࠋ
ࡇࡢᚋࠊㄪᰝᶵ㛵ࡀ࡝ࡢࡼ࠺࡞࠿ࡓࡕ࡛タ⨨ࡉࢀࡓࡢ࠿ࠊグ㘓ࡀ࡞࠸ࡢ࡛ࡼࡃศ࠿ࡽ࡞࠸ࠋ
ྠᖺ ᭶ࠊᰩཎ኱౑ࡣࠊ୰ᑿ࡞ࡿே≀շࢆკク࡜ࡋࠊࢺࣝࢥෆᨻ஦㡯ࡢ࡯࠿࡟ࠕᅇᩍㄪᰝ஦ົࠖ
ࢆ⿵బࡉࡏࠊ㝣㌷࠿ࡽ᭶ ࣜࣛࡢᡭᙜࢆᡶ࠺ࠊ࡜ࡢሗ࿌ࢆ㏦ࡗ࡚࠸ࡿոࠋࡲࡓࠊ⩣ ᖺ ᭶ࠊࢱ࢖ࡢ኱౑㤋࡛ࡣࠊࠕすளᅇᩍᚐᨻ἞ᅋయࢺࣀ㐃⤡ᕤసࠖࠕすளᅇᩍᚐࣀ୍⯡ᨻ἞ⓗ≉ࢽ༳
ᗘၥ㢟ࢽᑐࢫࣝືྥධᡭࠖࢆྠᆅ࡛⾜࠺ࡇ࡜ࡀ㞴ࡋ࠸ࡢ࡛ࠊࡇࢀࢆᢸᙜࡍࡿᑓ㛛ᐁࢆࢺࣝࢥ኱౑
㤋ෆ࡟⨨ࡃࡼ࠺せㄳࡋ࡚࠸ࡿչࠋ ᭶ࠊㄪᰝ㒊➨୕ㄢ࡟໅ົࡋ࡚࠸ࡓᑠᯘ㧗ᅄ㑻ࡀ୕➼᭩グᐁ࡜
ࡋ࡚࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟╔௵ࡋࡓࠋᑠᯘࡣࣔࣥࢦࣝᏛࡀᑓ㛛ࡔࡗࡓࡀࠊࣟࢩ࢔ㄒࠊ୰ᅜㄒࡀሓ⬟࡛ࠊ
㏆ᮾᆅᇦࡢṔྐ࣭ᩥ໬࣭᐀ᩍ➼࡟ࡶᙉ࠸Ꮫၥⓗ㛵ᚰࢆᣢࡗ࡚࠸ࡓࡢ࡛ࠊࠕᮏ௳ၥ㢟ࢽ௜┦ᙜࣀⷥ
⵳ཬ㆑ぢࣤ᭷ࢫࣝ⪅ࠖ࡜ࡋ࡚㑅ᢤࡉࢀࡓࡢ࡛ࡣ࡞࠸࠿࡜᥎ ࡉࢀࡿպࠋࡇ࠺ࡋ࡚ࡳࡿ࡜ࠊ࠾ࡑࡽ
ࡃࡣᰩཎ኱౑ࡀᥦ᱌ࡋࡓࡼ࠺࡞ࠊࡈࡃᑠつᶍࡢㄪᰝࠕᶵ㛵ࠖࡀࠊ࠶ࡿ࠸ࡣண⟬ᥐ⨨ࢆకࢃ࡞࠸㠀
බᘧࡢ⤌⧊࡜ࡋ࡚ࢺࣝࢥ኱౑㤋ෆ࡟タࡅࡽࢀ࡚࠸ࡓࡶࡢ࡜⪃࠼ࡽࢀࡼ࠺ࠋ
ࡇࡢࡼ࠺࡞ືࡁ࡜୪⾜ࡋ࡚ࠊ኱ᮾளᡓத㛤ᡓᚋࡲࡶ࡞ࡃᰩཎ኱౑ࡣࠊ㏿ࡸ࠿࡟࢔ࣛࣅ࢔ᕤస
࡟╔ᡭࡍࡿࡇ࡜ࢆල⏦ࡋ࡚࠸ࡿࠋ᪥ᮏ㌷ࡢࣅ࣐ࣝ㐍ᧁࡀᮇᚅ௨ୖ࡟㡰ㄪ࡟㐍ࡳࠊࡑࢀ࡟ᛂࡌ࡚ࣅ
࣐ࣝࡢ⊂❧ࢆ࿧ࡧ࠿ࡅࡓᮾᲄⱥᶵ㤳┦ࡢ㆟఍₇ㄝࡀ࢖ࣥࢻࡸ㏆ᮾ᪉㠃࡟཯㡪ࢆ⏕ࢇ࡛࠸ࡿࡢ࡛ࠊ
࡛ࡁࢀࡤᯡ㍈୕ᅜࡢ㌷㝲ࡀ㏆ᮾ࡟㐍ฟࡋࠊࡑࡇ࡛㐃⤡ࡍࡿࡢࡀ⌮᝿ⓗࡔࡀࠊࡑࢀࡣᙜ㠃↓⌮ࡔࢁ
࠺࠿ࡽࠊࡇࡢᶵ఍࡟ఱࡽ࠿ࡢᨻ἞ᕤసࢆᐇ᪋ࡋᑗ᮶ࡢసᡓࢆᐜ᫆࡟ࡍࡿࡇ࡜ࡀᶵᐅࡢᥐ⨨࡛࠶ࡿࠊ
࡜ᰩཎ኱౑ࡣ㏙࡭ࡓࠋࡑࡋ࡚ࡑࡢලయ᱌࡜ࡋ࡚ᥦ㉳ࡉࢀࡓࡢࡣࠕ᪥⊂ఀ୕ᅜࣀྡࣀୗࢽ㏆ᮾཬ༳
ᗘ᪉㠃⿕ᅽ㏕Ẹ᪘㛤ᨺ㸦࣐࣐㸧ཬ⊂❧᥼ຓࢽ㛵ࢫࣝඹྠᐉゝࣤⓎࢫࣝࢥࢺ࡛ࠖ࠶ࡗࡓࠋࡇࡢᥦ᱌
ࡣࠊ኱౑㤋௜㝣㌷Ṋᐁࡢ❧▼᪉ு୰బ࠿ࡽࡶ๓ᖺ ᭶ࠊ㛤ᡓ┤ᚋ࡟ཧㅛᮏ㒊࡟ල⏦ࡉࢀࡓ࡜࠸
࠺ջࠋࡉࡽ࡟ᰩཎ኱౑ࡣࠊ㑇᠍࡞ࡀࡽ࢖ࢠࣜࢫࡢ࢔ࣛࣅ࢔ᕤసࡀ┦ᙜࡢຠᯝࢆᣲࡆࡘࡘ࠶ࡾࠊ⌧
ᆅ࡛ࡣᯡ㍈ᅜഃ࡟࡜ࡗ࡚≧ἣࡀ୙฼࡞⌧≧࡟࠶ࡿࡢ࡛ࠊ᪥⊂ఀ୕ᅜࡣ࡞ࡿ࡭ࡃ᪩ࡃࠕࠕ࢔ࣛࣅ࢔ࠖ
Ẹ᪘ࣀ⊂❧ࣤㄆ࣒ࣝ᪨ࣀᐉゝࠖࢆⓎ⾲ࡍ࡭ࡁ࡛࠶ࡿ࡜ッ࠼ࡓռࠋ
ᐇࡣࡕࡻ࠺࡝ྠࡌ㡭ࠊ⊂ఀ୧ᅜ࠿ࡽ࢖ࣥࢻ࣭࢔ࣛࣅ࢔ࡢ⊂❧࡟㛵ࡍࡿ୕ᅜඹྠᐉゝࢆฟࡍࡇ࡜
ࡀ᪥ᮏ࡟ᑐࡋ࡚ᥦ᱌ࡉࢀࠊ᪥ᮏᨻᗓ࠾ࡼࡧ㝣㌷ࡢᐇົ᳨࡛ࣞ࣋ࣝウࡀ࡞ࡉࢀ࡚࠸ࡓࠋ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ኱ᮏႠᨻᗓ㐃⤡఍㆟ࡣ୕ᅜᐉゝ᱌ࢆỴᐃࡋࠊᮾᲄ㤳┦ࡣࡇࢀࢆ࡞ࡿ࡭ࡃ㏿ࡸ࠿࡟Ⓨ⾲
ࡍ࡭ࡁ࡛࠶ࡿ࡜୺ᙇࡋࡓࠋ࡜ࡇࢁࡀࠊࡇࡢᚋࠊࢻ࢖ࢶഃ࡜ලయⓗ࡞ᢡ⾪࡟ධࡿ࡜ࠊඛ᪉ࡣᙜ㠃ᐉ
ゝࢆぢྜࢃࡏࡓ࠸࡜ࡢពྥࢆఏ࠼࡚ࡁࡓࠋ࢖ࣥࢻࡣ࡜ࡶ࠿ࡃࠊ࢔ࣛࣅ࢔ࡸ㏆ᮾ࡟㛵ࡍࡿᐉゝࡣࠊ
33
➨஧ḟୡ⏺኱ᡓୗࡢᅾࢺࣝࢥ᪥ᮏ኱౑㤋
ᡞ㒊Ⰻ୍
ࡣࡌࡵ࡟
ᡓᚋࠊ1+. ఍㛗ࢆົࡵࡓ๓⏣⩏ᚨࡣࠊ ᖺ ᭶ࠊᮅ᪥᪂⪺ࡢࢺࣝࢥ㥔ᅾᨭᒁ㛗࡜ࡋ࡚࢖ࢫ
ࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟╔௵ࡋࡓࡀࠊࡑࡢ㡭ࡢࢺࣝࢥ࡟ࡘ࠸࡚ḟࡢࡼ࠺࡟ᅇ᝿ࡋ࡚࠸ࡿࠋࠕᙜ᫬ࡢࢺࣝࢥࡣࠊ
ࢻ࢖ࢶࠊ࢖ࢱࣜ࢔ࠊ࢖ࢠࣜࢫࠊ࢔࣓ࣜ࢝࡞࡝ྛᅜࡢࢫࣃ࢖ࡀධࡾ஘ࢀ࡚࠸ࡲࡋࡓࠋ࠸ࢃࡤㅁሗྜ
ᡓࡢ୍኱ಟ⨶ሙ࡛ࡍࠖձࠋ➨஧ḟୡ⏺኱ᡓୗࡢ୰❧ᅜࢺࣝࢥࡀࠕㅁሗྜᡓࡢ୍኱ಟ⨶ሙ࡛ࠖ࠶ࡗ
ࡓࡇ࡜ࡣࠊ౛࠼ࡤࢫࣃ࢖࣭࢟ࢣࣟࡢࢣ࣮ࢫࡀࡼࡃ≀ㄒࡗ࡚࠸ࡿղࠋ
࡛ࡣࠊ᪥ᮏࡣࡇࡢࠕㅁሗྜᡓࡢ୍኱ಟ⨶ሙ࡛ࠖ࡝ࡢࡼ࠺࡞᝟ሗάືࢆᒎ㛤ࡋ࡚࠸ࡓࡢࡔࢁ࠺
࠿ࠋᙜ᫬ࠊ᪥ᮏࢆྵࡴᯡ㍈ᅜ࡜㐃ྜᅜࡀάⓎ࡞᝟ሗάືࢆᒎ㛤ࡋ࡚࠸ࡓࡢࡣࠊࢺࣝࢥࡢ࢔ࣥ࢝ࣛ
ࡸ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡔࡅ࡛ࡣ࡞࠸ࠋྠࡌ୰❧ᅜࡢࢫ࢖ࢫࠊࢫ࢙࣮࢘ࢹࣥࠊࢫ࣌࢖ࣥࠊࣂࢳ࢝ࣥࠊ࣏
ࣝࢺ࡛࢞ࣝࡶ⹫ࠎᐇࠎࡢㅁሗྜᡓࡀ⧞ࡾᗈࡆࡽࢀ࡚࠸ࡓࠋ᪥ᮏ࡟㛵ࡋ࡚࠸࠼ࡤࠊ≉࡟ࢫ࣌࢖ࣥ㥔
ᅾබ౑࣭㡲☻ᘺྜྷ㑻ࡀࢫ࣌࢖ࣥேࢆ౑ࡗ࡚ື࠿ࡋ࡚࠸ࡓ࡜࠸࠺ㅁሗࢿࢵࢺ࣮࣡ࢡࡢࠕᮾࠖ᝟ሗࡀ
᭷ྡ࡛࠶ࡿճࠋ
ࡇࢀ࡟ᑐࡋ࡚ࠊࢺࣝࢥࡢ᪥ᮏ኱౑㤋ࡢ᝟ሗάື࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ࡯࡜ࢇ࡝▱ࡽࢀ࡚࠸࡞࠸ࠋୖ㏙
ࡢ୰❧ㅖᅜࡢ࠺ࡕࢫ࢖ࢫ௨ୗࡢྛᅜ࡟ࡣබ౑㤋ࡋ࠿⨨࠸࡚࠾ࡽࡎࠊ኱౑㤋ࢆ⨨࠸࡚࠸ࡓࡢࡣࢺࣝ
ࢥࡔࡅࡔࡗࡓ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊ࡛࠶ࡿࠋࡇࡢ᫬ᮇࡢ᪥ᅵ㛵ಀ୍⯡ࡍࡽࠊ࠶ࡲࡾࡼࡃ▱ࡽࢀ࡚ࡣ࠸
࡞࠸ࠋࡑࡢ⌮⏤ࡢ኱༙ࡣࠊ㛵㐃㈨ᩱࡀஈࡋ࠸ࡇ࡜࡟࠶ࡿࠋࡑࡇ࡛ᮏ✏࡛ࡣࠊࡇࢀࡲ࡛࡯࡜ࢇ࡝฼
⏝ࡉࢀ࡞࠿ࡗࡓእົ┬እ஺ྐᩱ㤋ࡢྐᩱࢆ⏝࠸࡚ࠊࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡀ࡝ࡢࡼ࠺࡞᝟ሗࢆࠊ࡝ࡢࡼ࠺
࡟ࡋ࡚཰㞟ࡋ࡚࠸ࡓ࠿ࢆ⪃ᐹࡋࠊࡑࡢ⪃ᐹࢆ㏻ࡋ࡚ࠊᙜ᫬ࡢ᪥ᅵ㛵ಀࡢ୍➃ࢆ᫂ࡽ࠿࡟ࡋ࡚ࡳࡓ
࠸ࠋ
௨ୗࠊᮏㄽ࡛ࡣࡲࡎࠊ୰㏆ᮾ࡟㛵ࡍࡿ᝟ሗ཰㞟ࡢᐇែࢆ᳨ウࡋࠊḟ࠸࡛ࢺࣝࢥ࡜ࢻ࢖ࢶࡢ㛵
ಀࢆࡵࡄࡿ᝟ሗ཰㞟࡜᝟ໃศᯒࢆྲྀࡾୖࡆࡿࠋࡑࡋ࡚᭱ᚋ࡟ࠊ ᖺࡢࢺࣝࢥ࡟ࡼࡿᑐ᪥᩿
஺࣭ᐉᡓ࡟⮳ࡿ⤒⦋ࢆࠊ኱౑㤋ࡢ᝟ሗ཰㞟࡜᝟ሗศᯒ࠿ࡽ᫂ࡽ࠿࡟ࡋ࡚ࡳࡓ࠸ࠋࡇࡢ᫬ᮇࡢࢺࣝ
ࢥ㥔ᅾ኱౑ࡣእົ┬㠉᪂ὴࡢ࣮ࣜࢲ࣮ࡢ୍ே࡛࠶ࡗࡓᰩཎṇ࡛࠶ࡾࠊᙼࡢୗ࡛ࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡣࡸ
ࡸ␗ᖖ࡞஦ែ࡟㝗ࡗ࡚࠸ࡓ࡜ゝࢃࢀࡿࠋࡇࡢⅬࡶຍ࿡ࡋ࡚ࠊࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡢ᝟ሗᶵ⬟ࡢᐇែࢆᤊ
࠼࡚ࡳࡼ࠺ࠋ 㸯㸬୰㏆ᮾ᝟ሗ
እ஺ྐᩱ㤋ࡢᡤⶶᩥ᭩ࡢ୰࡟ࠊࠗᅇᩍཬ㏆ᮾ᝟ໃㄪᰝᶵ㛵タ⨨㛵ಀ୍௳࠘࡜㢟ࡍࡿ⯆࿡῝࠸
ࣇ࢓࢖ࣝࡀ࠶ࡿࠋࢱ࢖ࢺࣝࡣ⯆࿡῝࠸ࡢࡔࡀࠊࡑࡢ୰࡟⥛ࡌ㎸ࡲࢀࡓᩥ᭩ࡣ㟁ᩥ➼ࡀ࡯ࢇࡢᩘ㏻
ࡔࡅ࡟㐣ࡂ࡞࠸ࠋࡲࡎࠊࡇࡇ࠿ࡽࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡢ᝟ሗάືࡢᴫせࢆ᥈ࡗ࡚ࡳࡼ࠺ࠋ
࣮ࣚࣟࢵࣃ࡛➨஧ḟୡ⏺኱ᡓࡀጞࡲࡗ࡚࠿ࡽ⣙ ᖺ༙⤒ࡗࡓ㡭ࠊࡲࡔ᪥ᮏࡀ኱ᮾளᡓத㸦ኴ
ᖹὒᡓத㸧ࢆ㛤ጞࡍࡿ ࣧ᭶࡯࡝๓ࡢ ᖺ ᭶ࠊᰩཎṇࢺࣝࢥ኱౑ࡣᯇᒸὒྑእົ኱⮧࡟බ
ಙࢆ㏦ࡾࠊࠕᅇᩍཬ㏆ᮾ᝟ໃㄪᰝᶵ㛵ࠖࢆ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟タ⨨ࡍࡿࡼ࠺ពぢල⏦ࡋ࡚࠸ࡿմࠋ
ࡇࡢබಙ࡟ࡼࢀࡤࠊ ᖺ ᭶࡟࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮࡛ࣝࠕࠕࣂࣝ࢝ࣥࠖཬ㏆ᮾ᪉㠃බ㤋㛗఍㆟ࠖࡀ
*
ᅜ㝿᪥ᮏᩥ໬◊✲ࢭࣥࢱ࣮
32
࠙トࠚ
ձ ௨ୖ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ⏣ࠎᐑⱥኴ㑻㸦㸧
㡫௨ୗཧ↷ࠋ
ղ ๓ᥖ᭩ࠊ 㡫ࠋ
ճ ๓ᥖ᭩ࠊ 㡫ࠋ
մ ௨ୖ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ๓ᥖ᭩ 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
յ ࣟࣥࢻࣥ᮲⣙࡟㛵ࡋ࡚ࡣᨻ἞እ஺ྐࡢ❧
ሙ࠿ࡽࠊࡉࡋ࠶ࡓࡾ㛵㟼㞝㸦㸧ཧ↷ࠋ
ն ௨ୖ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ๓ᥖ᭩ 㡫௨ୗࠊ࡜ࡃ
࡟ 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
շ ௨ୖ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ๓ᥖ᭩ 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
ո ௨ୖ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ๓ᥖ᭩ 㡫ࠊ 㡫௨
ୗཧ↷ࠋ
չ ๓ᥖ᭩ 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
պ ึᮇ㟷ᖺᑗᰯ㐠ື࡜ࡢ㛵ಀ࡛ࠊ➉ᒣㆤኵ
㸦㸧 㡫௨ୗཧ↷ࠋࡲࡓࠊ♫఍඲⯡
࡜ࡢ㛵ಀ࡛ࠊᡞ㒊Ⰻ୍㸦㸧 㡫௨ୗ
ཧ↷ࠋ
ջ ⏣ࠎᐑ㸦㸧 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
ռ ᒣཱྀᐃ㸦㸧 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
ս ⏣ࠎᐑ㸦㸧 㡫ཧ↷ࠋ
վ ࡉࡋ࠶ࡓࡾࠊ➉ᒣㆤኵ㸦㸧 㡫௨ୗ
ཧ↷ࠋ
տ ௨ୖ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ⏣ࠎᐑ㸦㸧 㡫௨
ୗཧ↷ࠋ
ր ⏣ࠎᐑ㸦㸧 㡫௨ୗ࡟ࡼࢀࡤࠊ
㸦᫛࿴ 㸧࡟ฟ∧ࡉࢀࡓࠗᶫᮏ኱బࡢᡭ
グ࠘㸦ࡳࡍࡎ᭩ᡣ㸧ࡢ⦅⪅࡛࠶ࡿ୰㔝㞞ኵ
ࡣࠊᮾி⿢ุࡲ࡛࡟ᮏ᭩ࡀฟ∧ࡉࢀ࡚࠸
ࡓࡽ⤠㤳ฮࡣචࢀ࡞࠿ࡗࡓ࡜ホ౯ࡋ࡚࠸
ࡿࡀࠊᮾி⿢ุࡢホ౯つ‽࠿ࡽࡳุ࡚Ỵ
ࡣኚࢃࡽ࡞࠸࡜ࡉࢀࡿࠋࡓࡋ࠿࡟ࠊ⏣ࠎ
ᐑࡢุ᩿ࡣጇᙜ࡛࠶ࡿ࡜ࡋ࡚ࡶࠊᮏ᭩࡛
ᴗ⦼࡜ࡋ࡚グ㏙ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠊ୰ᅜ࡛ࡢ✚
ᴟᨻ⟇࡬ࡢᶫᮏࡢ㛵୚ࡀࠊᮾி⿢ุ࡟࠾
࠸࡚ࠊᮏᩥᚋ㏙ࡢࠕ᝟ໃุ᩿ࠖ࡬ࡢᙳ㡪
௨እࡣࠊᮏே࡟ࡼࡗ࡚ࡶఅࡏࡽࢀ࡚࠸ࡓ
ࡇ࡜ࡣ஦ᐇ࡛࠶ࡿࠋ
ց ᒣཱྀ㸦㸧 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
ւ ๓ᥖ᭩ࠊ 㡫௨ୗཧ↷ࠋࡇࢀ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ
๓㏙ࡢࠕୖ࠿ࡽࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࠖ࡜ࠕୗ࠿ࡽ
ࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࠖ࡜ࡢ㛵㐃࡛ࠊᒣཱྀᐃ㸦㸧
㡫௨ୗࢆࡶཧ↷ࠋ
փ ⏣ࠎᐑ㸦㸧 㡫௨ୗཧ↷ࠋ
ք ๓ᥖ᭩ࠊ 㡫ࠋ
ᒣཱྀ㸦㸧 㡫௨ୗࡣࠊ࢖ࢱࣜ࢔࡜ࢻ࢖
ࢶࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡀୡ⏺ྐ࡟࠾࠸࡚ࠊ➨୍
ḟୡ⏺኱ᡓ┤ᚋࡢ ᖺ࡟ᡂ❧ࡋࡓࡇ࡜
࡟ὀ┠ࡋ࡚࠸ࡿࡀࠊ᪥ᮏ࡛໭ࡢࠗᅜᐙᨵ
㐀᱌ཎ⌮኱⥘࠘ࡀྠᖺ࡟⬺✏ࡋࡓࡇ࡜࡟
ࡶゝཬࡋ࡚࠸ࡿࠋ
㛵ᮾ㌷࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊᓥ⏣ಇᙪ㸦㸧
31
㡫௨ୗཧ↷ࠋ
᪂஭㸦㸧 㡫ཧ↷ࠋᮏ᭩ࡣࢺࣝࢥㄒ
ࢆㄞࡵ࡞࠸ከࡃࡢ᪥ᮏே࡟࡜ࡗ࡚ࠊ࢜ࢫ
࣐ࣥࡢᨵ㠉࡟㛵ࢃࡗࡓṔ௦ࡢ▱㆑ேࡢぢ
ゎࢆ⥙⨶ࡋࡓࡁࢃࡵ࡚᭷┈࡞᭩࡛࠶ࡿࠋ
ࡑࡋ࡚ࠊࡇࡇ࡟࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ࡜ᶫᮏࡢ᥋Ⅼࡀ࠶ࡗࡓࡢ࡛࠶ࡾࠊᙜ᫬ࡢࢺࣝࢥ࡜᪥ᮏࡢᅜᐙయ
ไࡀᇶ♏࡟ࡋࡓᅜẸᅜᐙᛮ᝿ࡣ࠿࡞ࡾ㢮ఝࡋࡓ㛵ಀ࡟࠶ࡿࠋ࡜ࡾࢃࡅࠊ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡢᨻᶒୗ࡛
ࡢྠ໬ᨻ⟇ࡸ ᖺ௨㝆࡟☜❧ࡉࢀࡓ୍ඪ⊂⿢యไࢆ㢳៖ࡍࡿ࡜ࠊࢺࣝࢥࡢᅜᐙయไࢆࣇ࢓ࢩ
ࢬ࣒࡜ࡋ࡚≉ᚩ࡙ࡅࡿࡇ࡜ࡶྍ⬟࡛࠶ࢁ࠺ࠋࡋ࠿ࡋࠊᮏ✏࡛ࡣࡇࡢ㆟ㄽ࡟❧ࡕධࡿࡇ࡜ࡣ࡛ࡁ࡞
࠸ࡢ࡛ࠊ᭱ᚋ࡟ࡇ࠺ࡋࡓ㐣ཤࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ᅜᐙࡢṔྐࡀ⌧௦࡟ఱࢆᩍ࠼࡚ࡃࢀࡿࡢ࠿ࢆ⡆༢࡟ᒎ
ᮃࡍࡿࡇ࡜࡟ࡋࡓ࠸ࠋ
➨஧ḟୡ⏺኱ᡓࡢࡢࡕ⌧௦ࡢᅜẸᅜᐙࡢከࡃ࡜ྠᵝ࡟ࠊ᪥ᮏࡶ⮬⏤୺⩏ⓗ࡞ᅜᐙయไࢆྲྀࡗ
ࡓࠋࡋ࠿ࡋ࡞ࡀࡽ࢖ࢹ࢜ࣟࢠ࣮࡛࡞ࡃ⌧ᐇࡢୡ⏺ࢆࡳࡿ࡜ࡁࠊࡑࢀ࡟ࡼࡗ࡚ᡓதࡸᢚᅽࡀඞ᭹ࡉ
ࢀࡓࢃࡅ࡛ࡣ࡞࠿ࢁ࠺ࠋࡉࡽ࡟࠸ࡲࡸࠊ㡿ᅵᣑᙇⓗ࡞ព࿡࡛ࡣ࡞ࡃࠊ⤒῭ⓗࡲࡓࡣᩥ໬ⓗ࡞ព࿡
࡛ᣑ኱୺⩏ࢆ࡜ࡿ኱ᅜࡀࠊࠕᖇᅜࠖ࡞࠸ࡋࠕᖇᅜ୺⩏ࠖ࡜ࡋ࡚ࡩࡓࡓࡧၥ㢟࡜ࡉࢀ࡚࠸ࡿࡇ࡜ࡀ
ὀ┠ࡉࢀࡿࠋࡑࢀࡣࠊᅜẸᅜᐙ࡜ࡋ࡚ࡢ⤫ྜࢆᇶ♏࡟⤒῭ⓗ࡜㌷஦ⓗࡢ஧ഃ㠃ࢆ୰ᚰ࡟ᅜ㝿ⓗ࡞
㛵ಀࢆࠊ㡿ᅵࡢᣑ኱ࢆ㏻ࡌ࡚ᵓ⠏ࡋࡼ࠺࡜ࡋࡓ࠿ࡘ࡚ࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡀࠊ⌧௦࡟ᙧࢆኚ࠼࡚Ꮡ⥆ࡋ
࡚࠸ࡿࡼ࠺࡟ᛮ࠼ࡿ࠿ࡽ࡛࠶ࡿࠋ
ࡇࢀࢆ᪥ᮏ࡟㛵ಀ࡙ࡅ࡚⪃࠼ࡿ࡞ࡽࠊࡲࡎࠊ⤒῭ⓗ࡟ࡣࠊ➨஧ḟୡ⏺኱ᡓᚋࡢᅜ㝿⤒῭࡟࠾
ࡅࡿ᪥ᮏࡢඃ㉺ⓗᆅ఩ࡣࠊ⏕⏘ᣐⅬ࡜ࡋ࡚ࡢ࢔ࢪ࢔࡬ࡢ㐍ฟ࡟ᨭ࠼ࡽࢀ࡚࠸ࡓࠋࡑ࠺ࡋࡓ஦ᐇࡣࠊ
ࠕ኱ᮾளඹᰤᅪࠖࡢᛮ᝿ࡀ㐜ࢀ࡚ࡁࡓᖇᅜ୺⩏ᅜࡢ❧ሙ࠿ࡽ᧦ㆤࡋࡼ࠺࡜ࡋࡓࠕ⏕Ꮡᅪᛮ᝿ࠖ࡟
࡝ࡇ࠿┦㏻ࡌࡿࡶࡢࡀ࠶ࡿࠋ࠸ࡲࡸᅜẸࡣ⤒῭❧ᅜ᪥ᮏࡢ௻ᴗᡓኈ࡜ࡋ࡚ࠊ࠿ࡘ࡚࡜ྠᵝ࡟୰ᅜ
ࡉࡽ࡟ࡣᮾ༡࢔ࢪ࢔࡟㐍ฟࡋࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋࡲࡓ㌷஦ⓗ࡟ࡣࠊ᭱ప㝈ࡢ⮬⾨ຊࡢࡳࢆ⮬๓࡛ࡶࡘ࡜
ࡣ࠸࠼ࠊୡ⏺ⓗ࡞ᡓ␎ࢆᒎ㛤ࡋ࡚ୖグࡢࠕᖇᅜࠖ࡜ࡶ┠ࡉࢀࡿ࢔࣓ࣜ࢝࡜ࡢྠ┕࡟ࡼࡗ࡚ࠊ᪥ᮏ
ࡣ࢔࣓ࣜ࢝ᖇᅜ୺⩏ࡢせဨ࡜ࡋ࡚ぢࡽࢀࡊࡿࢆ࠼࡞࠸㠃ࢆࡶࡗ࡚࠸ࡿࠋࡇࡢࡼ࠺࡟⪃࠼ࡿ࡜ࡁࠊ
ࢃࢀࢃࢀ᪥ᮏே࡜ࡋ࡚ࡣ࡜ࡾࢃࡅᮾ࢔ࢪ࢔ㅖᅜ࡜ࡢᅜ㝿㛵ಀࡢᇶᮏጼໃ࡟㛵ࡋ࡚ࠊᖹ࿴࡜⚟♴ࡢ
どⅬ࠿ࡽ᪥ᮏࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢṔྐࢆᨵࡵ࡚ぢ┤ࡍᚲせࡀ࠶ࡿࡢ࡛ࡣ࡞࠿ࢁ࠺࠿ࠋ
30
ࡣ้ࠎ࡜ࡋ࡚ᅜẸࢆ⬣ጾࡋࡘࡘ࠶ࡾࠖփࠋࡇࡇ࡛ࡣࠊ✚ᴟጼໃࡀ㣗⣊ၥ㢟࡟ࡘ࡞ࡀࡗ࡚࠸ࡿࡇ࡜
ࡣࠊᚋ㏙ࡢࠕ⏕Ꮡᅪᛮ᝿ࠖ࡟㛵㐃ࡋ࡚࠸࡚ὀពࡍ࡭ࡁ࡛࠶ࡿࠋࡲࡓᶫᮏ࡟㛵ࡋ࡚ࡣࠊᴟᮾᅜ㝿㌷
஦⿢ุࡢᘚㄽࡣ୍㈏ࡋ࡚୰ᅜၥ㢟࡬ࡢ㛵୚ࢆྰᐃࡋࡓࡀࠊᶫᮏ⮬㌟ࡀ⿢ุ࡟࠾࠸࡚ࠊ୕᭶஦௳┤
ᚋ࡟ཧㅛᮏ㒊࡛సᡂࡉࢀࡓࠕ᝟ໃุ᩿ࠖࠊ࡜ࡾࢃࡅࡑࡢ⤖ㄽ㒊ศࡢ☜ᐃ࡟ᙳ㡪ࢆ୚࠼ࡓࡇ࡜ࢆㄆ
ࡵ࡚࠸ࡿࠋࡇࡢ⤖ㄽ࡜ࡣࠊࠕ‶ᕞࡣฎ⌮ࡏࡊࡿ࡭࠿ࡽࡎࠊ⪋ࡋ࡚ᨻᗓ࡟᪊࡚㌷ࡢពぢ࡟ᚑࡣࡊࡿ
ሙྜࡣ᩿↛ࡓࡿฎ⨨࡟ฟࡿࡢぬᝅࢆせࡍࠖք࡜࠸࠺ࡶࡢ࡛࠶ࡿࠋࡑࡋ࡚ࠊࡇࡢࠕ᝟ໃุ᩿ࠖࡣᶫ
ᮏࡔࡅࡢᙳ㡪࡜ࡣ࠸࠼ࡲ࠸ࡀࠊཧㅛᮏ㒊ࡢᇶᮏ᪉㔪࡜࡞ࡾࠊ‶ᕞ஦ኚࡀຨⓎࡍࡿࡢࡀྠᖺࡢ ᭶
࡛࠶ࡿࠋࡇࡢࡼ࠺࡟኱ࡁࡃࡳࢀࡤࠊᶫᮏࡢᅜᐙᨵ㐀ィ⏬ࡣ୰ᅜ࡟ࡶ㛵ಀࡋ࡚࠸ࡿࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ࡲࡓࠊ㌷㒊ࡢ㠉᪂ὴ࡟⤖ࡧࡘ࠸ࡓ኱ᕝࡸ໭ࡶࠊࡑࡢᛮ᝿ࡢࡶ࡜ࡶ࡜࠿ࡽ୰ᅜ࡬ࡢ㐍ฟࢆ௻ᅗ
ࡋ࡚࠸ࡓࠋ኱ᕝࡣ 㸦኱ṇ 㸧ᖺ࠿ࡽ༡‶ᕞ㕲㐨㸦‶㕲㸧ࡢㄪᰝᶵ㛵ࡢࡦ࡜ࡘ࡛࠶ࡿᮾள⤒῭
ㄪᰝᒁ࡟໅ົࡋ࡚࠸ࡿࠋࡲࡓࠊ኱ᕝࡀ໭࡜࡜ࡶ࡟ 㸦኱ṇ 㸧ᖺ࡟๰タࡋࡓ๓㏙ࡢ⊰Ꮡ♫ࡣࠊ
໭ࡢࠗᅜᐙᨵ㐀᱌ཎ⌮኱⥘࠘ࢆᐇ⌧ࡍࡿࡇ࡜ࢆ┠ᶆ࡜ࡋࡓࡀदࠊࡑࡢࠗ኱⥘࠘ࡑࡢࡶࡢࡢ┠ᶆࡣ
୰ᅜࢆྵࡴ࢔ࢪ࢔ࡢゎᨺ࡟࠶ࡗࡓࠋࡉࡽ࡟ࠊ᪥ᮏࡢ‶ᕞᕤస࡟࡜ࡗ࡚ࡁࢃࡵ࡚㔜せ࡞ࠊ㸦᫛
࿴ 㸧ᖺࡢᙇస㟒⇿ẅ஦௳ࡢ㤳ㅛ⪅࡛࠶ࡗࡓἙᮏ኱స኱బࡀࠊࡑࡢᚋࡣணഛᙺ࡜࡞ࡾࠊ୕᭶஦௳
࡟࠾࠸࡚ᶫᮏ࡜኱ᕝࡢ㛫ࡢ௰௓ᙺ࡜ࡋ࡚ᬯ㌍ࡋ࡚࠸ࡿࡢ࡛࠶ࡿࠋࡓࡋ࠿࡟ࠊ୰ᅜ࡛ࡢ✚ᴟᨻ⟇࡟
㛵ࡋ࡚ࡣࠊ▼ཎⳏ∞ࡸᯈᇉᚁᅄ㑻௨᮶ࠊ௦ࠎᅜෆ࡜ࡣ⊂⮬ࡢᣦᑟ⪅ࢆ௮࠸ࡔ㛵ᮾ㌷࡜࠸࠺ࠊ⌧ᆅ
࡛ࡢάືᣐⅬࡀ࠶ࡗࡓधࠋࡋ࠿ࡋࠊᙜ᫬ࡢᅜෆࡢືࡁࡀᴟᮾࡢືྥࠊ࡜ࡾࢃࡅ୰ᅜࡢືྥ࡜኱ࡁ
࡞ព࿡࡛࿧ᛂࡋ࡚࠸ࡿࡇ࡜ࡣ☜࠿࡛࠶ࢁ࠺ࠋ
ࡴࡍࡧ
௨ୖࡢࡼ࠺࡟ࠊ᪥ᮏࡀࡉࡋ࠶ࡓࡾ୰ᅜ࡜ࡢ㛵ಀ࡟࠾࠸࡚ᖇᅜ୺⩏ᨻ⟇ࢆྲྀࡗ࡚ࠊ୰ᅜ࡬ࡢ✚
ᴟⓗ࡞㐍ฟࢆ⾜ࡗࡓ࡜࠸࠺ࡇ࡜ࢆࠊࢺࣝࢥ࡜ẚ㍑ࡋࡓሙྜࠊࢺࣝࢥࡣすḢࡢิᙉ࡟ࡼࡿᖇᅜ୺⩏
ᨻ⟇ࡢᑐ㇟ᅜ࡛࠶ࡗࡓࠋࡇࡢどⅬ࠿ࡽࡳࢀࡤ᪥ᮏࡣᖇᅜ୺⩏ࡢഃ࡟࠶ࡾࠊࡇࢀ࡟ᑐࡋ࡚ࢺࣝࢥࡣ
୰ᅜ࡜ྠᵝ࡟㐍ฟࡉࢀࡓ཯ᑐࡢഃ࡟࠶ࡿࠋࡋ࠿ࡶ ᖺ௦࡟࠾࠸࡚ࠊࢺࣝࢥࡣ࢜ࢫ࣐ࣥᖇᅜࡢ
ఏ⤫ࢆࠊࡲࡓࠊ୰ᅜࡶΎᖇᅜࡢఏ⤫ࢆᘬࡁ⥅࠸࡛࠾ࡾࠊ୧⪅ࡣ࡜ࡶ࡟ࠕᖇᅜ୺⩏ᅜ࡛ࠖࡣ࡞࠸
ࠕᖇᅜࠖࡢᮎ⿰࡛࠶ࡗࡓࠋࡇࡇ࡛࠸࠺ࠕᖇᅜ୺⩏ᅜࠖ࡜ࡣࠊ࢘ࣛࢹ࢕࣑࣮࣭࣮ࣝࣞࢽࣥࡀࡇࡢゝ
ⴥࢆ౑ࡗ࡚⾲⌧ࡋࡓࠊ ୡ⣖ᮎࡢ⊂༨ẁ㝵࡟࠶ࡿ㈨ᮏ୺⩏ᅜࢆព࿡ࡋ࡚࠾ࡾࠊ㔠⼥㈨ᮏ࡟ᑟ࠿
ࢀࡓ⊂༨యไ࡟ࡼࡗ࡚ᾏእࡢ㡿ᅵศ๭ࢆࡵࡊࡍᅜᐙࡢࡇ࡜࡛࠶ࡿࠋࡋ࠿ࡶࠊ᪥ᮏࡣࢻ࢖ࢶࡸ࢖ࢱ
ࣜ࢔࡜࡜ࡶ࡟ᚋ㐍ࡢᖇᅜ୺⩏ᅜ࡛࠶ࡾࠊ࢖ࢠࣜࢫࡸࣇࣛࣥࢫ࡜࠸ࡗࡓิᙉࡀඛ㐍ࡢᖇᅜ୺⩏ᅜ࡜
ࡋ࡚㡿ᅵศ๭ࢆ⤊࠼ࡓ࠶࡜࡟ࠊᣑ኱୺⩏ࢆၐ࠼ࡓᅜᐙ࡛࠶ࡗࡓࠋ
ඛ㐍ࡢᖇᅜ୺⩏ᅜࡢ㡿ᅵศ๭ࡢ⯙ྎࡣ࢜ࢫ࣐ࣥࡸΎ࡜࠸ࡗࡓୖグࡢࠕᖇᅜ࡛ࠖ࠶ࡗࡓࡀࠊࡑ
ࢀࡽࡢᅜࡀ㡿ᅵศ๭ࢆ㣗࠸Ṇࡵࡿࡓࡵࡢ᪉⟇ࡣࡲࡎࡣ⮬ࡽࡢᅜᐙయไࡢኚ㠉࡛࠶ࡗࡓࠋࡇ࠺ࡋࡓ
ኚ㠉ࡣ୧ᅜ࡟࠾࠸࡚࡜ࡾࢃࡅ ୡ⣖࡟ධࡿ㡭࠿ࡽᙉࡃព㆑ࡉࢀࡓࡀࠊ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊᚲせ࡜
ࡉࢀࡿᢤᮏⓗ࡞ኚ㠉ࡣᣦᑟⓗ࢚࣮ࣜࢺᒙ࡟ᨭᣢࡉࢀ࡞࠿ࡗࡓࠋࢺࣝࢥ࡟㛵ࡋ࡚ࡣࠊࡇ࠺ࡋࡓ஦᝟
ࢆ᪂஭ᨻ⨾ࠗ࢜ࢫ࣐ࣥᖇᅜࡣ࡞ࡐᔂቯࡋࡓࡢ࠿࠘ࡣࠊỗࢺࣝࢥ୺⩏ࢆክ᝿࡜ࡋࡘࡘ࢔࣓ࣝࢽ࢔ே
㐠ື࡟ࡶ⌮ゎࢆ♧ࡍࠊࠕ࢜ࢫ࣐࣭ࣥࢿ࣮ࢩࣙࣥࠖࡢྠ໬ᨻ⟇ࢆྰᐃࡋ࠼࡞࠸࡜ࡇࢁ࡟ࠊ࢜ࢫ࣐
࣭࢚࣮ࣥࣜࢺ࡜ࡗ࡚ࡢࠕ࢜ࢫ࣐ࣥࡢᏑᅾࡢ㔜ࡉࠖ࡜ᙼࡽࡢࠕ୙⮬⏤ࡉࠖ࡜ࡀ࠶ࡗࡓ࡜ᣦ᦬ࡋ࡚࠸
ࡿनࠋࡇࡢࡇ࡜ࡣࠊࡲࡗࡓࡃྠᵝ࡟ࡇࡢ᫬ᮇࡢ୰ᅜࡢ࢚࣮ࣜࢺ࡟ࡶᙜ࡚ࡣࡲࡿࡼ࠺࡟ᛮ࠼ࡿࠋࡇ
ࢀࢆᡴ㛤ࡋ࡚᪂ࡓ࡞ᅜᐙయไ࡟ᑟ࠸ࡓࡢࡀࢺࣝࢥࡢᅜẸᅜᐙᛮ᝿࡛࠶ࡾࠊ୰ᅜࡢඹ⏘୺⩏ᛮ᝿࡛
࠶ࡗࡓࠋ
29
ୡ⏺ྐⓗ࡞ど㔝࠿ࡽ
௨ୖࡢࡼ࠺࡞ᶫᮏࡢ⤒Ṕࢆࡳ࡚ࡶࠊ᪥ᮏࡢᡓ๓࡜ᡓ᫬ࡢᨭ㓄యไࢆࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢ࢝ࢸࢦ࣮ࣜ
࡟ྵࡵࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿࡢࡔࡀࠊࡇࢀࡲ࡛ゐࢀ࡚ࡇ࡞࠿ࡗࡓࠊᶫᮏࡢ⾜ື࡜ᾏእ࡜ࡢ㛵ಀࢆ᫂ࡽ࠿
ࡍࡿࡇ࡜࡟ࡼࡗ࡚ࠊࡇࡇ࡛ࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢᅜ㝿ⓗ࡞఩⨨࡙ࡅࠊࡉࡽ࡟ࡣୡ⏺ྐⓗ࡞఩⨨࡙ࡅ࡟ࡶゝ
ཬࡋ࡚࠾ࡁࡓ࠸ࠋࡇࡇ࡛࠸࠺ᾏእ࡜ࡢ㛵ಀ࡜ࡣࠊ࡜ࡾࢃࡅ୰ᅜ࡜ࡢ㛵ಀ࡛࠶ࡿࠋ
๓㏙ࡢࡼ࠺࡟ࠊᶫᮏࡢ⤖ᡂࡋࡓᱜ఍ࡣࠊ ᖺ࡟ ࡘࡢ㌷஦ࢡ࣮ࢹࢱ࣮ࡢ௻⏬ẕయ࡜࡞ࡿࡀࠊ
ࡇࡢ୕᭶஦௳࡜༑᭶஦௳࡜ࡣ࠸ࡎࢀࡶᮍ㐙࡟⤊ࢃࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊྠᖺ࡟୧஦௳ࡢ㛫࡟㉳ࡉࢀࡓ୰ᅜ
࡛ࡢ‶ᕞ஦ኚࡣᡂຌࡋࠊ⩣ᖺࡢ ᖺࡢ‶ᕞᅜタ❧ࡢᇶ♏ࢆ⠏ࡃࠋࡇࡢ‶ᕞ஦ኚ࡜ᮍ㐙ࡢ㌷஦
ࢡ࣮ࢹࢱ࣮ࡢ㛫ࡢ㛵ಀࡀࡇࡇ࡛ࡢၥ㢟࡛࠶ࡿࡀࠊࡑࡢ㝿ࠊࡇࡢ㛵ಀࢆ࡝ࡢ࡛ࣞ࣋ࣝྲྀࡾୖࡆࡿࡢ
࠿࡟ࡉࡋ࠶ࡓࡾὀពࡀᚲせ࡛࠶ࡿࠋᶫᮏࡢ‶ᕞ஦ኚ࡬ࡢ㛵୚ࡢ࠺ࡕࠊ㌷஦⿢ุୖࡢ㈐௵ࢆၥࢃࢀ
ࡿ㛵୚ࡀࠊᴟᮾᅜ㝿㌷஦⿢୍ุ࡛㈏ඹྠㅛ㆟࡜୰ᅜ࡟ᑐࡍࡿ౵␎ᡓதࡢ 㡯┠࡟ࡘ࠸࡚ㄆࡵࡽࢀࠊ
⤊㌟⚗㘑ࡢุỴࡀୗࡉࢀ࡚࠸ࡿրࠋࡋ࠿ࡋࠊࡇࡇ࡛ၥ㢟࡟ࡍࡿࡢࡣࠊ஦ᐇ࡜ࡋ࡚ࡢᶫᮏࡢ㛵୚࡛
࠶ࡾࠊࡉࡽ࡟ࡑࢀࡢṔྐⓗ࡞⬦⤡࡟࠾ࡅࡿព࿡࡛࠶ࡿࠋ
ࡉ࡚ࠊ‶ᕞ஦ኚ࡟㇟ᚩࡉࢀࡿࡼ࠺࡞᪥ᮏࡢᑐ୰ᅜ✚ᴟእ஺ࡣࠊᅜẸ࡟ࡼࡗ࡚ࡶᨭᣢࡉࢀࡿࡀࠊ
ࡑࢀࡣ᪥ᮏࡢࡑࢀࡲ࡛ࡢᅜ㝿ⓗ࡞ᡓ␎࡟ᐦ᥋࡟㛵㐃ࡋ࡚࠸ࡿࠋ᪥ᮏࡣすḢࡢ㏆௦໬ᨻ⟇ࢆ᳜Ẹᆅ
ᨻ⟇࡜࡜ࡶ࡟㍺ධࡋࠊ࢔ࢪ࢔ࡢᆅᇦ࡟࠾࠸࡚ࠊࡲࡎ 㸦᫂἞ 㸧ᖺ࡟ྎ‴ࢆࠊ㸦᫂἞ 㸧
ᖺ࡟㡑ᅜࢆ᳜Ẹᆅ࡜ࡋ࡚㡿᭷ࡍࡿࠋࡇ࠺ࡋࡓ᳜Ẹᆅ࡛ࡣ⛣Ẹᨻ⟇ࡀ࡜ࡽࢀ㌷ᨻࡀᩜ࠿ࢀࡿࡢࡔࡀࠊ
ᅜẸࡣࡇ࠺ࡋࡓṔྐⓗ࡞✚ࡳ㔜ࡡࢆ㏻ࡌ࡚᳜Ẹᆅᅜᐙࢆ⮬ᕫព㆑໬ࡋ࡚ࡺࡃࠋṔྐⓗ࡟࠸࠼ࡤࠊ
᳜Ẹᆅࡢᣑ኱ࢆࡵࡊࡍすḢิᙉࡢᖇᅜ୺⩏ࡣࠊ㈨ᮏ୺⩏ࡢⓎ㐩࡜࡜ࡶ࡟ ୡ⣖ᚋ༙࡟᭱┒ᮇࢆ
㏄࠼ࡿࠋࡇࢀ࡟ᑐࡋ࡚ࠊࡼ࠺ࡸࡃࡇࡢ᫬Ⅼ࡛㏆௦໬ࢆ┠ᶆ࡟యไ㌿᥮ࢆᐇ⌧ࡋࡓ᪥ᮏࡣࠊࢻ࢖ࢶ
ࡸ࢖ࢱࣜ࢔࡜ྠࡌࡃ㐜ࢀ࡚ࡁࡓᖇᅜ୺⩏ᅜ࡜ࡋ࡚ୡ⏺ศ๭࡟ཧຍࡍࡿ࡜࠸࠺ࡢࡀࠊᙜ᫬ࡢᅜ㝿ⓗ
࡞஦᝟࡛࠶ࡿցࠋ
ࡇࡢࡼ࠺࡞≧ἣࡣࠊࡲࡉ࡟ᶫᮏࡢᒚṔ࡟య⌧ࡉࢀ࡚࠸ࡿࡢ࡛࠶ࡿࠋࡍ࡛࡟㏙࡭ࡓࡼ࠺࡟ࠊᶫ
ᮏࡀ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ࡟ὀ┠ࡋࡓࡢࡣẸ᪘୺⩏࡟❧⬮ࡋࡓᅜẸࡢ⤫ྜ࡛࠶ࡗࡓࠋࡇࢀ࡟ࡘ࠸࡚ࡢᶫᮏ
ࡢ⪃࠼ࡣ୍㈏ࡋ࡚࠸ࡓ࡜࠸࠼ࡿࡀࠊ⤫ྜࡢ୺య࡟ࡘ࠸࡚ࡢ⪃࠼ࡣࠊ๓㏙ࡢࡼ࠺࡟ࠊᱜ఍ࡢタ❧᫬
ࡢ㌷㒊࡟࠾ࡅࡿ୰ሀᑗᰯ࠿ࡽ㟷ᖺᑗᰯ࡬ࠊࡉࡽ࡟஧࣭஧භ஦௳ࡢࡢࡕࡣᅜẸࡢ࠺ࡕࡢ᭷ᚿ࡬࡜⛣
⾜ࡍࡿࠋࡑࡢ᫬ᮇࠊᶫᮏࡣ๓㏙ࡢࠕ኱᪥ᮏ㟷ᖺඪࠖ࡜࠸࠺ᨻ἞⤖♫ࢆ⤖ᡂࡋࠊࡑࡢ⌮᝿ࡢᐇ⌧࡟
ྥࡅࡓᅜẸ㐠ືࢆᒎ㛤ࡍࡿࠋࡍ࡛࡟࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡢ᫬௦ࢆ㐣ࡂࡓᙜ᫬ࠊୡ⏺ࡢᅜẸᅜᐙࡣᅜẸ⤫
ྜࡢഴྥࢆᙉࡵࠊከࡃࡣᅜᐙ⥲ືဨࡢయไࢆ᥇⏝ࡍࡿࡇ࡜࡟࡞ࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊࡑࡢ᪉ྥࡣ⮬⏤୺⩏
ⓗ࡜඲య୺⩏ⓗࡢ ✀㢮࡟ศ࠿ࢀࠊᚋ⪅ࡣࡉࡽ࡟ࣇ࢓ࢩࢬ࣒ⓗ࡜ඹ⏘୺⩏ⓗ࡜࡟ศ࠿ࢀࡿࡀࠊࡍ
࡛࡟ゝཬࡋࡓᒣཱྀ࡟ࡼࡿࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢ ࡘࡢ≉ᚩ࡛ࡣࠊࡑࢀࢆඹ⏘୺⩏࠿ࡽ༊ู࡛ࡁࡎࠊࡑࢀࡽ
ࡢ≉ᚩࡣ඲య୺⩏ࡢ≉ᚩࡔ࡜࠸࠺ࡇ࡜࡟࡞ࡿࠋᒣཱྀ࡟ࡼࢀࡤࠊࡇࡢ୧⪅ࢆศ࠿ࡘ➨ ࡢ≉ᚩࡣࠊ
㌷ࡸᐁ൉࡞࡝ࡢ᪤ᡂࡢᨭ㓄ᒙࡢ཯ື໬ࡋࡓ㒊ศ࡜୰㛫ⓗㅖ㝵ᒙࢆᇶ┙࡜ࡋࡓ኱⾗㐠ືࡢᣦᑟ⪅࡜
ࡢྠ┕࡛࠶ࡿ࡜࠸࠺ࠋ๓⪅࡟ഴࡃ࡜ࡁᶒጾ୺⩏ⓗࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡀࠊᚋ⪅࡟ഴࡃ࡜ࡁ␲ఝ㠉࿨ⓗࣇ࢓
ࢩࢬ࣒ࡀⓏሙࡍࡿ࡜ࡉࢀࡿւࠋᶫᮏࡣᚋ⪅ࢆᶆᴶࡍࡿࡀࠊ᪥ᮏ࡟ᐇ㝿࡟ᡂ❧ࡋࡓኳⓚไࣇ࢓ࢩࢬ
࣒ࡣ๓⪅࡟ᒓࡍࡿࡢ࡛࠶ࡿࠋࡇࡢࡼ࠺࡞᪥ᮏࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡣࠊ๓㏙ࡢ᳜Ẹᆅᨻ⟇࡟࠾࠸࡚୰ᅜ࡜
ࡘࡡ࡟㛵ࢃࡾࢆࡶࡗ࡚ࡁ࡚࠸ࡿࠋ
ࡑࡢ✚ᴟᨻ⟇ࡣࡉࡋ࠶ࡓࡾࠊᱜ఍ࡢ㊃ព᭩࡟࠾࠸࡚ࡘࡂࡢࡼ࠺࡞እ஺୍⯡࡟㛵ࡍࡿពぢ⾲᫂
࡟ࡳࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿࠋ⌧ᅾࡢ♫఍᝟ໃࡣ⮳ࡿ࡜ࡇࢁ࡛㏥ᗫࡋⲨᗫࡋ࡚࠸ࡿࡀࠊࠕ᭦࡟அࢆእົ᪉
㠃࡟ぢࡿ࡟Ⅽᨻ⪅ࡣᅜᐙⓒᖺࡢ㛗ィࢆᛀ༷ࡋࠊิᅜࡢ㰯ᜥࢆ❚ࡩࡇ࡜࡟ࡢࡳỮࠎ࡜ࡋ࡚ఱ➼ᑐእ
Ⓨᒎࡢ⇕ࢆ᭷ࡏࡎࠊ⥔᪂௨᮶ࠊ✚ᴟ㐍ྲྀࡢẼ㨨ࡣ඲ࡃᾘ☻ࡋཤࡾࠊⅭ࡟ேཱྀ㣗ᩱၥ㢟ゎỴࡢΰ㏞
28
ࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࠖ࡜ࡍࡿぢゎࡀ࠶ࡾࠊࡇࢀࡣࡇ࠺ࡋࡓ㐠ືᙧែࡢ㛫ࡢ┦㐪ࢆ⌮ゎࡍࡿࡢ࡟㔜せ࡛࠶
ࡿࠋࡓࡔࠊ㏆ᖺࡢ◊✲࡟ࡼࢀࡤࠊ⊂ఀࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒࡟࠾࠸࡚ࡶࠕୖ࠿ࡽࠖࡢせ⣲ࠊ᪥ᮏࡢࣇ࢓ࢩ
ࢬ࣒࡟࠾࠸࡚ࡶࠕୗ࠿ࡽࠖࡢせ⣲ࡀᣦ᦬ࡉࢀ࡚࠸࡚ࠊࡑࡢ┦ᑐⓗ࡞ព࿡࠶࠸ࢆ▱ࡗ࡚࠾ࡃᚲせࡀ
࠶ࡿռࠋ
ࡇࢀ࡟㛵㐃ࡋ࡚ࠊ᪥ᮏࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢ୺య࡛࠶ࡿ㌷㒊࡟࠾࠸࡚ࠊ୺ᑟᶒࡀⓚ㐨ὴ࠿ࡽ⤫ไὴ
࡟⛣ࡗࡓࡇ࡜ࢆㄝ᫂ࡏࡡࡤ࡞ࡽ࡞࠸ࠋ๓㏙ࡢࡼ࠺࡟ࠊ༑᭶஦௳࡛ࢡ࣮ࢹࢱ࣮࡟ኻᩋࡋࡓࡢࡣࠊᶫ
ᮏ࣭኱ᕝὴ࠿ࡽす⏣࣭໭ὴࡀ㞳ࢀࡓࡓࡵ࡛࠶ࡿࡀࠊᚋ⪅ࡢ୍ὴࡀⓚ㐨ὴ࡛࠶ࡾࠊ㌷㒊ࡢᑚᐁ⣭ࢆ
୰ᚰ࡟⤌⧊ࡉࢀ࡚࠸࡚బᐁ⣭୰ᚰࡢ๓⪅࡜ࡣ␗࡞ࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊᶫᮏ⮬㌟ࡣ୕᭶஦௳ࡢኻᩋᚋ࡟ࠊ
ᅇ㢳ᡭグ࡛ḟࡢࡼ࠺࡟㏙࡭࡚࠸ࡿࠋࠕᢚࠎ㝣኱ฟ㌟⪅ࡣ᫬ໃ࡟㏄ྜࡍࡿฟୡ⑓⪅኱㒊ࢆ༨ࡴࡿࡀ
ᙜ᫬ࡢ㏻ᘢ࡞ࡾࡁࠋᨾ࡟ணࡣ୕᭶஦௳ࢆᶵ࡜ࡋᱜ఍ဨࡢ኱ኚ᭦ࢆỴࡋࠊ᭟࡟ዲࡴฎ࠶ࡽࡊࡾࡋ㝲
㝃ࡁᑡኊᑗᰯ࡟࿧ࡧ࠿ࡃࠋ᮶ࡿࡶࡢ⥆ࠎ࡜ࡋ࡚ᚿẼ᪲┒ࠊಙᛕࡢᙉᅛ࡞ࡿࡇ࡜኱Ꮫฟ㌟⪅ࡢẚ࡟
࠶ࡽࡎࠋஅࡼࡾࡋ࡚㝲㝃ࠊ㝣኱Ꮫ⏕ࠊ◙ᕤᏛᰯࠊኈᐁᏛᰯࠊᡞᒣᏛᰯ᮶ࡓࡾཧࡎࡿࡶࡢᩘ▱ࢀࡎࠖ
սࠋࡇ࠺ࡋࡓᅇ㢳ㄯ࠿ࡽࡍࢀࡤࠊ୕᭶஦௳ᚋࡢᶫᮏࡢ᪉㔪㌿᥮ࡣ୺ほⓗ࡞ᛮ࠸࡟␃ࡲࡾࠊ༑᭶஦
௳ࡶࡲࡓኻᩋ࡟⤊ࢃࡿࠋ
ࡑࡢᚋࠊࢡ࣮ࢹࢱ࣮ィ⏬ࡢ୺ᑟᶒࡣⓚ㐨ὴࡀᥱࡾࠊ஧ࡘࡢ㌷஦ࢡ࣮ࢹࢱ࣮ࢆỴ⾜ࡍࡿࠋ୧⪅
࡜ࡶ࡟ᨻᗓࡢせேࢆくᧁࡋ࡚࠸ࡿࡀࠊ㸦᫛࿴ 㸧ᖺࡢ஬୍࣭஬஦௳ࡣᭀⓎⓗ࡞▐᫬ࡢ஦௳࡛
࠶ࡿࡢ࡟ᑐࡋ࡚ࠊ ᖺࡢ஧࣭஧භ஦௳ࡣୗኈᐁ ྡవࡾࡢཧຍࡢࡶ࡜࡟ィ⏬ⓗ࡟ᐇ⾜ࡉࢀࠊ
Ọ⏣⏫ࡸ㟘ࣨ㛵࡞࡝ᨻ἞ࡢ୰ᚰᆅᇦࡀ༨ᣐࡉࢀࡿࠋࡔࡀࠊࡇࡢ㒊㝲ࡣ ᪥ᚋ࡟㙠ᅽࡉࢀ࡚ࡋࡲ࠸ࠊ
ࡑࡢᚋࡣࠊỴ⾜୺య࡛࠶ࡿⓚ㐨ὴࡀᑐᢠࡋ࡚࠸ࡓ୰ሀᑗᰯࡢ⤫ไὴࡀ㌷㒊ࡢ୺ᑟᶒࢆᥱࡾࠊᨻᶒ
࡟ࡼࡾ኱ࡁ࡞ᙳ㡪ࢆཬࡰࡍࡇ࡜࡟࡞ࡿࠋࡇࢀ࡟ࡼࡗ࡚ࠊ㌷㒊୺ᑟࡢᨻᶒ㐠Ⴀࡢࡶ࡜࡛ࠊࣇ࢓ࢩࢬ
࣒ࡀⓚ㐨ὴࡢ୺ᙇࡼࡾࡶ⦆࿴ࡉࢀࡓᙧ࡛╔ᐇ࡟᥎ࡋ㐍ࡵࡽࢀࡿࡇ࡜࡟࡞ࡿࠋ๓㏙ࡢࡼ࠺࡟ࠊࣇ࢓
ࢩࢬ࣒ࡢ➨୍ࡢ≉ᚩ࡜ࡋ୍࡚ඪ⊂⿢࡟ࡼࡿᙉไⓗྠ୍໬ࡀᣲࡆࡽࢀ࡚࠾ࡾࠊ࢖ࢱࣜ࢔࡛ࡶࢻ࢖ࢶ
࡛ࡶࣇ࢓ࢩࢫࢺᨻඪ࡟ࡼࡿ⊂⿢ࡀᐇ⌧ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊ᪥ᮏࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡣࡑࡢయไࡢ኱ᯟ
࡟࠾࠸࡚ࠊ㸦᫛࿴ 㸧ᖺࡢᅜᐙ⥲ືဨἲࡢࡶ࡜࡛ࡣࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢ➨୕ࡢ≉ᚩ࡜ࡋ࡚ࡢ኱⾗
ືဨࡢᇶ┙࡟⤖ࡧࡘ࠸࡚ࠊ」ᩘᨻඪᨻ἞ࡢᣲඪయไ࡜࠸࠺ᙧែࢆ࡜ࡗࡓࡋࠊ඲ᨻඪࡢゎᩓࢆ࡜ࡶ
࡞ࡗࡓ ᖺࡢ኱ᨻ⩼㈶఍ࡢࡶ࡜࡛ࡶࠊࡑࡢᙧែࢆኻ࠺ࡇ࡜࡞ࡃࠊ୍ඪ⊂⿢ࡸ㌷㒊⊂⿢࡟⮳ࡿ
ࡇ࡜ࡣ࡞࠿ࡗࡓࡢ࡛࠶ࡿվࠋ
࡜ࡇࢁ࡛ᶫᮏࡣ࡜࠸࠼ࡤࠊ㸦᫛࿴ 㸧ᖺ஧࣭஧භ஦௳࡟㛵୚ࡋ࡚ࠊ㝣㌷ࡢணഛᙺ࡟ᘔࡉ
ࢀࠊྠᖺ࡟ࢺࣝࢥ㟷ᖺඪࢆ㐃᝿ࡉࡏࡿࠊẸ㛫ࡢᅋయࡢ኱᪥ᮏ㟷ᖺඪࢆタ❧ࡍࡿࠋࡑࡢ⤖ඪᘧ࡟࠾
࠸࡚Ⓨ⾲ࡉࢀࡓࠕᶫᮏḠ஬㑻ᐉゝࠖ࡟࠾࠸࡚ࠊᶫᮏࡣ኱᪥ᮏ㟷ᖺඪࡢ౑࿨ࡀࠕᅜẸ⥲ືဨࢆ┠ᶆ
࡜ࡍࡿ୍ᅜ୍ඪࡢᐇ⌧࡟࠶ࡿࠖ࡜᫂ゝࡋ࡚࠸ࡿࠋࡇࡇ࡟ࡣࠊᶫᮏࡢᵓ᝿ࡀ᪥ᮏࡢ⌧ᐇ࡛࠶ࡿ㌷㒊
ࣇ࢓ࢩࢬ࣒௨ୖ࡟ࠊࣇ࢓ࢩࢬ࣒ⓗ࡛࠶ࡗࡓࡇ࡜ࡀ❚࠼ࡿࠋࡑࡋ࡚ࠊ๓㏙ࡢ኱ᨻ⩼㈶఍ࡢ⤖ᡂᚋࠊ
ᶫᮏࡣᖖ௵⥲ົ࡟ᑵ௵ࡍࡿࡀࠊ኱ᨻ⩼㈶఍ࡢ㠀ᨻ἞ⓗ࡞⤌⧊యไࢆᢈุࡋ࡚⩣ᖺ࡟㎡௵ࡍࡿࠋࡋ
࠿ࡋࠊᨻ἞ⓗ࡞άືࡣ⥅⥆ࡍࡿࡢ࡛࠶ࡗ࡚ࠊᮾ᮲ෆ㛶ࡣ 㸦᫛࿴ 㸧ᖺ࡟⩼㈶㑅ᣲࢆᐇ᪋ࡋ
࡚ࣇ࢓ࢩࢫࢺⓗ࡞୍ඪ⊂⿢࡟ࡍࡇࡋ㏆࡙ࡃࡀࠊᶫᮏࡣࡑࡢ㑅ᣲ࡛⾗㆟㝔㆟ဨ࡟ᙜ㑅ࡋࠊᅜᨻ࡟ཧ
ຍࡍࡿࡇ࡜࡟࡞ࡿࠋᡓᚋࡣᴟᮾ㌷஦⿢ุ࡛⤊㌟⚗㘑ࡢุỴࢆཷࡅࠊฟᡤᚋࠊཧ㝔㑅࡟❧ೃ⿵ࡋࡓ
ࡀⴠ㑅ࡋ࡚ࠊ㸦᫛࿴ 㸧ᖺ࡟ ṓ࡛Ṛཤࡍࡿտࠋ
27
ࣥࠊ࢖ࢱࣜ࢔ࡢ࣒ࢵࢯ࣮ࣜࢽࠊࢻ࢖ࢶࡢࣄࢵࢺ࣮ࣛࠊ࣌ࣝࢩࣕࡢࣜࢨ࣭ࣁࣥ㸦ࣞࢨ࣮࣭ࣃࣇࣦࣛ
࢕࣮㸧࡞࡝ࠊୡ⏺ࡣᣲᅜ୍⮴࡟ࡼࡗ࡚ᅜᐙ⤫ไࢆ⾜࠺ᨻ἞యไ࡟ྥ࠿ࡗ࡚࠸ࡿ࡜࠸࠺ࠋࡑࢀ࡟ࡶ
࠿࠿ࢃࡽࡎࠊ᪂⪺࠿ࡽ❚࠼ࡿ᪥ᮏࡢᐇ᝟ࡣࠊ⮬⏤୺⩏ࢆ᭱ୖࡢࡶࡢ࡜ࡋ࡚ࡑࡢᅪෆ࡟࠶ࡾࠊࡇࡢ
ࡲࡲ࡛ࡣୡ⏺➇தࡢⴠః⪅࡟࡞ࡿ࡜ุ᩿ࡋ࡚࠸ࡿչࠋ
᪥ᮏ࡬ࡢࡇࡢࡼ࠺࡞ホ౯ࡣࠊ኱ṇࢹࣔࢡࣛࢩ࣮࡜࠸࠺ࡑࢀࡲ࡛ࡢ᪥ᮏࡢẸ୺୺⩏ⓗ࡛⮬⏤୺
⩏ⓗ࡞ᨻ᝟ࢆᑐ㇟࡟ࡋ࡚࠸ࡿࠋ㸦኱ṇ 㸧ᖺ࡟ཎᩗ࡟ࡼࡗ࡚ࠊ᫂἞ࡢඖ໏௨እࡢᨻඪ⥲⿢࡟
ࡼࡿෆ㛶ࡀࡣࡌࡵ࡚⤌⧊ࡉࢀࠊ㸦኱ṇ 㸧ᖺ࡟ࡣࠊ ṓ௨ୖࡢ⏨Ꮚ඲ဨ࡟㑅ᣲᶒࢆ୚࠼ࡿ
ᬑ㏻㑅ᣲἲࡀබᕸࡉࢀࡓࠋࡲࡓࠊ➨୍ḟୡ⏺኱ᡓࡢ᝺≧ࡣࣦ࢙ࣝࢧ࢖ࣘ᮲⣙ࢆฟⓎⅬ࡟ࡋ࡚ᅜ㝿
ⓗ࡞ᖹ࿴㐠ືࢆចࡁ㉳ࡇࡋࡓࡀࠊ᪥ᮏ࡟ࡶᖹ࿴ᛮ᝿ࡢᛮ₻ࡀᢲࡋᐤࡏ࡚࠸ࡓࠋࡑ࠺ࡋࡓ≧ἣࡣ㌷
஦ⓗ࡟ࡣᅜ㝿ⓗ࡞㌷⦰ᨻ⟇࡟⌧ࢃࢀ࡚࠸࡚ࠊ ᭶஦௳ࡢ┤᥋ⓗዎᶵ࡜ࡋ࡚๓㏙࡛ゝཬࡋࡓࣟࣥࢻ
ࣥ᮲⣙ࡶࡑࡢὶࢀࡢ୰࡟࠶ࡾࠊ᪥ᮏᨻᗓࡶࡑࢀ࡟ᚑ࠺࡭ࡃ㌷㒊࡟ᅽຊࢆ࠿ࡅࡿࡢ࡛࠶ࡿࠋࡉࡽ࡟
ᙜ᫬ࡣࠊ㌷ே࡟ᑐࡍࡿẸ㛫ேࡢព㆑ࡶ෭ࡸࡸ࠿࡛ࠊ㌷㒊ࡢ୙‶ࡀ㨚✚ࡋ࡚࠸ࡓ࡜ࡶᣦ᦬ࡉࢀ࡚࠸
ࡿպࠋ
ࡋ࠿ࡋࠊࡇ࠺ࡋࡓ⮬⏤୺⩏ࠊࡲࡓᖹ࿴୺⩏ࡢ⇕ពࡣࠊࡇࢀࡽࡢᨻ⟇ࢆ㐙⾜ࡍࡿࡣࡎࡢᨻඪࡀ
ᨻதࡸở⫋࡟ࡲࡳࢀ࡚࠸ࡿ࡜࠸࠺⌧ᐇࢆ┤㠃ࡋ࡚ࠊᨻඪᨻ἞࡬ࡢ୙ಙ࡟ᅽಽࡉࢀ࡚ࡋࡲ࠺ࠋࡑ࠺
ࡋࡓᨻ἞୙ಙࢆᡴ㛤ࡍࡿ࡜࠸࠺Ⅼ࡛ࠊᶫᮏࡽࡢࢡ࣮ࢹࢱ࣮ィ⏬ࡣୡㄽ࡟࠾࠸࡚ᚰ᝟ⓗ࡟᫝ㄆࡉࢀ
ࡓ㠃ࡀ࠶ࡗࡓ࡜࠸࠼ࡼ࠺ࠋࡑࢀࡣࠊ㌷㒊࡟ࡼࡿ༑᭶஦௳ࡢฎ⌮࡟ࡶࡳࡽࢀࠊ㤳ㅛ⪅࡛࠶ࡗࡓᶫᮏ
࡛ࡉ࠼㔜ㅽៅ ᪥ࡢ⾜ᨻฎศࡢࡢࡕࠊጲ㊰ࡢ㔝◙㐃㝲௜࡟ᕥ㑄ࡉࢀࡓࡢࡳ࡛࠶ࡗࡓջࠋࡇ࠺ࡋ
ࡓὶࢀࡀ 㸦᫛࿴ 㸧ᖺࡢ஬୍࣭஬஦௳ࠊ㸦᫛࿴ 㸧ᖺࡢ஧࣭஧භ஦௳࡜࠸࠺ⱝᡭᑗᰯ
ࡢ㌷஦ࢡ࣮ࢹࢱ࣮࡬࡜ࡘ࡞ࡀࡾࠊࡑࡢᚋࡢᣲᅜ୍⮴యไ࡜ኴᖹὒᡓத࡬ࡢ✺ධ࡜࠸࠺஦ែࢆᣍࡃ
ࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ࡓࡔࠊࡇࡇ࡛ὀពࡍ࡭ࡁࡇ࡜ࡣࠊ๓⪅ࡢࢡ࣮ࢹࢱ࣮ࡀࡑࡢࡲࡲࠊᶫᮏࡀࡢࡒࢇࡔᣲᅜ୍⮴య
ไࢆᶞ❧ࡋࡓࢃࡅ࡛ࡣ࡞࠸࡜࠸࠺ࡇ࡜࡛࠶ࡿࠋࡲࡓࠊ᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥࡢᣲᅜ୍⮴ࡣࡑࡢෆᐇࢆ␗࡟
ࡋ࡚࠸ࡓࡇ࡜࡟ࡶὀពࡍ࡭ࡁ࡛࠶ࡗ࡚ࠊ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡢሙྜࡣࠊ࢜ࢫ࣐࣭ࣥࢺࣝࢥࡢᪧయไ࠿ࡽ
኱⤫㡿⊂⿢ୗࡢ㏆௦ⓗ࡞ඹ࿴ไ࡬ࡢᅜᐙᨵ㐀࡛࠶ࡾࠊ࠿࡞ࡾከᵝ࡞ࢺࣝࢥẸ᪘ࡢ⤫ྜ࡜࠸࠺ከẸ
᪘୺⩏࡛࠶ࡿࠋࡇࢀ࡟ᑐࡋ࡚ᶫᮏࡢሙྜࡣࠊ᫂἞⥔᪂࡛ᪧయไࢆኚ㠉ࡋ࡚ᶞ❧ࡋࡓ㏆௦ⓗ࡞❧᠇
ྩ୺ไࢆࣇ࢓ࢩࢬ࣒ᅜᐙ࡬࡜෌⦅ࡍࡿᅜᐙᨵ㐀࡛࠶ࡾࠊ኱࿴Ẹ᪘୺ᑟࡢẸ᪘୺⩏ⓗ⤫ྜ࡛࠶ࡿࠋ
ࡇࢀࡽᣲᅜ୍⮴యไ࡜Ẹ᪘୺⩏ࡢၥ㢟࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊࡢࡕ࡟ྲྀࡾୖࡆࡿࡇ࡜࡟ࡋ࡚ࠊᮏ✏ࡀࡉࡋ࠶
ࡓࡾࡢ㛵ᚰᑐ㇟ࡣࣇ࢓ࢩࢬ࣒࡛࠶ࡾࠊ୍㐃ࡢࢡ࣮ࢹࢱ࣮ࡢ࠶࡜タ❧ࡉࢀࡓᣲᅜ୍⮴యไࡀ࡝ࡢࡼ
࠺࡞ព࿡࡛ࣇ࢓ࢩࢬ࣒࡛࠶ࡗࡓࡢ࠿ࢆࡲࡎㄝ᫂ࡏࡡࡤ࡞ࡽ࡞࠸ࠋ
࿘▱ࡢࡼ࠺࡟ࠊࣇ࢓ࢩࢬ࣒㸦IDVFLVP㸧ࡣ࢖ࢱࣜ࢔࡛ ᖺ࡟⤖ᡂࡉࢀࡓࠕཧᡓරኈࡢࣇ࢓
ࢵࢩ㸦IDVFLGLFRPEDWWLPHQWR㸧ࠖࢆㄒ※࡜ࡋ࡚࠸ࡿࡀࠊඪ㤳ࡢ࣋ࢽ࣮ࢺ࣭࣒ࢵࢯ࣮ࣜࢽࡣ࣮ࣟ
࣐㐍㌷ࢆᩒ⾜ࡋ࡚ ᖺ࡟ୡ⏺࡛ึࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ᨻᶒࢆ๰タࡍࡿࠋࡇࢀ࡟⥆࠸࡚ࡣࠊ ᖺ࡟
ࢻ࢖ࢶࡢࢼࢳࢬ࣒ࡀࠊ࢔ࢻࣝࣇ࣭ࣄࢵࢺ࣮ࣛࡢ⋡࠸ࡿᅜẸ♫఍୺⩏ࢻ࢖ࢶປാ⪅ඪ㸦16'$3
1DWLRQDOVR]LDOLVWLVFKH'HXWVFKH$UEHLWHUSDUWHL㸧ࡢᨻᶒ࡟ࡼࡗ࡚⌧ᐇࡢᨻ἞ࢆᑟࡃࡇ࡜࡟࡞
ࡿࠋ୍⯡࡟ࡣࠊࡇࡢࡼ࠺࡞࢖ࢱࣜ࢔ࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒㸦⊃⩏㸧࡜ࢻ࢖ࢶࡢࢼࢳࢬ࣒࡜ࢆཎᆺ࡜ࡋ࡞ࡀ
ࡽࠊ㸦᫛࿴ 㸧ᖺࡢ᪥⊂ఀ୕ᅜ㌷஦ྠ┕ࢆᛕ㢌࡟᪥ᮏࡢኳⓚไࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࢆྵࡵ࡚ࠊࣇ࢓
ࢩࢬ࣒ࡢ඾ᆺࡀ᝿ᐃࡉࢀࡼ࠺ࠋᒣཱྀᐃࠗࣇ࢓ࢩࢬ࣒࠘࡟ࡼࢀࡤࠊࡇࡢࡼ࠺࡞ࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢ≉ᚩࡣࠊ
኱ࡲ࠿࡟ࡣࠊ➨ ࡟୍ඪ⊂⿢࡟ࡼࡿᙉไⓗྠ୍໬ࠊ➨ ࡟ᨻ἞㆙ᐹ࡟ࡼࡿ⮬⏤୺⩏ⓗㅖᶒ฼ࡢᢚ
ᅽࠊ➨ ࡟᪂⛛ᗎ࡟ྥࡅ࡚ࡢ኱⾗ືဨ࡟࠶ࡿ࡜ࡉࢀࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊ๓஧⪅ࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒࡛ࡣ኱⾗ⓗ
࡞ᨻඪ⤌⧊࠿ࡽ㐠ືࡀ㐍ࡵࡽࢀࡓࡢ࡟ᑐࡋ࡚ࠊ᪥ᮏࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡣࠊᅜᐙస⏝ࢆ࡟࡞࠺㌷㒊ࡢ࢖
ࢽࢩ࢔ࢸ࢕ࣈ࡛᥎㐍ࡉࢀࡓ࡜࠸࠺஦ᐇ࠿ࡽࠊ๓஧⪅ࢆࠕୗ࠿ࡽࡢࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࠖࠊᚋ⪅ࢆࠕୖ࠿ࡽ
26
Ⅽᨻ⪅ࡢ᫝ṇ࡜ᅜົࡢఙᙇ࡟㈨ࡍࡿ࡭ࡃぬᝅࡍࡿࡶࡢ࡛࠶ࡿࠊ࡜⾲᫂ࡋ࡚࠸ࡿࠋࡘࡲࡾࠊᨻᶒࡀ
ࡇࢀࡽᝏࡋࡁ≧ἣ࡟ఱࡽᑐฎࡍࡿࡇ࡜ࡢ࡞࠸ᅜ᝟ࢆ៧࠼࡚ࠊᅜᐙࡢᨵ㐀ࡀၐ࠼ࡽࢀࡿࡢ࡛࠶ࡿմࠋ
ࡇ࠺ࡋࡓᅜᐙᨵ㐀ࡢィ⏬ࡣࠊ᫛࿴ 㸦㸧ᖺࡢ୕᭶஦௳࡜༑᭶஦௳࠸࠺㌷㒊࡟ࡼࡿᮍ㐙ࢡ
࣮ࢹࢱ࣮ࢆ㏻ࡌ࡚᫂ࡽ࠿࡜࡞ࡿࠋ୕᭶஦௳ࡢ┤᥋ⓗ࡞ዎᶵࡣࠊ๓ᖺࡢࣟࣥࢻࣥ㌷⦰᮲⣙ࡢ⥾⤖࡟
࠶ࡾࠊࡑࡢ┤ᚋ࡟ᾏ㌷㌷௧㒊ཧㅛࡢ⮬Ỵࡶ㌷⦰ࡀᅜ㜵ࢆ༴࠺ࡃࡍࡿ࡜࠸࠺㌷㒊ࡢពぢࡸୡㄽ࡟ໃ
࠸ࢆ୚࠼ࡓյࠋ୕᭶஦௳ࡢࢡ࣮ࢹࢱ࣮ィ⏬ࡣᶫᮏࡀᱜ఍ࢆ㏻ࡌ࡚௙᥃ࡅࡓ࡜࠸ࢃࢀࡿࡀࠊࡶ࠺୍
᪉ࡢᙜ஦⪅࡛࠶ࡿẸ㛫ேࡢ኱ᕝ࿘᫂ࡀ࠸࡚ࠊ㌷ົᒁ㛗ࡢᑠ☾ᅜ᫛࡜⤖ࡧࡘ࠸࡚୺ᑟᶒࢆᥱࡗࡓࠋ
኱ᕝࡣ 㸦኱ṇ 㸧ᖺ࡟ᅜᐙ୺⩏ࡢᨻ἞ᅋయ࡛࠶ࡿ⊰Ꮡ♫ࠊࡉࡽ࡟ 㸦኱ṇ 㸧ᖺ࡟⾜ᆅ
♫ࢆ⤖ᡂࡋ࡚࠸ࡿࠋ
ィ⏬࡛ࡣࠊࡇࡢ኱ᕝࡀࡲࡎᮾி࡟୍୓ேࡢ཯ᨻᗓࢹࣔࢆࡋ࠿ࡅࠊྠ᫬࡟ᨻᗓせேࡢබ㑰࡟⇿
ᙎᨷᧁࢆ࠿ࡅࡿࠋࡑࡋ࡚ࠊࡑࢀࢆᶵ࡟ᡄཝ௧ࢆᩜࡁࠊࡑࡢ㛫࡟㌷㝲ࡀ㆟఍ࢆ༨ᣐࡋ࡚ෆ㛶࡟⥲㎡
⫋ࡉࡏࠊᏱᇉ୍ᡂ㝣㌷኱ᑗ࡟⤌㛶ࡢ኱࿨ࡀ㝆ୗࡍࡿࡢࢆᚅࡘࠋᡓᚋ࡟ఏ࠼ࡽࢀࡓ᭩㢮࠿ࡽࡣࠊࡇ
࠺ࡋࡓ⤌㛶ࡲ࡛ࡢィ⏬ࢆヲ⣽࡟▱ࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿࡀࠊ⤌㛶ᚋࡢᨻ⟇ࡢලయⓗ࡞ෆᐜࡣ᫂☜࡛ࡣ࡞
࠸ࠋࡲࡓࠊ኱ᕝࡢᏱᇉᐄ᭩⡆ࡶࠊᨻඪᨻ἞ࢆ᤼ࡋࡓ㌷㒊⊂⿢ࡢᨻᶒࢆ⋡࠸࡚ࠊࠕ୙㏥㌿ࡢಙᛕࠖ
࡜ࠕ៟៓ࡢẼࠖࢆࡶࡗ࡚ࠕྩᅜࡢ኱⩏࡟ᣕᤣࠖࡋࠊࠕྩᅜࡢ኱⩏ࢆ㈇Ⲵࡋ࡚ⓚᅜࡢ㠃┠ࢆ୍᪂ࡋࠊ
ⓚጾࢆෆእ࡟ᐉᥭࡍࡿࠖࡇ࡜ࢆ㢪࠺ࡢࡳ࡛࠶ࡾࠊ๓グࡢ㊃ព᭩࡜ྠᵝ࡟ᢳ㇟ⓗ࡞ゝ㎡࡟␃ࡲࡿࡢ
ࡳ࡛࠶ࡿնࠋ
ࡇࡢ஦௳ࡣࠊ⤖ᒁࠊᏱᇉࡢ୙ྠព࡟ࡼࡾ୙Ⓨ࡟⤊ࢃࡾࠊࡼࡾ㐣⃭࡞༑᭶஦௳࡬࡜Ⓨᒎࡍࡿࠋ
༑᭶஦௳ࡢィ⏬࡛ࡣࠊᶫᮏࡀඛᑟࡋ࡚㌷㒊ࡀ┤᥋࡟๓㠃࡟ฟ࡚ࠊ኱ᕝ࡞࡝Ẹ㛫ேࡣ࠺ࡋࢁ࡟㏥ࡃࠋ
ィ⏬࡟ࡼࢀࡤࠊ㌷㒊ࡀᨻᗓせே࡜㝣㌷㤳⬻㒊ࢆᛴくࡋ㆙どᗇ࡜᪂⪺♫ࢆ༨ᣐࡋ࡚ࠊⲨᮌ㈆ኵ㝣㌷
୰ᑗ࡬ࡢ኱࿨㝆ୗࢆኳⓚ࡟ዌୖࡍࡿ࡜࠸࠺ࡶࡢ࡛࠶ࡗࡓࠋࡋ࠿ࡋࠊࡇࡢィ⏬ࡣ㠉᪂ὴᑗᰯࡢෆ㒊
ศ⿣ࡢ⤖ᯝࠊ᠇ර㝲࡟ࡼࡿᶫᮏ࡞࡝Ỵ⾜୺ၐ⪅ࡢ㐊ᤕ࡟ࡼࡗ࡚ᮍ㐙࡟⤊ࢃࡿࠋࡇࡢෆ㒊ศ⿣ࡣࠊ
ᱜ఍ࡢ୰ᚰ࡛࠶ࡗࡓబᐁ⣭ࡢᨵ㠉ὴ࡜ᑚᐁ⣭ࡢ㝲௜ࡁࡢ㟷ᖺᑗᰯࡢᨵ㠉ὴ࡜ࡢ㛫࡟㉳ࡗࡓࡶࡢ࡛ࠊ
ᚋ⪅ࡢ⌮ㄽⓗ࡞ᣦᑟ⪅ࡣ໭୍㍤࡛࠶ࡗࡓࠋ໭ࡣࡍ࡛࡟ 㸦኱ṇ 㸧ᖺ࡟ࠗᅜᐙᨵ㐀᱌ཎ⌮኱⥘࠘
ࢆⴭࡋࠊ๓㏙ࡢ⊰Ꮡ♫ࠊࡉࡽ࡟⾜ᆅ♫࡟ᒓࡋ࡚ࠊ኱ᕝ࡜࡜ࡶ࡟ᅜᐙᨵ㐀㐠ື࡟ᦠࢃࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊ
㸦᫛࿴ඖ㸧ᖺ࡟໭ὴࡀ኱ᕝὴ࠿ࡽศ⿣ࡋ࡚⬺㏥ࡋࠊ㟷ᖺᑗᰯࡢከࡃࡣ໭࡟ࡘࡁࠊⓚ㐨ὴ࡜࿧
ࡤࢀࡿࢢ࣮ࣝࣉ࡜ࡋ࡚᫂☜࡜࡞ࡿࠋࡓࡔࠊ༑᭶஦௳ࡢᙜึࡣⓚ㐨ὴࡢᑗᰯࡶィ⏬࡟ཧຍࡍࡿࡢࡔ
ࡀࠊ⤊┙࡟࠾࠸࡚ࡣᶫᮏ࡜኱ᕝࡢ㊰⥺࡟ᑐ❧ࡋ࡚ࠊከࡃࡀᢤࡅࡿࡇ࡜࡟࡞ࡿշࠋ
ࡇࢀࡽ ࡘࡢ஦௳ࡣࠊ㌷㒊୺ᑟࡢᨻᶒࡢࡶ࡜࡛ᅜᐙࢆᨵ㐀ࡋࡼ࠺࡜ࡍࡿࠊᶫᮏࡸ኱ᕝࡢ୺ᙇ
࡟ᑟ࠿ࢀࡓࡶࡢ࡛ࠊṊຊ࡟ࡼࡗ࡚㠀ྜἲ࡟ᨻᶒࢆዣྲྀࡍࡿ࡜࠸࠺ព࿡࡟࠾࠸࡚ࢡ࣮ࢹࢱ࣮࡛࠶ࡗ
ࡓࠋࡇࢀࡀồࡵࡓࡶࡢࡣࠊࡉࡋ࠶ࡓࡾⓚ㐨ὴࡶྵࡵ࡚ࠊࠕྩഃࡢዮࠖࡢᤲウ࡟ࡼࡿ㌷㒊⊂⿢ࡢᶞ
❧࡛࠶ࡗࡓࠋࡋ࠿ࡋࠊ໭ࡣᙜ᫬ࡢᶫᮏࡸ኱ᕝࡢࡼ࠺࡟㌷㒊⊂⿢୺⩏࠶ࡿ࠸ࡣኳⓚ⤯ᑐ୺⩏࡟࡛ࡣ
࡞ࡃࠊᅜẸ୺⩏ⓗ࡞඲య୺⩏࡟ഴࡃࡶࡢ࡛࠶ࡗࡓࠋࡇࡢࡇ࡜ࡣࠊᱜ఍ࡢࠕ┕཭ㅖኈࠖ࡟኱ᕝࡀྵ
ࡲࢀ࡚࠸ࡿࡢ࡟ᑐࡋ࡚ࠊ໭ࡀࡑ࠺࡛ࡣ࡞࠸ࡇ࡜࡟⌧ࢃࢀ࡚࠸ࡿࡼ࠺࡟ᛮ࠼ࡿոࠋ
ࣇ࢓ࢩࢬ࣒࡬ࡢ㐨
ᶫᮏࡢ⥔᪂ࡢᚰ࡜࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡢ㠉࿨ࡢ⢭⚄࡜ࡢඹ㏻ᛶࡣࠊࡍ࡛࡟ࡳࡓᱜ఍ࡢ⤖ᡂࡢ㊃᪨࡟
ࡳࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿࡀࠊࡑࢀࡣࠊ኱ࡁࡃ࠸࠼ࡤᅜᐙᨵ㐀࡜Ẹ᪘୺⩏࡛࠶ࡿࠋࡉࡽ࡟ࠊ୧⪅ࡢ⤖ࡧࡘ
ࡁࡢ஦᝟࡜ࡑࡢᚋࡢ⏬⟇άື࡜ࡢ㛵ಀ࡟ࡘ࠸࡚ࠊᶫᮏ⮬㌟ࡀぢゎࢆ㏙࡭࡚࠸ࡿࡀࠊࡑࢀ࡟ࡼࢀࡤࠊ
ᶫᮏࡣ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࢆ㏻ࡌ࡚ୡ⏺ࡢᨻ἞ⓗ࡞㊅ໃࢆࡳࡓ࡜࠸࠺ࡇ࡜࡛࠶ࡗ࡚ࠊࣟࢩ࢔ࡢࢫࢱ࣮ࣜ
25
㏆௦໬ࡢ⾜᪉࡜᪥ᮏࣇ࢓ࢩࢬ࣒ 㸫 ᶫᮏḠ஬㑻ࡢ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡീࢆᡭ᥃ࡾ࡜ࡋ࡚ 㸫
➉ୗ ㈼
ࡣࡌࡵ࡟
ᶫᮏḠ஬㑻㸦㹼㸧ࡣ㝣㌷ᑡబ࡛࠶ࡗࡓ᫛࿴ 㸦㸧ᖺࠊ ᡯ࡛ᅾࢺࣝࢥ᪥ᮏ኱౑
㤋௜Ṋᐁ࡜ࡋ࡚࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟㉱௵ࡍࡿࠋࡑࢀࡲ࡛ࡣ୺࡟ཧㅛᮏ㒊ࡢࣟࢩ࢔⌜࡟ᡤᒓࡋ࡚࠾ࡾࠊ
ࡲࡓࠊࣁࣝࣆࣥࠊ‶ᕞ㔛ࠊࣁ࢖ࣛࣝ࡜࠸ࡗࡓ໭‶ᕞࡢ≉ົᶵ㛵࡟እᆅ⤒㦂ࢆࡶࡘࠋᙜ᫬ࡢࢺࣝࢥ
ࡣࠊ➨୍ḟୡ⏺኱ᡓࡢᩋᡓᚋࠊ࢔࡛ࣥ࢝ࣛࡢᅜẸ㆟఍ࡢ㛤఍ࠊࢺࣝࢥᅜẸ㌷࡟ࡼࡿ㐃ྜ㌷ࡢᧁ◚ࠊ
ᅜẸ㆟఍࡟ࡼࡿࢫࣝࢱࣥ㸦ⓚᖇ㸧ไࡢᗫṆࠊ࣮ࣟࢨࣥࢾㅮ࿴᮲⣙࡜࠸࠺ࡼ࠺࡟⃭ືࡢྈ୰࡟࠶ࡗ
ࡓࠋ ᖺ࡟ᅜẸ㆟఍ࡣඹ࿴ᅜᐉゝࢆ⾜࠸ࠊ㠉࿨ࡢᣦᑟ⪅࡛࠶ࡿࢣ࣐࣭ࣝ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࢆึ௦
ࡢ኱⤫㡿࡟㑅ฟࡍࡿࠋࡑࡢᚋࠊ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡣ࢝ࣜࣇ㸦ᩍⓚ㸧ไࢆᗫṆࡋࠊ୍ኵ୍፬ไᗘࡢᑟධ
ࡸࣛࢸࣥᩥᏐࢆ᥇⏝ࡍࡿ࡞࡝ࠊᅜෆࡢ㏆௦໬ࢆ✚ᴟⓗ࡟᥎ࡋ㐍ࡵࡿࠋ
ᶫᮏࡣࡇ࠺ࡋࡓ㠉࿨ᮇࡢ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟ ᖺవࡾᅾࡋࡓࡢࡔࡀࠊࡑࡢᙜ᫬ࠊ࢔ࢱࢳࣗࣝ
ࢡ࡬ࡢᚰ㓉ࡣⴭࡋࡃࠊࡑࡢ㠉࿨ࡢ◊✲࡟ἐ㢌ࡋ࡚࠸ࡓ࡜ఏ࠼ࡽࢀ࡚࠸ࡿձࠋࡓࡋ࠿࡟ࠊ࢔ࢱࢳࣗ
ࣝࢡ࡟ࡼࡾ㐙⾜ࡉࢀࡓࡢࡣࠊࢼࢩࣙࢼࣜࢬ࣒࡟❧⬮ࡋࡓ㌷㒊୺ᑟࡢᅜẸ㠉࿨࡛࠶ࡾࠊࡑࡢⅬ࡛ࡣࠊ
ᚋ㏙ࡍࡿᶫᮏࡢࡵࡊࡋࡓᅜᐙᨵ㐀࡟㢮ఝࡋ࡚࠸ࡿࠋᮏ✏ࡣࠊᶫᮏࡢ⾜ືࢆṔྐⓗ࡟ࡓ࡝ࡾ࡞ࡀࡽࠊ
ࢺࣝࢥࡢᅜẸ㠉࿨࡜ࡢẚ㍑࡜࠸࠺どⅬ࠿ࡽ᪥ᮏࣇ࢓ࢩࢬ࣒ࡢୡ⏺ྐⓗ࡞ព࿡ࢆ᳨ウࡍࡿࡇ࡜࡟ࡋ
ࡓ࠸ࠋ➹⪅࡜ࡋ࡚ࡣࠊࡇ࠺ࡋࡓ᳨ウࡢᡂᯝࡀ⌧௦࡟࠾࠸࡚↓どࡉࢀࡿࡇ࡜ࡢከ࠸ᖹ࿴ࢆᨭᣢࡍࡿ
㆟ㄽ࡟ࠊ㈉⊩ࡍࡿࡇ࡜ࢆᮃࡴࡶࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ᶫᮏḠ஬㑻ࡢᅜᐙ⌮᝿࡜ࢡ࣮ࢹࢱ࣮
᫛࿴ 㸦㸧ᖺ࡟ᅜᐙᨵ㐀ࡢᮇᚅࢆᢪ࠸࡚᪥ᮏ࡟ᖐᅜࡋࡓᶫᮏḠ஬㑻ࡣࠊཧㅛᮏ㒊ࣟࢩ࢔⌜
㛗࡟᪼௵ࡍࡿࡀࠊྠᖺࠊࡓࡔࡕ࡟୰ሀᑗᰯࡢ◊✲⤌⧊࡜ࡋ࡚ᱜ఍ࢆ⤖ᡂࡋࡓࠋ⩣ᖺ࡟ࡣࡑࡢ࣓ࣥ
ࣂ࣮ࡣ ᩘྡ࡜࡞ࡾࠊࡑࡢከࡃࡣ㝣㌷኱Ꮫᰯࢆ༞ᴗࡋࡓబᐁ௨ୗࡢᑗᰯ࡛࠶ࡗࡓࠋᱜ఍ࡣ⥘㡿
࡟ࠊࠕᅜᐙᨵ㐀ࢆ௨࡚⤊ᴟࡢ┠ⓗ࡜ࡋࠊஅࡀࡓࡵせࡍࢀࡤṊຊࢆ⾜౑ࡍࡿࡶ㎡ࡏࡎࠖղ ࡜ࡍࡿ
┠ⓗつᐃࢆᥖࡆ࡚࠸ࡿࡀࠊྠ᫬࡟ࠊᅜᐙᨵ㐀ࡢࡓࡵࡢලయ᱌ࡢసᡂࢆ࡞࠾ㄢ㢟࡜ࡋ࡚ᥦ♧ࡍࡿ࡟
␃ࡲࡗ࡚࠸ࡿࠋ
ࡓࡔࠊᱜ఍ࡢ㊃ព᭩࡟ࡣࠊᅜᐙᨵ㐀ࡢᚲせᛶࡀㅻࢃࢀ࡚࠸ࡿࠋࡲࡎᨻඪᨻ἞ࡢࡶ࡜࡛㌷⦰ᨻ
⟇ࡀ㐍ࡵࡽࢀ࡚࠸࡚ࠊࡇࢀ࡛ࡣ኱࿴Ẹ᪘ࡢ⌧ᅾࡢୡ⏺ⓗᆅ఩࡜ྡ㄃ࡣ⥔ᣢ࡛ࡁ࡞࠸ࡢ࡛ࠊ㌷㒊ࡢ
୰ሀ࡟࠸ࡿࡶࡢࡣ⤖᮰ࡋ࡚ឡᅜࡢ⇕᝟ࢆࡶࡗ࡚Ⅽᨻ⪅ࡢ⭉ᩋ࡟ᑐᢠࡍ࡭ࡁ࡛࠶ࡿ࡜ㄒࡗ࡚࠸ࡿࠋ
ࡲࡓࠊᨵ㐀ࡉࢀࡿ࡭ࡁᅜᐙࡢᝏࡋࡁ≧ἣࡀ௨ୗࡢࡼ࠺࡟㐃⥥࡜᭩ࡁ⥛ࡽࢀ࡚࠸ࡿࠋࠕ㧗⣭Ⅽᨻ⪅
ࡢ᜾ᚨ⾜Ⅽࠊᨻඪࡢ⭉ᩋࠊ኱⾗࡟↓⌮ゎ࡞ࡿ㈨ᮏᐙࠊ⳹᪘ࠊᅜᐙࡢᑗ᮶ࢆᛮࡣࡎࠊᅜẸᛮ᝿ࡢ㏥
ᗫࢆㄏᑟࡍࡿゝㄽᶵ㛵ࠊ㎰ᮧࡢⲨᗫࠊኻᴗࠊ୙ᬒẼࠊྛ✀ᛮ᝿ᅋయࡢ㐍ฟࠊ⣃∉ᩥ໬ࡢ㌍㐍ⓗ᧺
㢌ࠊᏛ⏕ࡢឡᅜᚰࡢḞዴࠊᐁබྣࡢ⮬ᕫಖᏑ୺⩏➼ࠊ㑥ᐙࡢⅭᐰ࡟ᐮᚰ࡟ሓ࡬ࡊࡿ஦㇟ሁ✚࡞ࡾࠖ
ճࠋࡇࡢࡼ࠺࡞♫఍࡟ᗈࡃ⶝ᘏࡍࡿ㏥ᗫ࡟ᑐฎࡍࡿᨻ⟇ࢆࠊⅭᨻ⪅ࡣఱࡽᡴࡕฟࡍࡇ࡜࡞ࡃࠊ⌧
ୗࡢ᝟ໃࡣᖇᅜࡢ๓㏵ࡢ኱ᬯ♋࡜࡞ࡗ࡚࠸ࡿ࡜ࡋࠊࡇࡇ࡟⤖㞟ࡍࡿࡶࡢࡣ㌷ே⢭⚄ࢆⓎ᥹ࡋ࡚ࠊ
*
㛵す኱Ꮫ
24
࠙トࠚ
ᑠᖭ㓀ྜྷఏグห⾜఍⦅ࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ᑠᖭ㓀
ྜྷఏグห⾜఍ࠊ ᖺࠋ
ụ஭ඃ࣭ᆏᮏຮ⦅ࠗ㏆௦᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥୡ⏺࠘
㸦ວⲡ᭩ᡣࠊ ᖺ㸧ᡤ཰ࡢᆏᮏຮ࡟ࡼࡿ
ࠕࡲ࠼ࡀࡁࠖϻ࣮࣌ࢪࠋ
బྂ୥ࠗᮍ᏶ࡢ⤒῭እ஺̿ᖯཎᅜ㝿༠ㄪ㊰
⥺ࡢ᣸ᢡ࠘㸦3+3 ᪂᭩ࠊ ᖺ㸧 ࣮࣌ࢪࠋ
࡞࠾ࠊࡇࡢࡇࢁࡢ᪥ᮏࡢ㈠᫆≧ἣ࡟ࡘ࠸࡚
ࡣࠊᮏㄽᩥᮎᑿࡢ࠙ཧ⪃㈨ᩱࠚࢆぢࡼࠋ
ྠୖࠊ ࣮࣌ࢪࠋ࡞࠾ࠊࠕᖯཎ⤒῭እ஺ࠖ
࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊᖯཎᖹ࿴㈈ᅋ⦅ࠗᖯཎ႐㔜㑻࠘
㸦ᖯཎᖹ࿴㈈ᅋࠊ ᖺ㸧㹼 ࣮࣌
ࢪࠊ๓ഴࠗᮍ᏶ࡢ⤒῭እ஺̿ᖯཎᅜ㝿༠ㄪ
㊰⥺ࡢ᣸ᢡ࠘㹼 ࣮࣌ࢪࠊబྂ୥ࠕ኱
ṇᮇ⤒῭እ஺ࡢどⅬࠖ㸦㛵㟼㞝⦅ⴭࠗࠕ኱
ṇࠖ෌⪃̿ᕼᮃ࡜୙Ᏻࡢ᫬௦࣑࠘ࢿࣦࣝ࢓
᭩ᡣࠊ ᖺ㸧㹼 ࣮࣌ࢪࢆཧ↷ࡏࡼࠋ
㛗ሙ⣫ࠗ㏆௦ࢺࣝࢥぢ⪺㘓࠘៞᠕⩏ሿ኱Ꮫ
ฟ∧఍ࠊ ᖺࠊ ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ ࣮࣌ࢪࠋ
ྠୖࠊ ࣮࣌ࢪࠋ
⏣ࠎᐑⱥኴ㑻ࠗᶫᮏḯ஬㑻୍௦グ࠘Ⱗ⵷᭩
ᡣࠊ ᖺࠊ㹼 ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠗ㏆௦ࢺࣝࢥぢ⪺㘓࠘ ࣮࣌ࢪࠊ
๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ ࣮࣌ࢪࠋ
ྠୖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘㹼 ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠗ㏆௦ࢺࣝࢥぢ⪺㘓࠘ ࣮࣌ࢪࠋ
ྠୖࠊ ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ ࣮࣌ࢪࠋ࡞࠾ࠊ✄
⏿຾ኴ㑻࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊᮌᮧᫀேࠕ✄⏿຾
ኴ㑻࡜᪥ᅵẸ㛫⤒῭እ஺ࠖ㸦๓ᥖࠗ㏆௦
᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥୡ⏺࠘ᡤ཰㸧ࢆཧ⪃࡟ࡏࡼࠋ
๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ ࣮࣌ࢪࠊ ࣮࣌
ࢪࠋ
ྠୖࠊ ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠕ✄⏿຾ኴ㑻࡜᪥ᅵẸ㛫⤒῭እ஺ࠖ
㹼 ࣮࣌ࢪࠊ ࣮࣌ࢪࠊᒣ⏣㑥
⣖࣭ᆏᮏಇኵࠗ᫂἞ࡢ᛹⏨ඣࢺࣝࢥ࡬㊴
ࡪ̿ᒣ⏣ᐥḟ㑻ఏ࠘⌧௦᭩㤋ࠊ ᖺࠊ
࣮࣌ࢪࠊ๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘㹼
࣮࣌ࢪࠊ๓ᥖࠗᖯཎ႐㔜㑻࠘ ࣮࣌ࢪࠋ
ụ஭ඃࠕ୍஑஧භᖺ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࠖ㸦๓
ᥖࠗ㏆௦᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥୡ⏺࠘ᡤ཰㸧㸧
㹼 ࣮࣌ࢪࠋ
23
ྠୖ 㹼 ࣮࣌ࢪࠋ
እົ┬グ㘓ࠕ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࠖእົ┬እ஺
㈨ᩱ㤋ⶶࠋ
๓グࠕ✄⏿຾ኴ㑻࡜᪥ᅵẸ㛫⤒῭እ஺ࠖ
࣮࣌ࢪࠋ
ྠୖࠊ ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ ࣮࣌ࢪ
๓ᥖࠕ୍஑஧භᖺ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࠖ ࣌
࣮ࢪࠋ
๓ᥖࠗᑠᖭ㓀ྜྷ࠘ ࣮࣌ࢪࠋ
ྠୖࠊ ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠕ୍஑஧භᖺ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࠖ ࣌
࣮ࢪࠋࡇࡢᮇ㛫ࡢ᪥ᮏࡢ㍺ฟ⥲㢠࡟ࡘ࠸
࡚ࡣᮏㄽᩥᮎᑿࡢ࠙ཧ⪃㈨ᩱࠚࢆぢࡼࠋ
๓ᥖࠕ✄⏿຾ኴ㑻࡜᪥ᅵẸ㛫⤒῭㛵ಀࠖ
㹼 ࣮࣌ࢪࠋ
๓ᥖࠕ୍஑஧භᖺ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࠖ㹼
࣮࣌ࢪࠋ
࡛࠶ࡿึ௦ࢺࣝࢥ኱౑ᑠᖭ㓀ྜྷࡑࡢே࡛࠶ࡿ࡜᩿ゝࡋ࡚ࡶࠊ኱ࡋ࡚␗ㄽࡶ࡞࠿ࢁ࠺࠿࡜ᛮࢃࢀࡿ
ࡢ࡛࠶ࡿमࠋ
ᑠᖭࡓࡕࡀⵗ࠸ࡓࡑࡢ✀ࡀⓎⱆࡋጞࡵ࡚࠸ࡓ ᖺ ᭶ࠊᙼࡣึ௦ࢺࣝࢥ኱౑࡜ࡋ࡚ࡢ ᖺ
ࡢ௵ົࢆ⤊࠼ࡼ࠺࡜ࡋ࡚࠸ࡓࠋࡇࡢ᭶ࡢ ᪥ࠊᙼࡣᮾி࡟ྥࡗ࡚࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࢆⓎࡗࡓࡀࠊ
ࡑࡢ⬚୰ࡣࠊ୰㏆ᮾ࡟࠾ࡅࡿᙼࡢࠕ⤒῭እ஺ࡢᒎ㛤ࠖࡢ⤖ᯝ࡟ᑐࡍࡿ‶㊊ឤ࡟⁄ࢀ࡚࠸ࡓ࡟ࡕࡀ
࠸࡞࠸ࠋ
᭱ᚋ࡟ࠊ⣙ ᖺ๓ࡢᑠᖭ㓀ྜྷ኱౑ࡢࡇࢁࡢ᪥ᅵ㛵ಀ࡜⌧ᅾࡢ᪥ᅵ㛵ಀ࡜ࢆ⡆༢࡟ẚ㍑ࡍࡿ࡜ࠊ
௒ࡶ᫇ࡶ᪥ᅵ୧ᅜẸ㛫ࡢぶ㏆ឤࡣኚࢃࡗ࡚࠸࡞࠸ࠊࡲࡓ⌧ᅾ୧ᅜ㛫࡟㞴ࡋ࠸ᨻ἞ⓗ࡞ၥ㢟ࡣఱ୍
ࡘ࡞࠸ࠊࡑࡋ࡚࠸࠺ࡲ࡛ࡶ࡞ࡃ⤒῭㛵ಀࡣࡇ࡜ࡢ࡯࠿㔜せ࡛ࠊ௒ᚋࡉࡽ࡞ࡿࠕ⤒῭እ஺ࡢᒎ㛤ࠖ
ࡀᮇᚅࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋࡇࢀࡽࡢⅬࡣᑠᖭ኱౑ࡢ᫬௦࡜඲ࡃኚࢃࡗ࡚࠸࡞࠸ࡀࠊࡓࡔ୍ࡘⰋ࠸ព࿡࡛
኱ࡁࡃኚࢃࡗࡓⅬࡀ࠶ࡿࠋࡑࢀࡣࠊ୧ᅜ㛫ࡢᩥ໬㛵ಀࡢ⥭ᐦ໬࡜࠸࠺ࡇ࡜࡛࠶ࡿࠋ⌧ᅾࡣᑠᖭࡢ
ࡇࢁ࡟ẚ࡭࡚᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥࡢᩥ໬㛵ಀࡀẚ㍑࡟࡞ࡽ࡞࠸࡯࡝⥭ᐦ࡟࡞ࡗ࡚࠸ࡿࠋ≉࡟᪥ᮏᅜẸࡢ
㛫࡛ࡢࢺࣝࢥほගࣈ࣮࣒ࡣࠊᑠᖭ኱౑ࡶࡲࡗࡓࡃክ࡟ࡶᛮࢃ࡞࠿ࡗࡓ⌧㇟࡛࠶ࡿࠋ
ࡇࡢࡼ࠺࡟⥭ᐦ໬ࡀ㐍ࡴ୧ᅜ㛫ࡢᩥ໬㛵ಀࡢࡉࡽ࡞ࡿⓎᒎࡢࡓࡵ࡟ࠊ࣓ࢸ࣭ࢺࢗࣥࢪࣙࢡᩍᤵ
ࢆึࡵ࡜ࡍࡿࢺࣝࢥࡢேࠎ࡜ᡃࠎ᪥ᮏேᏛ⪅࡜ࡢ௒ᅇࡢᏛ⾡ⓗ஺ὶࡀ࠸ࡉࡉ࠿࡛ࡶ㈉⊩࡛ࡁࡓ࡜
ࡋࡓࡽࠊᡃࠎ࡜ࡋ࡚ࡶࡇࢀ௨ୖ࡟႐ࡤࡋ࠸ࡇ࡜ࡣ࡞࠸ࠋ
࠙ཧ⪃㈨ᩱࠚ
᪥ᮏࡢ㈠᫆㢠㸦༢఩㸸ⓒ୓෇㸧
すᬺ ㍺ฟ
㍺ධ
㈠᫆཰ᨭ
ഛ⪃
㸫
s
➨ ḟୡ⏺኱ᡓຨⓎ
㸩
㸩
㸩
㸩
➨ ḟୡ⏺኱ᡓ⤊⤖
㸫
ࣃࣜㅮ࿴఍㆟
㸫
ᡓᚋᜍៃ
㸫
㸫
㸫
㛵ᮾ኱㟈⅏࣭࣮ࣟࢨࣥࢾ᮲⣙
㸫 ຍ⸨㧗᫂ෆ㛶ᡂ❧㸦ᖯཎ⤒῭እ஺㸧
㸫 ᑠᖭ኱౑╔௵
㸫 ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟
㸫 㔠⼥ᜍៃ
㸫 ᑠᖭ኱౑㞳௵
㸫 ୡ⏺ᜍៃ
㸫 㔠ゎ⚗
ͤୗ⥺ࡀ௜ࡉࢀࡓ㍺ฟ㢠ࡣࠊ๓ᖺᗘ࡟ẚ࡭࡚ῶᑡࡋ࡚࠸ࡿࡇ࡜♧ࡋ࡚࠸ࡿࠋ
22
஦㤋ࡢ᪂タࠊࡑࡢ࡯࠿እົ┬ᅾእᶵ㛵ࡢ඘ᐇࠊ୕ࠊ㍺ฟ⤌ྜࢆ⤌⧊ࡋࠊྠ⤌ྜࡼࡾேࢆὴ㐵
ࡍࡿࡇ࡜ࠊᅄࠊぢᮏᕷࢆ㛤ࡃࡇ࡜ࠊ஬ࠊ㏆ᮾ୪ࡧ࡟༡㟢࡟┤㏻⯟㊰ࢆ㛤ጞࡍࡿࡇ࡜➼ࢆ㆟Ỵ
ࡋࠊ఍㆟ࡣணᐃࡢᡂ⦼ࢆ཰ࡵࡓࠋࠖप
ぢᮏᕷ࡟㛵ࡋ࡚ࡣࠊࡇࡢ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࡀ㛤࠿ࢀࡿ๓࡟᪤࡟ࠊࡍ࡞ࢃࡕࠊ ᖺ ᭶ ᪥࠿ࡽ
᭶ ᪥ࡲ࡛ࡢ ᪥㛫࡟ࢃࡓࡾࠊ኱᥃࠿ࡾ࡞᪥ᮏၟရࡢぢᮏᕷࡀ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢࠕࢺࣝࢥே
ࢡࣛࣈ࡛ࠖ㛤࠿ࢀ࡚࠸ࡓࠋࡑࡇ࡛ࡣ⥥⣒ࠊ⥥ᕸࠊ⤱ᕸࢆึࡵࠊ⋵ලࠊ࣎ࢱࣥࠊ㖄➹࡞࡝ࡢ㞧㈌㢮
ࡶᒎ♧ࡉࢀࠊ఍ᮇ୰ᑠᖭ኱౑⮬ࡽࡶࢺࣝࢥேᴗ⪅࡟ᑐࡋ࡚Ⲕ఍ࢆദࡋ࡚᪥ᮏၟရࡢ⤂௓࡟ᙜࡗࡓ
ࡾࡋࡓࠋࡑࡢ⤖ᯝࠊ࠿࡞ࡾከ㢠ࡢၟㄯࡶ⧳ࡲࡾࠊࡇࡢぢᮏᕷࡣ᪥ᮏၟရࡢᾏእぢᮏᕷ࡜ࡋ࡚ࡣ⏬
ᮇⓗ࡞ࡶࡢ࡜࡞ࡗࡓࠋ
ࡇࡢࡢࡕࠊࡇࡢ✀ࡢぢᮏᕷࡣࠊᑠᖭࡢᅾ௵୰࡟ࠊ࢖ࢬ࣑ࣝࠊࢧࣟࢽ࢝ࠊ࢔ࢸࢿࠊ࢝࢖ࣟ࡞࡝
࡛㛤ദࡉࢀࠊ ᖺᮎ࡟ࡣ᪥ᅵ㈠᫆㢠ࡣᑐ࣮ࣚࣟࢵࣃ㈠᫆࡟࠾࠸࡚ࠊ࣋ࣝࢠ࣮ࡸࢫ࢖ࢫࢆᢤࡁ
ཤࡾࠊ࢜ࣛࣥࢲ࡟ḟࡄ➨ ఩ࢆ༨ࡵ࡟⮳ࡗࡓफࠋ
᪥ᅵ⤒῭㛵ಀࡢ✀ⵗࡁ
ᑠᖭ኱౑ࡽࡢࡇࡢࡼ࠺࡞ດຊࡢ⤖ᯝࠊ᪥ᮏࡢࢺࣝࢥ࡟ᑐࡍࡿ㍺ฟ㢠ࡣᛴ㏿࡟ቑ኱ࡋࡓࠋ
᪥ᮏࡢᑐࢺࣝࢥ㍺ฟ㢠㸦඲㍺ฟ㢠࡟ᑐࡍࡿᵓᡂẚ㸧㸸 ᖺ࠿ࡽ ᖺब
ᖺ ෇㸦㸧
Ў㸣ቑ
ᖺ ෇㸦㸣㸧
Ўቑ ᖺ ෇㸦㸣㸧
Ўቑ
ᖺ ෇㸦㸣㸧
ͤ ᖺ࠿ࡽ ᖺࡲ࡛ࡢ ᖺ࡛ ಸ௨ୖ࡟࡞ࡿࠋ
ࡇࡢ᪥ᮏࡢᑐࢺࣝࢥ㍺ฟࡢఙᙇ࡟ᑐࡋ࡚ࠊ ᖺ௦ᚋ༙࠿ࡽ ᖺ௦ึࡵ࡟࠿ࡅ࡚ࡢࢺࣝࢥ
ࡢᑐ᪥㍺ฟࡣᚤࠎࡓࡿࡶࡢ࡛ࠊ᪥ᅵ㈠᫆㛵ಀࡣࢺࣝࢥഃࡢ኱ᖜ࡞㉥Ꮠࡀ⥆ࡃࡀࠊ ᖺ௦࡟ධ
ࡿ࡜ࠊ᪥ᮏࡢ㍺ฟ㢠ࡣఙࡧᝎࡳࠊḟ➨࡟ⴠࡕ㎸ࢇ࡛࠸ࡃࡢ࡟ᑐࡋ࡚ࠊࢺࣝࢥࡢᑐ᪥㍺ฟࡢ᪉ࡣᛴ
㏿࡟ቑຍࡋ࡚ࡺࡁࠊ᪥ᅵ㈠᫆㛵ಀࡣᆒ⾮ࡀྲྀࢀࡓࡶ࡜࡞ࡗ࡚⾜ࡃࠋभࠋ
௨ୖࡢࡼ࠺࡟ࠊᑠᖭࢺࣝࢥ኱౑ࡢ╔௵࡜㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࡢ㛤ദࡀዎᶵ࡜࡞ࡗ࡚ࠊ᪥ᅵ㛫ࡢ⤒῭㛵
ಀࡣᵝ┦ࢆ୍ኚࡉࡏ࡚⾜ࡃࡇ࡜࡟࡞ࡿࡢࡔࡀࠊࡇࡢ఍㆟࡟ᮏ┬ࡢ௦⾲࡜ࡋ࡚ཧຍࡋࡓᒣᮏ⇃୍ࡣࠊ
᪩ࡃࡶᖐᅜᚋࡢㅮ₇ࡢ୰࡛᪤࡟ࠊࡇࡢ఍㆟ࡀ᭷ࡍࡿࡇ࡜࡟࡞ࡿṔྐⓗព⩏ࢆⓗ☜࡟ᤊ࠼࡚࠸ࡿࠋ
ࡍ࡞ࢃࡕࠊᒣᮏࡣࠊ㏆ᮾ఍㆟ࢆࠕᚑ᮶࠸ࢃࡤⓑ⣬࡛࠶ࡗࡓᡤ࡟᪂ࡓ࡟✀ࡲࡁࢆࡋࡓ఍㆟࡛ࠖ࠶ࡾࠊ
ࠕࡇࡢ᪉㠃࡟ᑐࡍࡿᖹ࿴ⓗၟᡓࡢഄᐹ㝲࡛ࠖ࠶ࡗࡓ࡜࠸࠺ぢ᪉ࢆᢨ㟢ࡋ࡚࠸ࡿࡢ࡛࠶ࡿࠋࡑࡋ࡚ࠊ
ࡇࡢ✀ࢆⵗ࠸ࡓேࠎࡢ࠺ࡕ࡛┿ࡗඛ࡟ࡑࡢྡࢆᣲࡆࡡࡤ࡞ࡽ࡞࠸ே≀ࡇࡑࠊࡲࡉ࡟ᮏㄽࡢ୺ேබ
21
ᑐࡋ㍍⶜ࡢᛕࢆ୚࠼ࡿ⹯࠶ࡾࠋᚑࡗ࡚ࠊྑぢᮏࡢእ⌧௦᪥ᮏࡢᕤᴗࢆ௦⾲ࡍࡿࡀࡈ࡜ࡁ〇㐀
ရࡢぢᮏࢆຍ࠼ࡿࡇ࡜ࢆせࡍࠋࠖք
ణࡋࠊࡇࡢᥦ᱌ࡀ༑ศ࡟ᑛ㔜ࡉࢀᐇ⾜ࡉࢀࡓࡢ࠿ࠊ࠶ࡿ࠸ࡣᐇ⾜ࡉࢀࡓࡅࢀ࡝ࡶᛮࡗࡓࡼ࠺
࡞ຠᯝࡀୖࡀࡽ࡞࠿ࡗࡓࡢ࠿ࠊࠕᏳ࠿ࢁ࠺ᝏ࠿ࢁ࠺ࠖ࡜࠸࠺᪥ᮏၟရࡢ࢖࣓࣮ࢪࢆ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮
ࣝ࡞࡝ࡢேࠎ࠿ࡽᣔ࠸ྲྀࡿࡇ࡜࡟༑ศ࡟ࡣᡂຌࡋ࡞࠿ࡗࡓࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋࠗ኱ၟ᭶ሗ࠘ ᖺ ᭶ྕ࡟ᥖ㍕ࡉࢀࡓୖᮧ㎮ᕭࡢࠗ᭱㏆ࡢࢺࣝࢥ࠘ࡣḟࡢࡼ࠺࡟グࡋ࡚࠸ࡿࠋ
ࠕࢠࣜࢩ࢔ࠊ࣮࣐ࣝࢽ࢔ࠊ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢேࠎ࡟࡜ࡗ࡚ࡣࠊ᪥ᮏၟရࡣရ㉁ࡀୗ➼ࡍ
ࡂࠊᢡゅ᪥ᮏ࡜࠸࠺ᅜࡣ⨾⾡ᅜ࡛ࠊࡲࡓࡑࡢᕤᴗࡢⓎ㐩ࡢ⛬ᗘࡶすḢ࡟㈇ࡅ࡞࠸ࡃࡽ࠸࡟㐍
Ṍࡋ࡚࠾ࡿ࡜⪺࠸ࡓᮇᚅࢆ⿬ษࡽࢀࡓឤࡀ࠶ࡗࡓࡼ࠺࡛࠶ࡗࡓࠖदࠋ
࡞࠾ࠊ఍㆟࡟࠾࠸࡚ぢ㏦ࡾ࡜Ỵᐃࡉࢀࡓᖖタࡢࠕၟရ㝞ิ㤋࡛ࠖ࠶ࡿࡀࠊࡇࢀࡣࠊ ᖺ࡟
࡞ࡗ࡚ࠊ᪥ᅵ㈠᫆༠఍ࡢᡭ࡟ࡼࡗ࡚ࠊ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟ࠕࢥࣥࢫࢱࣥࢳࣀ࣮ࣉࣝ᪥ᮏၟရ㤋ࠖ࡜
ࡋ࡚タ❧ࡉࢀࠊࡑࡇ࡛᪥ᮏၟရࡀᆅඖᴗ⪅ࡢࡓࡵ࡟ᖖ᫬ᒎ♧ࡉࢀࡿࡼ࠺࡟࡞ࡗࡓधࠋ
᪂⯟㊰ࡢ㛤タ
➨஧ࡢỴᐃࡣࠊ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ┤⯟ࡢᐃᮇ౽ࢆ㛤タࡍࡿࡇ࡜࡟ࡼࡗ࡚ࠊ㈌≀ࡢ✚ࡳ᥮࠼㈝⏝
ࢆ࡞ࡃࡍࡔࡅ࡛࡞ࡃࠊ〇ရ㍺㏦ࡢ㏿ᗘ࡜౽ᐅᛶࢆ㧗ࡵࡿ࡜࠸࠺ᥐ⨨࡛࠶ࡗࡓࠋణࡋࠊࡑࡢࡼ࠺࡞
᪂⯟㊰ࡣ᥇⟬ࡀ࡜ࢀࡿ࠿࡝࠺࠿ணࡵㄪᰝࡋ࡚࠾ࡃᚲせࡀ࠶ࡿ࡜࠸࠺᮲௳ࡀ௜ࡅࡽࢀࡓࠋ
ᑠᖭࡀ኱౑࡜ࡋ࡚ࢺࣝࢥ࡟㉱௵ࡋࡓࡇࢁࠊ᪥ᮏ㒑⯪఍♫ࡢᐃᮇ౽ࡣࠊ࣏࣮ࢺࢧ࢖ࢻࢆฟࡿ࡜ࠊ
ࢼ࣏ࣜࡲ࡛Ṇࡲࡽ࡞࠿ࡗࡓࠋ኱౑ࡢせㄳ࡟ᛂࡌ࡚ࠊ᪥ᮏ㒑⯪ࡣࠊヨࡳ࡟ᆅ୰ᾏᕠ⯟ࢆࡸࡗ࡚ࡳࡓࠋ
ࡑࡢ⤖ᯝࠊࣅࢪࢿࢫ࡜ࡋ࡚๓㏵᭷ᮃ࡞ࡿࡇ࡜ࡀุ᫂ࡋࡓࡢ࡛ࠊ ᖺ㒑⯪ࡣࠊ࢔ࣞࢡࢧࣥࢻࣜ
࢔࠿ࡽ࢖ࢬ࣑ࣝࠊ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࠊࣆ࢚ࣞ࢘ࢫ࡬࡜ᅇ⯟ࡍࡿ᪂ᐃᮇ⯟㊰ࢆ㛤タࡋࡓࠋྠ౽ࡣࠊ᪥
ᮏࡢ㈌≀ࡔࡅ࡛࡞ࡃከ㔞ࡢእᅜ㈌≀ࡶྲྀᢅ࠸ࠊண᝿௨ୖࡢ฼┈ࢆୖࡆࡓࡢ࡛ࠊྠ♫ࡣࡲࡶ࡞ࡃቑ
౽ࡍࡿࡇ࡜࡟࡞ࡿनࠋ
ぢᮏᕷࡢ㛤ദ
➨୕࡟ࠊࢺࣝࢥᨻᗓࡣࢺࣝࢥᅜẸࡢၟᴗάື඲⯡࡟኱ࡁ࡞ᙳ㡪ຊࢆᣢࡗ࡚࠸ࡿࡢ࡛ࠊ≉࡟ྠ
ᨻᗓ࡟ᑐࡋ࡚᪥ᮏ〇ရࡢ㍺ධ࡟༠ຊࡋ࡚ࡃࢀࡿࡼ࠺࡟ാࡁ࠿ࡅࡿ࡜࠸࠺ᥐ⨨ࡀỴᐃࡉࢀࡓࠋ
఍㆟ࡢཧຍ⪅ࡣࠊࡇࡢⅬ࡟㛵ࡋ࡚ࢺࣝࢥᐁẸ࠿ࡽࡢዲ཯ᛂࢆᮇᚅࡋ࡚࠸ࡓࡀࠊࡑࡢ᰿ᣐࢆḟ
ࡢࡼ࠺࡞ே✀ⓗࠊᨻ἞ⓗ࡞㛵ಀ࡟⏤᮶ࡍࡿࠊࢺࣝࢥேࡢᑐ᪥ឤ᝟࡟ồࡵ࡚࠸ࡿࠋ
ࠕࢺࣝࢥࡢᑐ᪥ឤ᝟ࡣᐁẸ࡜ࡶ࡟ࠊࢺࣝࢥேࡶ᪥ᮏேࡶྠࡌ࢔ࢪ࢔ேࡔ࡜࠸࠺஦ᐇ࡜ࠊ
᪥ᮏࡣࢺࣝࢥ࡟ᑐࡋ࡚ఱࡽᨻ἞ⓗ㔝ᚰࢆᢪ࠸࡚࠸࡞࠸࡜࠸࠺஦ᐇ࡜࡟ᇶ࡙࠸࡚ࠊすὒㅖᅜ࡟
ᑐࡍࡿࡼࡾࡶࡣࡿ࠿࡟཭ዲⓗ࡛࠶ࡿ࡜ᛮࢃࢀࡿࠋࠖऩ
఍㆟ࡀ⤊ࡗࡓ⩣᪥ࠊᑠᖭ኱౑ࡣᮏ┬࡟ḟࡢࡼ࠺࡞⤖ᯝሗ࿌᭩ࢆ㏦ࡗ࡚࠸ࡿࠋ
ࠕカ௧ࡢㅖⅬ࡟௜఍㆟ࢆ㔜ࡡࡓ⤖ᯝࠊ㏆ᮾࣂࣝ࢝ࣥ᪉㠃࡜㏻ၟࢆಁ㐍ࡍࡿࡓࡵࠊᮏ㑥࡟
࠾࠸࡚ᛴ㏿࡟ྲྀࡿ࡭ࡁᥐ⨨࡜ࡋ࡚ࡣࠊ୍ࠊⅭ᭰ྲྀ⤌ࡢᨵၿࠊ஧ࠊၟົᐁࡢὴ㐵ࠊࢫ࣑ࣝࢼ㡿
20
㏆ᮾ㈠᫆఍㆟㛤ദ࡬
㏆ᮾ㈠᫆఍㆟㛤ദࡢ≌ᘬ㌴࡜࡞ࡗࡓ⤌⧊ࡣࠊᑠᖭࡀࢺࣝࢥ኱౑࡟௵࿨ࡉࢀࡿ ࣨ᭶࡯࡝๓ࡢ
ᖺ ᭶ ᪥࡟ࠊ኱㜰ၟᴗ఍㆟ᡤෆ࡟タ❧ࡉࢀࡓ᪥ᅵ㈠᫆༠఍࡛࠶ࡗࡓࠋ఍㛗࡟ࡣ኱㜰ၟᴗ
఍㆟ᡤ఍㢌ࡢ✄⏿຾ኴ㑻ࡀࠊྡ㄃఍㛗࡟ࡣࣇ࢓ࢵࢺ࣭࣋࢖㥔᪥ࢺࣝࢥ௦⌮኱౑ࡀࠊ⌮஦㛗࡟ࡣ㛗
ᖺ᪥ᅵ཭ዲ㛵ಀࡢⓎᒎ࡟ᐤ୚ࡋ࡚᮶ࡓᒣ⏣ᐥḟ㑻ࡀᑵ௵ࡋࡓࠋᅜෆ࡛ࡣࡇࡢ኱㜰㈈⏺ࢆ୺య࡜ࡋ
ࡓẸ㛫⤒῭ᅋయࡀࠊࡲࡓྠ᫬࡟ᾏእ࠿ࡽࡣ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟╔௵ࡋࡓࡤ࠿ࡾࡢᑠᖭ኱౑ࡀࠊእົ
┬࡟ാࡁ࠿ࡅࡓ⤖ᯝࠊࠕ⤒῭እ஺ࠖࢆၐᑟࡍࡿᖯཎእົ኱⮧ࡣࠊ ᖺ ᭶ ᪥ࠊࠕ᪥ᮏ࡜
ࣂࣝ࢝ࣥ㯮ᾏἢᓊࠊ㏆ᮾཬࡧᇕཬ᪉㠃࡜ࡢ㈠᫆ಁ㐍ࡢⅭࡢ఍㆟㛤ദࠖࡍ࡞ࢃࡕࠕ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࠖ
ࡢ㛤ദࢆỴᐃࡋࡓցࠋ
ࡇ࠺ࡋ࡚ᐁẸࡢ୍⮴༠ຊ࡟ࡼࡗ࡚ࠊ ᖺ ᭶ ᪥࡟㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࡀ㛤ദࡉࢀࡿ࡟⮳ࡗࡓࡢ
࡛࠶ࡿࡀࠊࡇࡢ఍㆟࡟ཧຍࡋࡓࡢࡣࠊ㆟㛗ࡢᑠᖭ኱౑ࡢ௚ࡣࠊࢺࣝࢥ኱౑㤋ဨ㸦ⰱ⏣ᆒ୍➼᭩グ
ᐁࠊෆ⸨ᬛ⚽㏻ヂᐁ௚㸱ྡ㸧ࠊṊ⪅ᑠ㊰࣮࣐ࣝࢽ࢔බ౑ࠊዟᒣࢠࣜࢩ࢔බ౑ࠊ㯮ᮌ࣏࣮ࢺࢧ࢖ࢻ
๪㡿஦ࠊబࠎᮌ࢜ࢹࢵࢧ㡿஦ࠊࡑࡋ࡚ࠊእົ┬࠿ࡽ௦⾲࡜ࡋ࡚ὴ㐵ࡉࢀࡓᒣᮏ⇃୍᭩グᐁࡢ㠃ࠎ
࡛࠶ࡗࡓࠋ఍㆟࡛ࡣᗈ⠊ᅖ࡟ࢃࡓࡿ㆟㢟࡟ࡘ࠸࡚ㄽࡌࡽࢀࠊࡉࡲࡊࡲ࡞᝟ሗ஺᥮ࡀ⾜ࢃࢀࡓࡀࠊ
ᮏㄽ࡛ࡣࠊ᪥ᅵ⤒῭㛵ಀ࡟┤᥋㛵ಀࡍࡿ஦᯶࡟㝈ࡗ࡚ࠊྠ఍㆟ࡀᚓࡓ⤖ㄽࡢ࠸ࡃࡘ࠿ࢆ⡆༢࡟⤂
௓ࡍࡿ࡟࡜࡝ࡵࡿւࠋ
ᕠᅇぢᮏᕷ
ࡇࡢ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟࡟㛵ࡍࡿᅾࢺࣝࢥ኱౑㤋ሗ࿌᭩࡟ࡼࡿ࡜ࠊᙜ᫬ࡢࢺࣝࢥᕷሙࡢ⌧≧࡟ࡘ࠸
࡚ࡣḟࡢࡼ࠺࡞ほᐹࡀ࡞ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ
ࠕࢺࣝࢥᅜẸࡣ ᖺࡲ࡛⣙ ᖺ㛫ࡶᡓத࡟ⱞࡋࡳ⥆ࡅࠊ௒ࡸ⑂ປᅔ៫ࡋษࡗ࡚࠸ࡿ
ࡢ࡛ࠊࡑࡢ㉎㈙ຊࡣపୗࡋ⥆ࡅ࡚࠸ࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊࡇࡢప࠸㉎㈙ຊࡣࠊẚ㍑ⓗᏳ౯࡞᪥ᮏ〇ရ
࡟࡜ࡗ࡚ࡣࠊ࣮ࣚࣟࢵࣃࡢ㧗⣭ရ࡜ࡢ➇தୖ᭷฼࡟ാࡃྍ⬟ᛶࡀ࠶ࡿࠋ᭱㏆ࠊⱥ௖ࡢ〇ရࡀ
⊂ఀࡢ〇ရ࡟ࡼࡗ࡚ࢺࣝࢥᕷሙ࠿ࡽ㥑㏲ࡉࢀࡓࡼ࠺࡟ࠊࡑࡢࡼ࠺࡟᪥ᮏࡢ㍺ฟရࡀࠊ᪥ᮏே
ࡢດຊ࡟ࡼࡗ࡚ࠊ⊂ఀࡢࡑࢀ࡟࡜ࡗ࡚௦ࡿྍ⬟ᛶࡣ༑ศ࡟࠶ࡿࠋࠖ
ࡲࡓྠሗ࿌᭩ࡣࠊࢺࣝࢥ࠿ࡽࡢ᭷ᮃ࡞㍺ධရ࡜ࡋ࡚ࠊ⨺ẟࠊࣔ࣊࢔ࠊ⥥ⰼࠊࢱࣂࢥࠊ࣮࢜ࣜ
ࣈἜࠊ஝ࡋࣈࢻ࢘ࠊ஝⇱࢖ࢳࢪࢡ࡞࡝ࢆୖࡆ࡚࠸ࡿփࠋ
఍㆟ࡣࠊ᪥ᅵ㈠᫆᣺⯆⟇࡜ࡋ࡚୺࡟୕ࡘࡢ⥭ᛴᥐ⨨ࢆỴᐃࡋࡓࠋ
➨୍࡟ࠊ᪥ᮏၟရࡢᗈ࿌⤂௓ࡢ᪉ἲ࡜ࡋ࡚ࠊࠕၟရ㝞ิ㤋ࠖࡢタ⨨ࡀ᭷ຠ࡜ࡳ࡞ࡉࢀࡓࡀࠊ
ࡇࢀ࡟ࡣࠕᕧ㢠ࡢ㈝⏝ࠖ࡜ࠕ≉Ṧࡢᢏ⾡⪅ࠖࡀᚲせ࡜࠸࠺⌮⏤࠿ࡽࠊࠕẚ㍑ⓗ⊃ᑠ࡞ࡿࡇࡢ᪉㠃
ࡢᕷሙ࡛ࠖࡢタ⨨ࡣぢ㏦ࡽࢀࠊ୺࡟ᕠᅇぢᮏᕷࡢ㛤ദࢆᐇ᪋ࡍࡿࡇ࡜࡟ࡋࡓࠋ
ᐇ᪋࡟࠶ࡓࡗ࡚ࡣࠊࢺࣝࢥࡢ㈠᫆ၟ࠾ࡼࡧᾘ㈝⪅࡟᪥ᮏ〇ရࡀᏳ౯࡛࠶ࡿࡤ࠿ࡾ࡛࡞ࡃရ㉁
ࡶⰋ࠸ࡇ࡜ࢆᗈࡃ▱ࡽࡏࡿࡇ࡜ࢆ㔜どࡋࠊࡑࡢ᪉ἲ࡜ࡋ࡚ሗ࿌᭩ࡣࠊḟࡢࡼ࠺࡞ලయⓗ࡞ᥦ᱌ࡶ
⾜ࡗ࡚࠸ࡿࠋ
ࠕぢᮏࡣ⌧࡟㏆ᮾ᪉㠃࡟኎⾜࠶ࡿ≀ရࠊᑗ᮶᭷ᮃ࡞ࡿရࢆ୺࡜ࡋ࡚せᮃࡍࡿࡣ໚ㄽ࡞ࡿ
ࡶࠊ㏆ᮾྥࡅࡢᗮ౯ရࡢࡳࢆ㝞ิࡍࡿࡣぢࡿ⪅࡟㈋ᙅࡢឤࢆ୚࠼ࠊច࠸࡚᪥ᮏࡢ⏘ᴗ඲య࡟
19
ඛ࡟⤂௓ࡋࡓᒣᮏⱥ㍜ᾏ㌷୰ᑗࡣࠊ㌷ேࡽࡋࡃ࣏࢞ࣜࣜࡢᡓ࠸࡞࡝࡟ࡶゐࢀ࡞ࡀࡽࠊ࢔ࢱࢳ
ࣗࣝࢡࡢᨵ㠉࡟ࡘ࠸࡚ࡶࠊᑠᖭྠᵝࠊḟࡢࡼ࠺࡟㧗ࡃホ౯ࡋࠊࡑࡢ๓㏵࡟኱ࡁ࡞ᮇᚅࢆᐤࡏ࡚࠸
ࡿࠋ
ࠕᮏᖺᅄ༑ඵṓࡢࢣ࣐ࣝࡣࠊ㐣ཤ༑஬ᖺ㛫࡟ࣂࣝ࢝ࣥ➨୍ḟࠊ➨஧ḟࡢᡓதࠊୡ⏺኱ᡓ࡜
ᘬࡁ⥆࠸ࡓᡓதࡢ᝺⚝࡟ࠊ⑂ᘢࡋࡘࡃࡋࡓᅜෆࡢ᝟ໃࢆ㐩ほࡋࠊ㟢すளࢆึࡵ㞄㑥ㅖእᅜ࡜ᖹ
࿴ⓗእ஺ែᗘ࡟ฟ࡚ࠊᩍ⫱ࠊ㕲㐨ࠊ⾨⏕ࠊ⏘ᴗ➼㗦ពෆ἞࡟ᑓᛕࡋࠊ ᖺᖌᅋ㛗࡜ࡋ࡚࢞ࣝࣂ
࣮ࣜ㸦࣏࢞ࣜࣜ㸧༙ᓥ࡟ⱥ௖㐃ྜ㌷ࢆ⢊○ࡋࡓពẼࢆ௨ࡗ࡚ࠊ᪂⯆ᅵ⪥ྂࡢ㐠࿨ࢆ㛤ᣅࡋ࡚࠸
ࡃ࡛࠶ࢁ࠺஦ࢆ⚾ࡣಙࡌ࡚␲ࢃࡠࡢ࡛࠶ࡾࡲࡍࠋࠖս
III.
ᑠᖭ኱౑ࡢ⤒῭ⓗᴗ⦼
ᑠᖭ኱౑ࡢỴព ࠕ⤒῭እ஺ࡢᒎ㛤ࠖ
ࡉ࡚ࡇࡇ࡛᭱ᚋࡢࠊࡑࡋ࡚ᮏㄽࡢ୰ᚰⓗ࡞ၥ㢟ࠊࡍ࡞ࢃࡕࠊᑠᖭࡀ㸱ᖺࡢ኱౑᫬௦࡟ᡂࡋ㐙
ࡆࡓᴗ⦼୰ࠊ≉࡟⤒῭ⓗᴗ⦼࡟ⓗࢆ⤠ࡗ࡚ぢ࡚ࡳࡿࡇ࡜࡟ࡋࡼ࠺ࠋ
኱౑࡜ࡋ࡚࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟㉱௵ࡍࡿ࡟࠶ࡓࡗ࡚ࠊᑠᖭࡣᖯཎእ┦࠿ࡽࡑࡢ⤒῭እ஺࡟ࡘ࠸
࡚ヲࡋࡃヰࢆ⪺ࡁࠊࡲࡓ✄⏿຾ኴ㑻኱㜰ၟᕤ఍㆟ᡤ఍㢌ࡽᐇᴗᐙࡓࡕࡢヰࢆࡶ⪺࠸࡚ࡳ࡚ࠊእົ
┬ࡔࡅ࡛࡞ࡃࠊᙼࡽᐇᴗᐙࡶࡲࡓ୰㏆ᮾᕷሙࡢ㛤ᣅ࡟㠀ᖖ࡟⇕ᚰ࡛࠶ࡿࡇ࡜ࢆ▱ࡗࡓࠋࡉࡽ࡟ᑠ
ᖭ⮬㌟ࡶ஦๓࡟ࢺࣝࢥࡢṔྐࠊᨻ἞ࠊ⤒῭ࢆᚭᗏⓗ࡟ㄪᰝࡋࡓࠋࡑࡢ⤖ᯝࠊᙼࡣ᪥ᅵ㛫࡟ࡣᕪࡋ
ᙜࡾ㞴ࡋ࠸ᨻ἞ၥ㢟ࡶ࡞࠸ࡼ࠺࡟ᛮ࠼ࡓࡢ࡛ࠊᖯཎእ┦ࡢᵓ᝿࡟ᇶ࡙࠸ࡓࠕ⤒῭እ஺ࡢᒎ㛤ࠖࢆ
኱౑࡜ࡋ࡚ࡢ➨୍౑࿨࡜ࡋࡼ࠺࡜ᚰᐦ࠿࡟Ỵពࡋࡓվࠋ
ࡇࡢỴពࢆࠊ㉱௵ࢆ┠๓࡟᥍࠼ࡓ࠶ࡿ᪥ࠊᙼࡣᐇᴗᐙࡓࡕ࡜ࡢ࠶ࡿ఍ྜ࡛ḟࡢࡼ࠺࡟⾲᫂ࡋ
࡚࠸ࡿࠋ
ࠕᡃࡀᅜࡢ㏻ၟⓎᒎࡢࣔࢵࢺ࣮࡜ࡋ࡚ᨭ㑣࡟࠾ࡅࡿᡃࡀၟᶒࢆ᧦ㆤࡏࢇ࡜ࡍࡿ࡞ࡽࡤࠊ
࢖ࣥࢻὒࡢ➨୍⥺ࢆᏲࡽ࡞ࡅࢀࡤ࡞ࡽ࡞࠸ࠋ࢖ࣥࢻࡢၟᶒࢆᏲࡽࢇ࡜ࡍࡿ࡞ࡽࡤ୰㏆ᮾࡢ➨
୍⥺ࢆ㛤Ⓨࡋ࡚᧦ㆤࡋ࡞ࡅࢀࡤ࡞ࡽࡠࠋࡑࡇ࡛ᡃࡀ㍮ࡀ௒ᗘࢺࣝࢥ࡟㉱௵ࡋࡓ࡞ࡽࡤࠊࡇࡢ
኱᪉㔪࡟ᇶ࡙࠸࡚⤒῭እ஺ࡢᒎ㛤࡟඲ຊࢆഴὀࡍࡿ✚ࡶࡾࡔࠋ
ᚑࡗ࡚ࡇࡢ┠ⓗࢆ㐩ᡂࡍࡿࡓࡵ࡟ࡣࠊ➨୍࡟୰㏆ᮾㅖᅜ࡜ᅜ஺ࢆ㛤ࡃࡇ࡜ࢆດࡵࡿ࡜ඹ
࡟ࠊ➨஧࡟㏻ၟ⤒῭ࡢ㈍㊰ࢆ㛤ᣅࡍࡿࡓࡵࠊᆅ୰ᾏ࠿ࡽ㏆ᮾㅖᅜ࡟࠿ࡅ࡚᪂⯟㊰ࢆ㛤ࡃ࡯࠿ࠊ
ၟᴗぢᮏᕷࢆ┒ࢇ࡟㛤࠸࡚ࠊ᪥ᮏၟရࢆࡇࡢ᪉㠃࡟⤂௓ࡋ࡞ࡅࢀࡤ࡞ࡽ࡞࠸࡜ᛮࡗ࡚࠸ࡿࠋ
➨୕࡟ࡣࡇࡢ┠ⓗࢆࢫ࣒࣮ࢬ࡟ᒎ㛤ࡍࡿࡓࡵ࡟㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࡸබ㤋㛗఍㆟ࢆ㛤࠸࡚⥭ᐦ࡞ࡿ
㐃⤡ࢆ࡜ࡆ࡞ࡅࢀࡤ࡞ࡽࡠ࡜ࡶ⪃࠼࡚࠸ࡿࠋࠖտ
ᑠᖭࡀᣲࡆ࡚࠸ࡿ➨୍ࡢ୰㏆ᮾㅖᅜ࡜ࡢᅜ஺ࡣࠊᙼࡢດຊ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊᙼࡢᅾ௵୰࡟ල
యⓗ࡞ᡂᯝࡣᣲࡀࡽ࡞࠿ࡗࡓࡀࠊࡇࡢᙼࡢດຊࡀዎᶵ࡜࡞ࡗ࡚ࠊᙼࡢ㞳௵ᚋࡲࡶ࡞ࡃࠊ࢚ࢳ࢜ࣆ
࢔ࠊ࣮ࣘࢦࢫࣦࣛ࢕࢔ࠊ࢖ࣛࣥࠊ࢖ࣛࢡࠊࢠࣜࢩ࢔ࠊ࢚ࢪࣉࢺࠊࣈࣝ࢞ࣜ࢔࡞࡝࡜ࡢ㛫࡟ᅜ஺ࡀ
㛤࠿ࢀࡿࡇ࡜࡟࡞ࡿրࠋ
➨஧ࡢ᪂⯟㊰࡜ぢᮏᕷ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ➨୕ࡢ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟ࡢ୺せ࡞㆟㢟࡜ࡶ࡞ࡗ࡚࠸ࡿࡢ࡛ࠊ
ḟ࡟ࠊᑠᖭ኱౑ࡀ⮬ࡽ㆟㛗࡜࡞ࡗ࡚ ᖺ ᭶ ᪥࠿ࡽ ᭶ ᪥ࡲ࡛ࡢ ᪥㛫࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮
࡛ࣝ㛤ദࡋࡓ㏆ᮾ㈠᫆఍㆟࡟ࡘ࠸࡚ぢ࡚⾜ࡃࡇ࡜࡟ࡋࡼ࠺ࠋ
18
➨୍ᅇࡣすᬺ஬ⓒᖺ௦࡟௖ᩍᛮ᝿ࡀ㍺ධࡉࢀࡓ᫬ࡢࡇ࡜࡛ࠊࡇࡢ᪂ᛮ᝿ࡣ᪥ᮏᅛ᭷ࡢᅾ
᮶ᛮ᝿࡜⃭ࡋࡃ⾪✺ࡋࠊᨻ἞ୖࡢத஘ࢆច㉳ࡋࡓࠋࡋ࠿ࡋࠊࡑࡢ࠺ࡕ࡟ࡇࡢẘ⣲ࡣ᪥ᮏᅛ᭷
ࡢᛮ᝿࡜ㄪ࿴ࡍࡿ࡟⮳ࡾࠊࡑࡢᚋ኱య࡟࠾࠸࡚Ᏻᐃࡋࡓ᫬௦ࡀ⥆࠸ࡓࠋ
➨஧ᅇࡣすᬺ୍ඵࠐࠐᖺ௦࡟すὒᩥ᫂ࡀᛣ℀࡜ࡢࡈ࡜ࡃ౵ධࡋ࡚᮶ࡓ᫬ࡢࡇ࡜࡛ࠊࡇࢀ
ࡀືᶵ࡜࡞ࡗ࡚㛤ᅜ࣭᨝ዀࡢᨻ἞ⓗ኱ㄽதࡀᘬࡁ㉳ࡇࡉࢀࠊᅜෆᨻ἞ࡶືᦂࡋࠊࡘ࠸࡟᫂἞
⥔᪂࡜࡞ࡗࡓࡀࠊࡇࡢ㠉᪂ࡀ᪂᪥ᮏⓎᒎࡢᇶ♏࡜࡞ࡗ࡚௒᪥ࡢ኱᪥ᮏᖇᅜࡀᘓタࡉࢀࡿ࡟⮳
ࡗࡓࠋ
ᚑࡗ࡚௒ᅇࡢඹ⏘୺⩏ᛮ᝿ࡢく᮶ࡣṇ࡟➨୕ᅇ┠ࡢ༴ᶵ࡛࠶ࡿࡀࠊ࠾ࡑࡽࡃ㐣ཤ஧ᅇ࡟
ࢃࡓࡾ༑ศ⬟ຊࢆⓎ᥹ࡋࡓ᪥ᮏᅜẸࡣ௒ᅇࡢヨ⦎࡟ࡶ຾ࡕᢤࡃ࡟┦㐪࡞࠸ࠋ᪥ᮏᅜẸࡣእ᮶
ᛮ᝿ࡑࡢࡶࡢࢆ㬼࿐ࡳ࡟ࡶࡏࡎࠊࡑࡢ㛗ᡤࡢ᥇ࡿ࡭ࡁࡣ᥇ࡗ࡚ࠊࡑࡢᘢᐖࡣࡇࢀࢆ㑊ࡅࠊᕦ
ࡳ࡟ࡇࢀࢆ⮬ᐙࡢᩥ᫂࡟‐୍⼥࿴ࡋ࡚⮬ᐙⓎᒎࡢᶵ఍࡟౪ࡍࡿ࡞ࡽࡤࠊࡴࡋࢁࡑࡢ⤖ᯝࡣ᪥
ᮏࡢࡓࡵ࡟࡞ࡿ࡜ᛮ࠺ࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ࡇࡢ௖ᩍᛮ᝿࡜すὒᩥ᫂ࡢཷᐜ࡜࠸࠺஧ࡘࡢṔྐⓗయ㦂࠿ࡽ᪥ᮏேࡣࠊእ᮶ᛮ᝿ࡣᜍࢀ
ࡍࡂ࡚ࡶ࠸ࡅ࡞࠸ࡋࠊ↓᮲௳࡟᥇⏝ࡍ࡭ࡁࡶࡢ࡛ࡶ࡞࠸ࡇ࡜ࢆᏛࢇࡔࠋࡇࡢព࿡࡟࠾࠸࡚᪥
ᮏᅜẸࡢ⢭⚄ࡉ࠼೺඲࡛࠶ࡿ࡞ࡽࡤࠊᡃࠎࡣ௒᪥ࡢඹ⏘୺⩏ࡢく᮶࡟ࡼࡿᡃࡀᛮ᝿⏺ࡢືᦂ
࡞࡝ࡉࡲ࡛ࡇࢀࢆ៧࠺ࡿᚲせࡣ࡞࠸࡜☜ಙࡋ࡚࠸ࡿࠋࠖջ
ఏ⤫ⓗ࡞ᅛ᭷ࡢᩥ໬࣭ᛮ᝿࡜᪂ወ࡞እ᮶ࡢᩥ໬࣭ᛮ᝿࡜ࡢ㛵ಀ࡟㛵ࡍࡿᑠᖭࡢ⪃࠼ࡣࠊᙼ⊂
⮬ࡢࡶࡢ࡛࡞ࡃࠊ᪥ᮏ࡛ࡣ࡝ࡕࡽ࠿࡜࠸࠼ࡤ㏻ㄝⓗ࡞ࡶࡢ࡛࠶ࡿࠋ౛࠼ࡤࠊᑠᖭࡢヰ࡟ࡶ࠶ࡿࡼ
࠺࡟ࠊ௖ᩍࡀΏ᮶ࡋࡓ࡜ࡁࠊ᪥ᮏேࡣࠊࡇࡢᩥ໬ⓗ࢔࢖ࢹࣥࢸ࢕ࢸ࢕࣮ࡢヨ⦎࡟ࠕ⚄௖⩦ྜࠖ
ࠕ⚄௖ΰΆ࡛ࠖᑐᛂࡋࡓࠋࡍ࡞ࢃࡕࠊ᪥ᮏᅛ᭷ࡢ⚄㐨࡜እ᮶ࡢ௖ᩍ࡜ࢆㄪ࿴⼥ྜࡉࡏࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ࡲࡓ୰ᅜࡢ൲ᩍᩥ໬ࡀὶධࡋࡓ࡜ࡁ࡟ࡣࠊࠕ࿴㨦₎ᡯ࡛ࠖᑐᛂࡋࠊすὒᩥ᫂ࡀᢲࡋᐤࡏ࡚ࡁࡓ࡜
ࡁ࡟ࡣࠕ࿴㨦ὒᡯࠖࠊࠕすὒⱁ⾡࣭ᮾὒ㐨ᚨࠖࠕ᥇㛗⿵▷࡛ࠖᑐᛂࡋࡓࠋⱝࡁ᫂἞ኳⓚࡣࠕⰋࡁ
ࢆྲྀࡾᝏࡋࡁࢆᤞ࡚࡚እࡘᅜ࡟ຎࡽࡠᅜ࡜࡞ࡍࡼࡋࡶࡀ࡞ࠖ࡜࠸࠺࿴ḷࢆసࡗ࡚࠸ࡿࡀࠊᑠᖭࡢ
⪃࠼࡜ࡶඹ㏻ࡍࡿࡇࡢ᫂἞ኳⓚࡢᚚ〇ࡇࡑࠊᅛ᭷ᩥ໬࡜እ᮶ᩥ໬ࡢ㛵ಀ௜ࡅ࡟ᑐࡍࡿ᪥ᮏே୍⯡
ࡢ⪃࠼᪉ࢆ௦⾲ࡍࡿࡶࡢ࡜ゝࡗ࡚㐣ゝ࡛ࡣ࡞࠿ࢁ࠺ࠋ
௨ୖࡀඹ⏘୺⩏࡬ࡢᑐᛂἲ࡜ࡢ㛵㐃࡛ᑠᖭࡀ኱⤫㡿࡟ᑐࡋ࡚ᒎ㛤ࡋࡓࠊ᪥ᮏேࡢእ᮶ᩥ໬ࠊ
እ᮶ᛮ᝿ࡢཷᐜࡢ௙᪉࡟㛵ࡍࡿᙼࡢぢ᪉ࡢ࠶ࡽࡲࡋ࡛࠶ࡿࡀࠊṧᛕ࡞ࡀࡽࠊ⚾ࡢ▱ࡿ㝈ࡾ࡛ࡣࠊ
኱⤫㡿ࡀࡇࡢࡼ࠺࡞ぢ᪉࡟ࡘ࠸࡚࡝࠺ᛮࡗࡓࡢ࠿ࠊᑠᖭࡢ᪥グࡣఱࡶグࡋ࡚࠸࡞࠸ࠋ
࢔ࢱࢳࣗࣝࢡᣦᑟୗࡢᨵ㠉࡟ࡘ࠸࡚
ୖ࡟⤂௓ࡋࡓࡼ࠺࡞࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿࡜ࡢ஺㐟ࢆ㏻ࡌ࡚ࠊᑠᖭ኱౑ࡣ኱⤫㡿ࡢே≀ࢆࡲࡍ
ࡲࡍ㧗ࡃホ౯ࡍࡿࡼ࠺࡟࡞ࡗࡓࡢ࡛࠶ࢁ࠺ࠊᙜ᫬ࠊ኱⤫㡿ࡢᣦᑟࡢୗ࡛᥎㐍ࡉࢀ࡚࠸ࡓࢺࣝࢥࡢ
ᨵ㠉ࠊ㠉᪂࡟ࡘ࠸࡚ࠊᑠᖭࡣᖐᅜᚋࡢㅮ₇ࡢ୰࡛ḟࡢࡼ࠺࡟⛠ㆭࡋ࡚࠸ࡿࠋ
ࠕࡇࢀࡣᨻ἞ⓗ࡟ࡁࢃࡵ࡚㔜኱㔜せ࡞ᨵ㠉࡛ࠊࢺࣝࢥࡢᅜ㐠ࡢ㐍ᒎ࡟㔜኱࡞㛵ಀࡀ࠶ࡿࠋ
ᩘⓒᖺ᮶ࢺࣝࢥᅜẸࢆᣊ᮰ࡋࠊ♫఍ࡢ㐍ᒎࠊᅜໃࡢⓎ㐩ࢆጉࡆ࡚᮶ࡓᨻᩍ୍⮴࡞࡝ࡢᅉくࡀࠊ
ࡇࡢᨵ㠉࡟ࡼࡗ࡚ᡴ◚ࡉࢀࠊṇᩍศ㞳ࡀ᩿⾜ࡉࢀࡓࠋࡋ࠿ࡋࠊࡶࡋࢺࣝࢥࡀࡶࡗ࡜᪩ࡃᨻᩍ
ศ㞳ࢆ⟇ࡋ࡚࠸ࡓ࡞ࡽࡤࠊኧ࡟❧ὴ࡞ᅜᐙ࡜ࡋ୍࡚ẁࡢ㐍ᒎࢆ♧ࡋ࡚࠾ࡗࡓࢁ࠺ࠋࠖռ
17
࡜グࡋࡓᚋࠊ⥆ࡅ࡚ࠊᙼࡀ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿࠿ࡽཷࡅࡓึ༳㇟ࢆḟࡢࡼ࠺࡟᭩ࡁ࡜ࡵ࡚࠸
ࡿࠋ
ࠕ኱⤫㡿ࡢ㢼㔗ࡣ⫼୔๭ྜ࡟㧗ࡃࠊ㡹୔ࡢయ᱁࡞ࡿࡀዴࡃࠊ║㝤኱࡟┱࡟㏕ࡾࠊ║ගࡣ
ⅥⅥ࡜ࡋ࡚ගࡿࡶࠊ㢋⛮ⴠࡕࠊ㢋㦵㧗ࡃࠊ㢦Ⰽ⪵࠿៳᝔⵬ⓑࠊ㡾ࡿពᚿሀ๛ࠊ⚄⤒㉁ࡽࡋࡁ
┦ㇺ࡞ࡾࠋ㡢ྤࡣⲮ㔜ᙉࡳ࠶ࡿㄒẼ࡟࡚ᖹ⏕↓ཱྀࡢேࡽࡋࡃぢࡺࠋవ᫝㎾ከࡃࡢෆእே࡜ᥱ
ᡭࢆ஺ࢃࡋࡓࡿࡶࠊ┿࡟ࡑࡢ೧኱࡞ࡿࢆ⫗ឤࡋࡓࡿࡣࢣ࣐ࣝ኱⤫㡿࡜ᨭ㑣ࡢ⿁ୡถࡢ஧ே࡞
ࡿࢆឤࡎࠋ࡜࡟࠿ࡃᑜᖖே࡟㠀ࡊࡿࡀዴࡁ༳㇟ࢆᚓࡓࡾࠋࠖչ
ᑠᖭࡢᅾ௵୰࡟࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿࡟ㅜぢࡋࠊࡑࡢ༳㇟ࢆ᭩ࡁṧࡋ࡚࠸ࡿⴭྡ࡞᪥ᮏேࡀࡶ
࠺୍ே࠸ࡿࠋᾏ㌷୰ᑗᒣᮏⱥ㍜࡛࠶ࡿࠋᒣᮏྖ௧ᐁࡣ ᖺ ᭶࡟⦎⩦Ⰴ㝲ࢆ⋡࠸࡚ࢺࣝࢥࢆ
ゼၥࡋࠊྠ᭶ ᪥࡟ᑠᖭ኱౑࡟కࢃࢀ࡚኱⤫㡿࡟఍ࡗ࡚࠸ࡿࡀࠊᙼࡶࡲࡓᑠᖭྠᵝࡑࡢึ༳㇟
ࢆ║ග㗦ࡁ೧኱࡞ࡿே≀࡜ࡋ࡚ḟࡢࡼ࠺࡟ᥥ෗ࡋ࡚࠸ࡿࠋ
ࠕ࣮ࣔࢽࣥࢢࢆ╔࡚ࠊ᫬ィࡢ㙐ࢆࢳࣙࢵ࢟ࡢୖ࣏ࢣࢵࢺ࡟㥽රᆺ࡟ࡘࡅࠊࣁࣥ࢝ࢳࡢ➃
ࢆୖ╔ࡢ࣏ࢣࢵࢺ࠿ࡽな࠿ࡏࡓᙼࡣࠊ㦵᱁㏾ࡋࡁ୍ಶࡢ೧୔ኵ࡛࠶ࡿࠋᙼࢆ≉㛗࡙ࡅࡿ㣬ࡃ
ࡲ࡛⃰࠸┱ࠋ㗦࠸║ࠊᑐᡭࡢ㊊チ࠿ࡽୖ࡬ぢୖࡆࡿⒷࠊⓑே࡟㏆࠸ࡲ࡛࡟ぢࡺࡿⓑⓤ࡞㢦ࠊ
⛮㉥࿡ࢆᖏࡧࡓ೺ᗣࡑ࠺࡞཮㢋ࠊⷧ࠸၁ࢆሀࡃ⤖ࢇ࡛㢕ࡢ⣽ࡃ✺ࡁฟࡓ⏨ᛶⓗጼែࠋ୍ぢࡍ
ࡿ࡟ᙼࡣ඲㌟ពᚿࡢ⤖ᬗࡢࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋࡑࡋ࡚⳹㯇࡞ࠊ∉㝡ࡢᴟ࡟㐩ࡋࡓᪧ㒔ࢆᤞ࡚࡚Ἃ₍
ࡢዴࡃⲨᾴࡓࡿ࢔ࣥࢦࣛ࡟㘵ࢆᇳࡿ࡟┦ᛂࡋ࠸㢼㞼ඣ࡛࠶ࡾࡲࡍࠋࠖպ
࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ࡜ࡢ఍ㄯ
ᑠᖭ኱౑ࡣ ᖺࡢ௵ᮇ୰࡟ᩘᗘ኱⤫㡿࡜఍ぢࡋࡓࠋ࠶ࡿᬌࠊኪ༙㏆ࡃࠊ኱⤫㡿ࡣ✺↛⮬ࡽᑠ
ᖭ࡟㟁ヰࢆࡋ࡚ࡁ࡚ࠊࠕྩࠊ㣧ࡳ࡟᮶࡞࠸࠿ࠖ࡜ㄏࡗࡓࠋᑠᖭࡣ㓇ዲࡁ࡜ࡋ࡚▱ࡽࢀ࡚࠸ࡓࠋࡇ
ࡢࡼ࠺࡞൤♩ᢤࡁࡢᡴࡕゎࡅࡓ㞺ᅖẼࡢ୰࡛ࠊ஧ேࡀぶࡋࡃㄒࡾྜࡗࡓࡢࡣࠊ୺࡟ࠕ࠸࠿࡟ࡍࢀ
ࡤࠊࢺࣝࢥࢆ⤒῭ⓗ࡟Ⓨᒎࡉࡏࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿ࠿ࠖ࡜࠸࠺ࡇ࡜࡛࠶ࡗࡓࡀࠊ ࠶ࡿ࡜ࡁ࡟ࡣࠊᑠ
ᖭࡀ᫂἞⥔᪂௨᮶ࡢ㏆௦᪥ᮏࡢⓎᒎ㐣⛬࡟ࡘ࠸࡚ㄒࡗࡓࡇ࡜ࡶ࠶ࡗࡓࠋࡑࡢ㝿ࠊᑠᖭࡣ᫂἞ኳⓚ
ࡢጾᚨࢆ⛠ㆭࡋࡘࡘࠊ᪥ᮏࡀ࠸࠿࡟ࡋ࡚ẚ㍑ⓗ▷ᮇ㛫ࡢ࠺ࡕ࡟ୡ⏺ࡢ஬኱ᅜࡢ୍ࡘ࡟࡞ࡗࡓ࠿ࢆ
ㄝ᫂ࡋࡓࠋࡍࡿ࡜ࠊ኱⤫㡿ࡣࠕ᫂἞ኳⓚࢆ⠊࡜ࡋ࡚ࡑࡢᚨ࠿ࡽᏛࡧࡓ࠸ࠖ࡜ゝ࠸ฟࡋࠊࠕ೧኱࡞
ኳⓚࡢ஦㋱࡟ࡘ࠸࡚᭩࠿ࢀࡓᮏࢆ㏦ࡗ࡚ࡃࢀ࡞࠸࠿ࠖ࡜኱౑࡟㢗ࢇࡔ࡜࠸࠺ࠋ࡞࠾ࠊᑠᖭࡀࡇࡢ
࡜ࡁ᪥ᮏࡢࡇ࡜ࢆࠕ஬኱ᅜࠖࡢ୍ࡘ࡜࠸ࡗࡓࡢࡣࠊ ᖺࡢࣃࣜㅮ࿴఍㆟࡛᪥ᮏࡀⱥ⡿௖ఀ࡜
࡜ࡶ࡟஬኱ᅜ࡜ࡳ࡞ࡉࢀࡓࡇ࡜ࢆ㋃ࡲ࠼࡚ࡢࡇ࡜࡛࠶ࢁ࠺ࠋ
ཪูࡢᶵ఍࡟ࡣࠊඹ⏘୺⩏ࡢ⬣ጾࡀ஧ேࡢヰ㢟࡟ࡢࡰࡗࡓࠋ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡣᑠᖭ࡟ゝࡗࡓࠋ
ࠕᡃࡀᅜࡣḢᕞᡓதᮎᮇࡼࡾࢯ㐃࡜ࡢ཭ዲ㛵ಀࢆᣢ⥆ࡋ࡚࠸ࡿࡀࠊඹ⏘ᛮ᝿ࡢ౵ධ࡟ᑐ
ࡋ࡚ࡣ┦ᙜ㆙ᡄࡋ࡚࠸ࡿࠋ୍య᪥ᮏ࡛ࡣ࡝࠺ࡋ࡚࠸ࡿ࠿ࠋࠖ
ࡇࡢ㉁ၥ࡟ᑐࡋ࡚ᑠᖭࡣ࠿࡞ࡾヲࡋࡃ⟅࠼࡚࠸ࡿࡀࠊࡑࢀࢆせ⣙ࡍࡿ࡜ḟࡢࡼ࠺࡟࡞ࡿࠋ
ࠕ᪥ᮏࡣ௒ࡸඹ⏘୺⩏ࡢく᮶࡟ࡼࡗ࡚㠀ᖖ࡟༴㝤࡞᫬௦࡟┤㠃ࡋ࡚࠸ࡿࡀࠊࡇࢀࡣᡃࡀ᪥
ᮏ࡟࡜ࡗ࡚ࡣ୕ᅇ┠ࡢ༴㝤≧ែ࡛࠶ࡿࠋ
16
ᑠᖭ㥔ࢺࣝࢥ኱౑
㡿஦⿢ุᶒၥ㢟࡜࠸࠺㞀ᐖࡀ࡞ࡃ࡞ࡗࡓ௒ࠊ᪥ᮏࡣࢺࣝࢥ࡜ࡢᅜ஺ᶞ❧ࢆ⇕ᮃࡋࡓࠋ࠿ࡃࡋ
࡚ࠊᑐࢯ㌷஦ᡓ␎ⓗ࡞㛵ᚰ࠿ࡽࡼࡾࡶࡴࡋࢁ⤒῭ⓗ࡞㛵ᚰ࠿ࡽࠊ᪥ᮏᨻᗓࡣࠊ ᖺ ᭶࢖ࢫ
ࢱࣥࣈ࣮ࣝ࡟᪥ᮏ኱౑㤋ࢆ㛤タࡋࠊᑠᖭ㓀ྜྷࢆึ௦ࢺࣝࢥ኱౑࡟௵࿨ࡋࡓࠋࢺࣝࢥࡣᮾḢ࡜୰㏆
ᮾ࡟࠾࠸࡚᪥ᮏࡀ኱౑ࢆ஺᥮ࡋࡓ᭱ึࡢᅜ࡛࠶ࡾࠊୡ⏺࡛ࡣ࢖ࢠࣜࢫࠊ࢔࣓ࣜ࢝ࠊࢻ࢖ࢶࠊࣇࣛ
ࣥࢫࠊ࢖ࢱࣜ࢔ࠊ࣮࢜ࢫࢺࣜ࢔ࠊࣟࢩ࢔ࠊ࣋ࣝࢠ࣮ࠊࣈࣛࢪࣝ࡟ࡘࡄ ␒┠ࡢᅜ࡜࡞ࡗࡓࠋ࡞
࠾ࠊᮾி࡟ࢺࣝࢥ኱౑㤋ࡀ㛤タࡉࢀࡓࡢࡣྠᖺ㸵᭶ࡢࡇ࡜࡛࠶ࡿյࠋ
࠿ࡡ࡚࠿ࡽእ஺ᐁ࡜ࡋ࡚ࡢᑠᖭࢆ㧗ࡃホ౯ࡋ࡚࠸ࡓᖯཎእ┦ࡣࠊᚅ࿨୰ࡢᑠᖭࢆึࡵ㥔ⱥ኱
౑࡟ᢤ᧻ࡋࡼ࠺࡜ࡋࡓࠋࡋ࠿ࡋࠊᑠᖭࡣ㥔ᨭබ౑᫬௦࡟㥔ᨭ࢖ࢠࣜࢫබ౑ࡢࢧ࣮࣭ࢪ࣭ࣙࣥࢪࣙ
࣮ࢲࣥ࡜ᑐᨭእ஺ᨻ⟇ࢆࡵࡄࡗ࡚⃭ࡋࡃ⾪✺ࡋࡓࡇ࡜ࡶ࠶ࡾࠊࠕ࢖ࢠࣜࢫࡣ⮬ศ࡟ዲឤࢆࡶࡗ࡚
࠸࡞࠸ࠖ࡜ࡳ࡚࠸ࡓࠋࡇ࠺࠸࠺ࡇ࡜ࡶ࠶ࡗ࡚ࠊᖯཎࡢᢡゅࡢ່ࡵ࡛ࡣ࠶ࡗࡓࡀࠊࠕ൅ࡣⱥᅜྥࡁ
ࡌࡷ࡞࠸ࡼࠖ࡜ゝࡗ࡚ࡑࡢ⏦ࡋฟࢆ᩿ࡗࡓࠋ
ࡑࡇ࡛ḟ࡟ᖯཎࡀࠕึ௦ࢺࣝࢥ኱౑ࡣ࡝࠺࠿ࠖ࡜່ࡵࡿ࡜ࠊᑠᖭࡣࠕᮾὒⓗ࡞᪂⯆ᅜ࣭ࢺࣝ
ࢥࠖ࡜ࠕ㏆௦୙ୡฟࡢⱥഔࢣ࣐࣭ࣝࣃࢩࣕ࡜࠸࠺೧୔ኵࠖ࡟㠀ᖖ࡞⯆࿡ࢆ♧ࡋࠊ༶ᗙ࡟ࡇࡢ⏦ࡋ
ฟࢆཷㅙࡋࡓࠋᙼࠊ ṓࡢ࡜ࡁࡢࡇ࡜࡛࠶ࡿնࠋ
ᑠᖭ኱౑ࡀ⋡࠸ࡿ኱౑㤋ࢫࢱࢵࣇࡣࠊཧ஦ᐁⰼᒸṆ㑻ࠊ࣌ࣝࢩ࢔ฟᙇ୰ࡢྠࡌࡃཧ஦ᐁ஧⎼
ර஧ࠊ୍➼᭩グᐁⰱ⏣ᆒࠊ୕➼᭩グᐁΏ㎶ಙ⏨ࠊ⌮஦ᐁ᐀ᮧଢ଼⏕ࠊ୍➼㏻ヂᐁෆ⸨ᬛ⚽࡜ⱝᖸࡢ
᭩グᐁࠊࡑࡋ࡚ᾏ㌷Ṋᐁ࡜ࡋ࡚ᒸᩗ⣧ᑡబࡢ㠃ࠎ࡛࠶ࡾࠊ㝣㌷Ṋᐁࡣᑠᖭࡀ㉱௵ᙜ᫬ࡣḞဨ࡛࠶
ࡗࡓࡀࠊ ᖺ ᭶ࠊᶫᮏḠ஬㑻ᑡబࡀึ௦ࢺࣝࢥ኱౑㤋㝃㥔ᅾṊᐁ࡟௵࿨ࡉࢀࡓշࠋࡇࡢᶫ
ᮏᑡబࡀ࠾ࡼࡑ ᖺ༙ࡢࢺࣝࢥᅾ௵୰࡟ࢣ࣐࣭ࣝ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿࡟ᚰ㓉ࡋࠊ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡࡀ
㉳ࡇࡋࡓࢺࣝࢥ㠉࿨࡟࡞ࡽࡗ࡚ࠊ⮬ศࡶ᪥ᮏ࡛ᅜᐙᨵ㐀ࢆᐇ⌧ࡍ࡭ࡃࠊᖐᅜᚋࡢ ᖺ࡟㝣㌷
ᑡኊᑗᰯ࠿ࡽ࡞ࡿࠕᱜ఍ࠖࢆ❧ࡕୖࡆࡓヰࡣ᭷ྡ࡛࠶ࡿոࠋ
II. ᑠᖭ኱౑࡜࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿
࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ࠿ࡽཷࡅࡓึ༳㇟
ᑠᖭ㓀ྜྷ኱౑ࡣࠊ ᖺ ᭶ᐙ᪘࡜࡜ࡶ࡟ᮾிࢆⓎࡕࠊ ᭶ ᪥࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࡢ᪥ᮏ኱
౑㤋࡟ධࡗࡓࡀࠊ ᭶ ᪥࡟࢔ࣥ࢝ࣛࡢ኱⤫㡿ᐁ㑰࡛ᅜ᭩ᤝ࿊ᘧࡀணᐃࡉࢀ࡚࠸ࡓࡓࡵࠊ ᪥
࡟ࡣ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࢆⓎࡕ࢔ࣥ࢝ࣛ࡟ྥࡗࡓࠋ
ᅜ᭩ᤝ࿊ᘧࡢᙜ᪥ࠊ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿࡜ࡢㅜぢ┤๓࡟࡞ࡗ࡚ࠊࢺࣝࢥഃࡀ᪥ᮏഃ࡟ಙ௵≧
࡟࠶ࡿ኱⤫㡿ࡢ๓࡟ࠕJD]Lࠖ㸦ᖖ຾ᑗ㌷㸧࡜࠸࠺⛠ྕࢆධࢀࡿࡼ࠺࡟せㄳࡋ࡚᮶ࡓࡓࡵࠊ୍᝖╔
࠶ࡗࡓࡀࠊ࡞ࢇ࡜࠿ணᐃ㏻ࡾ᪂኱౑ࡣࢳࣕࣥ࢝࢖ࡢ኱⤫㡿ᐁ㑰࡛࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿࡟ಙ௵≧ࢆ
ᤝ࿊ࡍࡿࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡓࠋ
኱⤫㡿ᐁ㑰ࡢ༳㇟࡟ࡘ࠸࡚ࠊࡇࡢ᪥ࡢ᪥グ࡟ᑠᖭࡣࠊ
ࠕᐁ㑰ࡣୣ㝠㉳అࡢ㛫࡟ᘓ⠏ࡏࡽࢀࡓࡿ℣ὗࡓࡿᑠᘓ≀࡟ࡋ࡚ࠊ฿ᗏ᪂⯆ඹ࿴ᅜඖ㤳ࡢ
ఫᒃ࡜ぬࡋ࠿ࡽࡎࠋᅜ᭩ᤝ࿊ࡢᐊࡶ᭩ᩪࡽࡋࡃ஧༑␚࡟㊊ࡽࡊࡿ࠿࡜ᛮࢃࡿࡿᑠᐊ࡞ࡾࠋࠖ
15
ୡ⣖ᮎ࠿ࡽ ୡ⣖ࡢึ㢌࡟࠿ࡅ࡚ࠊ᪥Ύᡓத㸦a ᖺ㸧ᚋࡢ㟢௖⊂୕ᅜᖸ΅ࠊࣟࢩ࢔ࡢ
᪑㡰࣭኱㐃⛒೉ࠊ⩏࿴ᅋ஦௳㸦 ᖺ㸧ᚋࡢࣟࢩ࢔㌷࡟ࡼࡿ‶ᕞ༨㡿ࠊࣟࢩ࢔ໃຊࡢᮅ㩭༙ᓥ
࡬ࡢ㐍ฟ࡜࠸࠺஦௳ࡀ㐃⥆ࡋ࡚㉳ࡾࠊ᪥ᮏேࡣ᪥࡟᪥࡟ᙉ኱໬ࡍࡿࣟࢩ࢔ࡢ⬣ጾࡀ⮬ᅜ࡟ྥࡗ࡚
ᛴ㏕ࡋࡘࡘ࠶ࡿ࡜ឤࡌ࡚࠸ࡓࠋࡇࡢࡼ࠺࡞ᴟᮾࡢ༴ᶵ࡟┤㠃ࡋ࡚࠸ࡓ᪥ᮏᨻᗓࡣࠊᑐ㟢㌷஦ᡓ␎
ୖࢺࣝࢥࡣ኱࠸࡟ᙺ❧ࡘᅜࡔ࡜ࡳ࡞ࡋࡓࠋࠕᅵᅜࡣ㩃ࡢす㛛ࢆᢋࡋࠊ᪥ᮏࡣᮾ㛛ࢆᢋࡍ࡜ඹ࡟㩃
ᅜࡢ㛵㛛࡞ࡾࠖղ࡜࠸࠺ゝⴥࡀ࠶ࡿࡼ࠺࡟ࠊ᪥ᮏᨻᗓࡣࠊࢺࣝࢥࡀ᪥ᮏࡢ௬᝿ᩛᅜࡓࡿࣟࢩ࢔ࡢ
ືྥࢆࡘࡪࡉ࡟┘どࡋࢳ࢙ࢵࢡࡍࡿࡢ࡟ᆅᨻᏛⓗ࡟᭱㐺ࡢ఩⨨࡟࠶ࡿࠊ࡜ࡳ࡞ࡋࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋࡋ
࠿ࡋࠊ ᖺࡢᑐ㟢ᡓ຾ࠊ ᖺࡢ᪥㟢༠ၟ࡟ࡼࡗ࡚ࠊࣟࢩ࢔ࡢ⬣ጾࡀᚋ㏥ࡍࡿ࡜ࠊ᪥ᮏᨻᗓ
࡟࡜ࡗ࡚㌷஦ᡓ␎ⓗほⅬ࠿ࡽࢺࣝࢥ࡜ࡢᅜ஺ᶞ❧ࢆᛴࡄ࡜࠸࠺ᚲせᛶࡣపୗࡋࡓࠋࡋ࠿ࡶࠊࡇࡢ
࡜ࡁ౫↛࡜ࡋ࡚㡿஦⿢ุᶒၥ㢟ࡀ᪥ᅵᅜ஺ᶞ❧ࢆ㜼ᐖࡍࡿせᅉ࡜ࡋ࡚ཝ↛࡜Ꮡᅾࡋ࡚࠸ࡓࠋ
ᖯཎ⤒῭እ஺࡜୰㏆ᮾ㈠᫆
ࡇࡢࡼ࠺࡞ὶࢀࢆኚ࠼ࡓࡢࡀ࣮ࣟࢨࣥࢾ᮲⣙࡛࠶ࡗࡓࠋࡍ࡞ࢃࡕࠊᑠᖭ㥔ᨭබ౑ࡀ໭ிࢆཤ
ࡗࡓ ᖺࠊࢺࣝࢥ࡟࠾ࡅࡿ㡿஦⿢ุᶒ࡟⤊Ṇ➢ࢆᡴࡘࡇ࡜࡟࡞ࡿ࣮ࣟࢨࣥࢾ᮲⣙ࡀ⥾⤖ࡉࢀࠊ
ࡇࡇ࡟ࡘ࠸࡟᪥ᅵ୧ᅜࡢᅜ஺ᶞ❧ࡢ๓࡟❧ࡕࡣࡔ࠿ࡗ࡚࠸ࡓ᭱኱ࡢ㞀ᐖࡀ㝖ཤࡉࢀࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ࡇࢀ࡟ຍ࠼࡚ࠊ᪥ᮏᨻᗓࡀࢺࣝࢥ࡜ࡢᅜ஺ᶞ❧ࢆỴ᩿ࡍࡿ࡟⮳ࡗࡓࡶ࠺୍ࡘࡢ኱ࡁ࡞✚ᴟⓗ
⌮⏤ࡀ࠶ࡗࡓࠋࡑࢀࡣ⤒῭ⓗ࡞⌮⏤࡛࠶ࡗࡓࠋඹ⏘୺⩏ᅜᐙࢯ㐃࡬ࡢ㆙ᡄᚰ࠿ࡽⓎࡍࡿ᪥ᅵ㛫ࡢ
༠ຊࡢᚲせ࡜࠸࠺⌮⏤ࡶ࡞ࡃࡣ࡞࠿ࡗࡓࡀࠊ᭱኱ࠊႚ⥭ࡢ⌮⏤ࡣ⤒῭ⓗ࡞ࡶࡢ࡛࠶ࡗࡓࠋ
࣮ࣟࢨࣥࢾ᮲⣙⥾⤖ࡢ⩣ᖺࠊࡍ࡞ࢃࡕࠊ ᖺ࡟᪥ᮏ࡛ࡣຍ⸨㧗᫂ෆ㛶ࡀᡂ❧ࡋࠊእ┦࡟ࡣ
ᖯཎ႐㔜㑻ࡀᢤ᧻ࡉࢀࡓࡀࠊࡇࡢෆ㛶ࡢ᭱㔜せㄢ㢟ࡢ୍ࡘࡣࠊ᪥ᮏࡀ῝้࡞⤒῭୙ἣ࠿ࡽ࠸࠿࡟
ࡋ࡚⬺༷ࡍࡿ࠿࡜࠸࠺⤒῭ၥ㢟࡛࠶ࡗࡓࠋ
᪥ᮏࡀࡇࢀ࡯࡝ࡢ⤒῭୙ἣ࡟ⱞࡋࡴ࡟⮳ࡗࡓ⤒⦋ࢆ⡆༢࡟ぢ࡚ࡳࡿ࡜ࠊ᪥ᮏࡣ➨㸯ḟୡ⏺኱
ᡓ࡟ࡼࡗ࡚✵๓ࡢዲᬒẼ࡟Ἓࡁࠊᑐእ㈠᫆ࡣᡓத୰࡟ྐୖึࡵ࡚㯮Ꮠࢆグ㘓ࡋࡓࠋࡋ࠿ࡋᡓதࡀ
⤊ࢃࡾḢ⡿ㅖᅜࡀᅜ㝿㈠᫆࡟᚟ᖐࡍࡿ࡜ࠊࡑࡢᙳ㡪࡞࡝࡟ࡼࡾࠊ ᖺ࡟ࡣ᪥ᮏࢆྲྀࡾᕳࡃ⤒
῭᝟ໃࡣ୍ኚࡋࠊ᪥ᮏࡣࠕᡓᚋᜍៃࠖ࡜࿧ࡤࢀࡿ኱୙ἣ࡟ぢ⯙ࢃࢀࠊ▐ࡃ㛫࡟ᑐእ㈠᫆ࡶ෌ࡧ㉥
Ꮠ࡟ᛴ㌿ⴠࡋࡓࠋࡇࡢᡓᚋᜍៃࡀ㐍⾜ࡍࡿ࡞࠿ࠊ㏣࠸ウࡕࢆ࠿ࡅࡿࡼ࠺࡟ࠊ ᖺࠊᮾிࠊᶓ
὾ࢆ୰ᚰ࡜ࡍࡿ㛵ᮾᆅ᪉ࢆᮍ᭯᭷ࡢ኱㟈⅏㸦࣐ࢢࢽࢳ࣮ࣗࢻ 㸧ࡀくࡗࡓࠋ㤳㒔ᅪࡣቯ⁛ⓗ⅏
ᐖ㸦Ṛ⪅࣭⾜᪉୙᫂ ୓ேࠊ⿕⅏⪅ ୓ேࠊ඲ቯ࣭↝ኻᐙᒇ ୓ᡞࠊ⿕ᐖ⥲㢠ࡣᅜᐙண⟬ࡢ
ಸ࡟┦ᙜࡍࡿ ൨෇㸧ࢆ⿕ࡾࠊࡇࡢࡓࡵ᪥ᮏ⤒῭ࡣࡉࡽ࡟ᝏ໬ࡋࠊ࡝ࢇᗏ࡟✺ࡁⴠ࡜ࡉࢀ
࡚ࡋࡲࡗࡓࠋࡇ࠺ࡋ࡚ࠊ㛵ᮾ኱㟈⅏ࡢ⩣ᖺ࡟ᡂ❧ࡋࡓຍ⸨㧗᫂ෆ㛶ࡣࠊᙜ↛ࠊ⤒῭ၥ㢟ࡢゎỴࠊ
ࡍ࡞ࢃࡕ῝้࡞୙ἣ࠿ࡽࡢ⬺༷ࢆ⥭ᛴࡢ᭱㔜せㄢ㢟࡟ࡏࡊࡿࢆ࠼࡞࠿ࡗࡓࡢ࡛࠶ࡿճࠋ
እ┦࡜ࡋ࡚ࡢᖯཎࡶࠊࡇࡢࡼ࠺࡞᭱ᝏࡢ⤒῭≧ἣ࡟ᑐฎࡍࡿࡓࡵ࡟ࠊእົ┬࡟࡜ࡗ࡚ࡢࠕ้
ୗࡢᛴົࠖࡣఱ࠿ࢆ⪃✲ࡋࠊࡑࢀࡣࠕᅜ㝿㈚೉ࡢᨵၿ࡛ࠖ࠶ࡿ࡜ࡢ⤖ㄽ࡟㐩ࡋࡓࠋࡑࡋ࡚ᙼ࡜ᙼ
ࡢእົ┬ࡣࠊࡇࡢ้ୗࡢᛴົࡢ㐙⾜ࡢࡓࡵ࡟ࡣࠊ㏻ၟ㈠᫆ࡢᣑ኱ࠊ≉࡟ᾏእࡢ᪂ᕷሙࡢ㛤ᣅࡀ㔜
せ࡛࠶ࡿ࡜࠸࠺ㄆ㆑ࢆᣢࡘ࡟⮳ࡗࡓࠋᙜ᫬ࠊ᪥ᮏࡢ᭱኱ࡢ㍺ฟ┦ᡭᅜࡣ࢔࣓࡛ࣜ࢝ࠊ㍺ฟ⥲㢠ࡢ
㹼㸣ࢆ༨ࡵࠊ➨ ఩ࡣ୰ᅜ࡛ࠊ㸣๓ᚋ࡛࠶ࡗࡓࡀࠊࡑࡢ௚ᮾḢࡸ୰㏆ᮾ࡞࡝࡛ࡢ㈠᫆㔞ࡣ
࡯࡜ࢇ࡝ྲྀࡿ࡟㊊ࡽ࡞࠸ࠊᚤࠎࡓࡿࡶࡢ࡛࠶ࡗࡓࠋࡑࢀࡺ࠼࡟ࠊᖯཎࡓࡕࡣࠊ᪂ᕷሙࡢ㛤ᣅࠊ㈠
᫆┦ᡭᅜࡢከゅ໬࡜࠸࠺ほⅬ࠿ࡽࠊࣂ༙ࣝ࢝ࣥᓥ࡜୰㏆ᮾ࡟╔┠ࡋࠊྠᆅᇦ࡟࠾ࡅࡿࠕᖯཎ⤒῭
እ஺ࠖࡢ୰ᚰⓗ࡞ᒎ㛤ᇶᆅ࡜ࡋ࡚ࢺࣝࢥࢆ㑅ࢇࡔࡢ࡛࠶ࡿմࠋ
14
ึ௦ࢺࣝࢥ኱౑ᑠᖭすྜྷ࡜ࢺࣝࢥ̿a ᖺ
I.
㛵 㟼㞝
ึ௦ࢺࣝࢥ኱౑࡟௵࿨ࡉࢀࡿࡲ࡛
ᑠᖭ㓀ྜྷࡢ␎Ṕ
ᑠᖭ㓀ྜྷࡣࠊ ᖺࠊࡍ࡞ࢃࡕࠊ᫂἞⥔᪂ᚋ ᖺ┠ࡢᖺ࡟ࠊ▼ᕝ┴㔠ἑᕷ࡟⏕ࡲࢀࠊ㛗ࡌ࡚
ᮾிᖇᅜ኱ᏛἲᏛ㒊࡟Ꮫࡧࠊ ᖺࠊእ஺ᐁヨ㦂࡟ྜ᱁ࠊࡑࡢᚋ ᖺ࠿ࡽ ᖺࡲ࡛ࡢ ᖺ㛫ࡢ࠺ࡕᐇ࡟ ᖺࡶࡢ㛗ᖺ᭶ࢆ୰ᅜ࡟ᅾ໅ࡋࡓࠋᑠᖭ㥔⳹බ౑ࡀ໭ிࢆཤࡿࡢࡣ ᖺࡢࡇ
࡜࡛࠶ࡿࡀࠊࡇࡢ࡜ࡁᙼࡣ ṓ࡟࡞ࡗ࡚࠸ࡓࠋ࡞࠾ࠊᙜ᫬ࡣࡲࡔ᪥୰㛫࡛኱౑ࡢ஺᥮ࡣ⾜ࢃࢀ
࡚࠸࡞࠿ࡗࡓࠋ
ࡇࡢࡼ࠺࡟୰ᅜᅾ໅ࡀ㠀ᖖ࡟㛗࠿ࡗࡓࡓࡵ࡟ࠊࡇࡢ㛫ࠊᑠᖭࡣእົ┬㝶୍ࡢࠕᨭ㑣㏻ࠖ࡜ࡋ
࡚▱ࡽࢀࡿࡼ࠺࡟࡞ࡾࠊࡲࡓࠊ୰ᅜࡢఏ⤫ᩥ໬࡟ᑐࡍࡿ῝࠸㊃࿡ࡢᣢࡕ୺࡜ࡋ࡚ࡶ᭷ྡ࡛࠶ࡾࠊ
₎リࢆࡼࡃࡋࠊቚ⤮࡟ࡶᕦࡳ࡛࠶ࡗࡓࠋ
໭ி࠿ࡽࡢᖐᮅᚋᚅ࿨୰࡛࠶ࡗࡓᑠᖭࡣࠊ ᖺ ᭶ࠊึ௦ࢺࣝࢥඹ࿴ᅜ኱౑࡟௵࿨ࡉࢀࠊ
ྠᆅ࡛ ᖺ࡯࡝໅ࡵࡓ࠶࡜ࠊ⥆ࡅ࡚ࢻ࢖ࢶ኱౑ࠊ㈗᪘㝔㆟ဨࠊᯡᐦ㢳ၥᐁࢆṔ௵ࡋࠊ ᖺࠊ
ṓ࡛Ṛཤࡋࡓࠋ᪥ᮏࡀᡓத࡟ᩋࢀࡓ ᖺᚋࡢࡇ࡜࡛࠶ࡗࡓձࠋ
ᖺ௨๓ࡢ᪥ᅵእ஺㛵ಀ
௨ୗࠊᮏㄽ࡛ࡣࠊࡲࡎ᪥ᅵ㛫࡟࡞ࡐṇᘧ࡞እ஺㛵ಀࡀ ᖺࡲ࡛㛤࠿ࢀ࡞࠿ࡗࡓࡢ࠿ࠊࡑࡢ
⌮⏤ࢆ㏙࡭ࠊḟ࡟ࠊᑠᖭ㓀ྜྷࢺࣝࢥ኱౑ࡣᅾ௵୰࡟ࢣ࣐࣭ࣝ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿࡜ఱᗘ࠿఍ㄯࡋ
࡚࠸ࡿࡀࠊࡑࡢ఍ㄯෆᐜࢆ࠸ࡃࡘ࠿⤂௓ࡋࠊ᭱ᚋ࡟ࢺࣝࢥ኱౑࡜ࡋ࡚ ᖺ㛫࡟ᡂࡋ㐙ࡆࡓᙼࡢᴗ
⦼ࠊ≉࡟ࡑࡢ⤒῭ⓗᴗ⦼࡟ࡘ࠸࡚ぢ࡚⾜ࡃࡇ࡜࡟ࡍࡿࠋ
᪥ᮏ࡜ࢺࣝࢥࡣࠊᆅ⌮ⓗ࡟ࡣࡑࢀࡒࢀࡀ࢔ࢪ࢔ࡢᴟᮾ࡜ᴟす࡜࡟఩⨨ࡋ࡚㐲ࡃ㞳ࢀ࡚࠸࡞ࡀ
ࡽࡶࠊ᫂἞ࡢึࡵ࠿ࡽࠊ࡜ࡶ࡟ࠕ୙ᖹ➼᮲⣙ࠖࡢ᱑ᱹ࡟ⱞࡋࡴྠࡌ࢔ࢪ࢔ேࡔ࡜࠸࠺ඹ㏻ㄆ㆑ࢆ
ᢪ࠸࡚࠸ࡓࠋࡇࡢඹ㏻ㄆ㆑࠿ࡽࠊ஫࠸࡟ぶ㏆ឤࢆᢪࡁࠊᅜ஺ᶞ❧ࡢヨࡳࡶఱᗘ࠿⾜ࢃࢀࡓࡀࠊࡑ
ࡢヨࡳࡣኻᩋ⥆ࡁ࡛࠶ࡗࡓࠋࡑࡢኻᩋࡢ᭱ࡶ኱ࡁ࡞⌮⏤ࡣࠊἲᶒᅇ᚟ᚋࡢ᪥ᮏᨻᗓࡢࢺࣝࢥᨻᗓ
࡟ᑐࡍࡿែᗘ࡟࠶ࡗࡓࠋࡍ࡞ࢃࡕࠊ᪥ᮏ࡟ᑐࡋ࡚すὒิᙉࡀ ᖺ௨᮶ ᖺ௨ୖࡶࡢ㛫ಖᣢࡋ
⥆ࡅ࡚࠸ࡓ㡿஦⿢ุᶒࢆࠊ᪥ᮏࡣ ᖺ࡟࡞ࡗ࡚ࡼ࠺ࡸࡃすὒิᙉ࡟ᨺᲠࡉࡏࡿࡇ࡜࡟ᡂຌࡋ
ࡓࡀࠊ࡜ࡇࢁࡀࠊࡑࡢᚋࡢ᪥ᮏᨻᗓࡣࢺࣝࢥ࡟ᑐࡋ࡚ࡣࡑࢀࡲ࡛ࡢྠ⑓┦៯ࢀࡴ࡜࠸࠺ែᗘࢆ⩻
ࡋࠊṇᘧ࡞እ஺㛵ಀᶞ❧ࡢ᮲௳࡜ࡋ࡚ྠᅜ࡟࠾࠸࡚すὒேࡀாཷࡋ࡚࠸ࡿࡢ࡜ྠࡌᆅ఩࡜ᚅ㐝ࠊ
୰࡛ࡶ≉࡟㡿஦⿢ุᶒࢆせồࡋࡓࠊࡇࡇ࡟஺΅㋢㊚ࡢ୍኱ཎᅉࡀ࠶ࡗࡓࠋ
ࡇࡢࡼ࠺࡞኱ࡁ࡞㞀ᐖࡀ࠶ࡗࡓ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊἲᶒᅇ᚟ᚋࡶ᪥ᮏࡣࢺࣝࢥ࡜ࡢᅜ஺ᶞ❧ࢆ
ㅉࡵ࡚ࡣ࠸࡞࠿ࡗࡓࠋࡑࡢ➨୍ࡢ⌮⏤ࡣࠊᩥ໬ⓗ࡞ࡶࡢ࡛ࡶே✀ⓗ࡞ࡶࡢ࡛ࡶ࡞ࡃࠊ⤒῭ⓗ࡞ࡶ
ࡢ࡛ࡍࡽ࡞࠿ࡗࡓࠋࡑࢀࡣ㌷஦ᡓ␎ⓗ࡞⌮⏤࠿ࡽ࡛࠶ࡗࡓࠋ
*
ᖇሯᒣ኱Ꮫ
13
࠙トࠚ
ᮾி᪥᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥ྕእ
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥
㒑౽ሗ▱᪂⪺ࠊᮾிᮅ᪥᪂⪺ࠊ᫬஦᪂
ሗ ᖺ ᭶ ᪥௨㝆ࡢグ஦
᫬஦᪂ሗ ᖺ ᭶ ᪥
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
㒑౽ሗ▱᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥
㒑౽ሗ▱᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥ࡣࠕ࢚
ࣝࢻࢢࣟࠖࠊᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶
᪥ࡣࠕ࢚ࣝࢻࢢࣟ࢘ࣝࠖ࡜ࡋ࡚࠸ࡿࠋ
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ㒑౽
ሗ▱᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥࡞࡝
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥
᫬஦᪂ሗ ᖺ ᭶ ᪥
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥
኱㜰ᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥ḍእグ
஦
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
⚄ᡞཪ᪂᪥ሗ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ྠୖ
ྠୖ ᖺ ᭶ ᪥
ᒣ㝧᪂ሗ ᖺ ᭶ ᪥
⚟㝠᪂ሗࠊᾏ༡᪂⪺ࠊᮾዟ᪥ሗ ᖺ ᭶ ᪥
ᮾዟ᪥ሗ ᖺ ᭶ ᪥
ᒣ㝧᪂ሗ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ⚄ᡞཪ᪂
᪥ሗ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ኱㜰ᮅ᪥᪂⪺
ᖺ ᭶ ᪥ࠊ ⚟㝠᪂ሗ
ᖺ ᭶ ᪥
⚟㝠᪂ሗ ᖺ ᭶ ᪥
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥
᫓ཎ᫛ᙪࠗ᪥ᮏ᪂⪺㏻ྐ࠘⌧௦ࢪ࣮ࣕ
ࢼࣜࢬ࣒ฟ∧఍ ᖺ S
᳃ಟ⦅ⴭࠗࢺࣝࢥ㌷Ⰴ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝ
ྕࡢ㐼㞴࠘࿴ḷᒣ┴❧୵ᮏ㧗➼ᏛᰯṔ
ྐ㒊
ᖺ SS
12
ᾏ㌷┬බᩥഛ⪃ ᫂἞ ᖺ Ⰴ⯪㒊
ୗ ᕳ QR
ྠୖQR
ྠୖQR
๓ᥖ ࠗࢺࣝࢥ㌷Ⰴ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ
ࡢ㐼㞴࠘ S
ྠୖ S
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ ᖺ ᭶ ᪥ࠊ ᪥
๓ᥖ ࠗ᪥ᮏ᪂⪺㏻ྐ࠘ S ௨ୗ
ࡢྛ⣬ࡢⓎ⾜㒊ᩘࡣࠊࠗㆫ㈽᪂⪺ඵ༑
ᖺྐ࠘S ࡟ࠕྛ᪂⪺⣬ࡢྛ୍᪥ࡢᖹ
ᆒⓎ⾜㒊ᩘࡣࠊ኱⣙ࡑࡢ㸦ᖺ㛫Ⓨ⾜㒊
ᩘ㸧ࡢ୕ⓒศࡢ୍࡟ᙜࡿ࡛࠶ࢁ࠺ࠖ࡜
࠸࠺グ㏙ࢆࡶ࡜࡟᥎ィࡋࡓࠋ
ㆫ㈽᪂⪺♫ࠗㆫ㈽᪂⪺ඵ༑ᖺྐ࠘ㆫ㈽
᪂⪺♫ ᖺ SS
ྠୖ SS
㧗ᶫᛅஂ⦅࢚ࠗࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕᅇ㢳ᒎ࠘
୰㏆ᮾᩥ໬ࢭࣥࢱ࣮㝃ᒓ༤≀㤋 ᖺ SS
ࣈ㸧ࠖ࡜グࡋ࡚࠶ࡿࠋࡇ࠺ࡋࡓ≧ἣୗ࡛஦௳ࡀ┴ᗇࡸ୰ኸᐁᗇ࡟ఏ㐩ࡉࢀࡓࡓࡵࠊ᪂⪺࡟࠾
࠸࡚ࡶከࡃࡀࠕⓚ᪘࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕࠖ࡜࠸࠺ㄗࡗࡓ᝟ሗࢆὶࡋࡓ࡜࠸࠼ࡿࠋࡇࢀࡽࡣࠊࢺࣝࢥ
౑⠇ࡀ ᭶ ᪥࡟ᶓ὾࡟ධ ࡋࠊⱝᖸࡢሗ㐨ࡀ࡞ࡉࢀ࡚࠸ࡓ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊࡑࡢヲ⣽ࡣ▱
ࡽࢀ࡚࠸࡞࠿ࡗࡓࡇ࡜ࢆᩍ࠼࡚ࡃࢀࡿࠋ
ࡲࡓࠊྛ⣬ࡢ⣬㠃ࢆぢࡿ࡜ࠊ኱㜰ᮅ᪥᪂⪺࡜⚄ᡞཪ᪂᪥ሗ࡟ࡣ࠶ࡿ⛬ᗘࡢ⊂⮬ᛶࡀぢࡽࢀࡿ
ࡀࠊඛ࡟ᮾዟ᪥ሗࡢ౛ࢆᣲࡆࡓࡼ࠺࡟ࠊ௚ࡢᆅ᪉⣬ࡣࡇࡢ ⣬ࡸᮾிᅪࡢグ஦࡜㓞ఝࡋ࡚࠸ࡿ
࠿ࠊ඲ࡃྠࡌグ஦ࡀᥖ㍕ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋᙜ᫬ࡢᆅ᪉⣬ࡣࠊ஦௳ࡢ஦ᐇ㛵ಀ࡟ࡘ࠸࡚ࡣᮾிࡸ኱㜰࡜
࠸ࡗࡓ኱㒔ᕷࠊ࠶ࡿ࠸ࡣ஦௳Ⓨ⏕ᆅ㏆㎶ࡢ᪂⪺࡟౫Ꮡࡏࡊࡿࢆᚓࡎࠊඛ⾜ࡋ࡚ሗ㐨ࡋࡓ᪂⪺ࡢㄗ
ࡾࡶࡑࡢࡲࡲఏ࠼࡚࠸ࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋࡓࡔࠊ⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡸ⚟㝠᪂ሗࡀ⩏᥼㔠ࡢເ㞟࡟ࡘ࠸࡚㒑౽
ሗ▱ࡢㄽㄪ࡟᫂☜࡟཯ᑐࡋ࡚࠸ࡿࡼ࠺࡟ࠊពぢ⾲࡛᫂ࡣ⊂⮬ᛶࢆฟࡍవᆅࡀ࠶ࡗࡓ࡜࠸࠼ࡿࠋ
ࡉ࡚ࠊ஦௳ᙜ᫬ࡢ᪥ᮏࡢ⥲ேཱྀࡣ⣙ ୓ே࡜᥎ィࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ୍᪉ࠊ඲᪂⪺ࡢ ᪥ࡢⓎ⾜
㒊ᩘࡣ஦௳ࡢ ᖺᚋࡢ ᖺ࡛ࠊ⣙ ୓ 㒊࡜᥎ィࡉࢀࡿࠋᮾிᅪࡢྛ᪂⪺ࡢⓎ⾜㒊
ᩘࡣ ᖺࡢグ㘓࡛ࡣࠊ㒑౽ሗ▱ࡀ⣙ 㒊ࠊᮾிᮅ᪥᪂⪺ࡀ⣙ 㒊ࠊ᫬஦᪂ሗࡀ⣙
㒊ࠊᮾி᪥᪥᪂⪺ࡀ⣙ 㒊࡜࡞ࡗ࡚࠸ࡿ㸧ࠋᆅ᪉᪂⪺࡛ࡣࠊ ᖺ࡟኱㜰ᮅ᪥᪂
⪺ࡀ⣙ 㒊ࠊ⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡀ⣙ 㒊ࠊᒣ㝧᪂ሗࡀ⣙ 㒊ࠊ⚟㝠᪂ሗࡀ⣙ 㒊࡞࡝
࡜࡞ࡗ࡚࠸ࡿࠋ᪥ᮏ࡛ࡣ ᖺ࡟᭱ึࡢ᪥ᮏㄒ᪥ห⣬ࡀⓎ⾜ࡉࢀࠊࡲࡶ࡞ࡃᆅ᪉⣬ࡀⓎ⾜
ࡉࢀጞࡵࡓࡀࠊ☜࠿࡟ᙜ᫬ࡢ᪂⪺ࡢⓎ⾜㒊ᩘࡣࡲࡔࡲࡔ㠀ᖖ࡟ᑡ࡞࠸ࠋࡋ࠿ࡋࠊ஦ᴗᡤࡸᐙᗞ࡞
࡝࡛ 㒊ࢆఱே࠿ࡀㄞࢇ࡛࠸ࡓ࡜⪃࠼ࡽࢀࠊᑡ࡞ࡃ࡜ࡶ▱㆑ேࡢ㔜せ࡞᝟ሗ※࡜࡞ࡗ࡚࠸ࡓࡇ࡜
ࡣ㛫㐪࠸࡞࠸࡜࠸࠼ࡿࠋ᪥ᮏ࡛ࡣỤᡞ᫬௦࠿ࡽࠊࢺࣝࢥ࡟㛵ࡍࡿ᝟ሗࡀஈࡋ࠸࡞ࡀࡽࡶఏ࠼ࡽࢀ
࡚࠸ࡓࡀࠊࡇࢀࡽࡢ᝟ሗࡣࡈࡃᑡᩘࡢ⪅࡟ࡋ࠿▱ࡽࢀ࡚࠸࡞࠿ࡗࡓࠋ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳
ࡢሗ㐨ࡣࠊᮾிࡸ኱㜰ࠊ⚄ᡞ࡜࠸ࡗࡓ኱㒔ᕷᅪ࡛ሗ㐨➇த࡜࠸ࡗ࡚ࡶ࠸࠸ᵝ┦ࢆ࿊ࡋࠊேࠎࡢ㛫
ࡢ㔜኱࡞㛵ᚰ஦࡟࡞ࡗࡓ࡜⪃࠼ࡽࢀࡿࠋᙜ↛ࠊ஦௳ሗ㐨࡟క࠺ࢺࣝࢥ࡟㛵ࡍࡿ᝟ሗࡶᗈࡃఏ᧛ࡋ
ࡓ࡜⪃࠼ࡿࡢࡀ⮬↛࡛࠶ࢁ࠺ࠋࡉࡽ࡟ࠊඛ࡟ゝཬࡋࡓࠕྠ᝟┦បࡴࠖ࡜࠸࠺ᮾி᪥᪥᪂⪺ࡢ♫ㄝ
ࢆึࡵ࡜ࡍࡿࢺࣝࢥ౑⠇࡬ࡢᴟࡵ࡚ዲពⓗ࡞ㄽㄪ࡟ࠊࢺࣝࢥ࡜ྠࡌࡼ࠺࡟᮲⣙ᨵṇࢆᙉࡃᕼồࡋ
࡚࠸ࡓከࡃࡢ᪥ᮏேࡀඹឤࢆぬ࠼ࡓࡇ࡜ࡶ᝿ീ࡟㞴ࡃ࡞࠸ࠋከ㢠ࡢ⩏ᤑ㔠ࡀ㞟ࡲࡗࡓࡾࠊ᪩ࠎ࡜
៘㟋☃ࡢᘓ❧ࡀỴࡵࡽࢀࡓࡇ࡜࠿ࡽࡶᙜ᫬ࡢ᪥ᮏࡢ㞺ᅖẼࢆఛ࠺ࡇ࡜ࡀ࡛ࡁࡿ࡛࠶ࢁ࠺ࠋ
࠾ࢃࡾ࡟
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕࡢ㐼㞴ࡣṇ࡟ᝒ๻࡛࠶ࡗࡓࡀࠊ௚᪉࡛ࠊ᪥ᮏࡢ᪂⪺࡟ࡼࡗ࡚඲ᅜ࡟ࡇࡢ஦
௳ࡀሗ㐨ࡉࢀࠊ᪥ᮏே࡟ࢺࣝࢥࡢᏑᅾࡀᗈࡃ▱ࡽࢀࡿࡇ࡜࡟࡞ࡗࡓࠋࡑࡢሗ㐨ࡣࠊᙜ᫬ࡢ㏻ಙయ
ไࡢ஦᝟ࡸゝㄒࡢၥ㢟࡞࡝࠿ࡽ༑ศ࡟ṇ☜࡜ࡣ࠸࠼࡞࠿ࡗࡓࡀࠊ౑⠇ࡢᝒ㐠࡟ຍ࠼ࠊ୙ᖹ➼᮲⣙
ゎᾘ࡬ࡢᙉ࠸ḧồࢆᣢࡗ࡚࠸ࡓ᪥ᮏ࡜ఝࡓࡼ࠺࡞ቃ㐝࡟࠶ࡿ࢔ࢪ࢔ᅜᐙ࢜ࢫ࣐ࣥᖇᅜ࡬ࡢඹឤࢆ
⏕ࡳࠊ᪥ᅵ཭ዲࡢ♏࡟࡞ࡗࡓ࡜࠸࠺ࡇ࡜ࡶ஦ᐇ࡛࠶ࡿࠋ
⌧ᅾࡶࠊ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴ࡢᆅ࡟ࡣ㐼㞴⪅ࡢ៘㟋☃ࡀ࠶ࡾࠊࠕࢺࣝࢥグᛕ㤋ࠖ࡟ࡣ㑇ရ࡞࡝
ࡀᒎ♧ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ୵ᮏ⏫ᙺሙ࡟ࡣࢺࣝࢥᢸᙜ⪅ࡀ㓄⨨ࡉࢀࠊ ᖺ ᭶࡟ࡶ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝ
ྕࡢ㑇ရࡢᅇ཰సᴗࡀࢺࣝࢥ౑⠇ᅋ࡜࡜ࡶ࡟⾜࡞ࢃࢀࡓࠋ
11
࠿ࡍࡇ࡜࡟ຮࡵࡼࠖ㸦㸧࡜ࡋ࡚࠸ࡿࠋࡇࡢグ஦ࡣࠊ๓㏙ࡢ㒑౽ሗ▱ࡢ ᪥௜ࡅグ஦࡟ᑐࡍࡿ
཯ㄽ࡜⪃࠼ࡽࢀࡿࠋ
ࡑࡢ௚ࡢᆅ᪉᪂⪺ࡣࠊୖグࡢ ⣬࡟ ᪥㐜ࢀ࡚ ᪥࡟஦௳ࢆఏ࠼ࡓࠋᒣ㝧᪂ሗࠊᾏ༡᪂⪺ࠊ
⚟㝠᪂ሗࠊᮾዟ᪥ሗࡢ୰࡛ࡣࠊᒸᒣ࡛Ⓨ⾜ࡉࢀ࡚࠸ࡓᒣ㝧᪂ሗࡀ ᪥ࡢ 㠃ࡢ࡯࡜ࢇ࡝ࢆ౑ࡗ
࡚஦௳ࢆሗࡌࠊࡑࡢᚋࡶ஦௳㛵㐃ࡢグ஦ࢆ᭱ࡶᩘከࡃᥖ㍕ࡋ࡚࠸ࡿࠋᒸᒣࡣࠊ኱㜰ࠊ⚄ᡞ࡟
㏆࠿ࡗࡓࡇ࡜ࡀࡑࡢ⌮⏤࡜⪃࠼ࡽࢀࡿࠋ௚᪉ࠊ⚟ᒸࡢ⚟㝠᪂ሗࡸࠊឡ፾ࡢᾏ༡᪂⪺ࠊᮏᕞ᭱໭➃
࡛࠶ࡿ㟷᳃ࡢᮾዟ᪥ሗࡶ ᪥࡟஦௳ࢆఏ࠼࡚࠸ࡿࡀࠊ௨ᚋࠊẖ᪥⥆ሗࢆᥖ㍕ࡍࡿ࡜࠸࠺ࡶ
ࡢ࡛ࡣ࡞࠿ࡗࡓࠋ
ࡲࡓࠊࡇࢀࡽࡢᆅ᪉᪂⪺ࡢグ஦ෆᐜࡣࠊᮾிᅪࡢ᪂⪺ࡀᥖ㍕ࡋ࡚࠸ࡿグ஦࡜㓞ఝࡋ࡚࠸ࡿࠋ
౛࠼ࡤࠊᮾዟ᪥ሗࡢ ᭶ ᪥௜ࡅグ஦ࠕᅵ⪥඼㌷Ⰴỿἐࡢヲሗࠖࡣࠊ᫬஦᪂ሗ ᪥௜ࡅグ஦࡜
ྠࡌ㢟ྡ࡛࠶ࡾࠊෆᐜࡶ࡯ࡰྠࡌࡶࡢ࡜࡞ࡗ࡚࠸ࡿ㸦㸧ࠋ
⩏ᤑ㔠࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ ᪥࡟ᒣ㝧᪂ሗࡀ᫬஦᪂ሗ࡜ᮾி᪥᪥᪂⪺ࡢ⩏ᤑ㔠ເ㞟࡟ࡘ࠸࡚ሗ㐨
ࡋࠊ ᪥࡟⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡀࠊ ᪥࡟኱㜰ᮅ᪥᪂⪺ࡀ⩏᥼㔠ࡢເ㞟ࢆ㛤ጞࡋ࡚࠸ࡿࠋ⚟㝠᪂ሗ
ࡣࠊྠࡌࡃ ᪥࡟ᮾிࡢ୕᪂⪺♫ࡀ⩏᥼㔠ເ㞟ࢆࡋ࡚࠸ࡿࡇ࡜ࢆఏ࠼ࠊ ᪥࡟ࡣࠕ᯾Ꮚ∖
ࡢゝࠖ࡜ࡋ࡚ࠊࢺࣝࢥ㌷Ⰴࡢỿἐࢆᝒࡋࢇ࡛᪥ᮏேẸ୰࡟⩏ᤑ㔠ࡢᣲࡀ࠶ࡿ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊ᯾
Ꮚ∖ࡀࢺࣝࢥ㌷ර࡟ᩆຓⓗ࡞᣺ࡿ⯙࠸ࢆࡍࡿࡢࡣ༷ࡗ࡚↓♩࡛࠶ࡿ࡜࠸ࡗ࡚࠸ࡿࡀࠊࠕ᯾Ꮚ∖ࡢ
ゝ⵹ࡋወ࡜பࡩ࡭ࡋࠖ㸦㸧࡜᫂☜࡟ᢈุࡋ࡚࠸ࡿࠋ
᪂⪺ሗ㐨࡜ึᮇ᪥ᅵ㛵ಀ
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳ࡣࠊ ᭶ ᪥࡟㉳ࡇࡗࡓࠋṇ☜࡞᫬㛫ࡣ୙᫂ࡔࡀࠊ༗ᚋ ᫬㡭࡛
ࡣ࡞࠸࠿࡜᥎ᐃࡉࢀࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊ᪂⪺ࡀࡇࡢ஦௳ࢆሗ㐨ࡋࡓࡢࡣࠊᮾி᪥᪥᪂⪺ࠊ኱㜰ᮅ᪥᪂
⪺ࠊ⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡢ ᭶ ᪥ࡀ᭱ࡶ᪩࠸౛࡛࠶ࡿࠋᆅ᪉⣬࡟࡞ࡿ࡜ࠊ ᪥㐜ࢀࡢ ᪥࡟࡞ࡿࠋ
ࡇࡢཎᅉࡢ୍ࡘࡣࠊ᝟ሗఏ㐩⥙ࡢၥ㢟ࡀ⪃࠼ࡽࢀࡿࠋᮾிᮅ᪥᪂⪺ࡣ ᭶ ᪥ࡢࠕᅵⰄỿἐࡢ
≉ሗࠖ࡜࠸࠺グ஦ࡢ୰࡛኱㜰࡟㏻ಙဨࢆ㓄⨨ࡋ࡚࠸ࡿࡇ࡜ࢆ᫂♧ࡋ࡚࠸ࡿࠋࡋ࠿ࡋࠊᙜ᫬ࡢ
᪥ᮏࡣ㟁ಙ⥙ࡀ༑ศᩚഛࡉࢀ࡚࠸ࡿ࡜ࡣ࠸࠼ࡎࠊ᪂⪺ࡢ㏿ሗᛶ࡜࠸࠺Ⅼ࡛እᅜ࡟㛵ࡍࡿሗ㐨ࡣࡶ
ࡕࢁࢇࡢࡇ࡜ࠊ᪥ᮏᅜෆ࡛ࡶ㐲㝸ᆅࡢሗ㐨࡟ࡘ࠸࡚㞴Ⅼࡀ࠶ࡗࡓࠋ
஦௳࡟ࡘ࠸࡚ࡢ᝟ሗࡣࠊ௨ୗࡢࡼ࠺࡞ᡭ㡰࡛ఏ㐩ࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ஦௳ࡀ㉳ࡇࡗࡓ኱ᓥᮧᮧ㛗Ἀ
࿘ࡢ᪥ㄅ࡟ࡼࡿ࡜ࠊ⌧ሙ࠿ࡽᮧᙺሙ࡟▱ࡽࡏࡀᒆ࠸ࡓࡢࡣ ᪥༗๓ ᫬ ศ࡛ࠊḟ࠸࡛
኱ᓥᮧࡀᒓࡍࡿᮾ∹፝㒆ࡢ㒆ᙺᡤ࡟஦௳ࢆሗ࿌ࡋࠊ࿴ḷᒣ┴ᗇ࡟ࡣす∹፝㒆ࡢ⏣㎶㟁ಙᒁ࡟౫㢗
ࡋ࡚㟁ሗࢆᡴࡗࡓࠋἈ࠿ࡽࡣᾏ㌷኱⮧࡟ࡶ ᪥Ⓨࡢ㟁ሗࡀⓎࡏࡽࢀ࡚࠸ࡿࠋ࿴ḷᒣ┴ࡀ஦
௳ࢆ▱ࡗࡓࡢࡣ ᪥ࡢ῝ኪ࡛࠶ࡾࠊ▱஦ࡣ ᪥࡟ᾏ㌷኱⮧࡟ᑐࡋ㟁ሗ࡛஦௳ࢆሗ࿌ࡋࡓࠋ
ࡶ࠺୍ࡘࡢ࣮ࣝࢺࡣ ᪥༗ᚋ ᫬㡭࡟⯪࡛⚄ᡞ࡟฿╔ࡋࡓ ேࡢ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ஌⤌ဨࢆ㏻
ࡋ࡚ࡢ⚄ᡞ࣮ࣝࢺ࡛ࠊරᗜ┴▱஦࡟஦௳ࢆఏ࠼ࠊ▱஦ࡣࡇࢀࢆ ᪥༗๓ ᫬ ศⓎࡢ㟁ሗ࡛ᐑ
ෆ኱⮧࡟ఏ࠼࡚࠸ࡿࠋࡇࡢ⤖ᯝࠊᮾி࡛ᨻᗓࡀ஦ែࢆᢕᥱࡋࡓࡢࡣ ᪥࡛࠶ࡗࡓࠋࡇࡢࡼ
࠺࡞஦᝟࡛ࠊ஦௳ࡢ➨୍ሗࡀ ᪥࡞ࡗࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ḟ࡟ࠊ஦ᐇ㛵ಀ࡟ࡘ࠸࡚ࡋࡤࡋࡤㄗࡾࡀ࠶ࡗࡓ⌮⏤ࢆ⪃࠼࡚ࡳࡿࠋ⌧ሙ࡛ࡣࢺࣝࢥㄒࡀࢃ࠿
ࡽࡎࠊᙜึࡣ࠿࡞ࡾࡢΰ஘ࡀぢࡽࢀࡓࠋఱ࡜࠿ⱥㄒࡀࢃ࠿ࡿ⪅ྠኈ࡛ពᛮ␯㏻ࢆᅗࡗࡓࡀ༑ศ࡛
ࡣ࡞࠿ࡗࡓࠋ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕࡢⰄྡࢆㄗࡗ࡚⾲グࡋࡓࡢࡣࠊ᝟ሗࢆⱥㄒࢆ௓ࡋ࡚ᚓࡓἈࡢ᪥ㄅ
ࡢ㢟ྡ࡟ࠕ࢔ࣝࢺࢢ࣮ࣛࠖ࡜࠶ࡾࠊࡇࢀࡀ᝟ሗ※࡜࡞ࡗࡓ࠿ࡽࡔ࡜⪃࠼ࡽࢀࡿࠋ࢜ࢫ࣐࣭ࣥ
ࣃࢩࣕ࡟ࡘ࠸࡚ࡶྠᵝ࡞ࡇ࡜ࡀ࠸࠼ࡿࠋἈࡢ᪥ㄅ࡟ࡣᙼ࡟ࡘ࠸࡚ࠕⓚ᪘㸦ᅵ⪥඼ⓚᘵࢱࣝ஦ࣤ㏙
10
኱㜰ᮅ᪥᪂⪺ࡣ ᪥ࡢ 㠃ḍእグ஦࡟ࠊࠕእᅜ⯪ࡢ኱◚㸦༑ඵ᪥༗ᚋ୕᫬ᅄ༑஬ศ࿴ḷᒣⓎ
㟁㸧୍᫖༑භ᪥ኪእᅜỶ⯪୍⯺ᮾ∹፝㒆ᶔࡢᓮ㏆ഐ࡟࡚኱◚ࡏࡾࠋ⯪ྕཬࡧᡤᒓྡ࡜ࡶᮍヲ࡞
ࡾࠖ࡜ࡋ࡚࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳ࡢ➨୍ሗࢆᥖ㍕ࡋࡓࠋ⩣ ᪥࡟ࡣ 㠃ࡢࠕ㌷Ⰴ◚ቯ
஬ⓒవேỿ⁒࡛ࠖࠕྠ᪥ࡢኳೃࡣ㺃㺃㺃ᮏᖺ➨୍ࡢᭀ㢼㞵࡞ࡾࡋࠖ࡜ࡋࠊ ᖺ࡟࡯ࡰྠࡌሙᡤ࡛
㉳ࡇࡗࡓ࢖ࢠࣜࢫ㈌≀⯪ࣀ࣐ࣝࣥࢺࣥྕỿἐ஦௳࡟ࡶゐࢀࠊ 㠃ḍእグ஦ࠕᅵⰄ◚⿣⥆ሗ࡛ࠖ஦
௳ࡢ⤒⦋ࡢヲ⣽ࡸ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕࡢᴫせࢆఏ࠼࡚࠸ࡿࠋࡇࡢ ᮏࡢグ஦࡛ࡣࠊⰄྡࢆࠕ࢚
ࣝࢺࠊࢢ࣮ࣟࣝࠖࠊ࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕࢆⓚ᪘࡜ࡋ࡚࠸ࡿࠋ⩣ ᪥ࡢ 㠃࡛ࡣࠕᅵ⪥඼㌷Ⰴ◚⿣
ࡢᚋ⪺ࠖ࡜ࡋ࡚ࠊ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕࠊ࢜ࢫ࣐ࣥ㺃ࣃࢩࣕࡸ࢔࣭ࣜ࣋࢖Ⰴ㛗ࡢ᭱ᮇ࡟ࡘ࠸࡚ࠊㄞ⪅
࡟㓄៖ࡋ࡚㐼㞴ᆅࡢ␎ᅗࢆᥖࡆ࡚ሗ㐨ࡋ࡚࠸ࡿ㸦㸧ࠋ
ࠕ࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕ㸻ⓚ᪘ࠖㄝ࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ ᪥࡟ࠕ࢜ࢫ࣐ࣥẊୗࡢᒚṔࠖ࡜ࡋ࡚ࠕⓚ᪘࢜
ࢫ࣐ࣥ౳ࡢ➨ Ꮚ࡛ ᖺ࡟ࢥࣥࢫࢱࣥࢳࣀ࣮ࣉࣝࡢ࢞࢖ࣥᇛ࡟⏕ࡲࢀࠊࢣࣥࣈࣜࢵࢪ኱Ꮫ࡛
ἲᏛࢆࠊࣃ࡛ࣜරᏛࢆᏛࢇࡔࠋ඗ࡢ࢜ࢫ࣐ࣥ౳ࡣࣟࢩ࢔㌷ࢆ◚ࡗࡓࡇ࡜࡛ྡࢆୖࡆ୕ᗘ㝣㌷኱⮧
࡜࡞ࡗࡓࠋ౳ࡢኵேࡣᾏ㌷኱⮧ࣃ࣮ࢧࣥ౳ࡢ㛗ዪ࡛ࢺࣝࢥ࡛ྡࡔࡓࡿ⨾ே࡛࠶ࡿࠖ࡞࡝࡜ࠕⓚ᪘
࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕࠖࡢே≀࡟ࡘ࠸࡚ヲࡋࡃ⤂௓ࡋ࡚࠸ࡿ㸦㸧ࠋ
⩏ᤑ㔠࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊ ᪥ࡢ 㠃࡛ࠕ㐼㞴⪅࡬ࡢ⩏ᤑ㔠ࠖ㸦㸧࡜ࡋ࡚኱㜰ᕷᮾ༊ࡢ஭ᮏஂර
⾨࡜࠸࠺ே≀ࡀ ᪥๓࡟㐼㞴⪅࡬ࡢ⩏ᤑ㔠࡜ࡋ࡚㔠 ෇ࢆᗓᗇ࡟ᣢཧࡋࡓࡇ࡜ࢆఏ࠼࡚࠸ࡿࠋḟ
࠸࡛ ᪥࡟ࠊ኱㜰ᮅ᪥᪂⪺♫࡜ࡋ࡚ࠕṈࡢ୙ᖾ࡞ࡿ㐼㞴⪅࡟㉗ࡽࢇ࡜ࡍࠋ኱᪉ࡢㅖྩṈᣲࡢ⊂
ࡾᩆ❓ࡢ୍஦࡟Ṇࡲࡽࡎࠊᐇ࡟ᡃᅜேࡀᑐእࡢ⩏౮ᚰࢆᾏእ࡟Ⓨᥭࡍࡿ୍ᶵ఍ࡓࡿࢆ㡿▱ࡋ㈶ᡂ
࠶ࡽࢇ࡜ษᮃࡢ⮳ࡾ࡟ሓ࠼ࡎࠖ㸦㸧࡜ッ࠼⩏ᤑ㔠ເ㞟ࡢᗈ࿌ࢆฟࡋࡓࠋ
ᙜ↛ࠊࡇࡢᚋࡶ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㛵ಀࡢሗ㐨ࡣ⥆࠸࡚࠸ࡿࡀࠊ኱㜰ᮅ᪥࡟ࡣ≉࡟♫ㄝ࡜࠸࠺
ࡶࡢࡣぢࡽࢀࡎࠊࡲࡓࠊ⏕Ꮡ⪅ࡀᖐᅜࡍࡿ┤๓ࡢ ᭶ ᪥ࡢグ஦࡛ࡶ࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕࢆⓚ᪘
࡜ࡋ࡚࠸ࡓࠋ
⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡣࠊ➨୍ሗࢆ ᭶ ᪥ࡢྕእ࡛ࠊ ᪥࡟ࡣࠕᅵ⪥඼㌷Ⰴࡢỿἐࠖ࡜㢟ࡋ࡚⥆ሗ
ࢆᥖ㍕ࡋࠊ኱㜰ᮅ᪥࡜ྠࡌࡃࣀ࣐ࣝࣥࢺࣥྕ஦௳࡟ࡶゝཬࡋ࡚࠸ࡿࠋ ᪥࡟ࡣࠕᅵ⪥඼ᅜ㐼㞴
⪅ࢆ᠓ᚅࡍ࡭ࡋࠖ࡜࠸࠺♫ㄝ࡛ࠊせ⣙ࡍࡿ࡜ࠕ౑⠇ࡀ᮶᪥ࡋࡓࡇ࡜ࡣ᫂἞ྐࡢ୰࡛≉➹࡟್ࡍࡿ
⨾஦࡛࠶ࡾࠊ౑⠇ࡢ୍㒊ࢆᮏᅜ࡟㏦ࡾ㏉ࡋࠊṚ⪅ࢆ៘㟋ࡋࠊ௒ᚋࡣ┈ࠎಟዲ࡟ពࢆ⏝࠸࡚ᅜ஺ࢆ
㛤ࡃࡇ࡜ࢆᙉࡃᕼᮃࡍࡿࠋᨻᗓࢆຓࡅ࡚ᡃࠎேẸࡶࡲࡓ㐼㞴⪅ࢆ᠓ᚅࡍࡿࡇ࡜ࢆḧࡍࡿࠋࡇࢀ
ࡣࠊࢺࣝࢥ࡜᪥ᮏࡢ஺㝿ࢆぶᐦ࡟ࡍࡿ➃⥴࡛࠶ࡾࠊ➹⪅ࡣࡴࡋࢁゞ┕ᅜࡢ㐼㞴⪅ࢆ㐝ࡍࡿࡼࡾࡶ
᠓ษಙᐇ࡛࠶ࡿࡇ࡜ࢆᕼᮃࡍࡿࡶࡢ࡛࠶ࡿࠖ㸦㸧࡜୺ᙇࡋ࡚࠸ࡿࠋ
⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡣࠊࡉࡍࡀ࡟⏕Ꮡ⪅ࡀᅾࡋࡓᡤࡔࡅ࠶ࡗ࡚஦௳㛵㐃ࡢሗ㐨ࡣヲ⣽࡛࠶ࡿࠋ
᪥ࡢグ஦࡛ࡣࠊࢺࣝࢥㄒࢆ⌮ゎࡍࡿ⪅ࡣ⚄ᡞ࡟ ேࠊᮾி࡟ࡣᒃࡽࡎࠊᶓ὾࡟ ேࡔࡅ࡛࠶ࡿࡇ
࡜ࢆఏ࠼ࡓࡾࠊࢺࣝࢥேࡣࢱࣂࢥࢆឡࡋࠊ㓇ࢆ᎘࠺࡜࠸ࡗࡓࡇ࡜ࡲ࡛ࡶグ஦࡟ࡋ࡚࠾ࡾࠊ≉ᚩࢆ
ฟࡋ࡚࠸ࡿࠋࡲࡓࠊྠ᪥ࡢグ஦࡛ࡣࠊ኱㜰ᮅ᪥᪂⪺࡜඲ࡃྠࡌ࡜࠸ࡗ࡚࠸࠸ࠕ࢜ࢫ࣐ࣥ౳ࡢ
ᒚṔࠖ࡜࠸࠺グ஦ࡀᥖ㍕ࡉࢀ࡚࠸ࡿ㸦㸧ࠋ
⩏ᤑ㔠࡟ࡘ࠸࡚ࡣ ᪥ࡢグ஦࡛ࠊࠕࢺࣝࢥ౑⠇ࡣᅜẸࡢ㈱ᐈ࡜ࡋ࡚ࡳࡿ࡭ࡁ࡛࠶ࡾࠊຊࡢཬ
ࡪ㝈ࡾࡑࡢ᝟ࢆ៘ࡵࡿࡢࡣᙜ↛࡛࠶ࡿࠖ࡜ࡋࠊࠕ࡜ࡇࢁࡀୡ㛫ࡣᗈࡃࠊ཯ᑐࡢ⪃࠼ࢆᢪࡃዲ஦⪅
ࡀ࠸ࡿࠋ㐼㞴⪅ࡢᢇຓࡣࢺࣝࢥᨻᗓࡢ㈐௵࡛࠶ࡾࠊ␗ᅜࡢ୍⚾ேࡀ⩏ᤑ㔠ࢆເ㞟ࡋ࡚㉗୚ࡍࡿ࡜
ࡣ༷ࡗ࡚㠀♩ࡢฎ⨨࡜࡞ࡾࠊࢺࣝࢥᨻᗓࡣᜍࡽࡃࡇࢀࢆཷࡅ࡞࠸࡛࠶ࢁ࠺࡜࠸࠺ࡢ࡛࠶ࡿࠋࡇࢀ
ࡣロゝ࡛࠶ࡾࠊ⩏౮⪅ࡢ⨾ᣲࢆጉࡆࡼ࠺࡜ࡍࡿࡶࡢࡢࡼ࠺࡛࠶ࡿࠋୡࡢឿឡ⩏౮࡟࡜ࡴ᪉ࠎࡣࠊ
ࡇࡢࡼ࠺࡞ロゝ࡟ᝨࢃࡉࢀࡿࡇ࡜࡞ࡃࠊከᑡࢆၥࢃࡎ⩏ᤑ㔠ࢆᐤࡏ࡚᪥ᮏேẸࡢ⨾ᚨࢆᾏእ࡟㍤
9
᪥௜ࡅグ஦࡛ࡣࠊࡑࡢ౑㏵ࡀࠕ༙ศࡣ㐼㞴Ṛ⪅ࡢ⚍♭ᩱࠊ༙ศࡣ⏕ᏑⰄဨࡢぢ⯙㔠ࠖ࡜᫂
グࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ⩏ᤑ㔠࡟ࡘ࠸࡚ࡣࠊᣐฟ⪅ࡢẶྡࠊ㔠㢠ࡀᥖ㍕ࡉࢀ࡚࠸ࡿ௚ࠊᶓ὾⚗㓇఍࡜࠸ࡗ
ࡓᅋయࡢ⩏ᤑ㔠ເ㞟άືࡶሗࡌࡽࢀ࡚࠸ࡿࠋ
᪥ᮏࡢⓚᐊࡢᑐᛂ࡟ࡘ࠸࡚ࡶࠊ ᪥௜ࡅࡢࠕⓚྡྷ㝎ୗࡢᚚோឿࠖ㸦㸧࡜࠸࠺グ஦࡛ࠊ⏕Ꮡ⪅
࡟⑓ᗋ࡛╔⏝ࡍࡿ⾰᭹ࢆୗ㈷ࡉࢀࡓࡇ࡜ࡀሗࡌࡽࢀ࡚࠸ࡿࠋ
௚⣬ࡶ ᪥࡟஦௳ࡢ➨୍ሗࢆఏ࠼ࠊࡇࢀ௨ᚋ⥆ሗࡢᥖ㍕ࢆ⥆ࡅࠊ㐃᪥➇ࡗ࡚஦௳࡟㛵ࡍࡿሗ
㐨ࢆ⾜࡞ࡗ࡚࠸ࡿࠋᮾிᮅ᪥᪂⪺ࡶ ᪥࡟➨୍ሗࢆࠊ ᪥࡟ࡣ♫ㄝࠕᅵ⪥඼㌷Ⰴࡢỿἐࠖࢆᥖ
㍕ࡋ࡚࠸ࡿࠋࡇࡢ♫ㄝ࡛ࡶᮾி᪥᪥᪂⪺࡜ྠᵝ࡟ࠊ࢔ࢪ࢔ㅖᅜࡢከࡃࡀ࣮ࣚࣟࢵࣃࡢ᳜Ẹᆅ࡜࡞
ࡗ࡚࠸ࡿ≧ἣࢆ៧࠼ࠊࢺࣝࢥࡶ᪥ᮏࡶ἞እἲᶒ࡟ࡼࡗ࡚ᒅ㎯ⓗ❧ሙࢆᙉ࠸ࡽࢀ࡚࠸ࡿ஦ࢆグࡋࠊ
ࠕࢺࣝࢥ࠿ࡽࡣࡿࡤࡿ୓㞴ࢆ᤼ࡋ࡚᮶᪥ࡋࡓ౑⠇ᅋࡢ↓ᛕࢆᛮ࠸ࠊ᪥ᮏࡣ⏕Ꮡ⪅ࢆ㏦㑏ࡍࡿࡓࡵ
࡟౑⠇ࢆὴ㐵ࡋ࡚཭ዲ㛵ಀࢆቑ㐍ࡍ࡭ࡁ࡛࠶ࡿࠖ㸦㸧࡜㏙࡭࡚࠸ࡿࠋྛ⣬ࡶࠊከࡃࡣㄽㄝ࡟࠾
࠸࡚ᮾி᪥᪥᪂⪺ࡸᮾிᮅ᪥᪂⪺࡜ྠᵝࡢ୺ᙇࢆࡋ࡚࠸ࡿࠋ
⩏ᤑ㔠࡟ࡘ࠸࡚ࡣඛࡢᮾி᪥᪥᪂⪺࡜ྠࡌ ᪥࡟᫬஦᪂ሗࡶ௚⣬࡟ඛ㥑ࡅ࡚ࠊࠕᅵ⪥඼㌷Ⰴ
ỿἐࡢᝒ᝺ࠖ࡜㢟ࡋ࡚ࠕᗈࡃ⩏ᤑ㔠ࢆເ㞟ࡋ࡚៯ࡴྍࡁ⨯⅏⪅ࡢᚰ᝟ࢆ៘ࡵ᪥ᮏேࡢឿឡ⩏౮ࢆ
ᾏእ࡟⾲᫂ࡏࢇ࡜ࡍࠖ࡜࠸࠺⩏ᤑ㔠ເ㞟ࡢグ஦ࢆᥖ㍕ࡋࡓࠋࡑࡢᚋࠊᮾிᮅ᪥᪂⪺ࡣ ᪥࡟
ᒣ⏣ᐥḟ㑻ࡽࡢ⩏ᤑ㔠ເ㞟ィ⏬ࢆሗ㐨ࡋࠊ ᪥࡟ࡣ⮬♫ࡢເ㞟ᗈ࿌ࢆฟࡋ࡚࠸ࡿࠋᒣ⏣
ࡣᚋ࡟⩏ᤑ㔠ࢆᒆࡅࡿࡓࡵ࡟⮬ศ࡛┤᥋ࢺࣝࢥ࡟㉱ࡁࠊ᪥ᅵ཭ዲࡢ㇟ᚩⓗே≀࡜࡞ࡗࡓࠋྛ⣬ࡀ
⩏ᤑ㔠ࡢເ㞟ࢆ⾜࡞ࡗ࡚࠸ࡿ୰࡛ࠊ㒑౽ሗ▱᪂⪺ࡔࡅࡣ ᪥࡟᯾Ꮚ∖ࡢゝⴥ࡜ࡋ࡚ࠕ㌷ே࡜୍
⯡ேࢆ᫂☜࡟༊ูࡍࢀࡤࠊ⩏ᤑࡣ༷ࡗ࡚ࢺࣝࢥ㌷ேࢆ㎯ࡵࡿ⾜Ⅽࡔࠖ࡜࠸࠺グ஦ࢆᥖ㍕ࡋ࡚
࠸ࡿࠋ
࡜ࡇࢁ࡛ࠊ஦௳ࢆఏ࠼ࡿグ஦ࡣࠊ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕࡢⰄྡࢆㄗࡗ࡚⾲グࡋ࡚࠸ࡿࠋ᭱ࡶከ࠸
ࡢࡀࠕ࢚ࣝࢺࢢ࣮࡛ࣟࣝࠖ࠶ࡾࠊ௚࡟ࡣࠕ࢚ࣝࢻࢢࣟࠖࡸࠕ࢚ࣝࢻࢢࣟ࢘ࣝࠖ࡜࠸ࡗࡓ⾲グࡀぢ
ࡽࢀࡿࠋࡉࡽ࡟ࠊ࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕ࡟ࡘ࠸࡚ࡶᙼࢆࢺࣝࢥⓚ᪘࡜ࡋ࡚࠸ࡓ㸦㸧ࠋࡕ࡞ࡳ
࡟ࠊᮾிᮅ᪥᪂⪺ࡣࢺࣝࢥ౑⠇ᅋࡀ ᭶ ᪥࡟ᶓ὾࡟ྥࡅ⚄ᡞࢆฟ ࡋࡓ࡜ࡢ㟁ሗ࡟㛵㐃ࡋࡓグ
஦࡛ࠊ࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕࢆ㟢ᅵᡓத࡛ࣉࣦࣞࢼᇛࢆᅛᏲࡋࡓⱥ㞝࣮࢞ࢪ࣮࣭࢜ࢫ࣐ࣥ㺃ࣃࢩࣕࡢ
ᎠᏞ࡜⤂௓ࡋࡓࠋࡓࡔ᫬஦᪂ሗࡣࠊ᪩ࡃࡶ ᪥࡟࢜ࢫ࣐࣭ࣥࣃࢩࣕࡢே≀࡟ࡘ࠸࡚௚⣬ࡢ
ㄗࡾࢆᣦ᦬ࡋࠊᙜ᫬ࡢࢺࣝࢥᾏ㌷኱⮧ࡢፉ፵࡛࠶ࡿࡇ࡜ࢆఏ࠼࡚࠸ࡿࠋ
ᮾிᮅ᪥᪂⪺ࡣ ᪥࡟ࠊ⚄ᡞ࡟஦௳ࢆ▱ࡽࡏࡓ ྡࡢ஌⤌ဨ࡟ࡘ࠸࡚グ஦ࢆ㍕ࡏ࡚࠸ࡿࡀࠊ
ࡑࡇ࡛ࠊᙼࡽࡀᐤᐟࡋ࡚࠸ࡿእᅜே㓇⯒ࡢ୺ேኵ፬௨እ࡟ࢺࣝࢥㄒࢆゎࡍࡿ⪅ࡀ࡞࠸ࡇ࡜ࡶఏ࠼
࡚࠸ࡿ㸦㸧ࠋ
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳࡟㛵ࡍࡿᆅ᪉ࡢ᪂⪺ሗ㐨
௒ᅇㄪᰝࡋࡓᆅ᪉᪂⪺ࡣࠊ኱㜰ᮅ᪥᪂⪺ࠊ⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࠊᒣ㝧᪂ሗ㸦ᒸᒣ㸧ࠊᾏ༡᪂⪺㸦ឡ
፾࣭ᯇᒣ㸧ࠊ⚟㝠᪂ሗ㸦⚟ᒸ㸧ࠊᮾዟ᪥ሗ㸦㟷᳃㸧ࡢྛ⣬࡛࠶ࡿࠋ
ࡲࡎࠊᮾி᪥᪥᪂⪺࡜ྠࡌࡃ ᭶ ᪥࡟஦௳ࢆ㏿ሗࡋࡓ኱㜰ᮅ᪥᪂⪺࡜⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡢሗ㐨
ࡪࡾࢆぢ࡚ࡳࡿࠋ኱㜰ࡣᙜ᫬ࡢ᪥ᮏࡢ⤒῭άືࡢ୰ᚰ࡛࠶ࡾࠊ஦௳ࡀ㉳ࡇࡗࡓ࿴ḷᒣ࡟ࡶ㏆࠸ࠋ
⚄ᡞࡣ኱㜰ࡢす㞄ࡢ ‴㒔ᕷ࡛ࠊ ᪥࡟⏕Ꮡ⪅ ྡࡀሗ࿌ࡢࡓࡵ฿╔ࡋࠊࡑࡢᚋࠊ⏕Ꮡ⪅ࡀ
ᅾࡋࡓᡤ࡛࠶ࡿࠋ኱㜰ᮅ᪥᪂⪺ࠊ⚄ᡞཪ᪂᪥ሗࡣࠊࡑࢀࡒࢀᆅࡢ฼ࢆά࠿ࡋ࡚ᮾிᅪࡢ᪂⪺ࡼࡾ
㐼㞴஦௳࡟ࡘ࠸࡚ヲ⣽࡞グ஦ࢆᥖ㍕ࡋ࡚࠸ࡿࠋ
8
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳࡜᪂⪺ሗ㐨
బྂ ୥
ࡣࡌࡵ࡟
ᖺ ᭶ ᪥ࠊ࿴ḷᒣ┴୵ᮏ⏫⣖ఀ኱ᓥᶔ㔝ᓮἈ࡛ᝒ๻ࡣ㉳ࡇࡗࡓࠋ࢜ࢫ࣐ࣥⓚᖇ࢔ࣈࢹ
ࣗࣝࣁ࣑ࢺ ୡࡢ≉౑࢜ࢫ࣐ࣥ㺃ࣃࢩࣕࢆึࡵ࡜ࡍࡿゼ᪥౑⠇ᅋࢆ஌ࡏࡓ㌷Ⰴ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ
ࡀࠊᭀ㢼㞵࡟ᕳࡁ㎸ࡲࢀ࡚㞴◚ࡋ࡚ࡋࡲࡗࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋṇ☜࡞ᩘᏐࡣ୙࡛᫂࠶ࡿࡀࠊ஌ဨ వ
ྡࡢෆࠊ⏕Ꮡ⪅ࡣࢃࡎ࠿࡟ ྡ࡜࠸࠺᝺஦࡛࠶ࡗࡓࠋ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕࡣ ᖺ ᭶࡟࢖ࢫࢱ
ࣥࣈࣝࢆฟ ࡋࠊᵝࠎ࡞ᅔ㞴ࢆඞ᭹ࡋ࡚ ࣧ᭶࡜࠸࠺㛗࠸᫬㛫ࢆ࠿ࡅࠊࡼ࠺ࡸࡃ ᖺ ᭶࡟
᪥ᮏ࡟฿╔ࡋࡓࠋࡉࡽ࡟᪥ᮏᅾ୰ࠊᢡ࠿ࡽὶ⾜ࡋ࡚࠸ࡓࢥࣞࣛࡢ⨯ᝈ⪅ࢆฟࡍ࡜࠸࠺୙㐠࡟ࡶ
ぢ⯙ࢃࢀࡓࠋࡇࡢࡼ࠺࡞ⱔ㓞࡞ヨ⦎ࢆ஌ࡾ㉺࠼࡚ࡼ࠺ࡸࡃᮏᅜ࡬ᖐ㑏ࡋࡼ࠺࡜ࡋࡓ㏵୰ࠊண᝿ࡶ
ࡋ࡞࠿ࡗࡓ⅏གྷ࡟㐼㐝ࡋ࡚ࡋࡲࡗࡓࡢ࡛࠶ࡿࠋ
ᮏ✏࡛ࡣࠊࡇࡢ஦௳࡟㛵ࡍࡿ᪥ᮏࡢ᪂⪺ሗ㐨࡟ࡘ࠸᳨࡚ウࡍࡿࠋ
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳࡟㛵ࡍࡿᮾிᅪࡢ᪂⪺ሗ㐨
ᙜ᫬ࡢᮾிᅪ࡛Ⓨ⾜㒊ᩘࡀከ࠸᪂⪺࡟ࡣࠊ㒑౽ሗ▱᪂⪺ࠊᮾிᮅ᪥᪂⪺ࠊ᫬஦᪂ሗࠊᮾி᪥
᪥᪂⪺࡞࡝ࡀ࠶ࡗࡓࠋ
ࡇࢀࡽࡢ୰࡛ࠊ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳ࡣࠊᮾி᪥᪥᪂⪺ࡀ ᭶ ᪥ࡢྕእ࡛࠸ࡕ᪩ࡃࡇ
ࢀࢆఏ࠼ࡓࠋྕእࡣࠊࠕ᫖༑ඵ᪥༗ᚋ༑᫬⣖ᕞἈ࡟ᕪࡋ࠿࣯ࡾࡋฎྠᆅࡢ࢝ࢩࣀᓮ࡟᪊࡚ᬯ♋࡟
஌ࡾᥭࡆ๫࡬Ỷ⨑◚⿣ࡋ࡚஌⤌භⓒ஬༑ྡࡢෆ஬ⓒඵ༑୐ྡ㠀࿨ࡢṚࢆ㐙ࡆࡓࡾ࡜ࡢᛴሗ࠶ࡾࡓ
ࡾࠖࠊࠕ඼ᚋሗ ᚋሗ࡟ࡼࢀࡤ౑⠇࢜ࢫ࣐ࣥࣃࢩࣕཬⰄ㛗඼௚஌⤌ဨࡢከᩘࡣṚஸࡋṧࡿࡣഹ࡟
භ༑వྡ࡞ࡾࠊཪ඼භ༑వྡࡶ኱᪉ࡣ㈇യࡋᒃࡾ࡚඼᝺≧┠ࡶᙜ࡚ࡽࢀࡎࠖ࡜ሗࡌ࡚࠸ࡿࠋ
➨୍ሗ࡛㏿ሗᛶࢆ㔜どࡋࡓ࡜⪃࠼ࡽࢀࠊṆࡴᚓ࡞࠸Ⅼࡀ࠶ࡿࡀࠊ஦௳ࡀᐇ㝿࡟Ⓨ⏕ࡋࡓࡢࡣ ᪥࡛࠶ࡾࠊࡲࡓࠊⰄྡࢆㄗࡗ࡚⾲グࡋ࡚࠸ࡿࠋ
ྠ⣬ࡣ⩣ ᪥ࡢ 㠃࡟࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴࡟㛵ࡍࡿ ᮏࡢグ஦ࢆᥖࡆࠊࡇࡇ࡛ࡣ ᪥࡟
஦௳ࡀ㉳ࡇࡗࡓࡇ࡜ࢆグࡋ࡚࠸ࡿࠋ᭱ึࡢࠕྠ᝟┦បࡴࠖ࡜࠸࠺♫ㄝ࡛ࡣࠊ࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕࡢ
᮶᪥ࡢ⤒⦋ࡸ౑⠇ᅋ࡟ࡘ࠸࡚ࠊ࠶ࡿ࠸ࡣ㐼㞴ࡢᵝᏊ࡟ࡘ࠸࡚ࡶヲࡋࡃㄝ᫂ࡋ࡚࠸ࡿࠋࡲࡓࡇࡢ♫
ㄝ୰࡛ྠ⣬ࡣࠊᴫせࠊࠕࢺࣝࢥࡣ࠿ࡘ࡚Ṋຬኳୗ࡟ᩛ࡞ࡃࠊࡑࡢጾࡣ࣮ࣚࣟࢵࣃࢆᅽಽࡋࡓࡀࠊ
⌧ᅾࡣ࣮ࣚࣟࢵࣃㅖᅜࡢ἞እἲᶒࡢୗ࡛㎯ࡵࢆཷࡅ࡚࠸ࡿࠋྠࡌ࢔ࢪ࢔ே࡛࠶ࡿ᪥ᮏࡶ἞እἲᶒ
࡟ⱞࡋࢇ࡛࠸ࡿࠋࡇࡢࡼ࠺࡞ࢺࣝࢥࡀ཭ዲࢆồࡵࠊ୓㞴ࢆ᤼ࡋ࡚ࡣࡿࡤࡿ㐲᪉࠿ࡽ౑⠇ࢆ㏦ࡗ࡚
ࡁࡓ࡟ࡶ࠿࠿ࢃࡽࡎࠊᙼࡽࡀ౑࿨ࡢ༙ࡤ࡛ᾏ㞴࡟࠶ࡗࡓࡢࡣṇ࡟③ᜟࡢᴟࡳ࡛࠶ࡿࠖ࡜࠸࠺
୺ᙇࢆࡋࡓࠋ᪥ᮏࡣࡇࡢ๓ᖺ࡟᠇ἲࢆไᐃࡋࠊ୙ᖹ➼᮲⣙ࡢᨵṇࢆᙉࡃồࡵ࡚࠾ࡾࠊࡇࡢ♫ㄝࡣ
ᙜ᫬ࡢ᪥ᮏࡢ㞺ᅖẼࢆఏ࠼࡚࠸ࡿࠋ
⥆࠸࡚ࠕᅵ⪥඼ே⁻ὶ⪅ᩆ῭⩏㔠ເ㞟ᗈ࿌ࠖࡀᥖ㍕ࡉࢀࠊ ே 㖹௨ୖࡢ⩏ᤑ㔠ເ㞟ࡀ ᭶
᪥⥾ษࡾ࡛⾜࡞ࢃࢀࡓࡇ࡜ࡀࢃ࠿ࡿࠋࡇࡇ࡟ࡣࠕ஦㡾ࡿᛴ㏕࡞ࢀࡤ⩏ᤑ⪅ࡣஒࡩ୍᪥ࡶ᪩ࡃ
அࢆᢞᐤࡏࡽࢀࡼࠖ࡜᭩࠿ࢀ࡚࠸ࡿࠋࡉࡽ࡟ࠊࠕᅵ⪥඼㌷Ⰴỿἐࡍ࡛ࠖࡣࠊྕእ࡛ࡣఏ࠼ࡽࢀ࡞
࠿ࡗࡓ஦௳ࡢヲ⣽ࢆఏ࠼࡚࠸ࡿࠋྠグ஦ࡢ᭱ᚋ࡟ࡣࠊ᪩ࡃࡶຍ㈡⚽୍࡜࠸࠺ே≀ࡀྕእࢆㄞࢇ࡛
᪥ኪ࡟ ෇ࢆ㏦ࡗ࡚ࡁࡓࡇ࡜ࡀグࡉࢀ࡚࠸ࡿࠋ⩏ᤑ㔠ເ㞟ࡢᗈ࿌ࡣࡇࢀ௨ᚋࡶᥖ㍕ࡉࢀࠊ
*
኱㜰Ꮫ㝔኱Ꮫ
7
┠ḟ
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳࡜᪂⪺ሗ㐨................................................................................................................................7
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳࡟㛵ࡍࡿᮾிᅪࡢ᪂⪺ሗ㐨................................................................................................7
࢚ࣝࢺ࣮ࢗࣝࣝྕ㐼㞴஦௳࡟㛵ࡍࡿᆅ᪉ࡢ᪂⪺ሗ㐨....................................................................................................8
᪂⪺ሗ㐨࡜ึᮇ᪥ᅵ㛵ಀ.................................................................................................................................................10
࠾ࢃࡾ࡟.............................................................................................................................................................................11
ึ௦ࢺࣝࢥ኱౑ᑠᖭすྜྷ࡜ࢺࣝࢥ̿a ᖺ................................................................................................................13
I.
ึ௦ࢺࣝࢥ኱౑࡟௵࿨ࡉࢀࡿࡲ࡛........................................................................................................................13
ᑠᖭ㓀ྜྷࡢ␎Ṕ..............................................................................................................................................13
ᖺ௨๓ࡢ᪥ᅵእ஺㛵ಀ.........................................................................................................................13
ᖯཎ⤒῭እ஺࡜୰㏆ᮾ㈠᫆..........................................................................................................................14
II.
ᑠᖭ㥔ࢺࣝࢥ኱౑..........................................................................................................................................15
ᑠᖭ኱౑࡜࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ኱⤫㡿.......................................................................................................................15
࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ࠿ࡽཷࡅࡓึ༳㇟..................................................................................................................15
࢔ࢱࢳࣗࣝࢡ࡜ࡢ఍ㄯ..................................................................................................................................16
III.
࢔ࢱࢳࣗࣝࢡᣦᑟୗࡢᨵ㠉࡟ࡘ࠸࡚..........................................................................................................17
ᑠᖭ኱౑ࡢ⤒῭ⓗᴗ⦼.......................................................................................................................................18
ᑠᖭ኱౑ࡢỴព ࠕ⤒῭እ஺ࡢᒎ㛤ࠖ..................................................................................................18
㏆ᮾ㈠᫆఍㆟㛤ദ࡬......................................................................................................................................19
ᕠᅇぢᮏᕷ......................................................................................................................................................19
᪂⯟㊰ࡢ㛤タ..................................................................................................................................................20
ぢᮏᕷࡢ㛤ദ..................................................................................................................................................20
᪥ᅵ⤒῭㛵ಀࡢ✀ⵗࡁ..................................................................................................................................21
㏆௦໬ࡢ⾜᪉࡜᪥ᮏࣇ࢓ࢩࢬ࣒㸫ᶫᮏḠ஬㑻ࡢ࢔ࢱࢳࣗࣝࢡീࢆᡭ᥃ࡾ࡜ࡋ࡚ 㸫
ᶫᮏḠ஬㑻ࡢᅜᐙ⌮᝿࡜ࢡ࣮ࢹࢱ࣮.............................................................................................................................24
ࣇ࢓ࢩࢬ࣒࡬ࡢ㐨.............................................................................................................................................................25
ୡ⏺ྐⓗ࡞ど㔝࠿ࡽ.........................................................................................................................................................28
ࡴࡍࡧ.................................................................................................................................................................................29
➨஧ḟୡ⏺኱ᡓୗࡢᅾࢺࣝࢥ᪥ᮏ኱౑㤋..........................................................................................................................32
㸯㸬୰㏆ᮾ᝟ሗ.................................................................................................................................................................32
㸰㸬⊂ᅵ㛵ಀ.....................................................................................................................................................................34
㸱㸬᪥ᅵ᩿஺.....................................................................................................................................................................37
ࡴࡍࡧ.................................................................................................................................................................................39
ୡ಑୺⩏࡟ࡘ࠸࡚..................................................................................................................................................................42
᐀ᩍ࡜ୡ಑♫఍.................................................................................................................................................................43
ࢺࣝࢥࡢୡ಑୺⩏.............................................................................................................................................................45
ࢺࣝࢥ࡜᪥ᮏࡢẚ㍑.........................................................................................................................................................46
ࡲ࡜ࡵ.................................................................................................................................................................................47
6
᪥ᮏഃᣵᣜ
ࡓࡔ࠸ࡲࡈ⤂௓࡟࠶ࡎ࠿ࡾࡲࡋࡓ㛵す኱Ꮫἲ⛉኱Ꮫ㝔ࡢ➉ୗ࡜⏦ࡋࡲࡍࠋ᪥ᮏ࠿ࡽࡢሗ࿌⪅ࢆ௦
⾲ࡋ࡚ࠊ୍ゝࠊ࠾♩ࡢࡈᣵᣜࢆ⏦ࡋୖࡆࡲࡍࠋ
ࡇࡢࡓࡧࡣࡇࡢࡼ࠺࡞ࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘࡟࠾ᣍࡁ࠸ࡓࡔࡁࠊឤㅰࡍࡿ࡜࡜ࡶ࡟ࡲࡇ࡜࡟ගᰤ࡟Ꮡࡌࡲ
ࡍࠋ⤌⧊࠸ࡓࡔ࠸ࡓࠊ࢔ࢡࢹ࣑ࣝᏛ㛗࡜࣓ࢸඛ⏕ࡣࡌࡵ㛵ಀ⪅ࡢ᪉ࠎ࡟῝ࡃ࠾♩ࢆ⏦ࡋୖࡆࡲࡍࠋ
࠿ࡘ࡚ ᖺ ᭶࡟࣓ࢸඛ⏕ࡣ࢔࡛ࣥ࢝ࣛࠕ᪥ᮏࡢᑓ㛛ᐙ࠿ࡽぢࡓ㏆⌧௦ࡢ᪥ᮏࠖ࡜࠸࠺ࢩ࣏ࣥ
ࢪ࣒࢘ࢆ㛤ദࡉࢀࡲࡋࡓࠋ⚾ࢆྵࡴ ྡࡣࡑࢀ࡟ཧຍࡋࡲࡋࡓࡀࠊࡑࡇ࡛ࡣ㏆௦໬ࢆ⤒࡚⌧௦࡟⮳ࡿ
᪥ᮏࡢጼࢆࡑࢀࡒࢀࡢᑓ㛛ࡢ❧ሙ࠿ࡽࠊࢺࣝࢥࡢ᪉ࠎ࡟ሗ࿌ࡉࡏ࡚࠸ࡓࡔࡁࡲࡋࡓࠋ
ࡑࢀ࠿ࡽ ᖺࡀ⤒㐣ࡋࡓ௒᪥ࠊ࠶ࡽࡓ࡟ᡃࠎࡣᑓ㛛ࡢ❧ሙ࠿ࡽࠊ᪥ᮏࡔࡅ࡛࡞ࡃࢺࣝࢥ࡟㛵㐃ࡍ
ࡿ࠸ࡃࡘ࠿ࡢࢺࣆࢵࢡࢆྲྀࡾୖࡆࡿࡇ࡜࡟ࡋࡲࡍࠋࡑࢀࡣࠊࢺࣝࢥ࡟ᑐࡍࡿ᪥ᮏࡢ㛵ಀࢆ㏆⌧௦ࡢ࡞
࠿࡛ࢡ࣮ࣟࢬ࢔ࢵࣉࡍࡿࡇ࡜࡟࡞ࡾࡲࡍࠋ ᖺ๓ࡢᅜ㝿♫఍ࡣࠊ෭ᡓᚋࠊ㛫ࡶ࡞࠸᫬ᮇ࡟࠶ࡗ࡚ࠊᅜ
ᐙࢆᏳᐃࡉࡏࡿࡓࡵࡢᇶᮏⓗ࡞ᇶ㍈ࢆᶍ⣴ࡋ࡚࠸ࡿ≧ἣ࡛ࡋࡓࠋ࠸ࡲࡸࠊࡑࡢᚋࡢከࡃࡢᡓதࡸ⣮த
ࡀᩍ࠼࡚ࡃࢀࡓࡇ࡜ࡣࠊࡑ࠺ࡋࡓᏳᐃࡢࡓࡵࡢᇶ㍈ࡣẸ᪘ࡸ᐀ᩍࡢᑐ❧ࡢㄪ࿴࡟࠶ࡿ࡜࠸࠺ࡇ࡜࡛ࡍࠋ
ࡋ࠿ࡶࠊࡑ࠺ࡋࡓㄪ࿴ࢆồࡵࡿᅜẸࡢព㆑ࡀẸ୺ⓗ࡟ᙧᡂࡉࢀࡿࡇ࡜ࡀ㔜せ࡛ࡍࠋ
௒᪥ࡢᡃࠎࡢሗ࿌࡛ࡣࠊࡑࢀࡒࢀࡢㅮ₇⪅ࡀఱࡽ࠿ࡢࢸ࣮࣐ࡢࡶ࡜࡛ࢺࣝࢥ࡟ࡘ࠸࡚ㄒࡿࡇ࡜࡟
࡞ࡾࡲࡍࠋࡑࡋ࡚ࠊᡃࠎࡢㄒࡗࡓࡇ࡜ࡀࠊⓙᵝ࡟࡜ࡗ࡚⮬ศࡢᅜࢆࡶ࠺୍ᗘࠊぢ┤ࡍᶵ఍࡜࡞ࡾࠊ࠸
ࡲࡸᅜ㝿♫఍࡛ྛᅜ࡟ồࡵࡽࢀ࡚࠸ࡿࠊẸ୺୺⩏ࡢ࢔࢖ࢹࣥࢸ࢕ࢸ࢕࣮ࢆ⪃࠼ࡿᶵ఍࡜࡞ࢀࡤࠊᡃࠎ
࡟࡜ࡗ࡚ࡇࡢୖ࡞࠸႐ࡧ࡛ࡍࠋ࣓ࢸඛ⏕ࡣࠊࡘࡡ࡙ࡡࢺࣝࢥ࡜᪥ᮏࡣࢩࣝࢡ࣮ࣟࢻࡢᮾす୧➃࡟࠶ࡗ
࡚ࠊᮾすᩥ᫂ࡢᶫΏࡋᙺࢆᢸ࠺࡭ࡁࡔ࡜ゝࡗ࡚࠾ࡽࢀࡲࡍࠋࡑࡢࡓࡵ࡟ࡶࠊ୧ᅜࡣࡑࢀࡒࢀࡢṔྐࢆ
㋃ࡲ࠼ࡓ⊂⮬ᛶࢆㄆ㆑ࡋ࡚࠸ࡃᚲせࡀ࠶ࡾࡲࡍࠋ
᭱ᚋ࡟ࠊࡶ࠺୍ᗘࠊ᪥ᮏഃࢆ௦⾲ࡋ࡚ࡢ࠾♩ࢆ⏦ࡋୖࡆࠊᣵᣜࢆ⤊࠼ࡉࡏ࡚࠸ࡓࡔࡁࡲࡍࠋ᭷㞴
࠺ࡈࡊ࠸ࡲࡋࡓࠋ
➉ୗ ㈼ ᩍᖌ
㛵す኱Ꮫ
2009 ᖺ 9 ᭶ 25 ᪥
5
Ꮫ㛗࠿ࡽࡢࡈᣵᣜ
ⓙᵝ࠾ࡣࡼ࠺ࡈࡊ࠸ࡲࡍࠋ㐲㊰ࡣࡿࡤࡿࢺࣝࢥࠊࢳࣕࢼࢵ࢝ࣞ࡟࠾㉺ࡋࡃࡔࡉ࠸ࡲࡋ࡚࠶ࡾࡀ࡜
࠺ࡈࡊ࠸ࡲࡍࠋࡳ࡞ࡉࢇࢆࢳࣕࢼࢵ࣭࢝ࣞ࢜ࣥࢭ࢟ࢬ࣭࣐ࣝࢺ኱Ꮫ࡟࠾㏄࠼࡛ࡁ኱ኚ࠺ࢀࡋࡃᛮ࠸ࡲ
ࡍࠋ
ᮏ᪥ࡣࠊ኱ኚ᭷ព⩏࡞ࡇࡢࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘࡟࠾㞟ࡲࡾ࠸ࡓࡔ࠸࡚࠾ࡾࡲࡍࠋ᪥ᮏ࠿ࡽࡣࡿࡤࡿ࠸ࡽ
ࡗࡋࡷࡗࡓ᪥ᮏࡢⓙᵝࡀࢃࢀࢃࢀ࡟࠶ࡽ࠿ࡌࡵ‽ഛࡉࢀࡓㄢ㢟࡟ࡘ࠸࡚Ⓨ⾲ࡉࢀࡲࡍࠋࡇࡇ࡛ࠊ௒ᅇ
ࡢࢩ࣏ࣥࢪ࣒࡛࢘ࡣࡇࢀࡽࡢㄢ㢟ࡣࢺࣝࢥ࡟㛵ࡍࡿࡶࡢ࡜࠸࠺Ⅼࡀ㠀ᖖ࡟⯆࿡῝࠸࡛ࡍࠋࡘࡲࡾࠊ᪥
ᮏࡢ◊✲⪅ࡢ᪉ࠎࡀࠊࢺࣝࢥ࡟㛵ࡍࡿ◊✲Ⓨ⾲ࢆࡉࢀࡿ࡜࠸࠺ࡇ࡜࡛ࡍࠋ
᪥ᮏ࡜᪥ᮏேࡣࠊᡃࡀᅜࡢ◊✲⪅ࡀ㠀ᖖ࡟㛵ᚰࢆᣢࡕࠊᵝࠎ࡞◊✲ࡸ㆟ㄽࡀ࡞ࡉࢀ࡚ࡁࡲࡋࡓࠋ
᪥ᮏࡢ㏆௦໬࡬ࡢ㐨࡛♧ࡋࡓ೧኱࡞ᡂᯝࡀ௨๓࠿ࡽὀ┠ࡉࢀ࡚࠸ࡲࡍࠋࢃࡓࡃࡋࡶ⤒ႠᏛࢆᑓ㛛࡜ࡋ
࡚࠸ࡿ◊✲⪅࡜ࡋ࡚᪥ᮏ࡟㠀ᖖ࡟㛵ᚰࢆࡶࡗ࡚࠾ࡾࡲࡍࠋ≉࡟ࠊ᪥ᮏࡢ௻ᴗࡢࣜࣥࢠ࣭ࢩࢫࢸ࣒ࡣ⚾
ࡀ⾜ࡗ࡚࠸ࡿᤵᴗ࡛ࡶ㔜せ࡞ㄢ㢟࡛ࡶ࠶ࡾࡲࡍࠋ
㸫 ᖺᗘࡢ᪂Ꮫᮇࡀጞࡲࡿ๓࡟ࡇࡢࡼ࠺࡞⯆࿡῝ࡃ࡚ࠊ㈗㔜࡞ᅜ㝿ⓗ࡞Ꮫ఍ࡀᮏᏛ࡛㛤ദ
ࡉࢀࡿࡇ࡜ࢆ኱ኚྡ㄃࡞ࡇ࡜࡜ᛮࡗ࡚࠸ࡲࡍࠋᮏࢩ࣏ࣥࢪ࣒࡛࢘ྲྀࡾୖࡆࡽࢀࡿㄢ㢟ࡣࠊ୧ᅜ࡟௨๓
࠿ࡽ࠶ࡿఏ⤫ⓗࡑࡋ࡚Ṕྐⓗ࡞཭ዲ㛵ಀ࠾ࡼࡧ┦஫⌮ゎࢆࡼࡾ῝ࡵ࡚࠸ࡃࡶࡢ࡜ಙࡌ࡚࠾ࡾࡲࡍࠋ
࠶ࡽࡓࡵ࡚ࠊ㐲ࡃࢳࣕࢼࢵ࢝ࣞࡲ࡛㊊ࢆ㐠ࢇ࡛ࡃࡔࡉࡗࡓⓙᵝ࡟ཌࡃ࠾♩ࢆ⏦ࡋ࠶ࡆࡲࡍࠋ
Prof.Dr.AliAKDEMR
࢔ࣜ ࢔ࢡࢹ࣑ࣝ Ꮫ㛗
ᖺ ᭶ ᪥ ࢳࣕࢼࢵ࢝ࣞ࡟࡚
4
ᚚ᮶ᖍࡢࡳ࡞ࡉࡲࠊ
ࡇࡢᗘࡳ࡞ࡉࡲࢆࢳࣕࢼࢵ࣭࢝ࣞ࢜ࣥࢭ࢟ࢬ࣭࣐ࣝࢺ኱Ꮫ࡟࠾㏄࠼࡛ࡁ኱ኚ࠺ࢀࡋࡃᛮ࠸ࡲࡍࠋ
᪥ᮏࡣࠊᡃࠎ࡟࡜ࡗ࡚ᆅ⌮ⓗ࡟࢔ࢪ࢔ࡢ᭱ࡶ㐲࠸ᅜ࡛ࡍࠋ ᫬㛫ࡶ࠿࠿ࡿ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮࣭ࣝᮾி㛫ࡢ
㛗࠸᪑ࢆ⤒㦂ࡋࡓ᪉ࡣⰋࡃࡈᏑ▱࡛ࡋࡻ࠺ࠋࡓࡔࠊࡇࡢ㊥㞳ࡣ⣙ ᖺ๓࠿ࡽ㛤ጞࡋࡓ୧ᅜࡢ㛫࡟࠶
ࡿ⮬ᅜࡢ฼┈ࡔࡅࢆࡲࡗࡓࡃ㔜ࢇࡌ࡞࠸ࠊぶࡋࡃ࡚ㄔᐇ࡞㛵ಀࡢጉࡆ࡟ࡣ࡞ࡾࡲࡏࢇ࡛ࡋࡓࠋࠋࢺࣝ
ࢥ࡜᪥ᮏࡣ௨๓࠿ࡽࡎࡗ࡜཭ዲ㛵ಀࢆᣢࡗ࡚࠸ࡓࡢ࡛ࡍࠋ᪥ᮏ࡛ࡣࢺࣝࢥ࡟ࡘ࠸࡚ࠕ㐲ࡃ࡚㏆࠸ࡃ࡟ࠖ
࡜࠸ࢃࢀࡿࡢࡶ࠾ࡑࡽࡃࡑࡢࡓࡵࡔ࡜ᛮࡗ࡚࠸ࡲࡍࠋࡉࡽ࡟ࠊࢺࣝࢥࡣࠕ᪥ᮏே࡟࡜ࡗ࡚ࠖࠕୡ⏺୍
ぶ᪥ࡢᅜࠖ࡜ࡶゝࢃࢀ࡚࠸ࡲࡍࠋࡇࡢࡼ࠺࡟ࠊ௒⏦ࡋ࡚࠸ࡿࡇ࡜ࡣ௨๓ࡶ௒᪥ࡶኚࢃࡗ࡚࠸࡞࠸஦ᐇ
࡛ࡍࠋ
୍᪉ࠊ୧ᅜࡢ㛵ಀࡣᵝࠎ࡞ศ㔝࡛᪥ࠎⓎᒎࡋࡘࡘ࠶ࡾࡲࡍࠋ≉࡟ࠊᩥ໬ࡸ⛉Ꮫࡢศ㔝ࢆ୰ᚰ࡜ࡍ
ࡿࡇࡢ㛵ಀࡢ⤖ᯝ࡜ࡋ࡚኱Ꮫࡢ࡛ࣞ࣋ࣝ⾜ࢃࢀ࡚࠸ࡿ◊✲⪅ࡸᏛ⏕ࡢ஺᥮ไᗘࡸඹྠ◊✲࡞࡝ࡢࣉࣟ
ࢪ࢙ࢡࢺࡀ౛࡜ࡋ࡚ᣲࡆࡽࢀࡲࡍࠋࢳࣕࢼࢵ࣭࢝ࣞ࢜ࣥࢭ࢟ࢬ࣭࣐ࣝࢺ኱Ꮫࡶࡇࢀࡽࡢ⾜஦ࢆάⓎ࡟
ᐇ᪋ࡋ࡚࠸ࡿ୰ᚰⓗ࡞ᩍ⫱ᶵ㛵࡛ࡍࠋᮏ᪥ࠊ㛤࠿ࢀ࡚࠸ࡿࡇࡢࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘ࡶࡑࡢࡼ࠺࡞౛ࡢ᭱ࡶල
యⓗ࡞୍ࡘ࡛ࡶ࠶ࡾࡲࡍࠋ௒᪥ࡣࠊࠕ᪥ᮏࡢ◊✲⪅࠿ࡽࡳࡓࢺࣝࢥࠖ࡜࠸࠺ࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘ࡢࡓࡵ࡟᪥
ᮏࡢ஬ࡘࡢ኱Ꮫ࠿ࡽ ேࡢᩍᤵ࡜ዟᵝࡀ࠸ࡽࡗࡋࡷࡗ࡚࠸ࡲࡍࠋᐇࡣࠊᮏࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘ࡢ㛤ദ࡟࠶ࡓ
ࡗ࡚ࡣཤᖺ᪥ᮏ࡟ᅾࡋ࡚࠸ࡿ࡜ࡁ࡟ヰࡋྜ࠸ࢆࡋࡲࡋࡓࠋࡑࢀࡒࢀࡢᑓ㛛ศ㔝࡛➨୍ே⪅࡛࠶ࡿ
᪉ࠎࡀࡑࢀࡒࢀࡈ⮬ศࡢศ㔝࡟㛵ಀࡢ࠶ࡿ◊✲ࢸ࣮࣐ࢆ㑅ࡧࠊ᪥ᮏࡢ୺࡞ඛ⾜◊✲ࢆཧ↷ࡋ࡞ࡀࡽᮏ
᪥ࡢ◊✲Ⓨ⾲ࢆ‽ഛࡋ࡚ࡃࡔࡉ࠸ࡲࡋࡓࠋࡇࢀࡽࡢ◊✲ࡣᮏ᪥ࡢⓎ⾲ࢆ࡬࡚ࠊᚋ᪥ࡲࡓࢺࣝࢥㄒࡑࡋ
࡚᪥ᮏㄒ୍࡛෉ࡢᮏ࡟ࡋ࡚ฟ∧ࡋࡓ࠸࡜ᛮࡗ࡚࠾ࡾࡲࡍࠋ௒᪥ࡇࡇ࡟࠸ࡽࡗࡋࡷࡗࡓඛ⏕᪉࡟ࡇࡢሙ
ࢆ೉ࡾ࡚࠶ࡽࡓࡵ࡚࠾♩ࢆ⏦ࡋୖࡆࡲࡍࠋࢳࣕࢼࢵ࢝ࣞ࡬ࡼ࠺ࡇࡑ࠾㉺ࡋࡃࡔࡉ࠸ࡲࡋࡓࠋ
᪥ᮏ࠿ࡽࡣࡿࡤࡿ࠸ࡽࡗࡋࡷࡗࡓඛ⏕᪉ࠊⓙᵝࡣ௒࢔ࢪ࢔ࡢ᭱ࡶす࡟࠶ࡿᅜࢺࣝࢥࡢ᭱ࡶす࡟࠶
ࡿ⏫࡛࠶ࡿࢳࣕࢼࢵ࢝ࣞ࡟࠸ࡽࡗࡋࡷ࠸ࡲࡍࠋᾏᓙࡢྥࡇ࠺ഃࡀࢤ༙ࣜ࣎ࣝᓥ࡛ࡍࠋࡘࡲࡾࠊ࣮ࣚࣟ
ࢵࣃ኱㝣࡛ࡍࠋࣇ࢙࣮ࣜ࡟஌ࡾࡉ࠼ࡍࢀࡤ ศ㛫࡛ࢃࡓࡿ஦ࡀྍ⬟࡛ࡍࠋࡇࡇࡣࠊṔྐୖᵝࠎ࡞ᕧ
኱࡞ᩥ᫂࡜᭷ྡ࡞ᡓதࢆ┠ᧁࡋࡓᆅ࡛ࡶ࠶ࡾࡲࡍࠋࢺࣟ࢖ࠊ࢔ࢯࢫࡣࡑࡢ౛࡛ࡍࠋ᫇࢔࣏ࢵࣟࣥࡢᒣ
࡜ࡶゝࢃࢀࡓ࢖ࢲᒣࡶࡇࡢᆅ࡟࠶ࡾࡲࡍࠋṔྐୖ᭱኱ࡢᡓத࡜ࡶゝࢃࢀ࡚࠸ࡿࢺࣟ࢖ࡢᡓதࡸࢳࣕࢼ
ࢵ࢝ࣞᡓதࡶࡇࡢᆅ࡛㉳ࡇࡗࡓࡇ࡜࡛ࡍࠋ⨾ࡋ࠸኱⮬↛࡟ᜨࡲࢀ࡚࠸ࡿࡇࡢ⏫࡟ࡣᾏᓙࡶ࠶ࡾࡲࡍࠋ
ⓙᵝࡀᅾ୰ࡢ▷࠸㛫࡛ࡍࡀࠊ࠾᫬㛫ࡢチࡍ㝈ࡾࡍ࡭࡚ࡢ࡜ࡇࢁ࡬ⓙᵝࢆࡈ᱌ෆࡋࡓ࠸࡜ᛮࡗ࡚࠾ࡾ
ࡲࡍࠋࡲࡓࠊ≉࡟௒ᅇࡢࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘ࢆ㛤ദࡍࡿ࡟࠶ࡓࡗ࡚ࡣࠊᵝࠎ࡞ᶵ㛵ࡸ᪉ࠎࡢࡈ༠ຊࢆ࠸ࡓࡔ
࠸࡚࠾ࡾࡲࡍࠋᮏࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘ࡣⓙࡉࡲࡍ࡭࡚ࡢ༠ຊࡢᡂᯝ࡛ࡶ࠶ࡾࡲࡍࠋࡲࡎࠊᮏᏛࡢᏛ㛗ࢆࡣࡌ
ࡵࡈ༠ຊࢆ࠸ࡓࡔ࠸࡚࠾ࡾࡲࡍࠋᮏᏛࡢ೺ᗣᩥ໬ࢭࣥࢱ࣮࡜ᮏᏛࡢᇶ㔠࡛࠶ࡿᩍ⫱࣭೺ᗣ࣭⛉Ꮫ◊✲
ᇶ㔠ࡶࡈ༠ຊ࠸ࡓࡔ࠸࡚࠾ࡾࡲࡋࡓࠋᮏࢩ࣏ࣥࢪ࣒࢘ࡢ࣏ࢫࢱ࣮ࡸᣍᚅ≧ࡣ࢔ࣃࢡ࣭ࢠࣗࣝࣁࣥㅮᖌ
ࡢసရ࡛ࡍࠋ᪥ᮏㄒࡢⓎ⾲ࢆࢺࣝࢥㄒ࡟⩻ヂࡍࡿ࡟࠶ࡓࡗ࡚ࡣᮏᏛࡢ࢜ࢬ࣋ࢵ࣭࢟࢔࢖ࢻࢗࣥ࡜ࢧ࢝
࢚࣭࢘࢔ࢵࢡࢩ࣭ࣗࢲࣜࣖࡑࡋ࡚࢚ࣝࢪ࢚ࢫ኱Ꮫࡢ࢚ࣝࢹ࣑࣭ࣦ࢛ࣝࣝ࢝ࣥࡉࢇࠊࡘࡃࡤ኱Ꮫࡢࣞ࣋
ࣥࢺ࣭ࢩࢼࣥࡉࢇ᭱ᚋ࡟ྠᚿ♫኱Ꮫࡢ࢔࢖ࢫ࣭ࣥ࢘ࣖࣝࡉࢇࡢྛ఩ࡢ༠ຊࢆᚓࡲࡋࡓࠋ᪥ᮏ࠿ࡽ࠸ࡽ
ࡗࡋࡷࡗࡓඛ⏕᪉ࡢࡓࡵࡢ࢖ࢫࢱࣥࣈ࣮ࣝࠊࢠ࣓ࣙࣞࠊ࢔ࣥ࢝ࣛࢆ⤒⏤ࡍࡿ᪑⾜ࡢ௻⏬ࠊ᱌ෆࡣ࢔ࣥ
࢝ࣛ኱Ꮫ᪥ᮏㄒᏛ⛉ึ௦༞ᴗ⏕࡛࠶ࡿ࢔࣭ࣝ࢝ࣥࢳ࢙ࢸ࢕ࣥẶ࡟ࡼࡿࡶࡢ࡛ࡍࠋ᫂᪥࠿ࡽඛ⏕᪉ࡀࣃ
࣒ࢵ࢝ࣞ࡜࢚ࣇ࢙ࢯࢫ࡟ฟⓎࡉࢀࡲࡍࠋࡈ༠ຊࡃࡔࡉࡗࡓࡍ࡭࡚ࡢⓙᵝ࡟ࡇࡢሙࢆ೉ࡾ࡚࠾♩ࢆ⏦ࡋ
ୖࡆࡲࡍࠋ
ᮏ᪥ࡇࡇ࡟㛤ദࡉࢀࡿࡇࡢᏛ఍ࡣ୧ᅜ㛫ࡢᪧ᮶࠿ࡽࡢ཭ዲ㛵ಀ࡜ᩥ໬ⓗ༠ຊࡢ㠃࡛㠀ᖖ࡟᭷ព⩏
࡞ࡇ࡜࡛࠶ࡿࡇ࡜ࢆ☜ಙࡋ࡚࠾ࡾࡲࡍࠋ᭱ᚋ࡟ᮏ᪥ࡇࡢᏛ఍࡟࠸ࡽࡗࡋࡷࡗࡓⓙᵝࡍ࡭࡚࡟࠾♩ࢆ⏦
ࡋୖࡆࡲࡍࠋ
Prof.Dr.A.MeteTUNCOKU
A࣭࣓ࢸ࣭ࢺࢗࣥࢪࣙࢡᩍᤵ
2009 ᖺ 9 ᭶ 25 ᪥ ࢳࣕࢼࢵ࢝ࣞ࡟࡚
3
Fly UP